MEHMET DURSUN ERDEM, MESUT GÜN, Pelin SEVER

TÜRKÇENİN YABANCI DİL OLARAK ÖĞRETİMİNDE YÖNTEM SEÇİMİ VE ALTERNATİF YÖNTEMLER

Dil öğretimi, geçmişten günümüze birçok bilim adamını, toplum bilimcileri ve özellikle son yıllarda dil bilimcileri düşündüren ve bu alanda araştırmaya yönlendiren önemli bir konu olmuştur ve öğretimde yöntemlere ihtiyaç duyulmuştur. Yabancı dil öğretimi için bilim dünyasında çeşitli yöntemler ortaya konmuştur. Her yöntem kendinden önce mevcut olan yöntemin eksikliğini ortaya koymuş ve öğretime daha iyi katkı sağlayacağını düşündüğü alternatif yöntemler oluşturmuştur. Dil öğretimi belirli yöntemler kullanılarak bir bütün halinde yapılmalıdır. Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi; Türkçe ve Türk kültürünün tanınması açısından büyük öneme sahiptir. Bu nedenle derslerde kullanılacak yöntemler doğru belirlenmelidir. Yöntem, bilimde belli bir sonuca ulaşmak için bir plana göre izlenen yoldur. Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminin amacına ulaşabilmesi için öncelikle öğrencilerin yabancı dil öğrenmeye neden ihtiyaç duyduklarını bilmek gerekir. Türkçe öğrenmeye ihtiyaç arttıkça Türkçenin yabancı dil öğretiminde kullanılan yöntemlerin uygunluğu ve amaca en kolay yönden götürecek etkili yöntemlerin doğru seçimine özen gösterilmelidir. Öğrenci ihtiyacı Türkçenin hangi yöntemle öğretileceğine yön verir. Dersin ihtiyaç ve kazanımı belirlendikten sonra kullanılacak yöntem doğru belirlenmelidir. Örneğin kelime öğretiminde doğrudan yönteme, konuşma ve dinleme becerisinin kazandırılmasında işitseldilsel yönteme, dil bilgisi öğretiminde dil bilgisi çeviri yöntemine öncelik verilebilir. Çevresel koşulların uygun, materyallerin bol, zamanın çok olduğu durumlarda alternatif yöntemler de kullanılabilir. Doğru yöntem seçimi başarılı bir dil öğretimi demektir. Bu seçim, dil öğretimini sıradanlıktan çıkarır. Motivasyonu arttırarak hızlı ve etkili öğrenme sağlar. Doküman incelemesi yöntemi kullanılan bu çalışmada, 1982 yılında Avrupa Konseyi ile Milli Eğitim Bakanlığının ortaklaşa düzenledikleri 'Yabancı Dil Öğretimleri Programları' konulu seminerlerde belirlenen belli başlı yöntemler genel özellikleriyle tanıtılmıştır. Bunun yanı sıra Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde sıkça kullanılan bu yöntemler dışında kullanılabilecek alternatif bazı yöntemler tanıtılmış, söz konusu yöntemlerin güçlü ve zayıf yönleri üzerinde durulmuş, konuyla ilgili tartışma yapılıp geliştirilen öneriler sunulmuştur.

SELECTION OF A METHOD AND OTHER ALTERNATIVE METHODS IN TEACHING TURKISH AS A FOREIGN LANGUAGE

Language teaching has become an important issue which makes many scientists, social scientists and recently the linguistic scientists think from past to present and leads them to research in this field and methods are needed in teaching. Various methods have been put forth for teaching a foreign language in science world. Every single method has revealed the shortcomings of predecessors existing method and formed alternative methods which it thinks that it would better contribute to teaching. Language teaching should be done as a whole by using certain methods. Teaching Turkish as a foreign language has a great importance in terms of recognition of Turkish and Turkish culture. For this reason, methods to be used in lessons should be determined correctly. Method is a path followed according to a plan in order to achieve a certain result in science. First of all, it is needed to know why students need to learn a foreign language in order to achieve the aim of teaching Turkish as a foreign language. As the need for learning Turkish increases, it should be cared the convenience of the method used in teaching Turkish as a foreign language and right selection of effective methods to take the easiest way to the aim. The need of learning would direct what method Turkish would be taught. After determining the need and acquisition of the lesson, method to be used should be determined correctly. For example, it may be given primacy to direct method in vocabulary teaching, to audiolingual method in acquisition of the speaking and listening skill, to grammar translation method in teaching grammar. Alternative methods can also be used in cases where environmental conditions are suitable, materials and time are abundant. Selection of a right method means successful language teaching. This selection will not vulgarized the language teaching. It provides fast and effective learning by increasing motivation. Document analysis method used in this study, some certain methods determined in the seminars in ‘Foreign Language Teaching Programs’ that European Union and Ministry of National Education jointly organized in 1982 have been introduced with its general characteristics. Besides this, some alternative methods have been introduced except for these methods often used in teaching Turkish as a foreign language and the methods in question have been put emphasis on their strengths and weaknesses, discussions on the subject have been made and suggestions developed have been presented

PDF

___

BARIN, E. (1994). “Yabancılara Türkçenin Öğretimi Metodu” Dil Dergisi, S17, 54
BARIN, E. ve GÜZEL, A. (2013). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretim. Ankara: Akçağ Yayınları. 206.
BAYYURT, Y. ve YAYLI, D. (2011). Yabancılara Türkçe Öğretimi – Politika, Yöntem ve Beceriler. Ankara: Anı Yayıncılık, 1.
BÜLBÜL, M. (2001). “Yabancı Dil Öğretiminde Yöntem Sorununa Özgün Bir Bakış”, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, Dil Edinimi Özel Sayısı. 182- 190.
DEMİRCAN, Ö. (1990). Yabancı Dil Öğretim Yöntemleri. İstanbul: Ekin Eğitim Yayıncılık. 183- 185.
DEMİRCAN, Ö. (2005). Yabancı Dil Öğretim Yöntemleri. İstanbul: Der Yayınları. 197.
DEMİREL, Ö. (1990). Yabancı Dil Öğretimi, İlke, Yöntem ve Teknikler. Ankara: Usem Yayınları. 52.
DEMİREL, Ö. (1999). Yabancı Dil Öğretimi. Ankara: MEB Yayınları
DEMİREL, Ö. (2004). Yabancı Dil Öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık. 31.
DEMİREL, Ö. (2010.). Yabancı Dil Öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık. 44.
DOĞAN, C. (2012). Sistematik Yabancı Dil Öğretim Yaklaşımı ve Yöntemleri. İstanbul: Ensar Neşriyat. 79.
DURMUŞ, M. (2013). Yabancılara Türkçe Öğretimi, Ankara: Grafiker Yayınları. 49.
GÖMLEKSİZ, M. N. (1999). “Yabancı Dil Öğretiminde Kullanılan Yöntemler ve Yöntem Sorunu” Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 253-264.
GÜNEŞ, F. (2011). Dil Öğretim Yaklaşımları ve Türkçe Öğr Gür, H. (1995). Dil Öğretim Yöntemleri(2). Dil Dergisi, Cilt: , Sayı: 38, 45-47
GÜR, H. (1995). Dil Öğretim Yöntemleri (2): 1.Okuma Yöntemi, 2. İşitsel-Dilsel Yöntem, Dil Dergisi, (Ankara Üniversitesi, TÖMER Yayınları, Sayı 34, Ağustos,), 42-47
GÜR, H. (1996). Dil Öğretim Yöntemleri(6): Toplu Fiziksel Tepki, Dil Dergisi, (Ankara: Ankara Üniversitesi, Tömer Yayınları, S.39, Ocak), 22-32
GÜR, H. (1996). Dil Öğretim Yöntemleri: Sessiz Yöntem, Dil Dergisi, (Ankara Üniversitesi, TÖMER Yayınları, Sayı 42, Nisan), 30-41
HENGİRMEN, M. (2006). Yabancı Dil Öğretim Yöntemleri ve TÖMER Yöntemi. Ankara: Engin Yayın evi. 28.
İŞCAN, A. (2011). “Yabancılara Türkçe Öğretiminde Suggestopedianın (Telkin Yöntemi) Kullanımı”, Turkish Studies, Vol.6/1 Winter, p.1281-1286. ANKARA-TURKEY
KÜÇÜKAHMET, L. (1997). Eğitim Programları Öğretim, Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Gazi Kitabevi. 62-63.
LARSEN and FREEMAN, D. (2000). Tecniques and Principles in Language Teaching. Oxford University Pres. p. 29-32.
MEMİŞ, M. R. ve ERDEM, M. D., (2013). Yabancı Dil Öğretiminde Kullanılan Yöntemler, Kullanım Özellikleri Ve Eleştiriler, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/9 Summer, p. 297-318, ANKARA-TURKEY
RİCHARDS, J.C. and RODGERS, T. S. (1986). Approaches and Methods in Langage Teaching, Cambridge University Prees. p. 7.
SEBÜKTEKİN, H. (1973). "Yabancı Dil Öğretiminde Yöntem" Boğaziçi Üniversitesi Dergisi (Humaniter Bilimler) 1, 95-100.
TOSUN, C. (2006). Yabancı Dil Öğretim ve Öğreniminde Eski ve Yeni Yöntemlere Yeni Bir Bakış. Çankaya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Ankara: Journal of Arts and Sciences. 83.
YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı).Ankara: Seçkin Yayıncılık. 188.