Üniversite Öğrencilerinde Affetmeyi Yordayan Değişkenlerin İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı lisans öğrencilerinin yaşam pozisyonları, duygularını yönetme becerileri, koşulsuz kendini kabul düzeyleri ile temas engellerinin affetme üzerindeki yordayıcı rolünün incelenmesidir. Araştırmada ayrıca lisans öğrencilerinin affetme alt boyutlarında cinsiyete göre anlamlı farklılık olup olmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 2015-2016 Eğitim-Öğretim yılında, Akdeniz Üniversitesi’nin çeşitli fakültelerinde eğitim almakta olan 673 lisans öğrencisinden oluşmaktadır. Katılımcıların 471’i kadın, 202’ si erkektir. Araştırma verilerinin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, “Heartland Affetme Ölçeği”, “Yaşam Pozisyonları Ölçeği”, “Koşulsuz Kendini Kabul Ölçeği”, “Duyguları Yönetme Becerileri Ölçeği” ve “Gestalt Temas Engelleri Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda kendini ve başkalarını affetme alt boyutlarında cinsiyete göre anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Analiz sonucunda erkek lisans öğrencilerinin kendini affetme düzeylerinin kadın lisans öğrencilerinden; kadın lisans öğrencilerinin ise başkalarını affetme düzeylerinin erkek lisans öğrencilerinden daha yüksek olduğu bulunmuştur. Çoklu doğrusal regresyon analizi sonucunda “Ben OK’im-Sen OK’sin” yaşam pozisyonunun (YP) kendini ve durumu affetmeyi; “Ben OK değilim-Sen OK değilsin” YP’nin başkalarını ve durumu affetmeyi;“Ben OK değilim-Sen OK’sin” YP’nin kendini, başkalarını ve durumu affetmeyi anlamlı olarak yordadığı bulunmuştıur. Koşulsuz kendini kabul değişkeninin affetmenin tüm alt boyutlarını anlamlı olarak yordadığı görülmüştür. Bulgular ayrıca duyguları yönetme becerilerinin kendini ve durumu affetmenin anlamlı yordayıcısı olduğunu göstermiştir. Gestalt temas engellerinde temas engelinin kendini affetmeyi; bağımlı temas engelinin ve temas sonrası engelinin başkalarını affetmeyi anlamlı şekilde yordadığı görülmüştür.

Examining the Factors Predicting Forgiveness of the University Students

The aim of the study was to investigate the role of life positions, unconditional self-acceptance, emotional management skills and Gestalt contact disturbances levels in predicting university student’s forgiveness by its sub-dimensions. The second aim was to examine whether there are significant gender differences in the university students' forgiveness sub-dimensions. The study group of the research consists of 673 university students, of which 471 were female and 202 were male studying in various faculties at Akdeniz University in the 2015-2016 academic year. Data collection instruments were Personal Information Form, Life Positions, Unconditional Self-Acceptance, Emotional Management Skills and Gestalt Contact Disturbances Scales. Results showed that there were significant differences in sub-dimensions of selfforgiveness and forgiveness of others by gender. As a result of the analysis, the levels of self-forgiveness of male university students among female university students; female university students have higher levels of forgiveness of others than male university students. Multiple linear regression analysis showed, "I am OKYou are OK" life position was significant predictor of self-forgiveness and forgiveness of situations. "I am not OK-You aren’t OK” was significant predictor of forgiveness of others and situations. "I am not OK-You are OK" and unconditional acceptance were significant predictors of all sub-dimensions of forgiveness. Emotional management skills were significant predictor of self-forgiveness and forgiveness of situations. Contact disturbance was significant predictor of self-forgiveness. Dependent contact and final contact disturbances were significant predictors of forgiveness of others.

PDF

___

Akça, F., Şahin, G. & Vazgeçer, B. (2011). Üniversite öğrencilerinin kendilik algıları, Gestalt temas biçimleri ve kaygı düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 18-28.
Alisinaoğlu, F. (1995). Üniversite öğrencilerinin ben (ego) durumları ile ana –baba tutumlarını algılamalarını etkileyen bazı değişkenlerin incelenmesi. [Yayımlanmamış doktora tezi] Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
Asıcı, E. & Karaca, R. (2020). Affetme odaklı grup rehberliğinin ergenlerin affetme eğilimi üzerindeki etkisi. Nesne, 8(17), 214-232. DOI: 10.7816/nesne-08-17-05
Asıcı, E. & Karaca, R. (2014). Öğretmen adaylarında affetme özelliği ve özduyarlık. International Journal of Social Science, 27, 489 – 505. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2428
Aydemir, M. & Bayram, N. (2016).Yapısal eşitlik modellemesi ile yalnızlık, kendini affetme ve kendini sevme değişkenleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35(1), 81-88.
Baskin, T. W. & Enright, R. D. (2004). Intervention studies on forgiveness: A meta analysis. Journal of Counseling and Development, 82 (1), 79-90. https://doi.org/10.1002/j.1556-6678.2004.tb00288.x
Bauer, L., Duffy, J., Fountain, E., Halling, S., Holzer, M., Jones, E., et al. (1992). Exploring self forgiveness. Journal of Religion and Health, 31(2), 149–160. https://doi.org/10.1007/BF00986793
Berry, J. W., Worthington, E.L., Jr., O’Connor, L., Parrott, L. III. & Wade, N.G. (2005). Forgiveness, vengeful rumination and affective traits. Journal Of Personality, 73(1), 183 226. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2004.00308.x
Besim, G. (2017). Üniversite öğrencilerinde affetme, bitirilmemiş işler ve öfke.[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Boholst, F. A. (2002). A life position scale. Transactional Analysis Journal, 32(1), 28-32. https://doi.org/10.1177/036215370203200105
Budiša, D., Gavrilov-Jerkovi V., Dickov, A., Mitrovic, S. M. & Dragin, D. (2012). Attıtude towardsoneself and others ın non-clınıcal populatıon, depressed and paranoıd examınees. Psychiatria Danubina 4(24), 373–380.
Bugay, A. (2010). Kendini affetmeyi yordayan sosyobilişsel, duygusal ve davranışsal faktörlerin incelenmesi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Bugay, A. & Demir, A. (2010). A Turkish version of heartland forgiveness scale. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 1927-1931. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.07.390
Bugay, A. & Erdur-Baker, Ö. (2014). Ruminasyon düzeyinin toplumsal cinsiyet ve yaşa göre incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 191-199. https://doı:10.17066/pdrd.50586
Yangın, N. & Camadan, F. (2020). Mükemmeliyetçilik ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide affetmenin aracı rolü. Yaşadıkça Eğitim, 34(2), 241-263. https://doi.org/10.33308/26674874.2020342135
Chamberlain, J.M. & Haaga, D.A.F. (2001), Unconditional self-acceptance and psychological health, Rational-Emotive & Cogn-Behav Therapy, 19, 163-176. https://doi.org/10.1023/A:1011189416600
Chang, E. C. (2006). Conceptualization and measurement of adaptive and maladaptive aspects of performance perfectionism: Relations to personality, psychological functioning, and academic achievement. Cognitive Therapy and Research, 30, 677-697. https://doi.org/10.1007/s10608-006-9060-7
Chung, M. S. (2016). Relation between lack of forgiveness and depression: The moderating effect of self-compassion. Psychological Reports, 119(3), 573- 585. https://doi.org/10.1177/0033294116663520
Corey, G. (2008). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları.(Çev. T. Ergene ). Mentis Yayıncılık.
Çeçen, A. R. (2006). Duyguları yönetme becerileri ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 101-113.
Çeçen, A. R. (2002). Duygular insan yaşamında neden vazgeçilmez ve önemlidir? Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (9), 164-170.
Dilmaç, B. & Ekşi, H. (2008). Meslek yüksekokullarında öğrenim gören öğrencilerin yaşam doyumları ve benlik saygılarının incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 279-287.
Ellis, A. (1979). Is rational-emotive therapy stoical, humanistic, or spiritual? Journal of Humanistic Psychology, 19(3), 89-92. https://doi.org/10.1177/002216787901900314
Enright, R. D. and The Human Development Study Group (1996). Counseling within the forgiveness triad: on forgiving, receiving forgiveness, and self-forgiveness. Counseling and Values, 40: 107–126. https://doi.org/10.1002/j.2161-007X.1996.tb00844.x
Enright, R. D. ve The Human Development Study Group (1991). The moral development of forgiveness. In W. Kurtines ve J. Gewirtz (Eds.), Handbook of moral behavior and development, (s. 123–152). Lawrence Erlbaum Associates.
Flett, G. L., Beser, A., Davis, R.A. & Hewitt, P.L. (2003). Dimensions of perfectionism, unconditional selfacceptance and depression. Journal of Rational-Emotive ve Cognitive Behavior Therapy, 2(21), 119-138. https://doi.org/10.1023/A:1025051431957
Freedman, S. R. & Enright, R.D. (1996). Forgiveness as an intervention goal with incestsurvivors. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 64, 983-992. https://doi.org/10.1037/0022 006X.64.5.983
Frijda, N. H. (1994). Emotion require cognitions, even if simple one, P. Ekman ve J.R. Davidson (Editörler), The nature of emotion: Fundamental questions(s. 197-203). Oxford University Press.
Gordon, K. C., Baucom, D. H. & Snyder, D. K. (2000). The use of forgiveness in marital therapy. In M.E. McCullough, K.I. Pargament ve C.E. Thoresen (Eds.), Forgiveness: theory, research and practice (s. 203-227). Guilford Press.
Gordon, K.C. & Baucom, D.H. (2003). Forgiveness and marriage: Preliminary support for a measure based on a model of recovery from a marital betrayal. The American Journal of Family Therapy, 31, 179-199. https://doi.org/10.1080/01926180301115
Gökmen, G. & Deniz, M. E. (2020). Travma sonrası büyümenin yordayıcıları olarak öz-anlayış ve affetme. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 72-93.
Hall H. K., Hill A.P., Appleton P.R. & Kozub, S.A. (2009). The mediating influence of unconditional selfacceptance labile self-esteem on the relationship between multidimensional perfectionism an exercise depence. Psy Sport and Exercise,10(1), 35-44. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2008.05.003
Hall, J. H. & Fincham, F. D. (2008). The temporal course of self–forgiveness. Journal of Social and Clinical Psychology, 27 (2), 174-202. https://doi.org/10.1521/jscp.2008.27.2.174
Ingersoll-Dayton, B. & Krause, N. (2005). Self-forgiveness: A component of mental health in later life. Research on Aging, 27(3), 267–289. https://doi.org/10.1177/0164027504274122
İşgör, Y. İ., Kaygusuz, C. & Özpolat, A. R. (2012). Life positions scale language equivalence, reliability and validity analysis. Social and Behavioral Sciences, 47, 284-291. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.06.652
Johnson, W. & McCoy, N. (2000). Self-confidence, self-esteem, and assumption of sex role in young men and women. Perceptual and Motor Skills, 90(3), 751-756. https://doi.org/10.2466/pms.2000.90.3.751
Kachadourian, L. K., Fincham, F. .D. & Davila, J. (2005). Attitudinal ambivalence, rumination and forgiveness of partner transgressions in marriage. Personality and Social Psychology Bulletin, 31, 334-342. https://doi.org/10.1177/0146167204271595
Kapıkıran, N. A. & Kapıkıran, Ş. (2010). Koşulsuz Kendini Kabul Ölçeği’ nin Türk üniversite öğrencileri için geçerliği ve güvenirliği. Kriz Dergisi, 18(1), 33-44. https://doi.org/10.1501/Kriz_0000000309
Karababa, A. & Dilmaç B. (2016). Ergenlerde yalnızlığın yordayıcıları olarak TA ve değerler. Eğitim ve Bilim, 187(41), 63-77. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2016.6739
Kayalar, M. (2002). Transaksiyonel analizin etkili takım oluşturmada kullanılması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 265-275.
Küçüker, D. (2016). Affetme, affetmeme, bilişsel esneklik, duygu düzenleme ve yaşam doyumu arasındaki ilişkilerin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Lewis, M. (1993). Self conscious emotions: embarrasment, pride, shame and guilt. M. Lewis ve M. J. Haviland (Eds.), Handbook of emotions (s. 563-573). The Guilford Press.
Luskin, F. M., Ginzburg, K. & Thoresen, C. E. (2005). The effect of forgiveness training on psychosocial factors in college age adults. Humboldt Journal Of Social Relations. Special Issue: Altruism, Intergroup Apology and Forgiveness: Antidote for a Divided World, 29(2) 163-184.
Macaskill, A., Maltby, J. & Day, L., (2002).Forgiveness of self and others and emotional empathy. The Joumal of Social Psychology, 142(5), 663-665. https://doi.org/10.1080/00224540209603925
Macavei, B. (2006). Dysfunctional attitudes scale, form a; norms for the Romanian populatıon. Journalof Evidence-Based Psychotherapies, 6, 157-171.
Maltby, J., Macaskill, A. & Day, L. (2001). Failure to forgive self and others: A replication and extension of the relationship between forgiveness, personality, social desirability, and general health. Personality AndIndividual Differences, 30, 881-885. https://doi.org/10.1016/S0191-8869(00)00080-5
Mauger, P. A., Perry, J. E., Freeman, T. & Grove, D. C. (1992). The measurement of forgiveness: Preliminary research. Journal of Psychology and Christianity, 11(2), 170-180.
McCann, R. A. (2009). The relationships between self-conscious emotions, perfectionism, and the forgiveness of the self and others. [Unpublished doctoral thesis], Seattle Pacific University.
McCullough, M. E., Fincham, F. D. & Tsang, J. A. (2003). Forgiveness, forbearance and time: The temporal unfolding of transgression-related interpersonal motivations. Journal of Personality and Social Psychology, 84, 540-557. https://doi.org/10.1037/0022 3514.84.3.540
McCullough, M. E., Rachal, K. C., Sandage, S. J., Worthington, E. L., Jr., Brown, S. W. & Hight, T. L. (1998). Interpersonal forgiving in close relationships II: Theoretical elaboration and measurement. Journal of Personality and Social Psychology, 75, 1586-1603. https://doi.org/10.1037/0022-3514.75.6.1586
Mccullough, M. E. & Witvliet, C. O. (2002). The psychology of forgiveness. C. R. Sydner ve S. J. Lopez(Eds.), Handbook of positive psychology (s. 446-458). Oxford University Press.
Mclaren, K. (1998). Channeling your emotions. Your aura ve your chakras. https://www.innerself.com/Relationships/Channeling_Emotions.htm
Lernon, F., Cairns, E., Hewstone, M. & Smith, R. (2004). The development of intergroup forgiveness in Northern Ireland. Journal of Social Issues, 60, 587-601. https://doi.org/10.1111/j.0022-4537.2004.00373.x
Murray, B. (1998). Does emotional intelligence matter in the workplace. APA Monitor, 29(7), 156.
Mutlu-Tagay, Ö. (2010). Gestalt temas engelleri ölçeğinin geliştirilmesi ve üniversite öğrencilerinin temas engellerinin incelenmesi. [Yayınlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Neto, F. & Mullet, E. (2004). Personality, self‐esteem, and self‐construal as correlates of forgivingness. European Journal of Personality, 18(1), 15-30. https://doi.org/10.1002/per.500
Opris, D. & Macavei, B. (2007). The profile of emotional distress; norms for the Romanian population. Journal of Cognitive-Behavioral Psychotherapy and Research, 7, 139-158.
Osterndorf, C. L., Enright, R. D., Holter, A. C. & Klatt, J. (2011). Treating adult children of alcoholics through forgiveness therapy. Alcoholism Treatment Quarterly, 3(29), 274-292. https://doi.org/10.1080/07347324.2011.586285
Özkan, B. & Gündoğdu, A. E. (2011). Toplumsal cinsiyet bağlamında Türkçe’ de atasözleri ve deyimler. Turkish Studies – International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(3), 1133-1147.
Özpolat, A., İşgör, İ. & Akbaba, S. (2013). Analysis of the relation between university students’life positions and their positive-negative affectivity. Journal of Studies in Social Sciences, 5(1), 135-145.
Reed, G. L. & Enright, R. D. (2006). The effects of forgiveness therapy on depression, anxiety and posttraumatic stress for women after spousal emotional abuse. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 74(5), 920-929. https://doi.org/10.1037/0022-006X.74.5.920
Roby, D. C. (1997). Forgiveness, parental nurturance and self-esteem. (Doctoral thesis). University of Houston.
Rye, M. S., Loiacono, D. M., Folck, C. D., Olszewski, B. T., Heim, T. A. & Madia, B. P., (2001). Evaluation of the psychometric properties of two forgiveness scales. Current Psychology, 203, 260-277. https://doi.org/10.1007/s12144-001-1011-6
Sarı, E. (2014). Affetmenin kendini gerçekleştirme üzerindeki etkileri. İlköğretim Online, 13(4), 1493- 1501.
Sarıçam, H. & Akın, A. (2013). Affedicilik ölçeğinin türkçe formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 37-46.
Şamatacı, G. (2013). Romantik ilişkilerde affetme: Transaksiyonel analiz ego durumları açısından bir inceleme. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Soylu, B., (2010). Psikolojik ve sosyal dışlanma ile sosyal reddedilme kavramları arasındaki farklılıkların saldırganlık temelinde incelenmesi: Cinsiyet, bağışlayıcı kişilik ve negatif duygulanımın rolü. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Stanković, S., Matić, M., Vukosavljevic-Gvozden, T. & Opacic, G. (2015). Frustration intolerance and unconditional self-acceptance as mediators of the relationship between perfectionism and depression. Psihologija, 48(2), 101-117.
Tagay, Ö. (2015). Contact disturbances, self-esteem and life satisfaction of university students: A structural equation modelling study. Eurasian Journal of Educational Research, 58, 113 132. http://dx.doi.org/10.14689/ejer.2015.59.7
Tangney, J. P., Boone, A. L. & Dearing, R. (2005). Forgiving the self: Conceptual issues and empirical findings. Handbook of Forgiveness, 143-158. https://doi.org/10.4324 / 9780203955673.CH10
Tekinalp, B. E. & Terzi, Ş. (2012). Terapötik bir araç olarak bağışlama: iyileştirici etken olarak bağışlama olgusunun psikolojik danışma sürecinde kullanımı. Eğitim ve Bilim, 37(166), 14 24.
Thompson, B. L. & Waltz, J.A. (2008). Mindfulness, selfesteem and unconditional selfacceptance. Journal of Rational-Emotive ve Cognitive-Behavior Therapy, 26, 119-126. https://doi.org/10.1007/s10942-007-0059-0
Thompson, L. Y., Snyder, C. R., Hoffman, L., Michael, S. T., Rasmussen, H. N., Billings, L. S., vd. (2005). Dispositional forgiveness of self, others, and situations. Journal of Personality, 73(2), 313-359. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2005.00311.x
Thoresen, C. E., Luskin, F. & Harris, A. H. S. (1998). Science and forgiveness interventions: Reflektions and recommendations. In E. L. Worthington, Jr. (Ed.), Dimensions of forgiveness: psychological research and theological speculations (s. 163-192). Templeton Foundation Press.
Thoresen, C. E.., Harris, A. H. S. & Luskin, F. (2000). Forgiveness and health: An unanswered question. M. E. In McCullough, K. I. Pargament ve C. E. Thoresen (Eds.), Forgiveness: theory, research and practice (s. 254-280). Guilford Press.
Topbaşoğlu-Altan, T. & Çivitci, A. (2017). Öfke ve yaşam doyumu arasındaki ilişkide affetmenin düzenleyici rolü. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 308-327.
Toprak, B. (2017). Öğretmenlerin eşli ruminasyon ve öz- duyarlık düzeyleri ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Topses, G. (2013). Psikolojik danışma sürecinde kendini kabul ve savunucu davranış kavramlarının felsefi ve psikolojik boyutları. Folklor/Edebiyat, 19(74), 61-72.
Ümmet, D. (2012). Üniversite öğrencilerinde özgecilik davranışının transaksiyonel analiz ego durumları ve yaşam doyumu bağlamında incelenmesi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Voltan-Acar, N. (2009). Ne kadar farkındayım? Gestalt terapi (3. Baskı). NobelYayıncılık.
Witvliet, C. V. O, Ludwig, T. E. & Vander Laan, K. L. (2001). Granting Forgiveness or Harboring Grudges: Implications for Emotion, Physiology and Health. Psychological Science, 12(2), 117-123. https://doi.org/10.1111/1467-9280.00320
Worthington, jun, E. L. (1998). An empathy humility commitment model of forgiveness applied within family dyads. Journal of Family Therapy, 20(1), 59-76. https://doi.org/10.1111/1467-6427.00068
Worthington, E. L., Jr. & Scherer, M. (2004). Forgiveness is an emotion-focused copingstrategy that can reduce health risks and promote health resilience Theory, review and hypotheses. Psychology and Health, 19(3), 385-405. https://doi.org/10.1080/0887044042000196674
Worthington, E. L., Jr. (2005). Initial questions about the art and science of forgiving. In E. L. Worthington, Jr. (Ed.) Handbook of forgiveness. (s. 1-14). Brunner-Routledge.
Yamhure-Thompson, L., Robinson, C., Michael, S. & Snyder, C. (1998). Factors that facilitate and hinder forgiveness of the self. (109th) San Francisco, CA, Annual Meeting of The American Psychological Association.
Zhu, H. (2015). Social support and affect balance mediate the association between forgiveness and life satisfaction. Social Indicators Research, 124(2), 671-681. https://doi.org/10.1007/s11205-014-0790-8