İmar para cezalarına karşı açılan davalarda görev sorunu ve göreve ilişkin hükümlerin ölçülülüğü

İmar para cezaları Türk hukukunda birer idari işlem olarak kabul edildiklerinden, aksine özel bir düzenlemenin bulunmadığı hallerde bu cezalara karşı açılacak davalar idari yargı mercilerinin görev alanına girecektir. Ancak 5326 sayılı Kabahatler Kanu- nu’nda bu konuda özel bir düzenleme mevcuttur. Bu nedenle imar para cezalarından kaynaklanan uyuşmazlıklarda görevli yargı mercii Kabahaler Kanunu’nun yargı yolu- na ilişkin hükümlerine göre belirlenmektedir. Kanunun 27. maddesi idari para ceza- larından kaynaklanan uyuşmazlıkların kural olarak sulh ceza hakimlikleri tarafından karara bağlanması gerektiğini, ancak aynı maddenin 8. fıkrasında belirtilen şartların mevcut olduğu hallerde görevli yargı merciinin idare mahkemeleri olacağını hükme bağlamaktadır. Kabahatler Kanunu’nun göreve ilişkin hükümleri somut bazı olaylarda birtakım sorunlara sebebiyet verebilecek niteliktedir. Bu hükümler aynı konuda tesis edilen imar yaptırımlarından bazılarının idare mahkemelerinde, diğer bazılarının ise sulh ceza hakimliklerinde karara bağlanmasını mümkün kılmaktadır. Anayasa Mahke- mesinin büyük önem atfettiği yargılamanın bütünlüğü ilkesi dikkate alındığında, Ka- bahatler Kanunu’nun göreve ilişkin hükümlerinin ölçülülük ilkesine uygun olmadığı açıktır. Ancak Anayasa Mahkemesi Anayasa’ya aykırılık iddialarını reddetmiştir.

PDF

___

AYAYDIN, Cem: İdare Hukuku’na Giriş (II), Ders Notları, Yenilik Basımevi, İstan- bul 2008.
CANDAN, Turgut: Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2009.
ÇAĞLAYAN, Ramazan: İdari Yaptırımlar Hukuku (Kabahatler Kanunu Yorumu), Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti., Ankara 2006.
ÇAĞLAYAN, Ramazan: İdari Yargılama Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2011.
ÇALIŞKAN, Ahmet Ziya: İdari Yargıda Tarafların Değişmesi, Adalet Yayınevi, Ankara 2012.
DETTERBECK, Steffen: Allgemeines Verwaltungsrecht mit Verwaltungsprozessrecht, 11. Auflage, Verlag C. H. Beck, München 2013.
DURAN, Lûtfi: Atatürk Döneminde Danıştay, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 3, s. 3 - 18.
GÖZLER, Kemal: İdare Hukuku, Cilt I, 2. Baskı, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa 2009.
GÖZLER, Kemal / KAPLAN, Gürsel: İdari Eylemlerden Kaynaklanan Zararlara İlişkin Davalar Adli Yargının Görev Alanına Sokulabilir mi?, (HMK m. 3 ve TBK m. 55/2 Hakkında Eleştiriler), Terazi Aylık Hukuk Dergisi, Yıl: 2011, Ay: Kasım /11, Sayı: 63, s. 36 - 41.
GÖZLER, Kemal / KAPLAN, Gürsel: İdare Hukuku Dersleri, 14. Baskı, Ekin Ba- sım Yayın Dağıtım, Bursa 2013.
GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref / TAN, Turgut: İdare Hukuku, Cilt 2, İdari Yargılama Hukuku, 3. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2008.
GÜLTEKİN, H. Basri: Tartışmalar, İdari Yargıda Son Gelişmeler Sempozyumu, Ankara 10 - 11 - 12 Haziran 1982, Danıştay Başkanlığı, Danıştay Tasnif ve Yayın Bürosu Yayınları No: 33, Ankara 1982, s. 72.
GÜNDAY, Metin: İdare Hukuku, 10. Baskı, İmaj Yayınevi, Ankara 2013.
GÜNDAY, Metin: İdari Yargının Görev Alanının Anayasal Dayanakları, Anayasa Yargısı Dergisi, Yıl: 1997, Cilt: 14, s. 347 - 358.
GÜRAN, Sait: İdari Yargı Denetiminin Kapsamı ve Sınırları, Danıştay Başkanlığı, Danıştay ve İdari Yargı Günü 140. Yıl Sempozyumu, 12 Mayıs 2008, Danıştay Tasnif ve Yayın Bürosu Yayınları No: 77, Danıştay Matbaası 2009, s. 57 - 61.
HIRSCHBERG, Lothar: Der Grundsatz der Verhältnismäßigkeit, Verlag Otto Schwartz & Co., Göttingen 1991.
KARABULUT, Mustafa: İdari Yaptırımların Hukuki Rejimi, Turhan Kitabevi, An- kara 2008.
KARAHANOĞULLARI, Onur: Türkiye’de İdari Yargı Tarihi, Turhan Kitabevi, An- kara 2005.
KARAMAN, Ebru: Türk İdari Yargısının Görev Alanının Anayasal Dayanağı (Fransız İdari Yargısı ile Karşılaştırmalı), On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2013.
KAYA, Cemil: İdari Yargılama Usulünde Davanın Taraflarında Değişme, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 1-2, Yıl: 2004, s. 143 - 166.
KAYA, Cemil: Kiracıların Subjektif Dava Ehliyeti Konusunda Danıştay Kararları- nın Değerlendirilmesi, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Prof. Dr. İl Han ÖZAY’a Armağan, Cilt: LXIX, Sayı: 1-2, Yıl: 2011, Legal Yayıncılık, İstanbul 2011, s. 333 - 345.
METİN, Yüksel: Ölçülülük İlkesi, Karşılaştırmalı Bir Anayasa Hukuku İnceleme- si, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2002.
OĞURLU, Yücel: Karşılaştırmalı İdare Hukukunda Ölçülülük İlkesi (Türk Yüksek Mahkeme Kararları, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları, Avrupa Top- luluğu Adalet Divanı ve Özellikle İngiltere Örneği Çerçevesinde Bir Denetim Ölçütü Olarak), Seçkin Yayıncılık, Ankara 2002.
ÖZAY, İl Han: Türkiye’de İdari Yargının İşlev ve Kapsamı, İdari Yargıda Son Ge- lişmeler Sempozyumu, Ankara 10 - 11 - 12 Haziran 1982, Danıştay Başkanlığı, Danıştay Tasnif ve Yayın Bürosu Yayınları No: 33, Ankara 1982, s. 11 - 30; 67 - 69; 73.
ÖZDEŞ, Orhan: Tartışmalar, İdari Yargıda Son Gelişmeler Sempozyumu, Ankara 10 - 11 - 12 Haziran 1982, Danıştay Başkanlığı, Danıştay Tasnif ve Yayın Bürosu Yayınları No: 33, Ankara 1982, s. 74 - 75.
ÖZMUMCU, Seda: Müdeabbihin Temlikinin Etkilerine İlişkin Sistemler, Prof. Dr. Yavuz ALANGOYA İçin Armağan, Alkım Yayınevi, İstanbul 2007, s. 197 vd. Esere Kazancı Hukuk Eserleri Bilgi Bankası üzerinden de ulaşılabilir.
PIEROTH, Bodo / SCHLINK, Bernhard: Grundrechte, Staatsrecht II, 28. Aufla- ge, C. F. Müller, Heidelberg, München, Landsberg, Frechen, Hamburg 2012.
SANCAKDAR, Oğuz: İdari Cezaların Yaptırımlar Teorisindeki Yeri ve Türk Hu- kuku’ndaki Anayasal Temelleri, ULUSAN, İlhan / BAŞARAN YAVAŞLAR, Funda (Ed.): İdari Ceza Hukuku Sempozyumu, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2009, s. 59 - 109.
SUNAY, Süheylâ Şenlen: Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve Görev Kriterleri, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul 1996.
ŞENLEN, Süheyla: Türkiye’de İdari Yargının Doğuşu ve Tarihi Gelişimi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 49, Sayı: 3, Yıl: 1994, s. 401 - 413.
ŞİMŞEK, Suat: İmar Hukuku, Milli Emlak Kontrolörleri Derneği Yayını, Yayın No: 1, Ankara 2010.
TAN, Turgut / AKILLIOĞLU, Tekin: 1961 Anayasası ve Türkiye’de Yönetim Hu- kukunun Uygulama Alanı Sorunu, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 2, s. 36 - 57.
ULER, Yıldırım: Tartışmalar, İdari Yargıda Son Gelişmeler Sempozyumu, Ankara 10 - 11 - 12 Haziran 1982, Danıştay Başkanlığı, Danıştay Tasnif ve Yayın Bürosu Yayınları No: 33, Ankara 1982, s. 69 vd.
ULUSOY, Ali: Erkler Ayrılığı ve Yürütme-Yargı İlişkileri Bağlamında Kabahatler Kanununun Değerlendirilmesi, Danıştay Başkanlığı, Danıştay ve İdari Yargı Günü 140. Yıl Sempozyumu, 12 Mayıs 2008, Danıştay Tasnif ve Yayın Bürosu Yayınları No: 77, Danıştay Matbaası 2009, s. 21 - 35.
ULUSOY, Ali D.: İdari Yaptırımlar, On İki Levha Yayıncılık A.Ş., İstanbul 2013.
YAYLA, Yıldızhan: İdare Hukuku, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul 2009.
YAYLA, Yıldızhan: Tartışmalar, İdari Yargıda Son Gelişmeler Sempozyumu, An- kara 10 - 11 - 12 Haziran 1982, Danıştay Başkanlığı, Danıştay Tasnif ve Yayın Bürosu Yayınları No: 33, Ankara 1982, s. 77 - 82.
YILDIRIM, Turan: İdari Yargı, 2. Baskı, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul 2010.
ZIPPELIUS, Reinhold / WÜRTENBERGER, Thomas: Deutsches Staatsrecht, 32. Auflage, Verlag C. H. Beck, München 2008.