19097

"STRATEGIC EIA" AS A NEW ENVIRONMENTAL IMPACT ASSESSMENT METHOD AND ITS IMPLEMENTATION PROCESS IN TURKEY *

Strategic Environmental Assessment (SEA) is the process by which possible negative impacts on environment of plans implemented on spaces and investments made accordingly are identified at regional level through long-term projections and in which necessary measures are taken so as to minimize or eliminate these impacts. SEA is a globally accepted practice which allows environmental assessment of the place and scale of an activity through decisions (policy, plan and programmes) forming a frame for activities to sustain our natural resources and which supports and strengthens the Environmental Impact Assessment (EIA) process. Directive 2001/42/EC of the European Parliament and of the Council of 27 June 2001 is called SEA Directive within the legal framework of the European Union. SEA is a process by which environmental opinions are requested within the framework of the preparation of Plans and Programmes. It is possible to determine in advance what kinds of investments will be made so as to ensure high environmental protection and, within this context, it can be used as a significant social and economic assessment tool integrated with planning or programming process.This method strengthens the process of planning or programming and ensures that the public and relevant environmental authorities efficiently participate in planning measurements carried out at sectoral level. A higher quality and environmentally friendly planning is yet another goal of introducing the Strategic EIA. It is aimed to ensure that sectoral development plans on tourism, agriculture, water management, energy, industry, transportation and space planning are "environment- friendly". It is also aimed that EIA practices to be carried out in the fields where Strategic Environmental Assessment is conducted are completed in a shorter period of time.

YENİ BİR ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ OLARAK “STRATEJİK ÇED” VE TÜRKİYE’DEKİ UYGULAMA SÜRECİ

Stratejik Çevresel Değerlendirme (SÇD), mekân üzerinde gerçekleşen planların ve buna uygun olarak gerçekleşen yatırımların çevre üzerinde olası olumsuz etkilerinin bölgesel düzeyde ve uzun erimli öngörülerle tespit edilmesi ve bu etkilerin en aza indirilmesi ya da ortadan kaldırılması için gerekli önlemlerin alınması sürecidir. Doğal kaynaklarımızın sürdürülebilmesi için faaliyetlere çerçeve oluşturan kararlarla (politika, plan ve program) bir faaliyetin yeri ve ölçeğinin çevresel açıdan değerlendirilmesine olanak sağlayan ve Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) sürecini destekleyerek güçlendiren SÇD uygulaması dünyada kabul görmektedir. 27 06 2001 yılında (2001-42-EC) sayı nolu Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi kararı ile Avrupa Birliği yasal çerçevesinde SÇD Direktifi olarak anılmaktadır. SÇD, Plan ve Program hazırlığı çerçevesinde çevresel görüşlerin talep edildiği bir süreçtir. Yüksek düzeyde çevre koruma sağlamak için, nerelere yatırım yapılacağı önceden belirlenmekte ve buna paralel olarak plan ya da programlama süreci ile bütünleşen önemli bir sosyal ve ekonomik değerlendirme aracı olarak da kullanılabilmektedir. Bu yöntem ile planlama ve programlama süreci güçlendirilmekte, sektör düzeyinde gerçekleşen planlama ölçeklerine halkın ve ilgili çevresel otoritelerin etkin katılımı sağlanmaktadır. Stratejik ÇED ‘in uygulamaya alınmasındaki bir diğer amaç ise; daha kaliteli ve çevre dostu planlamadır, Turizm, tarım, su yönetimi, enerji, sanayi, ulaştırma ve mekânsal planlamaya yönelik sektörel gelişim planlarının “çevre dostu” olması hedeflenmektedir. Stratejik Çevresel Değerlendirme uygulanan alanlarda yapılacak ÇED uygulamalarının daha kısa sürede tamamlanması amaçlanmaktadır.

PDF

___

Ahmet M. Güneş, “Almanya’da Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulaması”, Cilt. LXVI, S.1, İstanbul, 2008, s. 40.

Ahmet M. Güneş, Çevre Hukuku Açısından Stratejik Çevresel Değerlendirme”, TBB Dergisi 2010 (91), s.59 http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2872.pdf, (06.04.2018)

B.Sadler, “The Status of SEA Systems with Application to Policy and Legistation” Edt. Barry Sadler; , Strategic Environmental Assesment at the Policy Level: Recent Progress, Current Status and Future Prospects Ministry of the Environmentü Czech Republic, 2005, Prag.

Cashmore M, “The Role of Science In Environmental Impact Assessment: Process And Procedure Versus Purpose In The Development of Theory”, Environmental Impact Assessment Review”, 24/6,2004, s. 403.

Eptisa Mühendislik, T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı; “Stratejik Çevresel Değerlendirme Yönetmeliği’nin Uygulanması Teknik Yardım Projesi, “Pilot SÇD Tarım Sektörü”,El Broşürü, 2016, Ankara, s.1.

Eptisa Mühendislik, T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı; “Stratejik Çevresel Değerlendirme Yönetmeliği’nin Uygulanması Teknik Yardım Projesi, “Pilot SÇD Bölgesel Kalkınma Sektörü, 2016, s.2

Gencay Serter, “Çevresel Değerlendirme Sürecinin Türkiye’deki Tarihsel Gelişimi ve Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) – Stratejik Çevresel Değerlendirme (SÇD) İlişkisi”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2005, Ankara, s.1-67

Gizem Cengiz Gökçe; M. Emin Barış, “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED)- Stratejik Çevresel Değerlendirme (SÇD) İlişkisi ve Peyzaj Planlama Sürecinde Stratejik Çevresel Değerlendirmenin Önemi”,

Innanen, S.,E.,R.,“Environmental Impact Assessment in Turkey: Capacity Building For European Union Accession- Impact Assessment And Project”, Appraisal 22/2, 2004, s. 141-151. International Journal of Science Culture and Support, IntJSCS, Temmuz 2015, ISSN: 2148-1148, s.786.

M.R., Partidato, Key Issues Emerging from Recent Practice in EIA Review, 1996, s.15.

N. Şahin Hamamcı, A. Vatansever Boşça; “Stratejik Çevresel Değerlendirme Uygulamalarının Etkinliği ve Türkiyede SCD’nin Gelişimi, Uluslararası ÇED Kongresi, 8-10 Kasım 2013 Bildiri Kitabı, s.213-222

N. Say, N. Merve Baykan; “Türkiye’de SÇD Yönetmeliği’ne Doğru: Yasal ve Kurumsal Bir Değerlendirme, Uluslararası ÇED Kongresi, 8-10 Kasım 2013 Bildiri Kitabı, s.223-227

National Environmental Policy Act, 42 USC (4321-4347), https://www.fsa.usda.gov/Internet/FSA_File/nepa_statute.pdf, (18.03.2018)

Ömer Aykul, “Avrupa Birliği’ne Uyum ve Çevresel Etki Değerlendirmesi Çalıştayı- Sonuç Bildirgesi”, Tema Vakfı Yayınları, 2015, İstanbul, s.32-35.

R.Thrievel, M.R., Partidario, “The Practice of Strategic Environmental Assesment”, United Kingdom, 1999, s.20

Report of the World Commission on Environment and Development, “Our Common Future”, (The Brutland Report ) Oxford University Press, United Nations, 1987, s.222

T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü, Altyapı Yatırımları ÇED ve Stratejik ÇED Dairesi Başkanlığı, Bilgi Notu, 2018, s.1.

T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü, Altyapı ÇED ve Stratejik ÇED Dairesi Başkanlığı, Bilgi Notu , 2018, s.1. Yatırımları

T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, “SÇD Yönetmeliği’nin Uygulanması Teknik Yardım Projesi” kapsamında Üniversiteler, Meslek Odaları ve STK’lar için Çalışma Ziyareti ’ne İştirak”, Görev Raporu, 13-16 Ekim 2015, Prag, s.1-3

T.C. Kültür Turizm Bakanlığı, “ Stratejik Çevresel Değerlendirme Raporu”, Oymapınar Turizm Gelişim Projesi, 2004, s.13

Von H. Shete, “Requirements of a Comprehensive Strategic Environmental Assesment System, Landcape and Urban Planning”, 45, 1999, s.1-2.

http://SÇD.cevre.gov.tr/SeaMenuSayfa.aspx?SeaMenuId=2009, (18.03.2018)

http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/05/20060513-1.htm , (2018-04-17)

http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/05/20170526-2.htm, (27.03.2018)