POSTMODERN DÖNEMDE ONTOLOJİK ANLAM ARACI OLARAK DİNÎ KİMLİK

Kimlik her şeyden önce insanın varlığıyla ilgili dayanak noktalarını açığa çıkaran anlam kaynağıdır. Birey kendini kimlik aracılığıyla tanımlar ve konumlandırır. Diğer bir ifadeyle kimlik, kişi için neyin anlamlı olduğuna dair içselleştirdiği anlayışlarla ilişkilidir. İnsan varolduğu günden buyana kendi varlığı ve içinde dünyaya geldiği evreni anlamlandırma ve kendisini konumlandırma gereksinimi duymuştur. İnsanın varlığı ve evreni anlamlandırma çabası onu diğer canlılardan ayıran temel özelliklerden biridir. İnsan varlığını sürdürdüğü sürece onun bu çabası da devam edecektir. Tarihi süreç içerisinde insan bu ihtiyaç doğrultusunda çeşitli girişimlerde bulunmuştur. İnsanın varlığı anlamlandırma çabalarından biri de kuşkusuz din olmuştur. İnsan din aracılığıyla evreni tutarlı bir varlık olarak algılama gayretine girmiştir. Din, bireyin tutarlı bir anlam dünyası inşa etmesine zemin teşkil etmiştir. Böylelikle din varlık dünyasıyla bağları koparılan insanın kimlik bunalımına düşmesini engellemiştir. Din, insanın kendisini ve evreni anlamlandırma çabalarına özellikle modernlik öncesi cevap sunmuştur. Fakat modernlik ile birlikte dinin varlığı tartışma konusu olmuş, hatta dinin zamanla yok olacağı öngörülmüştür. Ancak her ne kadar dinin toplum üzerinde etkisi nispeten zayıflasa da devam etmiş, din hâlâ günümüz dünyasında insanların anlam ve istikamet referansı olarak varlığını sürdürmüştür. Böylelikle bugün için din kimliğin teşekkülünde önemli bir faktör olarak yerini almıştır. Ayrıca din, bireylerin gündelik yaşamda kendilerini farklı konumlandırmalarına imkân tanıyarak alternatif bir kimlik sunmuştur

RELIGIOUS IDENTITY AS MEANS OF ONTOLOGICAL MEANING IN POSTMODERN PERIOD

First of all, identity is the source of meaning revealing the basic points related with the existence of human. İndividual defines and positions himself through ıdentity. In other words, identity is related with internalized insights that about what is meaningful for the person. Since the day of existence human has been in need of giving meaning to his existence and positioning himself in the universe where he lives. Effort of human that giving meaning to himself and unirverse is one of the main features that separates him from other creatures. This effort will continue as long as existence of human continued. In accordance with this need, human had several attempts in the historical process. One of human’s effort that giving meaning to the existence is religion. Religion responded for these efforts of people especially in premodern period. But the presence of religion has been a matter of debate with modernity and it was foreseen to be vanished in time. Although relatively weakened, the impact of religion on society continued and as a reference of meaning and direction in today’s world; religion is still existing. Thus for today, religion has taken its place as an important factor for the formation of identity. Religion also has offered an alternative identity in everyday life of individuals by allowing that positioning of themselves in different

PDF

___

AKTAY, Yasin,"Postmodern Dünyada Din: Bir Anlatı mı, Tanrı'nın İntikamı mı ?", içinde: Din Sosyolojisi, Ed: Yasin Aktay-Emin Köktaş, Vadi Yayınları, Ankara 1998,
ALTUNTAŞ, Nezahat, “Kadın Ve Bir Kimlik Olarak Araçsallaşan İslam: Almanya'da Karşılaştırmalı Bir İnceleme” Sosyoloji Araştırma Dergisi cilt: 13, sayı: 2, yıl: 2010
ARSLAN, Abdurrahman, “İnsan ya da Aklın Kimliği”, Bilgi ve Hikmet, sayı: 4, yıl: 1993
BAUMAN, Zygmunt, Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları, çev. İsmail Türkmen, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2000
BAYRİ, Hakan, Türkiye'de Kimlik Siyaseti Sorunu ve Ulusal Kimlik, (1980 Sonrası Döneme Sosyo-politik Bir Bakış), Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
BERGER, Peter L., Kutsal Şemsiye, Çev. Ali Coşkun, Rağbet Yayınları, İstanbul 2005
ÇOŞKUN, Ali, “Modern Dünyadaki Kimlik Bunalımlarının Toplumsal Boyutları”, Bilgi ve Hikmet, sayı: 4, yıl: 1993
DAŞKIRAN, İbrahim, Gençliğin Kimlik Oluşumunda Din, Aile Ve Medyanın Etkisi: Kahramanmaraş Lise Gençliği Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Ana bilim dalı, Kahramanmaraş 2009
DELİBAŞ, Kayhan, “Dini Kimlik ve Katılımcı Birey: Kimlik Siyaseti ve Türkiye’de Siyasal İslam’ın Yükselişi”, Amme İdaresi Dergisi, cilt: 14, sayı: 2, Haziran 2008
GELLNER, Ernest, Postmodernizm, İslâm ve Us, çev. Bülent Peker, Ümit Yayıncılık, Ankara 1994
GİDDENS, Antony, Sosyoloji, Haz. Cemal Güzel, Ayraç Yayınevi, Ankara 2005
GÖKA Erol, Murat Beyazyüz, “Yeni Dünya Düzeninin Kimlik Siyaseti: Psikolojik Bir Bakış Denemesi”, Türkiye Günlüğü, sayı 83, kış 2005
GÖLE, Nilüfer, Modern Mahrem, Metis Yayınları, İstanbul 2004
GÜRSOY, Şahin, İhsan Çapcıoğlu, “Din Kimlik İlişkisi Üzerine”, Toplum Bilimleri, Ocak-Haziran 2006-2009
HARVEY, David,"Postmodernizme Bir Bakış", çev. Oğuz Işık, Birikim, sayı: 49, yıl: 1993
……………..., Postmodernliğin Durumu, çev. Sungur Savran, Metis Yayınları, İstanbul 2006
İDRİZ, Enes, “Üsküp'te Müslümanlar: Dînî ve Etnik Kimlik Bağlamında Sosyolojik Bir İnceleme” T.C. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, cilt: 18, sayı: 1, yıl: 2009
KARAMAN, Murat, “Türkiye’de Dini Kimlik ve Resmi İdeoloji”, http://www.magrib.org/turkiyede-dini-kimlik-ve-resmi-ideoloji/ erişim: 02/05/2013
KAYAN, Ramazan, Vahyin Gölgesinde Kimlik İnşası, Çıra Yayınları, İstanbul 2007
KILAVUZ, Ulvi Murat, “Küreselleşen Dünya’da Din”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, cilt: 11, sayı: 2
MANUEL, Castells, Kimliğin Gücü, çev. Ebru Kılıç, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2006
OKUMUŞ, Ejder, “Geleneksel Siyasal Kimliğin Çözülmesinde Tanzimat (1839-1856)”, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, sayı: 4, yıl: 2005
ONAT, Hasan, “Türkiye’de Cemaatler ve Kimlik”, http://www.hasanonat.net/index.php?option=com_content&view=article&id=54:tuerkiyede -cemaatler-ve-kimlik&catid=36:makale&Itemid=54 erişim: 02/05/2013 ……………, “Küreselleşme Sürecinde Kimlik, Din, ve Türkiye'nin Bazı Gerçekleri”, http://www.tasavvuf.info/honat1.htm erişim: 03/07/2013
ÖRS, H. Birsen, “Postmodern Dünyada İdeolojinin Dönüşümü”, İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No: 40, Mart 2009
ÖZBAK, Ömer Faruk, “Türkiye’deki Dini Kimlikler: Dini Kimlik Kavramının Sosyal ve Siyasi Yansımaları”, http://www.uluas.org/?Syf=18&Hbr=507185&/T%C3%BCrkiye%E2%80%99de-dinikimlikler-siyasette-aktif-rol-alma-konusunda-Bat%C4%B1-toplumlar%C4%B1ndag%C3%B6r%C3%BClenden-farkl%C4%B1-bir-yol-takip-etmi%C5%9Ftir.-Bu-durumunolu%C5%9Fmas%C4%B1nda-T%C3%BCrk-toplumunun-k%C3%BClt%C3%BC erişim: 02/05/2013
PERŞEMBE, Erkan, “Modernlikte ve Postmodernlikte Din problemi”, OMÜİFD, sayı:14-15, yıl: 2003
SARIBAY, A. Yaşar, “Küreselleşme, Postmodern Uluslaşma ve İslam”, içinde: E. Fuat KeymanA. Yaşar Sarıbay(Derleyenler), Küreselleşme, Sivil Toplum ve İslam, Vadi Yayınları, İstanbul 1998
SUBAŞI, Necdet, “Dil ve Din: Kimliğin Kadim Bilenleri”, http://www.necdetsubasi.com/index.php/makale/115-dvdin erişim: 04/05/2013
TAYLOR, Charles, "Kimlik/Farklılık Sorununa Sahici Demokratik Çözüm Arayışı", içinde: Çok Kültürcülük Tanınma Politikası, (Çev. Levent Köker), (Haz. Amy Gutmann), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2005
YAPICI, Asım, “İçimizdeki Öteki: Kimlik ve Ön Yargı Kıskacında Sünni-Alevi İlişkileri”, Dem Dergi, yıl: 2, sayı: 6, 2009
YILDIRIM, Ergün, “İslami Kimliğin Değişimi ve Kentlileşmesi”, Bilgi ve Hikmet, sayı: 4, yıl: 1993
YORULMAZ, Murat, “Din ve Kimlik İlişkisi Bağlamında Türkiye’de Kimlik Arayışları-Yapısal Bir İçerik Analizi”, Elektronik Siyaset Bilimi Araştırma Dergisi, cilt: 3, sayı: 2, Haziran 2012