İş kanunu’nun 22. maddesi çerçevesinde iş sözleşmesinin değiştirilmesi ve hukuki sonuçları

İş sözleşmesi sürekli borç ilişkisi doğuran bir sözleşmedir. Bu nedenle, sözleşme yapıldıktan sonra bu sözleşmenin esaslı veya ikincil unsurlarında birtakım değişiklikler yapılması gerekebilir. Nitekim zaman içinde sözleşmenin yapıldığı andaki koşullardan daha farklı şartlar ortaya çıkabilir ve sözleşmenin bu yeni şartlara uyarlanması gerekebilir. Bu konuda 4857 sayılı İş K.m.22 önemli bir düzenleme getirmiştir. Çalışma koşullarında esaslı değişiklik genellikle ücrette azalmaya ya da sosyal statüde düşmeye sebep olan iş değişikliği veya işyeri değişikliği, ücret değişikliği, zorunlu ücretsiz izne çıkarılma, çalışma süresi değişikliği veya işveren değişikliği şeklinde görülür. İşveren çalışma koşullarında esaslı değişikliği ancak İş K.m.22 deki usule uymak suretiyle yapabilir. Tarafların anlaşmak suretiyle (değişiklik sözleşmesi ile) de çalışma koşullarında her zaman değişiklik yapmaları mümkündür. Çalışma koşullarında işveren tarafından yapılan esaslı değişikliğin işçi tarafından kabul edilmemesi halinde işveren, değişikliğin geçerli nedene dayandığını veya fesih için başka bir geçerli neden bulunduğunu yazılı olarak işçiye bildirmek suretiyle iş sözleşmesinin feshi yoluna gidebilecektir. Böyle bir fesih ile karşılan işçi de İş K.m.17-21 hükümlerine göre dava açabilir.

The amendment of the employment contract and legal consequences according to article 22 of the labor act

Labor contract is the contract which establishes consistent debtor – creditor relationship. Therefore, upon execution of such a contract several changes should be made to the primary and secondary provisions therein. Conditions which may be distinct from the initially imposed conditions as time pass, may appear and the contract may be required to comply with such new conditions. Article 22 of the Labor Law numbered 4857 made a substantial arrangement for this specific purpose. Any substantial change in the labor condition is deemed to include the changes in employment location of employment which may generally lead to decrease in wages and social status as well as obligatory unpaid leaves and changes in working hours. The Employer may make such changes only providing compliance with the procedures stipulated in Article 22 of the Labor Law. The employment conditions may be amended through mutual agreement to be reached by and between the parties involved (by way of replacement contract) at any time. In case any substantial change proposed by the Employer is not acceptable to the employee, the employer may terminate the employment contract by giving notice to the employee stating the valid bases for the change or the justified reasons for such a termination. The employee experiencing the termination of the contract in this manner, may refer the matter to the courts in pursuance with Articles 17 through 21 of the Labor Law.

PDF

___

ALP Mustafa, “İşverene İşçinin İşini Değiştirme Yetkisi Veren İş Sözleşmesi Hükümlerinin Sınırları ve Denetimi”, Legal YKİ., Dergisi, Ağustos 2006 (Denetim) (s.11-28)
ALP Mustafa, İş Sözleşmesinin Değiştirilmesi, Seçkin Yayınevi, Ankara 2005 (İş Sözleşmesinin Değiştirilmesi)
ALP Mustafa, “İş Sözleşmesinin Değiştirilmesi”, İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, Sorunlar ve Çözüm Önerileri, İstanbul Barosu Yayınları 2007 (İş Sözleşmesi) (s.56-77)
ALPAGUT Gülsevil, “İş Kanununun 22. Maddesinin Uygulama Alanı Sözleşme Hükümlerinin Geçerliliği Sorunu ve Yargıtay’ın Konuya İlişkin Kararları”, Legal İHSGHD., 9/2006 (Uygulama Alanı) (s.49-64)
ALPAGUT Gülsevil: “İş Sözleşmesinin Esaslı Şartlarında Değişiklik ve Yargıtay’ın Konuya İlişkin Bir Kararının Düşündürdükleri”, Çimento İşveren, C.18, S.5, Eylül 2004 (İş Sözleşmesinin Esaslı Şartlarında Değişiklik) (s.52-62)
AYDIN Ufuk, “4857 Sayılı Kanun Bakımından İş Sözleşmesindeki Değişiklik Kayıtları (Hukuk Genel Kuruluna Ait Bir Karar İncelemesi)”, Sicil Mart 2007, Yıl 2, Sayı 5 (s.57-68)
BAŞBUĞ Aydın, İş Sözleşmesinin Değişen Şartlara Uyarlanması, Beta Basım, İstanbul 2007 (Uyarlama)
BAŞBUĞ Aydın, İşverenin Yönetim Hakkı ve Çalışma Şartlarında Değişiklik, Ankara 2008 (Yönetim Hakkı)
BAYCIK Gaye, İş Hukukunda Yenilik Doğuran Haklar, Yetkin Yayınları, Ankara 2011
BERKOWSKY Wilfried, “Die Änderungkündigung”, NZA-RR, 2003 (Änderungkündigung) (s.449-458)
BERKOWSKY Wilfried, Die betriebsbedingte Kündigung, 5. Aufl., Verlag C.H. Beck, München 2002 (Die betriebsbedingte Kündigung)
CENTEL, Tankut: İş Hukuku, C.1, Bireysel İş Hukuku, İstanbul 1994
ÇELİK Nuri, İş Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 23. Bası, Beta Basım, İstanbul 2010
ÇENBERCİ, Mustafa: İş Kanunu Şerhi, Ankara 1986
ÇİL, Şahin, 4857 s.İş Kanunu Şerhi, Ankara 2004
DEMİRCİOĞLU Murat, “Çalışma Koşullarında Değişiklik ve İş Sözleşmesinin Feshi”, Tankut Centel’e Armağan, İstanbul 2011
DIETERICH Thomas / HANAU Peter / SCHAUB Günter, Erfurter Kommentar zum Arbeitsrecht, Verlag C.H. Beck, München 2008
EKONOMİ Münir: “Çalışma Şartlarının Belirlenmesi ve Değişen İlişkilere Uyumu”, Oğuzman’a Armağan, Ankara 1997 (Uyum) (s.157-179)
EKONOMİ Münir: İş Hukuku, C.I, Ferdi İş Hukuku, İstanbul 1987 (İş)
ENGİN Murat: “Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik ve Yeni İş Kanunu Tasarısı”, İÜHFM., S.1-6, C.61, 2003 (s.313-326)
EYRENCİ Öner/TAŞKENT Savaş/ULUCAN Devrim, Bireysel İş Hukuku, Yenilenmiş 4. Bası, Legal Kitapevi, İstanbul 2010
FISCHERMEİER Ernst, “Die betriebsbedingte Änderungskündigung”, NZA 2000 (s.737-744)
GÜNAY Cevdet İlhan: İş Kanunu Şerhi, Ankara 2005
GÜZEL Ali: İşverenin Değişmesi, İşyerinin Devri ve Hizmet Akitlerine Etkisi, İstanbul 1987 (İşverenin Değişmesi)
GÜZEL Ali, “İş Güvencesine İlişkin Yasal Esasların Değerlendirilmesi”, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukukuna İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri Toplantısı, İş Güvencesi Sendikalar Yasası Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Yasası, Eylül 2004 (s.15-145)
HOYNINGEN-HUENE Gerrick /LINCK Rüdiger, Kündigungsschutzgesetz- Kommentar, Verlag C.H.Beck, 14. Aufl., München 2007
KILIÇOĞLU Mustafa/ŞENOCAK Kemal, İş Kanunu Şerhi, Güncellenmiş ve Genişletilmiş 2. Baskı, Legal Yayıncılık, İstanbul 2008
LAÇİNER Hediye, Die Änderung von Arbeitsbedingungen im türkischen Recht und deutschen Arbeitsrecht, Verlag Dr. Kovac,Hamburg 2004
MOLLAMAHMUTOĞLU Hamdi/ASTARLI Muhittin, İş Hukuku, Gözden Geçirilmiş, Genişletilmiş ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu İşlenmiş 4. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2011
NARMANLIOĞLU Ünal , “4857 sayılı İş Kanunu’nun 22/1’ inci Maddesi İle İlgili Yargıtay Hukuk Genel Kurul Kararı Hakkında Düşünceler”, Legal YKİ. Dergisi, Temmuz 2007 (s.137-158)
NARMANLIOĞLU, Ünal: İş Hukuku I, Ferdi İş ilişkileri, İzmir 1998 (İş Hukuku) REISERER Kerstin / POWIETZKA Arnim, “Änderungskündigung zur Entgeltsenkung”, BB 2006, Heft 20 (s.1109-1114)
SCHAUB Günter / KOCH Ulrich / LINCK Rüdiger / Vogelsang Hinrich, Arbeitsrechts-Handbuch, Verlag C.H.Beck, München 2007
SENYEN-KAPLAN Emine Tuncay (AKTAY A. Nizamattin/ARICI Kadir), İş Hukuku, Yenilenmiş 4. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara 2011
STAHLHACKE Eugen / PREIS Ulrich / VOSSEN Reinhard, Kündigung und Kündigungsschutz im Arbeitsverhältnis, Verlag C.H. Beck, München 2005
SÜZEK Sarper, Değişiklik Feshi, TİSK Akademi, C.1, S.1 (Değişiklik) (s.7-31)
SÜZEK Sarper, İş Hukuku, Yenilenmiş 4. Baskı, Beta Basım, İstanbul 2008 (İş)
SÜZEK, Sarper: “İşverenin Yönetim Hakkı ve Sınırları”, Metin Kutal’a Armağan, 1998 (Yönetim)
ŞEN Murat, “İşçinin Çalışma Koşullarındaki Değişikliği Altı İşgünü İçinde Yazılı Olarak Kabul Etmemesinin Sonuçları”, Sicil, Mart 2007, Yıl 2, Sayı 5 (Altı İşgünü) (s.76-89)
ŞEN Murat, İş Hukukunda Çalışma Koşullarında Değişiklik, Ankara 2005 (İş Hukukunda Çalışma Koşullarında Değişiklik)
TAŞKENT, Savaş: İşverenin Yönetim Hakkı, İstanbul 1981
UŞAN Fatih , “4857 sayılı İş Yasası’nın 22. Maddesi Çerçevesinde Değişiklik Feshi, Çalışma Şartlarında Esaslı Değişiklik ve Uygulama Sorunları”, Prof. Dr. Ünal Narmanlıoğlu’na Armağan, İzmir 2007 (Değişiklik Feshi) (s.211-271)
UŞAN Fatih: "İşverenin İşçisini Ücretsiz İzne Çıkarma Yetkisi ve Sonuçları", M.Kemal Oğuzman'ın Anısına Armağan, İstanbul 2000 (Ücretsiz İzin)
WEBER Ralph/ERBAŞ C. Gökhan, “Türk Hukukunda Değişiklik Feshi”, Prof. Dr. Ali Güzel’e Armağan, Beta, İstanbul 2010 (s.829-836)
WEBER Ulrich/EHRICH Christian, “Direktionsrecht und Änderungskündigung bei Veränderungen im Arbeitsverhältnis”, BB 1996, Heft 43 (s.2246-2253)
YENİSEY Kübra Doğan, “Çalışma Koşullarında Değişiklik ve İş Sözleşmesinin Feshi”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 2010/3 (Çalışma Koşullarında Değişiklik) (s.93-115)
YENİSEY Kübra Doğan, “Çalışma Koşullarında Değişiklik”, III. Yılında İş Yasası, 21-25 Eylül 2005, Bodrum (Değişiklik ) (s.104-131)
YENİSEY, Kübra Doğan: “Hizmet Akitlerinin Değiştirilmesi ve Ücretsiz İzin Uygulaması”, İş Hukukuna ve Sosyal Güvenlik Hukukuna İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri 2002 Yılı Toplantıları, İstanbul 2002 (Hizmet Akdinin Değiştirilmesi)
YENİSEY Kübra Doğan: “İşverene Hizmet Akdinde Tek Taraflı Değişiklik Yapma Yetkisi Veren Sözleşme Hükümlerinin Denetimi”, Nuri Çelik’e Armağan, C.II, Beta Basım, İstanbul 2001 (Denetim) (s.1175-1198)
YENİSEY Kübra Doğan, “Bireysel İş İlişkisinin Kurulması ve İşin Düzenlenmesi”, Yargıtay’ın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2006 (Değerlendirme)
ZIRNBAUER Ulrich, “Die Änderungskündigung”, NZA 1995 (s.1073-1079)