Kültürel Bellek ve Dans: “Çerkes Düğünü”

Kafkasya’dan Anadolu’ya göçen halklar arasında bulunan Çerkeslerde dans kültürü önemli bir yere sahiptir. Çerkesler için dans kültürel belleğin korunduğu ve ritüelistik olarak yeniden yaşatıldığı bir bağlamı yaratacak şekilde onların gündelik yaşamında her an karşımıza çıkabilir. Aynı zamanda dans “Çerkes Ahlakı”nın bütününü temsil eden ve Khabze olarak adlandırılan sosyal normların yaşatıldığı bir bağlam da oluşturmaktadır. “Çerkes Düğünü” olarak da adlandırılan Çerkes dansı, Çerkes gençleri tarafından da rağbet görmekte ve sıkça icra edilmektedir. Gençler için dans, geçmişle bağ kurmada ve kültürel belleğin korunmasında önemli bir araç olarak görülmektedir. Ayrıca, gençler ve büyükler arasındaki iletişim ortamlarında da dansın bağ oluşturan bir rolü olduğu söylenebilir. Bu çerçevede, Sivas ilinde bulunan Kuzey Kafkas Kültür Derneği bünyesinde, 15-23 yaşları arasında bulunan gençler arasında, 2013 yılında, Fidan Yazıcıoğlu Kültür Merkezi’nde hafta sonları gerçekleştirilen “Çerkes Dansı Çalışmaları” araştırmamızın konu alanını oluşturmuştur. Bu makalede, “yönlendirilmiş görüşme” tekniğine göre (önceden hazırlanmış 21 adet sorunun, 44 kişiye sorulması sonucu) elde edilen alan verileri çerçevesinde, öncelikle “Çerkes Düğünü” olarak adlandırılan dans hakkında bilgi verilmesi amaçlanmıştır. Bununla birlikte, performans çalışmalarında önemli bir yeri olan Erving Goffman’ın “vitrin” kavramı üzerinden Çerkes dansı ve icracıları açısından bu dansın işlevleri üzerinde de durulacaktır. Bu bağlamda, “set”, “kişisel vitrin”, “tutum”, “görünüş”, “verilen izlenim” ve “yayılan izlenim”, gibi performans açısından önemli olduğu düşünülen kavramlar üzerinden de Çerkes dansının icra çerçevesinin anlaşılmasına yönelik bir çözümleme gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır.

Cultural Memory and Dance: “Circassian Wedding”

Dance culture has an important place among the Circassians who migrated from Caucasia to Anatolia. For Circassians, dance can appear at any time in their daily life, creating a context in which cultural memory is preserved and ritually relieved. At the same time, the dance creates a context in which social norms, called Khabze, which represent the whole of the “Circassian Morality”, are maintained. Circassian dance, also known as “Circassian Wedding”, is popular among Circassian youth and frequently performed by them. For young people, dance is seen as an important tool in establishing a connection with the past and preserving cultural memory. In addition, it can be said that dance has a bonding role in communication environments between young people and adults. In this context, the "Circassian Dance Studies" conducted at the Fidan Yazıcıoğlu Cultural Center in 2013, among the youth between the ages of 15-23, within the North Caucasus Cultural Association in Sivas province, constitutes the subject area of our research. In this article, firstly, it is aimed to give information about the dance called “Circassian Wedding”, within the framework of the field data obtained according to the “guided interview technique” (21 questions prepared beforehand by addressing 44 people). On the other hand, Circassian dance and its functions for its performers will be emphasized through Erving Goffman's concept of showcase, which has an important place in performance studies. In this context, it is aimed to be analyzed of the performance framework of Circassian dance through the concepts that are thought to be important in terms of performance, such as “set”, “personal showcase”, “attitude”, “appearance”, “given impression” and “rediating impression”

___