İnsan hakları hukuk ve insancıl hukuk çerçevesinde terörle mücadelede işkence yasağı

Demokrasi ve insan haklarının en büyük düşmanlarından biri kuşkusuz terörizmdir. Vatandaşlarının huzur ve güvenliğini tesis etmek mecburiyetinde olan devlet, terö- rizmle mücadele etmek zorundadır. Çağımızın cevap arayan sorularının başında da bu mücadelenin yöntem ve şeklinin nasıl olacağı gelmektedir. Hiç kuşkusuz modern demokrasiye sahip devletlerin tümünde örgütlü bir asayiş organı ve suçlularla müca- dele etmeye imkân veren mevzuatı vardır. Lakin bunlar çoğu zaman terörle mücadele konusunda yetersiz kalmaktadırlar. Dolayısıyla da devletler ek önlemler almak zorun- da kalmakta ve mücadele gücünü sertleştirmektedirler. Bu sertlik de ister istemez bazı insan haklarının sınırlandırılacağı anlamına gelmektedir. Bu çalışmada da bu problem esas alınmıştır. Öncelik terör ve terörizm olguları değerlendirilmiş; ardından insan hakları, insancıl hukuk ve terörizm ilişkisine kısaca değinilmiştir. Esas konu olarak da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ışığında İşkence, İnsanlık Dışı ve Onur Kırıcı Muameleden Korunma Hakkı özelinde terörle mücadele-insan hakları dengesi ince- lenmiştir.

The prohibition of torture in fight against terrorism within the scope of human rights and humanitarian law

One of the greatest enemies of democracy and human rights is undoubtedly ter- rorism. The state which has to maintain peace and order of its citizens is obligated to fight against the terrorism. One of the top questions of today that awaits its answer is what is the method of this war against terrorism and the conditions of it. There is no doubt that every state ruled in terms of modern democracy has its own organized public order units and regulations to fight against criminals. But these two elements are mostly insufficient to war against the terrorism. Because of this, states take col- lateral measures and raise the intensity of this war. This intensity necessarily means that the human rights would be restricted. In this study, this problem is taken based on. At first, the notions of terror and terrorism are examined; and the connection of terrorism to human rights and humanitarian law is briefly mentioned afterwards. As the main subject, the balance between fight against terror and human rights in regards of the right of protection from torture, and inhuman or degrading treatment or punishment in accordance with the jurisprudences of European Court of Human Rights is studied.

PDF

___

ACAR, Ünal; A’dan Z’ye Terörizm, Kripto Yayınları, Ankara, Birinci Baskı, 2012
AYDIN, Nurullah; Küresel Terör ve Terörizm, Kumsaati Yayınları, İstanbul, Dör- düncü Basım, 2009
BAL, İhsan; ÖZEREN, Süleyman; Dünyadan Örneklerle Terörle Mücadele, USAK Yayınları, Ankara, Üçüncü Baskı, 2012
BAŞER, Murat; Günümüzde İnsancıl Hukuk Ve İnsan Haklarının Korunması Sorunu, Ankara, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İnsan Hakları Anabilim Dalı Doktora Tezi, 2012
BEŞE, Ertan; Terörizm, Avrupa Birliği ve İnsan Hakları, Ankara, Seçkin Yayınla- rı, Birinci Baskı, 2002
ÇEÇEN, Anıl; “İnsan Hakları Ve İnsancıl Hukuk”, Prof.Dr.Aydın Zevkliler’e Ar- mağan, Journal of Yasar University, 2013, Cilt I 809-830
GARAMONE, Jim; “Geneva Convention Applies to Taliban, not Al Qaeda” http:// www.defense.gov/news/newsarticle.aspx?id=43960 erişim tarihi:14.05.2014
GÜDÜL, H. Mehmet; Anayasa Mahkemesi Kararları Ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Doğrultusunda Terörle Mücadele, Adana, Çağ Üniversi- tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Ana Bilim Yüksek Lisans Tezi, 2007
İLBİZ, Ethem; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Çerçevesinde Tür- kiye’nin Terörle Mücadelede İnsan Hakları Sorunu, Ankara, Polis Akademisi Güvenlik Bilimler Enstitüsü Uluslararası Güvenlik Anabilim Dalı Yüksek Lisan Tezi, 2009
İnsan Hakları Ve Terörle Mücadele, Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı Yayınları, 2011, www.kdgm.gov.tr/snetix/solutions/kdgm/resources/uploads/ turkce.pdf, erişim tarihi: 03.05.2014
İŞTEN, İnanç; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Terörle Mü- cadelede İnsan Haklarının Sınırlandırılması, Ankara, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı Doktora Tezi, 2010
KAYA, İbrahim; Terörle Mücadele ve Uluslararası Hukuk, USAK Yayınları, An- kara, Birinci Baskı, 2005
KEDİKLİ, Umut; “Avrupa Birliği’nin Terörizmle Mücadele Politikaları ve Hukuki Boyutu”, Uluslararası Hukuk ve Politika Dergisi, Cilt 2, No: 7, 2006
KURANOĞLU, Oğuzhan; Haziran 2005 Sonrası Hayata Geçirilen Yasal Düzen- lemelerin Terörle Mücadeleye Etkisi Terörle Hukuksal Alanda Mücadelede Gelinen Son Durum Soruşturma Hukukunda Hatay Örneği, İstanbul, Yıldız Teknik Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, 2010
ÖKTEM, A. Emre; Terörizm İnsancıl Hukuk ve İnsan Hakları, İstanbul, Derin Yayınları, İkinci Basım, 2011
Lignes directrices du Comité des Ministres du Conseil de l’Europe sur les dro- its de l’homme et la lutte contre le terrorisme, https://wcd.coe.int/ViewDoc. jsp?id=830461&Site=COE, erişim tarihi: 02.05.2014
SEELYE, Katharıne Q.; “A NATION CHALLENGED: THE PRISONERS; First ‘Un- lawful Combatants’ Seized in Afghanistan Arrive at U.S. Base in Cuba” http:// www.nytimes.com/2002/01/12/world/nation-challenged-prisoners-first-un- lawful-combatants-seized-afghanistan-arrive.html erişim tarihi:14.05.2014
SÜMERCAN, Mustafa Murat; Uluslararası Terörizm Ve PKK Terör Örgütü (1980’den Günümüze), Kırıkkale, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü- sü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 2010
ŞENEL, Fatih; Avrupa Birliği Güvenlik Politikaları Kapsamında Terör İle Müca- dele Yöntemleri, Ankara, Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslara- rası İlişkiler Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 2012
TANGÖR, Burak; SAYIN, Sevinç; “Avrupa Birliği’nin Terörizmle Mücadele Stra- tejisi: Yeni Bir Bütünleşme Alanı Mı?”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, Cilt: 11, No:1, 2012
TAŞDEMİR, Fatma; “İnsan Hakları Hukuku Ve İnsancıl Hukuk Açısından Türki- ye’nin Ayrılıkçı Terör Örgütü PKK İle Mücadelesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fa- kültesi Dergisi, Cilt: 16, Sayı: 1, 2012
TAŞDEMİR, Fatma; Uluslararası Nitelikte Olmayan Silahlı Çatışmalar Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara, 1. Baskı, 2009
TAŞDEMİR, Fatma; Uluslararası Terörizme Karşı Devletlerin Kuvvete Başvur- ma Yetkisi, USAK Yayınları, Ankara, 1. Baskı, 2006
TACAR Pulat Y.; Terör ve Demokrasi, Ankara, Bilgi Yayınevi, 1. Basım, 1999
TOPAL, Ahmet Hamdi; Uluslararası Terörizm ve Terörist Eylemlere Karşı Kuv- vet Kullanımı, Beta Yayınları, İstanbul, Birinci Baskı, 2005
ZERROUGUİ, Leila et al.; Situation of the Detainees at Guantánamo, U.N. Doc. E/CN.4/2006/120 (2006) http://www1.umn.edu/humanrts/guantana- mo2006.html erişim tarihi:14.05.2014
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları
Affaire Akkoç c. Turquie, Requête no: 22947/93 et 22948/93, 10 Octobre 2000
Affaire Aksoy c. Turquie, Requête no: 21987/93, 18 Décembre 1996
Affaire Aydın c. Turquie, Requête no: 57/1996/676/866, 25 Septembre 1997
Affaire Chalal c. Royaume-Uni, Requête no: 22414/93, 15 Novembre 1996
Affaire Dikme c. Turquie, Requête no: 20869/92, 11 Juillet 2000
Affaire Elci Et Outres c. Turquie, Requête no: 23145/93 et 25091/94, 13 No- vembre 2013
Affaire Esen c. Turquie, Requête no: 29484/95, 22 Juillet 1003
G. Ensslin, A. Baader et J. Raspe c. République Fédérale D’Allemagne, Requêtes no: 7572/76, 7586/76 et 7587/76, 8 Juillet 1978
Affaire Herczegfalvy c. Autriche, Requête no: 10533/83, 24 Septembre 1992
Affaire Hulki Güneş c. Turquie, Requête no: 28490/95, 19 Juin 2003
Affaire Jabari c. Turquie, Requête no: 40035/98, 11 Juillet 2000
Affaire Irlande c. Royaume-Uni, Requête no: 5310/71, 18 Janvier 1978
Affaire İlhan c. Turquie, Requête no: 22277/93, 27 Juin 2000
Kröcher et Möller c. Suisse, Requête no: 8463/78, 9 Juillet 1981
Affaire Labita c. Italie, Requête no: 26772/95, 6 Avril 2000
Affaire Mahmut Kaya c. Turquie, Requête no: 22535/93, 28 Mars 2000
Affaire Mamatkulov et Askarov c. Turquie, Requêtes no: 46827/99 and 46951/99, 4 Février 2005
Affaire Mccann ve Diğerleri c. Royaume-Uni, Requête no: 18984/91, 27 Sep- tembre 1995
Affaire Öcalan c. Turquie, Requête no: 46221/99, 12 Mars 2003
Affaire Ramirez Sanchez c. France, Requête no 59450/00, 27 Janvier 2005
Affaire Sadık Öner c. Turquie, Requête no: 28520 / 95, 8 Janvier 2004
Affaire Saya ve Diğerleri c. Turquie, Requête no: 4327/02, 7 Octobre 2008
Affaire Selçuk et Asker c. Turquie, Requête no: 12/1997/796/998-999, 24 Avril 1998
Affaire Selmouni c. France Requête no: 25803/94, 28 Juillet 1999
Affaire Sevtap Veznedaroğlu c. Turquie, Requête no: 32357/96, 11 Avril 2000
Affaire Soering c. Royaume-Uni, Requête no: 14038/88, 7 juillet 1989
Affaire Tekin c. Turquie , Requête no: 52/1997/836/1042, 9 Juin 1998
Affaire Tomasi c. France Requête no: 12850/87, 27 août 1992
Affaire Valasinas c. Lituanie, Requête no: 44558/98, 24 Juillet 2001
Affaire Yöyler c. Turquie, Requête no: 26973/95, 24 Juillet 2003