Abdullah Harmancı’nın Hikâyelerinde Konya

Merkezileşen mekânlardaki seçkinler; kültürel egemenliği ellerine alarak bulundukları yeri, karar ve kanaat merkezi yapmış, çevreleriyle hiyerarşik bir ilişki oluşturmuşlardır. Türk Edebiyatı’nda da İstanbul; fetihle birlikte şairleri, bilginleri vb. kendine çekerek merkezileşmiş, aydınların bakış açılarını tayin edici bir rol oynayarak edebiyatımızda taşra kavramının oluşmasına sebep olmuştur. İstanbul’un istisnalar dışında edebi metinlerde tek mekân olmasında edebiyatçıları birçok alanda cezbetmesi yatar. Milli Mücadele’yle birlikte Ankara’ya gelen aydınlar Anadolu’yu görüp tanımış ve konusu Anadolu’da geçen eserler yazmışlardır. Cumhuriyetle bu süreç hızlanmış, günümüzde teknolojik gelişmelerle birlikte merkez-taşra kavramları ortadan kalkmıştır. Anadolu’da yaşayan birçok yazar yaşadığı yeri ve o yerin mahalli unsurlarını eserlerinde yansıtmıştır. Abdullah Harmancı da bu yazarlardan biridir. O, hikâyelerinde Konya’yı mekân olarak kullanmış ve eserlerine Konya’nın mahalli unsurlarını yansıtmıştır. Konya’da doğan sanatçı çocukluğunun bir kısmını ve gençliğini burada geçirmiş, o yıllara ait izlenimlerini hikâyelerinde yansıtarak daha önce Ahmet Hamdi Tanpınar ve Tarık Buğra’nın eserlerinde yer verdiği Konya'yı şehir olarak Türk öykücülüğüne kazandırmıştır. Abdullah Harmancı, Mahalle Mektebi dergisindeki yazısı “Konya Benim İçin Şeker’dir”de bu şehre verdiği önemi, Şeker Mahallesi özelinde anlatmış ve bu yerin belleğinde bıraktığı izlenimlere hikâyelerinde yer vermiştir. Öykülerinde çoğu zaman taşra duyarlılığını ön plana çıkartan yazarın karakterleri de çoğunlukla Konya şehriyle bağıntılıdır ve otobiyografik özellikler gösterir. Bu makalede de Abdullah Harmancı’nın kitaplaşmış hikâyelerine Konya’nın mekân olarak ve mahalli unsurlarıyla nasıl yansıtıldığı ortaya konulacaktır.

Konya in the Stories of Abdullah Harmancı

The elites in the centralized spaces have formed a hierarchical relationship with their environment by taking the place of their cultural sovereignty and by making a decision and opinion center. Istanbul in Turkish Literature; he played a role in determining the perspectives of the centralized intellectuals and caused the formation of the provincial concept in our literature. with conquest, poets, scholars, etc. by attracting himself. The fact that Istanbul is the only place in literary texts, attracts literary writers in many areas, with exceptions. The intellectuals who came to Ankara with the War of Independence saw and recognized Anatolia and wrote the works in Anatolia. This process has accelerated with the Republic, and today, with the technological developments, the concepts of center-country have disappeared. Many authors living in Anatolia have reflected the place they live in and the regional elements of that place in their works. Abdullah Harmancı is one of these writers. He used Konya as a place in his stories and reflected the local elements of Konya. The artist born in Konya reflected some of his childhood and youth in his stories, reflecting the impressions of those years and brought Konya to the Turkish Literature as a city, which was previously pass in the works of Ahmet Hamdi Tanpınar and Tarık Buğra. Abdullah Harmancı, in his article in the Mahalle Mektebi magazine, "Konya is Sugar for Me", has included the importance he gives to this city and Şeker Mahallesi and what these places mean for him, and the impressions he left in their memories in his stories. Many places in Konya move his individual memory. The the story characters of the author who emphasizes the sensitivity of the provinces most of the time in her stories are mostly related to the city of Konya and show autobiographical features. In this article, it will be explained how Konya, which is in the book stories of Abdullah Harmancı, is reflected to his works as a place and with local elements.

___

  • Alver, K. (2016). Hayatın Ortasından Abdullah Harmancı Öyküsü. Mahalle Mektebi. (27), 59-63.
  • Assmann, J. (2001). Kültürel Bellek, (çev: Ayşe Tekin). Ayrıntı yayınları.
  • Bachelard, G. (1996). Mekânın Poetikası, (çev: Aykut Derman). Kesit yayıncılık.
  • Benjamin, W. (2002). Pasajlar, (çev: Ahmet Cemal), Yapı Kredi yayınları.
  • Doğan, M.C. (2004). Divan Edebiyatının Taşraları. Kitaplık: Taşra, Edebiyatta Merkez Çevre İlişkileri. (73). 68-70.
  • Dündar, U.K. (ed. / 2016). Abdullah Harmancı Dosyası. Mahalle Mektebi. (27), 55-128.
  • Harmancı, A. (2013). Kurmacanın Büyülü Sureti. Profil yayınları.
  • Harmancı, A. (2015). Ertesi Dünya. Profil yayınları.
  • Harmancı, A. (2016). Konya Benim İçin Şeker’dir. Mahalle Mektebi, (30), 64-65.
  • Harmancı, A. (2016). “Tanpınar’ın Konya’sı” . Seyahatnamelerde Konya, Konya Büyükşehir Belediyesi Kültür yayınları.
  • Harmancı, A. (2017). Melek Kayıtları. İz yayıncılık.
  • Harmancı, A. (2017). Yerlere Göklere. İz yayıncılık.
  • Harmancı, A. (2018). Muhteris. İz yayıncılık.
  • Harmancı, A. (2018). Seni Ne İhtiyarlattı?. İz yayıncılık.
  • Harmancı, A. (2019). Behçet Bey Neden Gülümsedi?. İz yayıncılık.
  • İmer, K., vd. (2011). Dilbilim Sözlüğü. Boğaziçi yayınları.
  • Kahraman, M. & Harmancı, A. (2017). 28 Şubat’a 28 Öykü. İz yayıncılık.
  • Kaplan, M. (2008). Şiiri Tahlilleri-II. Dergâh yayınları.
  • Lefebvre, H. (2014). Mekânın Üretimi, (çev: Işık Ergüden). Sel yayıncılık.
  • Narlı, M. (2014). Şiir ve Mekân: Cumhuriyet Devri Türk Şiirinde Şiir-Mekân İlişkisi. Akçağ yayınları.
  • Solak, Ö. (2014). Cumhuriyet Devri Türk Romanında Merkez-Taşra Çatışması. Hikmetevi yayınları.
  • Tanpınar, A.H. (1995). Beş Şehir. Dergâh yayınları.
  • Tosun, N. (2011). Öykümüzde Konya Sokakları. Mahalle Mektebi, (1), 32-34.
  • Yıldırım, E. (2007). Mustafa Kutlu Hikâyeciliği. Ebabil yayıncılık.