UZUN MANZUMELERİ IŞIĞINDA CEM SULTAN’IN RUH ÂLEMİNE BAKIŞ

Edebi eserler, sanatçıların düşünce dünyalarını ve ruh âlemlerini yansıtan imgelerle yüklüdür. Sanatçıların iç âlemlerindeki heyecan, coşku, kargaşa ve hüzün gibi ruh hâllerini, ortaya koydukları edebi eserlerde görmek mümkündür. Bu durum, diğer edebi eserlerde olduğu gibi klasik Türk edebiyatı metinleri için de geçerlidir. Acı dolu yaşam hikâyesiyle 15. yüzyılın ilgi çekici şairleri arasında yer alan Cem Sultan, iç âlemini şiire yansıtan şairlerden biridir. İhtişamlı bir şehzadelik sürecinin ardından ağabeyi Bayezid'le taht mücadelesine giren Cem, bu mücadeleden yenik olarak çıkar. Bayezid'den kaçan şair, hayatını kurtarmak için maiyetiyle beraber Rodos şövalyelerine sığınır. İstediği zaman Rodos'tan ayrılmayı planlayan Cem, bu konuda şövalyelerle anlaşma imzalar. Cem'i Rodos'a götüren şövalyeler, anlaşmayı hiçe sayarak onu Bayezid'den para koparmak, tehdit etmek ve durdurmak için bir koz olarak kullanırlar. Rodos, Fransa ve Roma üçgeninde uzun yıllar esaret hayatı yaşayan şairin bu dönem şiirlerinde, hayatından bazı kesitlerin yanı sıra yaşadığı ruh hallerinin de şiirine yansıdığı görülür. İsyandan tevekküle doğru seyreden ruhî bir atmosfer içerisinde olan şair, bu süreçte yaşadığı karmaşık ruh hallerini şiirlerine yansıtır. Yaşadıklarını kabullenemediği için isyankâr bir tavır takınan şair, bir yandan güçlü görünme mücadelesi verirken bir yandan da yenilgiden kaynaklı derin ızdıraplarını okuyucuya açar. Acı, üzüntü, özlem ve pişmanlık içerisinde olan şair, yaşadığı ruh depremleriyle Allah'la olan irtibatını daha da kuvvetlendirir

THE VIEW OF THE INTERMEDIATE REALM OF CEM SULTAN IN THE LIGHT OF LONG POEMS

Literary works are filled with the images, reflecting the world of thoughts of the authors and their feelings. It is possible to see their moods such as excitement, enthusiasm, confusion and blues in the literary works. This state, as the other literary works, is also valid to classical Turkish literature’s text. Cem Sultan, is among the attractive poets of 15th century with tristful his life story is one of the poets who reflect poem their feelings. After a magnificient process of prince Cem, struggles throne with big brother loses this struggles. The poet, escaping from Bayezid defects with his cortege to the knights hospitaller in order to save his life. Cem, planning to leave from Rhodes whenever he wants enters into an agreement with knights about this issue. The knights who take away him Rhodes exploit as a trump to screw out of money from Bayezid, to threaten and to stop him in defiance of the agreement. It is seen that the reflections of his moods as well as some sections from his life of the poet, living captivity life for many years in the triangle of Rhodes, France and Rome in the poetry of this period. The poet who is in a mood that proceed from rebel to trust in God reflects his complicated moods lived to the his poem in this state. The poet strikes an attitude rebelliously since he couldn’t accept his trouble. When the poet wants to seem like forceful and also he shares his strong miseries with reader due to defeat. The poet is in a hurt, sadness, missing and regret enhances feeling of connection in between God and himself with his traumatization. Konya, Cem Sultan is loved by the folk and has stayed three days. He has to leave from Konya with his family and entourage in tears of folk due to attacks of his big brother’s military forces. When Cem Sultan understands that Bayezid’s soldiers are his side, escaping to Egypt, takes refuge of Sultan Kayıtbay. Cem Sultan who is not left alone in Egypt is always provoked. Suggestions are made about he must return as being told soldiers want him. Cem, clashing with his big brother one more time fails again. He decides to escape to abroad because his life is in dangerous. He agrees with Rhodes governor, goes there. Before coming to Rhodes, thanks to agreement is signed with d’Aubusson he would able to leave from whenever he wants bu d’Aubusson disregards the consideration of all law, honor, moral and he thinks that is golden opportunity and hard to find that is why he does not let him to leave. Hence, Cem is a trump to screw out of money from Bayezid, to threathen, and even to stop him. From now on, Cem sultan is totally prisoner. It is seen that the reflections of his moods as well as some sections from his life of the poet, living captivity life for many years in the triangle of

___

  • Aydın Hayati, Kur’an’da İnsan Psikolojisi, Timaş Yayınları, İstanbul 2003.
  • Bahadıroğlu Yavuz, Cem Sultan, Yeni Asya Yayıncılık, İstanbul 1990.
  • Banarlı Nihat Sami, Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 2001.
  • Canım Rıdvan, Latîfî Tezkiretü’ş-şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ (İnceleme-Metin), Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı, Ankara 2000.
  • Çakmak Alpun Sema, Cem Sultan’ın Türkçe Divanı’nın Psikolojik Tahlili, (yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2000.
  • Devellioğlu Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Aydın Kitabevi, Ankara 2004.
  • Dickens Charles, Büyük Umutlar, (çev. Banu Kaynak), Nilüfer Yayıncılık, Ankara 2014.
  • Dökmen Üstün, İletişim Çatışmaları ve Empati, Sistem Yayınları, İstanbul 2005.
  • Efe Ahmet, Osmanlı Tarihi Ansiklopedisi, Akçağ Yayınları, Ankara 1990.
  • Ersoylu Halil, Cem Sultan’ın Türkçe Divan’ı, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1989.
  • From Erich, Sevginin ve Şiddetin Kaynağı, Payel Yayınevi, İstanbul 1994.
  • Gençtan Engin, Psikodinamik Psikiyatri ve Normal Dışı Davranışlar, Metis Yayınları, İstanbul 2004.
  • Gençtan Engin, Psikanaliz ve Sonrası, Metis Yayınları, İstanbul 2004.
  • Hoca Saadettin Efendi, Tacü’t-Tevârih 3, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1992.
  • İsen Mustafa, Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara 1994.
  • Kınalızade Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-şu’arâ 1, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1989.
  • Kutluk İbrahim, Beyânî Mustafa Bin Carullah Tezkiretü’ş-şu’ara, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1997.
  • Okur Münevver, Cem Sultan Hayatı ve Şiir Dünyası, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1992.
  • Onay Ahmet Talat, Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar ve İzahı, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul 2004.
  • Öztuna Yılmaz, Büyük Osmanlı Tarihi, Ötüken Neşriyat İstanbul 1994.
  • Şakiroğlu Mahmut, Cem Sultan, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (C VII, 283-284), Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 1993.
  • Kut Günay, Cem Sultan, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (C VII, 284-286), Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 1993.
  • Yalom Irvın, Varoluşçu Psikoterapi, Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2001.