Avrupa’da insan haklarının korunması

Günümüzde, uluslararası bir mesele olarak görülen insan hakları sorunlarının çözümü için Avrupa çapında çok sayıda belge kaleme alınmış ve/veya sözleşme imzalanmıştır. Bu belge ve sözleşmeler gereğince, bireylere ve/veya birey topluluklarına ve çeşitli örgütlere, uluslararası organizasyonlara başvuru yapma yetkisinin tanındığı uygulama mekanizmalarının benimsenmesi dikkate değerdir. Bu tarz bir başvurunun içeriğinde ise ilgili sivil özgürlüğün korunması vardır. Bu bağlamda sıklıkla rastlanan öteki başlıca denetim prosedürü ise üye devletlerce, ilgili uluslararası metne uyum durumunun ortaya konulacağı raporların sunulmasından ibarettir. Bu makalede, insan haklarının gelişimi adına Avrupa nezdinde faaliyet gösteren başlıca insan hakları mekanizmalarının, söz konusu belgelerde yer alan uluslararası kabul görmüş ilke ve prensiplere uyum için ilgili ülkeyi ne şekilde etkilediğinin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Bu sayede, sözü edilen mekanizmaların insan haklarının gelişimine olan etkisi arasındaki fark da kıyas yoluyla açığa çıkarılacağı gibi, insan haklarının gereken şekilde gelişimi için uluslararası alanda işleyecek bir sistemin hangi özelliklere sahip olması gerektiği sorusunun cevabına da ulaşılacaktır.

The protection of human rights in europe

At European level, numerous instruments were drawn up or treaties were signed with a view to solving human rights issues, which have been currently regarded as international matter. It is remarkable that under these instruments and conventions, individuals and/or groups of individuals and various organisations have been granted to bring an application before international organisations. The protection of civil liberty concerned constitutes the content of such an application. In this context, other initial monitoring procedure, which is frequently encountered, is the submission of reports by states parties displaying their harmonies with international document concerned. In this article, it is aimed to show how principal human rights systems engaging in Europe for the promotion of civil liberties have an impact upon the compliance of the relevant state’s situation with internationally recognised rules and principles set forth in the instruments in question. In this way, not only the impact of the said mechanisms on the promotion of human rights will be clarified by means of comparisons, but also the question of what kind of features an international organisation must have for the geniune safeguard of human rights will be answered.

PDF

___

AKAD, Mehmet ve DİNÇKOL, Bihterin V., Genel Kamu Hukuku (İkinci Baskı, DER Yayınları, İstanbul 2002).
AKILLIOĞLU, Tekin, İnsan Hakları: Kavram, Kaynaklar ve Koruma Sistemleri (A.Ü.S.B.F. İnsan Hakları Merkezi Yayınları No:17, Ankara 1995).
ALSTON, Philip and WEILER, J. H.H., ‘An Ever Closer Union in Need of a Human Rights Policy: The European Union and Human Rights’, Alston (ed.) içinde, The EU and Human Rights, (Oxford University Press, Oxford 1999, 4-54).
BELL, Mark, ‘Avrupa Sosyal Şartı Bağlamında Ayrımcılığa Karşı Toplu Şikayetler Yoluyla Mücadele Etmek’, Oliver DE SCHUTTER (koordinatör) içinde, Avrupa Sosyal Şartı: Avrupa İçin Yeni Bir Sosyal Anayasa (Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği Ortak Yayını, Şen Matbaa, Ankara 2010, 33-43).
BOYLE, Alan and CHINKIN, Christine, The Making of International Law (Oxford University Press, Oxford 2007).
CRAIG, Paul and DE BURCA, Grainne, EU Law: Text, Cases, and Materials (Fourth Edition, Oxford University Press, Oxford 2008).
DE SCHUTTER, Oliver, ‘Avrupa Sosyal Şartı’nın İki Yaşamı’, Oliver DE SCHUTTER (koordinatör) içinde, Avrupa Sosyal Şartı: Avrupa İçin Yeni Bir Sosyal Anayasa (Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği Ortak Yayını, Şen Matbaa, Ankara 2010, 7-32).
ERGÜL, Ergin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Uygulaması (İkinci Baskı, Yargı Yayınevi, Ankara 2004).
GEMALMAZ, Mehmet Semih, Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teorisine Giriş (4 Baskı, Beta Basım Yayım, İstanbul 2003).
GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref ve GÖLCÜKLÜ, A. Feyyaz, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması: Avrupa İnsan Hakları Mahkememesi İnceleme ve Yargılama Yöntemi (Dördüncü Baskı, Ankara 2003).
GREER, Steven, The European Convention on Human Rights: Achievements, Problems and Prospects (Cambridge University Press, Cambridge 2006).
GÜNUĞUR Haluk, Avrupa Birliği’nin Hukuk Düzeni (Avrupa Ekonomik Danışma Merkezi Yayını, Bilim Serisi-3, Ankara 2007).
KAPANİ Münci, İnsan Haklarının Uluslararası Boyutları (Üçüncü Baskı, Bilgi Yayınevi, İstanbul 1996).
KARNS Margaret P., and MINGST, Karen A., International Organisations. The Politics and Processes of Global Governance ( Lynne Rıenner Publishers, London 2004).
MÜLLERSON, Rein, The Efficiency of the Individual Complaint Procedures: The Experience of CCPR, CERD, CAT and ECHR’, Arie BLOED, Liselotte LEICHT, Manfred NOWAK, Allan ROSAS (eds.) içinde, Monitoring Human Rights in Europe: Comparing International Procedures and Mechanisms (Martinus Nijoff Publishers, Netherlands 1993, 25-45).
OVEY, Claire and WHİTE, Robin, The European Convention on Human Rights (Fourth Edition, Oxford University Press, Oxford 2006).
PENTIKAINEN, Merja and SCHEININ, Martin, ‘A Comparative Study of the Monitoring Mechanisms and the Important Institutional Frameworks For Human Rights Protection Within the Council of Europe, the CSCE and the European Community’, A. Bloed, L. Leicht, M. Nowak, A. Rosas (eds.) içinde, Monitoring Human Rights in Europe: Comparing International Procedures and Mechanisms (Martinus Nijoff Publishers, Netherlands 1993, 93-119).
Rules of the Committee of Ministers for the supervision of the execution of judgments and of the terms of friendly settlements, adopted by the Committee on May 2006 at the 964th meeting of the Minister’s Deputies.
REHMAN, Javaid, International Human Rights Law: A Practical Approach (Person Education Limited, Essex 2003).
SHAW, Malcolm N., International Law (Sixth Edition, Cambridge University Press, Cambridge 2008).
SMİTH, Rhona K.M., Textbook on International Human Rights (Third Edition, Oxford University Press, 2007 Oxford).
STEİNER, Henry J., ALSTON, Philip, GOODMAN, Ryan, International Human Rights In Context. Law, Politics, Morals: Text and Materials (Third Edition, Oxford University Press, Oxford 2008 ).
TEZCAN, Durmuş, ERDEM, Mustafa R., SANCAKDAR, Oğuz, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında Türkiye’nin İnsan Hakları Sorunu (İkinci Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2004).
TELLİ, Kutlay, ‘İnsan Haklarının Gelişiminde Uluslararası Kamu Örgütlerinin Rolü: Etkinlik ve Eksiklik Denklemi’, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Cilt:1, Yıl:2, Sayı:5, 2011, 397-418.
ELEKTRONİK KAYNAKÇA
Avrupa Sosyal Şartı Resmi İnternet Sitesi: http://www.coe.int/T/DGHL/Monitoring/SocialCharter/.
Avrupa Birliği Resmi İnternet Sitesi: http://europa.eu/index_en.htm.
Avrupa Birliği Bakanlığı Resmi İnternet Sitesi: http://www.abgs.gov.tr/.
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Resmi İnternet Sitesi:
http://www.osce.org/.