12057

Futbol Antrenörlerinin Ahlaki Karar Alma Tutumlarının İncelenmesi

Bu araştırmada, futbol antrenörlerinin ahlaki karar alma tutumlarını belirleyen durumların incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma için nitel araştırma yöntemlerinden fenomonolojik araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Konya ve Niğde’de amatör futbol takımı çalıştıran antrenörler oluşturmuştur. Katılımcıların seçiminde benzeşik örnekleme yöntemi tercih edilmiş ve odak grup görüşmesi yapılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak toplanan verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre “insani özellikler”, “yaşam özellikleri”, “mesleki özellikler” ve “sporun özellikleri” olarak 4 tema belirlenmiştir. Çalışmada futbol antrenörlerinin, ahlaki karar almalarının kişilik özellikleri ve inançları gereği hassas davrandıkları tespit edilmiştir. İnsan yaşamının mücadele içerdiği, kaybetmenin öğrenme için fırsat olduğu, onurlu insanların toplum hafızasında yer edineceği sonucuna ulaşılmıştır. Yaşam mücadelesi sürecinde insanlar kazanma hırsına kapılıp yalnız da kalabilmektedir. Bu süreçte antrenör; iradeli, rakibe saygılı, model ve lider olarak saygınlığını artırabilir. Antrenörlerin kazanmış olduğu saygınlıkla birlikte daha kalıcı başarıları olabilir. Antrenörlerin sporculara yönelik en büyük kazançları, kaybetmenin değerinin hissettirerek, sporcuların yaşamlarına dokunmaktadır. Futbol doğası gereği kazanma ve kaybetmeyi içermesine karşın antrenörler, kaybetmek pahasına haklı kazanmayı istemektedirler. Futbolun profesyonel olması nedeniyle, kazanmak adına kaçak oyuncu oynatma, rakibi tahrik ederek kart gördürme ve oyunun temposunu düşürme gibi durumların futbol sahalarında yaşandığı görülmüştür. Bu sonuçlar doğrultusunda; antrenörlerin yetiştirilme sürecinde performans odaklı yaklaşımın yanında insani yaklaşımların gözetilmesi, antrenörlük sürecinde uzmanlardan profesyonel destek alınarak amatör spor ruhunun korunması ve tüm sosyal platformlar üzerinde antrenörlerin insani-mesleki özelliklerinin vurgulanması önerilebilir.

Investigation of the Moral Decision-Making Attitudes of Football Coaches

In this study, it is aimed to examine the situations that determine the moral decision-making attitudes of football coaches. The phenomenological research design, one of the qualitative research methods, was used for the research. The sample of the study consists of coaches who work amateur football teams in Konya and Niğde. For the selection of the participants, the homogeneus sampling method was preferred and a focus group interview was done. Content analysis was used in the analysis of the data which was collected by using the semi-structured interview form. According to the research findings, 4 themes as "human characteristics", "life characteristics", "professional characteristics" and "sports characteristics" were determined. In the study, it was determined that football coaches behave sensitive in their moral decisionmaking due to their personality traits and beliefs. It has been concluded that human life involves a struggle, losing is an opportunity for learning and honorable people will take a place in public’s memory. During the struggle for survival, people can also be alone with the ambition to win. In this process, the coach; Willed, respectful of the opponent, can increase your reputation as a model and leader. With the dignity that coaches have gained, they may have more lasting success. The biggest gains of trainers for athletes touch the lives of athletes by making the value of losing felt. Although football inherently includes winning and losing, coaches want to win justly at the expense of losing. Due to the fact that football is a professional sport, it has been observed that the situations such as playing illegal players in order to win, making opponent red carded by provoking them and decreasing the tempo of the game are also experienced in football fields. In line with these results; In addition to the performance-oriented approach in the training process of the trainers, it may be suggested to observe humanitarian approaches, to protect the amateur sports spirit by getting professional support from the experts in the coaching process, and to emphasize the human-professional characteristics of the trainers on all social platforms.

PDF

___

Akandere, M., Baştuğ, G. & Güler, E. (2009). Orta öğretim kurumlarında spora katılımın çocuğun ahlaki gelişimine etkisi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 59-68. https://dergipark.org.tr/en/pub/bsd/issue/53581/713988
Akın, G. (2013). Yaşam kalitesinin artırılmasında antropometrinin önemi. Antropoloji, (26), 1-18. https://doi.org/10.1501/antro_0000000103
Altın, M. & Özsarı, A. (2017). Sporcu eğitim merkezlerinde yatılı olarak eğitim gören sporcuların ahlaki karar alma tutumları. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 3(1), 133-145. https://dergipark.org.tr/tr/pub/intjcss/issue/30960/337225
Amorose, AJ. & Anderson-Butcher D. (2015). Exploring the independent and interactive effects of autonomy-supportive and controlling coaching behaviors on adolescent athletes’ motivation for sport. Sport, Exercise and Performance Psychology, 4(3), 206-218. https://doi.org/10.1037/spy0000038
Atalay, A. (2016). Türkiye’de üniversitelerde eğitim gören öğrenci-sporcuların ahlaki karar alma tutumları. The Journal of Academic Social Sciences 31(4), 53-66. https://doi.org/10.16992/ASOS.1331
Bredemeier, B. L. & Shields, D. L. (2006). Sports and character development, Journal of Physical Activity and Health, 3(2), 255-256. https://doi.org/10.1123/jpah.3.2.255
Busing, K. (2016). A comparative analysis of moral authority measures between division ııı college athletes and non-athletes. J Athl Enhanc 5(3) 1-4. https://doi.org/10.4172/2324- 9080.1000230
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. 28. Baskı. Pegem Akademi.
Certel, Z., Alkış, A. & Gürpınar, B. (2018). Antrenörlerin mesleki etik ilkelere uyma düzeylerinin antrenör ve sporcu gözüyle değerlendirilmesi. Mediterranea Journal Of Humanities, 8(2), 223-231. https://doi.org/10.13114 / MJH.2018.418
Cevizci, A. (2003). Felsefe terimleri sözlüğü. Paradigma Yayınları.
Charman, R., Drotter, S. & Noel, J. (2001). The leadership pipeline. Jossey-Bass Publishing Company.
Coulomb-Cabagno, G. & Rascle, O. (2006). Team sports players' observed aggresion as a function of gender, competitive level, and sport type. Journal of Applied Social Psychology, 36(8), 1980-2000. https://doi.org/10.1111/j.0021-9029.2006.00090.x
Creswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. 4. Baskı. (Çeviri Editörleri: Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir). Siyasal Kitabevi.
Çeyiz, S. (2007). Adana ilinde futbol antrenörlüğü yapan bireylerin liderlik tarzlarının belirlenmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Dikmen F (2014). Ahlak, değerler ve eğitimi. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(2), 167-174. https://dergipark.org.tr/tr/pub/beuifd/issue/3454/47081
Eskiyecek, C. G. Bayazıt, B. & Sarı, İ. (2015) The investigation in terms of age gender and sports of coach leadership behaviours preferred in athletes (the sample of Diyarbakır). International Refereed Academic Journal of Sports, Health and Medical Sciences. 5(15), 27-42.
Furley, P., Bertrams, A., Englert, C. & Delphia, A. (2013). Ego depletion, attentional control, and decision making in sport. Psychology of Sport and Exercise, 14, 900-904. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2013.08.006
Guivernau, M. & Duda, J. L. (2002). Moral atmosphere and athletic aggressive tendencies in young soccer player. Journal of Moral Education, 31(1), 67-85. https://doi.org/10.1080/03057240120111445
Gülcan, N. Y. (2015). Discussing the importance of teaching ethics in education. Social and Behavioral Science, 174, 2622-2625. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.01.942
Gümüştekı̇n, G. & Gültekı̇n, F. (2015). Stres kaynaklarının kariyer yönetimine etkileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (23). https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/issue/4765/65489
Gürpınar, B. (2014). Sporcu ortaokul ve lise öğrencilerinin spora ait değişkenler açısından ahlaki karar alma tutumları. Eğitim ve Bilim, 39(176), 413-424. https://doi.org/10.15390/EB.2014.3645
Güvendi, B. & Keskin, B. (2020). Sporcuların antrenörlerinden algıladıkları etik dışı davranış algısına göre saldırganlık ve öfke davranışlarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 134-145. https://doi.org/10.31680/gaunjss.718565
Güvendi, B. & Türksoy Işım, A. (2019). Moral disengagement level of team athletes depending on unethical behaviors they perceived from their coaches. Journal of Educationand Learning, 8(4), 83-92. https://doi.org/10.5539 / jel.v8n4p83
İmamlı, H. & Ünver, G. (2018). Spor karakterinin demografik nitelikler açısından incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 36-49. https://dergipark.org.tr/tr/pub/asbid/issue/40817/470382
Karagün, E. & Çağlayan, Ç. (2014). Sporcuların şiddete maruz kalma durumları ile öfke düzeylerinin değerlendirilmesi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28, 113- 127. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kosbed/issue/25691/271133
Kavussanu, M. (2008). Moral behaviour in sport: A critical review of the literature. International Review of Sport and Exercise Psychology, 1(2), 124-138. https://doi.org/10.1080/17509840802277417
Kohlberg, L. (1964). Development of moral character and moral ideology. Review of child development research, 1, 381-431.
Kosiewicz, J. (2014). Sport beyond moral good and evil. Physical Culture and Sport. Studies and Research, 62(1), 22-30. https://doi.org/10.2478/pcssr-2014-0009
Kuter, F. Ö. & Kuter, M. (2012). Beden eğitimi ve spor yoluyla değerler eğitimi. Journal of Education and Humanities: Theory and Practice, 3(6), 75-94. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/210603
Lee, M. J., Whitehead, J. & Ntoumanis, N. (2007). Development of the attitudes to moral decisionmaking in youth sport questionnaire (AMDYSQ). Psychology of Sport and Exercise, 8(3), 369-392. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2006.12.002
Lucidi, F., Zelli, A., Mallia, L., Nicolais, G., Lazuras, L. & Hagger, M. (2017). Moral attitudes predict cheating and gamesmanship behaviours among competitive tennis players. Frontiers in Psychology, 8 (571), 1-11. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.00571
Lumpkin, A., Stoll, S. K. & Beller, J. M. (2003). Sport ethics: Applications for fair play. 3rd ed. McGraw-Hill.
Mavı̇, S. & Tuncel, S. (2012). Sporcuların ‘sporda hoşgörü’ kavramına ilişkin algıları. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(4), 125-129. https://doi.org/10.1501/Sporm_0000000229
Maxwell, J. A. (1992). Understanding and validity in qualitative research. Harvard Educational Review, 62(3), 279-301. https://doi.org/10.17763/haer.62.3.8323320856251826
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2016). Genişletilmiş bir kaynak kitap nitel veri analizi. 2 Baskı (Çeviri Editörleri: Sadegül Akbaba Altun, Ali Ersoy). Pegem Akademi.
Ommundsen, Y., Roberts, G. C., Lemyre, P. N. & Treasure, D. (2003). Perceived motivational climate in male youth soccer: relations to social-moral functioning, sportspersonship and team norm perceptions. Psychology of Sport and Exercise, 4(4), 397-413. https://doi.org/ 10.1016/S1469-0292(02)00038-9
Palou, P., Ponseti, F. J., Cruz, J., Vidal, J., Cantallops, J., Borràs, P. A. & Garcia-Mas, A. (2013). Acceptance of gamesmanship and cheating in young competitive athletes in relation to the motivational climate generated by parents and coaches. Perceptual and Motor Skills, 117(1), 290-303. https://doi.org/10.2466/10.30.PMS.117x14z9
Ponseti, F. J., Palou, P., Borràs, P. A., Vidal, J., Cantallops, J., Ortega, F., Boixados, M., Sousa, C., Garcia-Calvo, T. & Garcia-Mas, A. (2012). El Cuestionario de Disposición al Engaño en el Deporte (CDED): su aplicación a jóvenes deportistas. Revista de Psicología del Deporte, 21(1), 75-80. https://www.redalyc.org/pdf/2351/235124455010.pdf
Proios, M., Athanailidis, I., Proios, M. & Mavrovouniotis, F. (2013). Management of ethical problems in sport within the justice framework. International Journal of Sport Management, Recreation & Tourism, 11, 42-62. https://doi.org/10.5199/ijsmart-1791- 874X-11c
Reddiford, G. (1998). Cheating and self-deception in sport. In M. J. McNamee, & S. J. Parry (Eds.), Ethics and sport (pp. 225–239). E and F.N. Spon.
Sarı, İ. (2019). Antrenörden algılanan özerklik desteği ve sporcuların özerk güdülenmesi arasındaki ilişki: Bir meta-analiz çalışması. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(2), 110-125. https://doi.org/10.33689/spormetre.455760
Sarı, İ. & Deryahanoğlu, G. (2019). Sporcularda ahlaktan uzaklaşmanın güdüsel iklim ve sporcuların önem verdikleri özellikler ile ilişkisi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17 (4), 91-104. https://doi.org/10.33689/spormetre.536451
Sarı, İ. & Kölelı̇, N. (2020). Antrenör kaynaklı destekleyici ve kısıtlayıcı güdüsel iklimin sporcuların tükenmişlik ve ahlaki karar alma tutumları ile ilişkisi. Spor Bilimleri Dergisi, 31(2), 69-82. https://doi.org/10.17644/sbd.537450
Shields, D. & Bredemeier, B. (2001). Moral development and behavior in sport. In R. N. Singer, H. A Hausenblas, & C. M. Janelle (Eds.), Handbook of sport psychology (2nd ed., pp. 585- 603). Wiley & Sons.
Sı̇vrı̇kaya, M. & Sı̇vrı̇kaya, A. (2020). Gelişim ligi futbolcularının ahlaki karar alma tutumlarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(2), 26-45. https://dergipark.org.tr/tr/pub/inubesyo/issue/56772/706114
Sönmez, B. (2007). İnanç, değer ve şiddet. Kocaeli Üniversitesi Uluslararası Felsefe. https://scholar.google.com.tr/scholar?oi=bibs&hl=tr&cluster=3340555432916805655
Şebin, K., Tozoğlu, E., Yılmaz, S., Demirel, N. & Bostancı, Ö. (2010). Spor yapan üniversite öğrencilerinin fair play'e ilişkin görüşleri. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(2). https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunibesyo/issue/28857/308717
Şeker, İ. & Uslu, T. (2020). Spor yapan ve spor yapmayan üniversite öğrencilerinin sosyal beceri, saldırganlık ve spor ahlakı düzeylerinin incelenmesi: Harran üniversitesi örneği. Spor Eğitim Dergisi, 4(2), 172-189. https://dergipark.org.tr/tr/pub/seder/issue/54136/740226
Tanrıverdi, H. (2012). Spor ahlakı ve şiddet. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 1071-1093. https://doi.org/10.9761/JASSS_361
Tay, B., Durmaz, F. & Şanal, M. (2013). Sosyal bilgiler dersi kapsamında öğrencilerin değer ve değerler eğitimine ilişkin görüşleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 67-93. http://www.gefad.gazi.edu.tr/en/pub/issue/6733/90512
Tuncel, S. & Büyüköztürk, Ş. (2009). Antrenörlerin mesleki etik ilkeleri nelerdir? nasıl ölçülür? ölçek geliştirme: Ölçeğin geçerlik ve güvenirliği. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7 (4), 159-168. https://doi.org/10.1501/Sporm_0000000166
Weiss, M. R. & Bredemeier, B. J. L. (1990). Moral development in sport. Exercise and sport sciences reviews, 18(1), 331-378. https://doi.org/10.1249/00003677-199001000-00015
Yıldıran, İ. (2005). Fair play eğitiminde beden eğitiminin rolü. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10 (1), 3-16. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gbesbd/issue/27983/304948
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 11. Baskı. Seçkin Yayıncılık