Örgüt Yapılarında Postmodern Yaklaşımlar
İçinden doğdukları toplumun birer aynası olan işletmeler; ekonomiden teknolojiye, eğitimden kültüre toplumları etkileyen tüm gelişmelerden birebir etkilenirler. Bu bağlamda, örgütsel yapılar sürekli bir dönüşüm içindedir. İşletme biliminin ve işletmelerin en ideal şekilde nasıl yönetileceği ve nasıl organize olacağı sorularının temelleri Sanayi devrimine kadar uzanır. Sanayi Devrimiyle birlikte üretimde buhar gücünden faydalanılmaya başlanmış; bu sayede üretimde gittikçe artan oranda makine kullanımı gerçekleşmiştir. Üretim teknolojilerinde yaşanan bu gelişim neticesinde işletmecilik alanında da tam anlamıyla bir dönüşüm yaşanmıştır. Herşeyden önce artan üretim hacmiyle beraber kitlesel üretime geçilmiş ve bunun doğal bir sonucu olarak da örgüt yapıları gittikçe büyümüş; binlerce kişinin bir araya geldiği devasa işletmelere dönüşmüştür. Her geçen gün büyüyen ve gelişen işletmeler beraberlerinde ekonomiyi, sosyal yaşamı, kültürel hayatı, müşterileri ve rakipleri de etkilemişler; onların gelişmeleri ve ilerlemelerinde itici güç olmuşlardır. Tüm bu gelişmelerin ve teknolojik ilerlemelerin kaçınılmaz bir sonucu olarak bilgi toplumları ortaya çıkmış; Soğuk Savaş sonrası yaşanan gelişmeler neticesinde ortaya çıkan küreselleşme olgusu hayatın her alanına nüfuz etmiştir. Bu ilerlemelerden işletmeler de etkilenmiştir. Özellikle bilgi teknolojilerindeki ilerlemeler çalışma şekillerini değiştirerek yeni çalışma alanları yaratırken kimi endüstriler ise büyük oranda küçülmüş ve de yok olmuştur. Tüm bu gelişmelere adapte olmak zorunda olan işletmeler için bu durum örgüt yapılarında yenilikler ve dönüşümleri işaret etmektedir. Ayrıca teknolojide yaşanan gelişmeler işletmelere yenilikleri takip ederek yaşadıkları teknik sorunlara farklı çözümler üretme imkanı da tanımıştır. Tüm bu çabalar neticesinde daha verimli yönetilme imkanna kavuşan işletmelerin performansları da olumlu etkilenmiştir
Post-modern Aspects in Organizational Structures
Businesses reflect the conditions of the society, where they operate. They are directly affected by all developments affecting societies from economy to technology, from education to culture. In this context, organizational structures are in a constant transformation. The foundations of business science and the questions of how to optimally manage and organize businesses go back to the Industrial revolution. With the Industrial Revolution, steam power started to be used in production; in this way, the use of machinery in production had also been increased. As a result of this development in production technologies, a complete transformation has been experienced in the field of business administration. First of all, with the increasing production volume, mass production started and as a natural result of this, the organizational structures gradually grew; small ateliers turned into huge businesses where thousands of people come together. The enterprises that grew and developed day by day had also affected the economy, social life, cultural life, customers and competitors with them; meaning that they have been the driving force of their environmental development and progress. Information societies have emerged as an inevitable result of technological advances; The phenomenon of globalization, which emerged as a result of the post-Cold War developments, has penetrated every aspect of life. Businesses have also been affected by these advances. While advances in information technologies have created new fields of work by changing the way they work, some industries have shrunk and disappeared to a great extent. For businesses that have to adapt to all these developments, this indicates innovations and transformations in organizational structures. In addition, developments in technology have enabled businesses to follow innovations and produce different solutions to their technical problems. As a result of all these efforts, the performances of businesses that have gained the opportunity to be managed more efficiently have also been positively affected.
___
- Akbolat, M. (2009). Türk sağlık sektöründe Miles ve Snow'un stratejik tipolojisi: Hastaneler üzerine bir arştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(3), 127-146.
- Aksay, K. (2015). Örgüt yapılarında yaşanan değişimler ve modern örgüt Tiplerinin incelenmesi. Kent Kültürü ve Yönetimi Hakemli Elektronik Dergi, 8(3), 111-128.
- Babacan, M., & Eriş, E. D. (2006). Pazarlama ve vekalet teorisi ve kavramsal bir Model geliştirme. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 89-110.
- Bayrak, S. (2000). Yönetimde Bir ihmal konusu olan güç ve güç yönetimi -I-. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Y., 5(2), 21-34.
- Bozkuş, K. (2016). Örgüt Yapısı ve okullar. Kesit Akedemi Dergisi, 2(4), 236-260.
- Burns, T., & Stalker, G. M. (2013). Burns and Stalker, the management of innovation. T. Burns, & G. M. Stalker içinde, The Management of Innovation (s. 103-108). Milton Keynes Oxford University Press: Lightning Source UK Ltd.
- Cascio, W. F., & Montealegre, R. (2016). How technology is changing work and organizations. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior (3), 349-375
- Cerit, Y., & Akgün, N. (2015). Okulun örgüt yapısı ile sınıf öğretmenlerinin proaktif Davranışları arasındaki ilişki. K. Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(4), 1789-1802.
- Çalış, M., & Tokat, B. (2013). Örgüt yapısı ve mobbing ilişkisinin özel hastanelerde incelenmesi: Giresun ili örneği. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 68(4), 103-120.
- Çavuş, F., İnce, Z., E. Yakut, M., Güloğlu, U., & Kalkan, A. (2016). Kaos ve durumsallık: Bir değerlendirme. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 205-224.
- Comez, P. (2013). How ambidexterity and leadership behaviors affect firm performance: the role of market turbulence. The Journal of American Academy of Business, Cambridge 18 (2).
- Çubukçu, M. (2018). Organizasyon yapısını belirleyen faktörler ve yapının önemi. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 175-190.
- Çubukçu, M. (2018). Örgüt yapısını etkileyen unsurların örgütsel ekoloji kuramı çerçevesinde değerendirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 84-91.
- Daft, R. L. (2010). Organization theory and design: Tenth edition. Mason, OH: South-Western Cengage Learning., 649.
- Davies, A., & Frederiksen, L. (2010). Project -Based innovation: The world after woodward. Research in the Sociology of Organizations, 177-215.
- Demir, H., & Okan, T. (2009). Teknoloji, örgüt yapısı ve performans arasındaki ilişkiler üzerine Bir araştırma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10(1), 57-72.
- Demirhan, K. (2018). Mintzberg'in Örgütsel yapılandırma teorisi bağlamında Türkiye'deki sivil toplum örgütleri üzerine bir incelenme. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 207-222.
- Doğan, B. (2007). Yönetim ve örgüt kuramlarının tasnifinde modern ve postmodern ayrımı. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 23(2), 185-201.
- Doğan, B., & Altunoğlu, E. (2014). Bilgi yönetimi, örgüt kültürü, örgüt yapısı ve performans ilişkileri: Sivil toplum kuruluşları üzerine bir inceleme. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3), 41-52.
- Erdemir, E. (2000). Postmodern yaklaşımın yönetim ve örgüt yapılarına etkileri: "Modernden postmoderne dönüşüm tartışmalarının yönetim teorisine katkıları". Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 161.
- Erdemir, E. (2006). Postmodernizmin İşletme yöntemine etkileri: Kavramsal bir çözümleme. Hukuk Ekonomi ve Siyasal Bilimler Aylık İnternet Dergisi (52).
- Erkasap, A. (2015). Post-Modern örgüt kuramları. "Örgüt Kramları" vize ödevi, 12.
- Fedotova, N. (2005). Organizasyon yapısı ve teknoloji. Yüksek Lisans Tezi, Kadir Has Üniversitesi, 183.
- Gagnon, Y.-C., & Dragon, J. (1998). The impact of technology on organizational performance. Optimum, The Journal of Public Sector Management, 28(1), 19-31. Halis, M. (tarih yok). Pre-modernden postmoderne örgütsel evrim . Mehmet Zorlu Sakarya İl Milli Eğitim Müdürlüğü.
- Harrison, F. (1978). Maganegement and organizations. Houghton Mifflin Co.
- Helvacı, M. (2002). Performans yönetimi sürecinde performans deüerlendirmenin önemi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1-2), 155-169
- Hollman, A. K. (2014). Structures and relationships between the business executive and Information technology executive at the university: A mixed methods study. Public Access Theses and Dissertations from the College of Education and Human Sciences, 147.
- Hull, A. C. (2012). Performance management and measurement - the experience of British multiple retailers 1920 to 1970. "Decades of Influence", Harvard Business Review, 1-298.
- Hüccetoğulları, Z. Ö. (2018). Durumsallık Yaklaşımı bağlamında bir eğitim ve araştırma hastanesinin farklı birimlerinde örgütsel yapı boyutlarının incelenmesi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 1-207.
- İlhan, Ö., & Tekin, Y. F. (2015). Durumsallık yaklaşımı. Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi, 22.
- İnce, M., & Oktay, E. (2006). Bilginin Bir stratejik güç olarak önemi ve örgütlerde bilgi yönetimi. Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F Dergisi, 15-29.
- İnci, H. (2007). Yerel yönetimler yasası'ndaki değişikliklerin belediyelerin yönetim ve organizasyon yapısı üzerindeki etkileri: Edirne Belediyesi örnek olayı. Trakya Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi.
- İşman, A. (2014). Teknolojinin felsefi temelleri. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(1), 19.
- Karaman, R. (2009). İşletmelerde performans ölçümünün önemi ve modern bir performans ölçme aracı olarak balanced scorecard. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 8(16), 412-427.
- Kızanlıklı, M. M., Koç, H., & Kılıçlar, A. (2016). Örgütsel güç ve gücün kaynakları üzerine kavramsal bir inceleme. İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(4), 488-504. Koçel, T. (1984). İşletme yöeneticiliği. Venüs Ofset.
- Korucuoğlu, T., & Şentürk, İ. (2018). Örgütsel güç oyunları ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişki(ilkokul ve ortaokullarda görev yapan öğretmen görüşleri bağlamında). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1-24.
- Kurulgan, M. (2015). Çağdaş bilgi- belge merkezlerinde yönetim ve organizasyon. Türk Kütüphanecier Derneği.
- Lunenburg, F. C. (2012). Organizational structure: mintzberg’s framework. International Journal of Scholary, Academic Intellectual Diversity, Sam Houston State University, 14(1), 1-8.
- Mintzberg, H. (2015). Örgütler ve yapıları (the structuring of organizations), çev. Ahmet Abay. Nobel Akademik Yayıncılık.
- Naralan, A. (2010). E-Devlet'e etki eden faktörler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 457-468.
- Nişancı, Z. N. (2015). Geçmişten günümüze yönetim düşüncesi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 13(25), 257-294.
- Öneren, M. (2008). İşletmelerde öğrenen örgütler yaklaşımı. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 163-178.
- Özcan, K., & Barca, M. (2010). Yönetim düşüncesinin evrim dinamiği: çevresel determinizm mi, düşünsel ilerleme mi? Amme İdaresi Dergisi, 43(1), 1-31.
- Özgen, H. (2015). İşletmelerde organizasyon geliştirme üzerine bir uygulama. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 42(1), 187-199.
- Palamutçuoğlu, B. T. (2015). Yönetim ve organizasyon ders notu. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Kula Meslek Yüksekokulu.
- Raymand, L., Pare, G., & Bergeron, F. (1995). Matching information technology and organizational structure: An empirical study with ımplications for performance. European Journal of Information Systems, 4(3), 3-16.
- Reyhanoğlu, M. (2009). Minztberg'in örgütlenme boyutları ve örgüt yapıları. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, İİBF, Hatay, 1-11.
- Saraç, M., Ertan, Y., & Yücel, E. (2014). How do business strategies predict firm performance? an ınvestigation on Borsa Istanbul 100 index. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 121-134.
- Seymen, O. A. (2014). Koşullu bağımlılık kuramı kapsamında örgüt büyüklüğü-örgüt yapısı ilişkisinin yazınsal açıdan eleştirel bir değerlendirmesi. İşletme Fakültesi Dergisi, 15(2), 135-165.
- Şişman, M. (1996). Postmodernizm tartışmaları ve örgüt kuramındaki yansımaları. Eğitim Yönetimi, 2(3), 451-464.
- Tan, H., Weston, R., & Tang, Y. (2006). Applying the Miles and Snow’s Business strategy typology to China’s real estate development industry: A research framework. In Proceedings of the 12th Pacific Rim Real Estate Society Conference PRRES, Auckland, New Zealand: The University of Auckland., 1-21. Toker Gökçe, A. (tarih yok). Bürokrasi üzerine düşünceler. Yaygın Eğitim Enstitüsü, 1-7.
- Tor, S. S. (2011). Örgütlerde İş tahiminini etkileyen demografik faktörler ve verimlilik: Karaman gıda sektöründe bir uygulama. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, 136.
- Turunç, Ö. (2015). Stratejik yönetim örgütsel performans ilişkisinde kişi-örgüt uyumu rolü. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1(1), 16-30.
- Uysal, Ş. (2015). Performans yönetimi sisteminin tanımı, tarihçesi, amaç ve temel unsurlarına genel bir bakış. Electronic Journal of Vocational Colleges, 32-39.
- Yalçınkaya, M. (2002). Açık sistem teorisi ve okula uygulanması. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 103-116.
- Yatkın, A. (2008). Örgütsel çatışmanın ve performans değerlemenin işgören performansına etkileri. Doğu Anadolu Bölgesi Araştrması, 6-18.
- Yeloğlu, H. O. (2008). Örgütlerde yapısal-stratejik konfigürasyonlar: koşulbağımlılık kuramı, konfigürasyon yaklaşımı bağlamında örgüt yapıları üzerine önermeler. Eskişehir Osmangazi Ünversitesi İİBF Dergisi, 3(2), 155-170.
- Youssef, M. S., & Christodoulou, I. P. (2017). Assessing Miles and Snow typology through the lens of managerial discretion: how national-level discretion impact firms strategic orientation. Management and Organizational Studies, 4(1), 67-73