Türk hukukunda bireysel başvuru yolu

İnsanların sırf insan olmaları nedeniyle sahip oldukları temel hak ve özgürlüklerin korunması gerektiği düşüncesinin evrensel bir nitelik kazanması, anayasa yargısının yasaların anayasaya uygunluğunun sağlanmasına yönelik temel amacının genişlemesi ve temel hak ve özgürlüklerin korunması fonksiyonunun da bu amaç kapsamında değerlendirilmesi sonucunu doğurmuştur. İnsan haklarının korunması konusunda gelinen noktada, kişiler kamu otoritelerinin işlemleri nedeniyle temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edildiğini iddia ederek anayasa mahkemelerine dava açabilmektedirler. 7.5.2010 tarihli, 5982 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla yapılan Anayasa değişikliği ile Ülkemizde de bireysel başvuru yolu kabul edilmiş, bireysel başvurunun esasları 30.3.2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile düzenlenmiştir. Bu çalışmada bireysel başvurunun tanımı ve özellikleri 1982 Anayasası ve 6216 sayılı Kanun’da yer alan düzenlemeler de dikkate alınarak incelenmiş, Türk hukukuna yeni giren bu kanun yolunun uygulanması öncesinde ortaya çıkabilecek sorunlar tartışılmaya çalışılmıştır.

constitutional complaint in Turkish law

The universalization of ideas on protecting fundamental rights and freedoms granted merely in result of being a human enlarged the main aim of constitutionality review of laws and protection of fundamental rights has been included in the concept of this aim. The point attained nowadays in protection of human rights allows the individuals to bring cases before constitutional courts by alleging that their fundamental rights and freedoms are violated by public authorities. Constitutional amendments, realized by Law 5982 on Amendment of certain articles of the Constitution of the Republic of Turkey, introduced the constitutional complaint to our country. The Law No 6216 (Law on the Establishment and Procedures of the Constitutional Court) regulates the details of the constitutional complaint. This paper aims to examine the constitutional complaint under the light of the constitutional and legal provisions and to discuss the possible problems which might arise in the future application.

PDF

___

Anayasa Mahkemesi İnternet Sayfası,http://www.anayasa.gov.tr/index.php?l=haber &id=103&lang=
ARMAĞAN, Servet, Federal Almanya’da Anayasa Şikâyeti, İstanbul Üniversitesi Mukayeseli Hukuk Enstitüsü Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, Yeni Seri, Yıl 5, No 7’den (Ayrı Bası), İstanbul, 1971
ATAY, Ender Ethem, Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuruları Sağlıklı Değerlendirebilir mi?, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru (Anayasa Şikayeti), HUKAB Sempozyum Serisi 1, HUKAB Yayınları
BAŞLAR, Kemal, Türk Mahkeme Kararlarında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Avrupa Konseyi, 2008
CANDAN, Turgut, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru (Anayasa Şikayeti) Konulu Uluslararası Sempozyum Açılış Konuşması, HUKAB Sempozyum Serisi 1, HUKAB Yayınları
ÇOBAN, Ali Rıza, Bireysel Başvuru: Türk Anayasa Mahkemesi İçin Ağır İşyükü Sorunu, AİHM VE TÜRKİYE II, Anayasa Şikâyeti ve AİHM, Uluslararası Sempozyum, Türkiye Adalet Akademisi Yayınları, Yayın No: 8, Ankara, 2010
DEYNEKLİ, Adnan, Yargıtay’ın Anayasa Şikayetine Bakışı, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru (Anayasa Şikayeti), HUKAB Sempozyum Serisi 1, HUKAB Yayınları
DOĞRU, Osman, Bireysel Başvuru Konusunda Anayasa Mahkemesinin Yetkileri, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Hakkı Sempozyumu, Anadolu Üniversitesi Yayınları, No: 2193, Eskişehir, 2010
EKİNCİ, Hüseyin, Yeni AYM Kanunu Çerçevesinde Bireysel Başvuruların İncelenmesi Usulü, http://www.yargitay.gov.tr/abproje/belge/ sunum/conf3/ Ekinci_BireyselBasvuruIncelenmesi.ppt
FENDOĞLU, Hasan Tahsin, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, http:// www.sde.org.tr/tr/kose-yazilari/267/anayasa-mahkemesine-bireysel-basvuru.aspx
GERÇEKER, Hasan, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru (Anayasa Şikayeti) Konulu Uluslararası Sempozyum Açılış Konuşması, HUKAB Sempozyum Serisi 1, HUKAB Yayınları
GÖREN, Zafer, Anayasa Şikâyeti: Külfetsiz, Masrafsız ve Sonuçsuz?, Prof. Dr. Ergün ÖZBUDUN’a Armağan, Cilt II, Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2008
GÖZTEPE, Ece, Anayasa Şikâyeti, Doktora Tezi, Ankara, 1998, AÜHF Yayınları No: 530, AÜHF Döner Sermaye Yayınları No: 45
KANADOĞLU, Korkut, Anayasa Şikâyeti, Bireysel Başvuru “Anayasa Şikayeti”, HUKAB Sempozyum Serisi 1, HUKAB Yayınları,
KARAKAŞ, Işıl, Süregiden Sorunlara Yeni Cevaplar-Konuşma, AİHM VE TÜRKİYE II, Anayasa Şikâyeti ve AİHM, Uluslararası Sempozyum, Türkiye Adalet Akademisi Yayınları, Yayın No: 8, Ankara, 2010
KILINÇ, Bahadır, Karşılaştırmalı Anayasa Yargısında Bireysel Başvuru (Anayasa Şikâyeti) Kurumu ve Türkiye Açısından Uygulanabilirliği, Anayasa Yargısı, Anayasa Mahkemesi Yayınları, Sayı 25, s.23
KUNIG, Philip, Türkiye İçin Bir Örnek: Federal Almanya’da Bireysel Başvuru, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru (Anayasa Şikayeti), HUKAB Sempozyum Serisi 1, HUKAB Yayınları
NALBANT, Atilla, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hukuku Ve Anayasal Bireysel Başvuru, AİHM VE TÜRKİYE II, Anayasa Şikâyeti ve AİHM, Uluslararası Sempozyum, Türkiye Adalet Akademisi Yayınları, Yayın No: 8, Ankara, 2010
ODER, Bertil Emrah, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuruda (Anayasa Şikayeti) Etkin ve Etkili Kullanım Sorunları, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru (Anayasa Şikayeti), HUKAB Sempozyum Serisi 1, HUKAB Yayınları
SABUNCU, M.Yavuz, Selin ESEN ARNWINE, Türkiye İçin Anayasa Şikayeti Modeli Türkiye’de Bireysel Başvuru Yolu, Anayasa Yargısı, Anayasa Mahkemesi Yayınları, Sayı 21
SAĞLAM, Musa, Bireylerin Anayasa Mahkemesine Başvurusu (Bir Reform Önerisi), Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Yıl 18, Sayı 60, Eylül/Ekim 2005
TRAJKOVSKA, Mirjana Lazarova, Balkanlarda Anayasa Şikâyeti Uygulamaları ve Makedonya Örneği – Konuşma, AİHM VE TÜRKİYE II, Anayasa Şikâyeti ve AİHM, Uluslararası Sempozyum, Türkiye Adalet Akademisi Yayınları, Yayın No: 8, Ankara, 2010
YAZICI, Serap, Yeni Bir Uygulama Olarak Anayasa Şikâyeti: Umutlar, Beklentiler ve Gerçekler, AİHM VE TÜRKİYE II, Anayasa Şikâyeti ve AİHM, Uluslararası Sempozyum, Türkiye Adalet Akademisi Yayınları, Yayın No: 8, Ankara, 2010