Post-editör mü Yoksa Son-biçimleyici mi?

Çeviribilim, bağımsız bir bilimsel alan olarak kendi varlığını ve müdahil olduğu disiplinler arası çalışma alanlarının varlığını kanıtlamıştır. Geniş bir disiplinler arası çalışma alanına sahip olan çeviribilimin sürekli gelişmekte olan bir terminolojiye sahip olması kaçınılmazdır. Bilgisayar destekli çeviri araçları ve editörlük/düzeltmenlik programları arasında uzun yıllardır yerini alan son-biçimleyiciler (post-editor) nöral makine çevirisi programlarına bütünleşik ve/veya bu programlardan bağımsız bir şekilde çalışabilmektedir. Mevcut çalışmada son-biçimleyiciler olarak adlandırılan kavramın Türkçe çeviribilim terminolojisinde yer almadığı, ilgili literatür taramasında terim karşılığı olarak sabit bir kullanımının olmadığı tespit edilmiştir. Bu bağlamda, son-biçimleyiciler için genel olarak makine çevirisi sonrası düzeltme şeklinde açıklama yapıldığı ya da sıklıkla İngilizce karşılığı olan post-edit kelimesinin aynen kullanıldığı görülmüştür. Son-biçimleyicilersadece makine çevirisi ile bağlantılı olarak düşünülmemelidir. Bu programlar editörlere, yayıncılara, içerik yaratıcılarına, çevirmenlere, öğrencilere, araştırmacıların nitelikli metin üretimine yardımcı olan bir yazılım olduğu için adının son-biçimleyici olarak kullanılması önerilmektedir. Bu çalışma, çeviri pratiği süresince fayda sağlayan ve güncel araştırmalarda çeviri eğitiminde yer almasının gerekliliği savunulan sonbiçimleyicilerin Türkçe çeviribilim terminolojisinde terim karşılığı olarak yer alması için yürütülmüş ve sonbiçimleme yapmak, son-biçimleme ve son-biçimleyen/son-biçimleyici sözcükleri için terim önerileri verilmiştir. Bu araştırma kapsamında, bir dilde terim üretiminin/türetiminin önemi vurgulanmış ve özellikle çeviribilim alanında sıkça post-editör olarak anılan kavramının Türkçede kullanılan karşılığı için öneride bulunulmuştur.

Post-editor or Son-biçimleyici?

Translation Studies has proven its existence as an independent scientific field and the existence of interdisciplinary fields of study which belong to it. It is inevitable that Translation Studies, which has a wide interdisciplinary field of study, has a constantly developing terminology. Post-editors, which have been among the computer-assisted translation tools and editing programs for many years, can work-integrated and/or independently from neural machine translation programs. In this study, it has been determined that the concept called as post-editor is not included in the Turkish Translation Studies terminology, and does not have a constant usage as a term in the related literature review. In this context, it has been observed that the posteditors are called in general as editing after the machine translation, or the word post-edit, which is often English equivalent, is used exactly. The post-editors should not be considered only in connection with machine translation, it is suggested that the name be used as post-editor, as it is software that helps editors, publishers, content creators, translators, students, researchers in the production of creating the qualified texts. This study has been carried out to include the “son-biçimleyici” in Turkish Translation Studies terminology as a term, which is beneficial during the translation practices and in translation education in current research and the term suggestions for post-editors, post-edit and post-editing words into Turkish are given. Within the scope of the research, the importance of term production/derivation in a language was emphasized and a proposal was made for the Turkish equivalent of the concept, which is frequently referred to as post-editor in translation studies.

PDF

___

Baker, M. (1992). In Other Words, Routledge.
Balkul, H. İ. (2015). Türkiye’de Akademik Çeviri Eğitiminde Çeviri Teknolojilerinin Yerinin Sorgulanması: Müfredat Analizi ve Öğretim Elemanlarının Konuya İlişkin Görüşleri Üzerinden Bir İnceleme, Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi.
Başkan, Ö. (1974). Terimlerde Özleşme Sorunu, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı: Belleten, TDK Yayınları.
Berk, Ö. (2005). Kuramlar Işığında Açıklamalı Çeviribilim Terimcesi, Multilingual.
Bican, G.; Sinan, A.T. (2018). Türkçe Öğretiminde Kullanılan Terim Sözlüklerinin Karşılaştırılması, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(2), 759-770. https://dergipark.org.tr/tr/pub/teke/issue/38234/442039
Cabre, M. Teresa, (2010). Terminology and Translation, John Benjamins Publishing Company.
Can, M. Z.; Türkmen, B. (2018). Yabancı Dile Doğru Gerçekleştirilen Çevirilerde Bağımsız Son Biçimleyicilerin İşlevleri: Çeviribilim Öğrencileriyle Gerçekleştirilen Bir Uygulama Örneği, International Journal of Language Academy, ISSN: 2342- 0251. http://dx.doi.org/10.18033/ijla.4026
Çetiner, C. (2019), Makine Çevirisi Sonrası Düzeltme İşlemine (Post-editing) Yönelik Kapsamlı Bir İnceleme, RumeliDE Journal of Language and Literature Studies, 2019 Kasım, s. 462-472. DOI. 10.29000/rumelide.649333
Dickens, J.; Hervey, S.; Higgins, I. (2002). Thinking Arabic Translation, A Course in Translation Method: Arabic to English, Routledge.
Dizdaroğlu, H. (1962). Terimler Üzerine, Türk Dili, 133, 35-37.
Mc. Crimon, J.M. (1984). Writing With a Purpose, Houghton Mifflin Company.
Nirwanto, R. (2015). The Methods of Defining Terms Found in Theses of the EFL Students, Journal on English as a Foreign Language, 5(2), 87-98.
Pilav, S. (2008). Terim Sorunu ve Eğitim Öğretimde Terimlerin Yeri ve Önemi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 267-276.
Pym, A. (2011). Translation Research Terms: A Tentative Glossary For Moments of Perplexity and Dispute, From Translation Research Projects 3, Ed. Anthony Pym, Intercultural Studies Group, 75-110.
Sağlam, M.Y. (2007). Türkçedeki Terim Sorunsalı, Türkbilig, 2007/14, 168-176.
Silıs, J. (2010). Developing Latvian Terminology of Translation Studies: The First Steps, Vertimo Studijos, 3,
Şahin, M. (2015). Çevirmen Adaylarının Gözünden İngilizce Türkçe Bilgisayar Çevirisi ve Bilgisayar Destekli Çeviri: Google Deneyi, Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi, 21, 43-60.
TDK çevrimiçi sözlük: https://sozluk.gov.tr/, Erişim tarihi: 24.04.2020.
Türkmen, B. (2019). Çeviri Eğitiminde Teknoloji ve Dijital Medya Edinci, Gece Akademi.
Yazıcı, M. (2007). Yazılı Çeviri Edinci, Multilingual.
Yalçın, P. (2015). Çeviri Stratejileri Kuram ve Uygulama, Grafiker Yayınları.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Basım), Seçkin Yayıncılık.
Zülfikar, H. (1991). Terim Sorunları ve Terim Yapma Yolları, TDK Yayınları.

Turkish Studies - Language and Literature-Cover

ISSN: 2667-5641
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ