Fiyatları etkileme suçu (TCK m. 237)

Ekonomi, sanayi, ticarete ilişkin suçlar bölümünde, 237. maddede düzenlenen fi- yatları etkileme suçu 3 fıkra halinde hükme bağlanmıştır. Yer aldığı bölümden de anla- şılacağı gibi söz konusu suç, ekonomik suç niteliği taşımaktadır. Temel şeklinde soyut tehlike suçu olarak düzenlenmiştir. Ancak fiilin işlenmesi sonucunda besin veya mal- ların değerlerinin veya işçi ücretlerinin artıp eksilmesi netice sebebiyle ağırlaşan suç olarak 2. fıkrada hükme bağlanmıştır. Bununla beraber suçun soyut tehlike suçu mu yoksa somut tehlike suçu mu olduğu ve belirtilen neticelerin netice sebebiyle ağırlaşan suç mu yoksa nitelikli hal mi olduğu noktasında doktrinde tartışmalar yaşanmaktadır. Ayrıca toplu iş sözleşmesiyle belirlenen işçi ücretlerinin etkilenmesinin mümkün olup olmadığı ve bunun maddenin uygulama alanına girip girmediği konusunda da sorun bulunmaktadır. Maddenin 3. fıkrasında ise suçun nitelikli haline yer verilmiştir. Suçu işleyen kişinin ruhsatlı simsar veya borsa tellalı olması cezanın daha fazla verilmesini gerektiren bir hal olarak düzenlenmiştir. Manevi unsur yönünden kasten işlenebilen bir suç olan fiyatları etkileme suçunun ayrıca belirli amaçla işlenmesi de gerekmekte- dir. Yaptırım olarak da hapis cezası ve adli para cezasının birlikte uygulanması kabul edilmiştir. Ancak uygulanacak adli para cezasının miktarına (gün belirlemesine) ilişkin bir düzenleme 237. maddede yer almamaktadır. Çalışmada yukarıda belirtilen içerikleri kapsayan suçun unsurlarına, nitelikli haline, netice sebebiyle ağırlaşmış şekline ve suçun özel görünüş şekillerine değinilecek, ama öncesinde suçun ekonomik suç olması nedeniyle ekonomik suç kavramına ve tarihi gelişime açıklık getirilecektir.

Impact on price rates crime

Impact on price rates crime is regulated in the section concerning economy, in- dustry and trade-related offenses in article 237 of the Turkish Criminal Code as three paragraphs. As the section also implies, the aforementioned crime possesses the characteristics of an economic crime. At its basic form, it is regulated as an abstract endangering offense. However, to increase and decrease the value of food or goods or the workers’ wages as a result of the act is regulated as the offense aggravated by virtue of result in the second paragraph. At the same time, there are doctrinal discussions whether this crime is an abstract or a concrete endangering offense and whether mentioned results above constitute offense aggravated by virtue of result or a qualified crime. In addition, there is an issue of the possibility to affect worker wages which are determined with collective labor agreements and in this case it is also discussed whether the article is applicable or not. In the third paragraph of the article the qualified version of the crime is regulated. If the perpetrator is a licensed broker or a stockbroker, the punishment is regulated stiffer. Affecting price rates crime which may be committed intentionally in terms of moral crime and the act has to be directed towards a certain purpose. As sanctions, the simultaneous application of im- prisonment and criminal fines are accepted. However, there isn’t a regulation relating to the amount of criminal fines, which shall be applied in the scope of article 237. In this study, within the framework of the defined contents above the elements of the crime, the qualified version of the crime, offense aggravated by virtue of result and the specific facets of the crime in the framework of the above mentioned content will be analyzed, but beforehand, because of the economic structure of the crime the economic crime concept and its historical development will be clarified.

PDF

___

Akbulut, Berrin, “Basın Suçu ve Ceza Sorumluluğu”, Selçuk İletişim, 2000, C. 1, S.3, s. 90, 91.
Akbulut, Berrin, “Rüşvet Suçları”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Milenyum Armağanı, 2000, C. 8, S. 1-2, s. 640.
Akipek, Jale G., Türk Eşya Hukuku (Ayni Haklar), Birinci Kitap, Zilyedlik ve Tapu Sicili, Gözden Geçirilmiş 2. Bası, Ankara 1972.
Artuk, Mehmet Emin/Gökcen, Ahmet/Yenidünya, A. Caner, Ceza Hukuku, Ge- nel Hükümler, Yenilenmiş Gözden Geçirilmiş 7. Baskı, Ankara 2013.
Artuk, Mehmet Emin/Gökcen, Ahmet/Yenidünya, A. Caner, Ceza Hukuku Özel Hükümler, 5. Bası, Ankara 2004.
Baumann, Jürgen, “Strafrecht und Wirtschaftskriminalität”, JZ, 1983, Nr. 23/24 s. 936.
Doğan, Koray, Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlar, Ankara 2011.
Donay, Süheyl, “Meslek ve Sanata ilişkin Sırrın Açıklanması Fiyatları Etkilemek, Ekonomik Suçlar ve Ceza Kanunu Öntasarısı Sempozyumu (17-18 Nisan 1987), İstanbul 1987, s. 46.
Dönmezer, Sulhi, “Ön Tasarı Hakkında Genel Bilgi”, Ekonomik Suçlar ve Ceza Kanunu Öntasarısı Sempozyumu (17-18 Nisan 1987), İstanbul 1987, s. 20.
Dönmezer, Sulhi, Ekonomik Suçlar ve Ceza Kanunu Öntasarısı Sempozyumu (17-18 Nisan 1987), İstanbul 1987, s. 49.
Erman, Sahir, Ekonomik Suçların Tespitinde Suç Siyaseti, İstanbul 1984.
Erman, Sahir, Hakaret ve Sövme Suçları, İstanbul 1989.
Erman, Sahir, Özel Kanunlar Açısından Ticari Ceza Hukuku (C. I), Genel Kısım, İstanbul 1984.
Erman, Sahir/Özek, Çetin, Ceza Hukuku Özel Bölüm, Kamu Güvenine Karşı İş- lenen Suçlar (TCK 316-368), İstanbul 1996.
Frey, Silvia, Computerkriminalität in eigentums – und vermögensstrafrechtlic- her Sicht, München 1987.
Gökcen, Ahmet, Tanzimat Dönemi Osmanlı Ceza Kanunları ve Bu Kanunlardaki Ceza Müeyyideleri, İstanbul 1989.
Gözübüyük, Abdullah Pulat, Türk Ceza Kanunu Gözübüyük Şerhi (C.III), İstan- bul, (basım tarihi yok), 5. Bası.
Gropp, Walter, “Alman Bakışına Göre Türk Ceza Kanunu 1989 Öntasarısında Hukuka Uygunluk Sebepleri”, (Çev.: Faruk Turhan), Türk Ceza Kanunu Tasarısı İçin Müzakereler, Konya 1998.
Güvel, Alper, “Ekonomik Suçlar: Tanım, Türleri ve Ölçütleri”, Ekonomik Suç ve Ceza Sempozyumu 30 Nisan-1 Mayıs 2005, Ankara 2005, s. 29.
Heinz, Wolfgang, “Konzeption und Grundsätze des Wirtschaftsstrafrechts (einschliesslich Verbraucherschutz)”, ZStW, 1984,Heft 2, s. 417 vd.
Kılıçoğlu, Ahmet, Şeref Haysiyet ve Özel Yaşama Basın Yoluyla Saldırılardan Hukuksal Sorumluluk, Gözden Geçirilmiş Genişletilmiş II. Bası, Ankara 1993.
Kıyak, Fahrettin, “Kamuya Pek Gerekli Eşya ve Gıda Maddeleri İhtikarı”, YD, 1975, C. 1, S. 1-4, s. 69 vd.
Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan, Türk Ceza Hukuku, Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 7. Baskı, Ankara 2014.
Koç, Yıldırım, “Toplu İş Sözleşmesi Nedir?”, http://www.egitimsen.org.tr/ek- ler/f367b54b895f21e_ek.pdf (E.T.16.07.2014), s. 177 vd.
Kulan, Ruhi, Açıklamalı-Uygulamalı-İçtihatlı Memurların Yargılanmaları Usulü İle 1609 sayılı Kanuna Tabi Suçları, Ankara 1985.
Kütük, Halil İbrahim, Sermaye Piyasasında Manipülasyon, Cezai ve Hukuki So- nuçları, Yüksek Lisans Tezi, http://eprints.sdu.edu.tr/728/1/TS00800.pdf (E.T. 12.07.2014).
Mahmutoğlu, Fatih Selami, Ekonomik Suçlar Bağlamında Kredi Hukukundan Kaynaklanan Suç ve İdari Suçlar, Ankara 2003.
Malkoç, İsmail, Açıklamalı İçtihatlı Türk Ceza Kanunu, Ankara 2001.
Mitsch, Wolfgang, Recht der Ordnungswidrigkeiten, 2. Auflage, Berlin Heidel- berg 2005.
Otto, Harro, “Konzeption und Grundsätze des Wirtschaftsstrafrechts (einsch- liesslich Verbraucherschutz)”, ZStW, 1984, Heft 2, s. 340.
Özek, Çetin, Türk Basın Hukuku, İstanbul 1978.
Özgenç, İzzet, Türk Ceza Hukuku, Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş ve Gün- cellenmiş 10. Bası, Ankara 2014.
Özon, Mustafa Nihat, Osmanlıca Türkçe Sözlük, İstanbul 1985.
Öztekin, Tosun, “Türkiye’de İktisadi Suçlar”, İÜHFM, 1961, C.26, S. 1-4, s. 4.
Öztürk, Bahri/Erdem, Mustafa Ruhan, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, 13. Baskı, Ankara 2013.
Sermaye Piyasası Kurulu, Yatırımcı Bilgilendirme Kitapçıkları 2, http://www. spk.gov.tr/displayfile.aspx?action=displayfile&pageid=76&fn=76.pdf&sub- menuheader=null (E.T.28.07.2014).
Sieber, Ulrich, Computerkriminalität und Strafrecht, 2., um einen Nachtrag er- gänzte Auflage, Köln/Berlin/Bonn/ München 1980.
Tepe, İlker, “Fiyatları Etkileme Suçu (TCK m. 237)”, CHD, 2010, Yıl 5, S. 14, s. 94.
Tezel, Adnan, “Şirket ve Kooperatifler Hakkında Yanlış Bilgi Artırma ve Eksilt- melere İlişkin Suçlar Kamu Taahhütlerinde Hile”, Ekonomik Suçlar ve Ceza Ka- nunu Öntasarısı Sempozyumu, (17-18 Nisan 1987), İstanbul 1987, s. 52.
Tiedeman, Klaus, “Erscheinungsformen der Wirschaftskriminalität und Mög- lichkeiten ihrer strafrechtlichen Bekämpfung”, ZStW, 1976, Band 88, s. 236, 237.
Tröndle, Herbert/Fischer, Thomas, Strafgesetzbuch und Nebengesetze, 53. Auflage, München 2006.
Türkkan, Erdal, “Türkiye’de ve Dünyada Ekonomik Suçlar”, Ekonomik Suç ve Ceza Sempozyumu, 30 Nisan-1 Mayıs 2005, Ankara 2005, s. 35.
Volk, Klaus, “Starfrecht und Wirtschaftskriminalität”, JZ, 1982, Nr. 3, s. 86.
Weber, Ulrich, “Konzeption und Grundsätze des Wirtschaftsstrafrechts (eins- chliesslich Verbraucherschutz)”, ZStW, 1984, Heft 2, s. 376.
Yalçın Sancar, Türkan, Müteselsil Suç, Ankara 1995.
Yaşar, Osman/Gökcan, Hasan Tahsin/Artuç, Mustafa, Yorumlu Uygulamalı Türk Ceza Kanunu (C. 5), Ankara 2010.
Zafer, Hamide, “Medya Özgürlüğü ve Adli Haberlerin Verilişi”, Selahattin Sulhi Tekinay’ın Hatırasına Armağan, İstanbul 1999.
http://basınkonseyi.org.tr/modules.php?name=News§file=article8sid=470 (E.T. 20 Ağustos 2007).