5411 Sayılı bankacılık kanununda düzenlenen zimmet suçu bağlamında etkin pişmanlık uygulaması

2000’li yılların başında bankacılık sisteminde yaşanan krizin, ulusal ekonomi üzerindeki etkileri, bankacılık faaliyetlerinin daha yakından denetlenmesi ve sistemin işleyiş düzenini koruyabilmek için cezai yaptırımlara başvurulması gerektiğini göstermiştir. Ancak bu maksatla hazırlanan 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nda yer alan “varsayımsal zimmet suçu” ile sadece zimmet suçunun değil, genel olarak ceza hukukunun sınırlarını zorlayacak bir düzenlemeye imza atılmıştır. Banka zimmeti fiilleri, formülasyon ve ilkesel tutarsızlıkları sebebiyle öğretinin eleştirilerine hedef olmuşsa da faile, pişmanlık kapılarını açık tutan “hümanist” bir yaklaşıma da sahiptir. Zira, fiilinden pişmanlık duyarak, ortaya çıkardığı zararı gideren faile, bu davranışından istifade etme olanağı tanınmıştır. Banka zimmeti suçlarında faile böyle bir fırsatın verilmesi, kamu zararının hızlı ve pratik bir şekilde giderilmesini sağlayacağından soruşturma ve kovuşturma makamları açısından da tercihe şayan bir durumdur. Burada önemli olan, etkin pişmanlık kurumunun uygulanma şartlarını (ne zamana kadar ve hangi koşullar altında), somut olaylara ön gelecek şekilde belirlemek ve tatbikata objektivite kazandırmaktır. Kamuoyu nezdinde “af” izlenimi yaratacak uygulamalar, hangi maksada dönük olursa olsun, norma duyulan güvenin devamlılığını zedeleyecektir.

The application of the effective remorse in the context of the crime of embezzlement enacted in the banking law numbered 5411

The effects of the crises on the banking system at the beginning of 2000s on the national economy have indicated the necessity of criminal sanction in order to closer examine and retain the operating of the system. “The crime of the presumptive embezzlement” in the banking law numbered 5411 enacted in line with this objective has regulated not only the crime of embezzlement, but also created a provision pushing criminal law's limits. Though the acts of the banking embezzlement became the target of the critics of doctrine due to their formulation and inconsistencies on principles, they have a humanistic approach open to remorse since perpetrator who compensates his damages by feeling remorse is given the possibility to benefit from this behavior. Given such a possibility to perpetrator on the crimes of the banking embezzlement is also preferable for the authorities for investigation and prosecution as it causes to fast and practical compensation for public damages. Here is the important thing to determine the conditions of the application of the effective remorse (until when and under which circumstances) by specifying in a case by case manner and render its application objective. In the public eye, the applications for no matter which purpose giving an “amnesty” impression tarnish the continuousness of the trust on the norm.

___

  • Alacakaptan Uğur, “Genel Olarak Bazı Suçlar Bakımından Cürüm İşlemek İçin Örgüt (Teşekkül) Meydana Getirme Suçu”, Prof. Dr. Çetin Özek Armağanı, Galatasaray Üniversitesi Yayınları 32, İstanbul, 2004, s. 25-44.
  • Artuk Mehmet Emin/ Gökçen Ahmet/ Yenidünya A. Caner, Ceza Hukuku Özel Hükümler, 10. bs, Turhan Kitabevi, Ankara, 2010.
  • Artuk Mehmet Emin/ Gökçen Ahmet/ Yenidünya A. Caner, Türk Ceza Kanunu Şerhi: Özel Hükümler, 5 c., Turhan, Ankara, 2009, C. IV.
  • Artuk Mehmet Emin/ Gökçen Ahmet/ Yenidünya A. Caner, Türk Ceza Kanunu Şerhi: Özel Hükümler, 5 c., Turhan, Ankara, 2009, C. V.
  • Avsallı Hüseyin, “Zimmet Suçu”, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Marmara Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2006.
  • Baba Yasemin, “Türk Ceza Kanunu’nda Etkin Pişmanlık”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2011.
  • Bakıcı Sedat, 5237 Sayılı Yasa Kapsamında Ceza Hukuku Genel Hükümleri, 2. bs., Ankara, Adalet Yayınevi, 2008.
  • Bekri M. Nedim, “Türk Ceza Kanunu’nda Zimmet Suçu”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2006.
  • Dursun Selman, “Kıyı (Off-Shore) Bankacılığı ve Ceza Hukuku Sorunları”, Prof. Dr. Çetin Özek Armağanı, Galatasaray Üniversitesi Yayınları 32, İstanbul, 2004, s. 247-282.
  • Dursun Selman, Bankacılık Düzenine Karşı İşlenen Suçlar, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2006.
  • Donay Süheyl, Bankacılık Ceza Hukuku, Beta, 1. bs, İstanbul, 2007.
  • Donay Süheyl, Türk Ceza Kanunu Şerhi, Beta, 1. bs, İstanbul, 2007.
  • Ergün Güneş Okuyucu, “Türk Ceza Hukukunda Zimmet Suçu”, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2007.
  • Gökcen, Ahmet “Bankalar Kanunu’nda Düzenlenen Zimmet Suçu (4387 s.lı K. m. 22/3-4)”, Legal Malî Hukuk Dergisi, C. 1, S. 10, Nisan 2005, s. 2665-2693.
  • Gülşen Taner, “Zimmet Suçu”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011.
  • Gürses Davut, “Bankacılık Kanunu’na Göre Zimmet Suçu (Bankacılık K. m.160)”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2009.
  • Haznedar Murat, “‘Bankacılık Zimmeti’ Suçu”, Legal Hukuk Dergisi, C. 5, S. 52, Nisan 2007, s. 1169-1188.
  • Helvacı Mehmet, “Kıyı Bankacılığı Kavramı ve Kıyı Bankacılığının Yararları”, Prof. Dr. Ömer Teoman’a 55. Yaş Günü Armağanı, Cilt 1, Beta, İstanbul, 2002, s. 399-411.
  • İnceoğlu Asuman Aytekin, “Bankacılık Kanunu’nda Yer Alan Suçlar”, (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2006.
  • Kühne Hans Heiner, “Hukuk Devleti ve Bankalar Kanunu Bağlamında Türkiye Uygulamaları”, Hukuki Perspektifler Dergisi, S. 3, Nisan 2005, s. 239-242.
  • Mahmutoğlu Fatih Selami, “Bankacılık Suçları Bağlamında Çıkar Amaçlı Suç Örgütleri”, Avrupa Birliğine Uyum Süreci Bağlamında Organize Suçlulukla Mücadele (Panel, 5 Ekim 2001, Bildiriler ve Tartışmalar, Yönetici: Kayıhan İçel), Beta, İstanbul, 2002, s. 92-106.
  • Mahmutoğlu Fatih Selami, Ekonomik Suçlar Bağlamında Kredi Hukukundan Kaynaklanan Suç ve İdari Suçlar, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2003.
  • Mahmutoğlu Fatih Selami, “Bankalar Kanunu’nun 22/3 ile 22/4 Maddeleri Arasındaki Temel Farklar”, Hukuki Perspektifler Dergisi, S. 3, Nisan 2005, s. 223-238.
  • Malkoç İsmail, Açıklamalı Yeni Türk Ceza Kanunu: Özel Hükümler, 2 c., Ankara, Malkoç Kitabevi, 2006, C.II.
  • Polat Halil, “5411 Sayılı Bankacılık Kanunu Kapsamında Zimmet Suçu”, Adalet Dergisi, Ankara, S. 37, Mayıs 2010, s. 110-125.
  • Özel Cevat, “Türk Ceza Kanunu’nda ve Bankacılık Kanunu’nda Etkin Pişmanlık”, (Çevrimiçi) http://www.turkhukuksitesi.com/makale _430.htm, 01.06.2011.
  • Özgenç İzzet, Zimmet Suçu, Ankara, Seçkin, 2009.
  • Özgenç İzzet, Türk Ceza Kanunu Gazi Şerhi (Genel Hükümler), 3. bs., Ankara, Adalet Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığı, 2006.
  • Özer İbrahim, “Türk Ceza Hukukunda Etkin Pişmalık”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 2011.
  • Reisoğlu Seza, Bankacılık Kanunu Şerhi: Madde 73-171, C. 2, Yaklaşım Yayınları, Ankara, 2007.
  • Sözüer Adem, “Bankacılık Kanununda Yer Alan Suçlar ve Cezalar”, Hukuki Perspektifler Dergisi, S. 5, Aralık 2005, s. 166-191.
  • Taşdelen Servet, Bankacılık Kanunu Şerhi, 2. bs., Turhan Kitabevi, Ankara, 2006.
  • Tezcan Durmuş/ Erdem Mustafa Ruhan/ Önok R. Murat, Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 7. bs., Ankara, Seçkin Yayınevi, 2010.
  • Yiğit Uğur, “Bankacılık Kanununda Suçlar ve Cezalar”, (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2008.
  • Adalet Bakanlığı, Tutanaklarla Türk Ceza Kanunu, Ankara, 2005.
  • http://adalet.gov.tr, (UYAP Mevzuat Programı)
  • http://www.kazanci.com.tr