EĞİTİMDE ÖZELLEŞTİRME TARTIŞMALARI: KAVRAMSAL BİR ANALİZ

1980'li yıllar pek çok ülkede kültürel, ekonomik, sosyal yaşam ile politika alanında önemli düşünce değişimlerin meydana geldiği bir dönem olmuştur. Bu değişimler toplumun hayatında önemli bir yere sahip olan eğitim sisteminde de değişik uygulamaların uygulanıp uygulanamayacağı sorusunu gündeme getirmiştir. Bu çalışma ile ekonomi alanında pek çok ülkede yaygın bir şekilde kullanılan özelleştirme kavramını ele almak, eğitimde özelleştirme ve finansman ilişkisini incelemek, eğitimde özelleştirmenin dünyadaki örneklerine göz atmak amaçlanmıştır. Eğitim insana yatırım yapan ve çıktısı yine insan olan önemli bir hizmet koludur. Devletin iyi eğitimli bireyler yetiştirmesi toplumun kalkınmasını sağlayacaktır. Bireylerin iyi yetiştirilmesi işi eğitim sistemi içinde faaliyet gösteren okulların etkili performanslarına bağlıdır. Bu çalışmada eğitimde özelleştirme uygulamalarının değişik ülkelerde gerçekleşme biçimine, eğitimin finansmanında devletin ve özel sektörün konumuna, eğitimde özelleştirmeyi destekleyenlerin ve karşı çıkanların görüşlerine yer verilmiştir. Eğitim gibi önemli bir konuda özel sektörün etkinliğini artırması devletin yükünü hafifletebilir. Burada dikkat edilecek husus özel kesimin daha fazla eğitim alanında faaliyet göstermesini sağlarken, eğitim kalitesinden ödün vermeden, toplumdaki sosyal adalet duygusunu incitmeden adımlar atabilmektir. Dünyadaki en iyi yüz üniversite sıralamasında özelleştirme uygulamalarının büyük ölçüde uygulandığı Amerika, İngiltere, Japonya gibi ülkelerden pek çok üniversitenin bulunması dikkat çekici bir durumdur. Aynı listeye Türkiye'den hiçbir üniversitenin girememiş olması da eğitim sisteminin yapısında yeniden yapılanmanın ne kadar büyük bir ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda özelleştirme eğitimde ülkemiz okullarının yaşadığı nitelik sorununa alternatif bir çözüm yolu geliştirmeye yardımcı olabilir

DISSCUSSIONS ON PRIVATIZATION IN EDUCATION: A CONCEPTUAL ANALYSIS

In 1980s, there were significant thought shifts in cultural, economical, social and political areas. These changes have raised the question if different applications can be used in education system. In addition to this, by transferring the state's commercial activities to the private sector, people started to discuss if it is possible to transfer educational activities to private sector. The purpose of this study is to handle the concept of privatization which has been widely used in various countries, to examine the relationship between privatization and financing education, to look through the examples of privatization of education in different countries. Education, whose input and output is human, is an important branch of service. Training well-equipped individuals will raise the welfare of society. Better training of individuals depends on effective performance of the schools within the education system. This study includes a general framework about the application of privatization in education in different countires, the place of state and private sector in financing education. Also it has opinions from supporters and opponents of privatization. Increasing the participation of private sector in education, which is one of the key issues in the society, may ease the burden on the state. The important point here is that operation of the private sector should not harm the social justice in the society and quality in the education sysytem. A great number of universities from America, United Kingdom, Japan, where private sector is very active in education, took place in the top 100 universities in the world. In the same top 100 universities list there is no university from Turkey. This fact shows the necessity of new reforms in Turkish education system. Privatization in education can be considered as an alternative way to solve the quality problems of our schools

PDF

___

ADNETT, N. (2004). Private-sector provision of schooling: an economic assessment. Comparative Education, 40 (3), 385- 399.
AKIN, F.; ŞİMŞEK, O. ve ERDEM, F. (2007). Türkiye’de Eğitim Sorunu, Toplumsal Aktörlerine Göre Eğitim Sorunlarına Bakış. Ankara: Türk Eğitim-Sen Yayınları.
ARIOĞLU, E. (1994). Dünyada ve Türkiye’de Özelleştirme. Ankara: Türkiye Maden İşçiler Sendikası.
ARISOY, N. S. (2005). Yerel Yönetimlerde Reformun Gerekliliği, Sonbaskı Sanal Dergi, 2 (2), www.sonbaski.com, Erişim Tarihi: 25.05.2011.
BALL, S., ve YOUDELL, D. (2008). Hidden privatisation in public education. Brussels: Education International.
BEL, G. (2006). Retrospectives: The Coining of "Privatization" and Germany's National Socialist Party ." Journal of Economic Perspectives, 20 (3), 187- 194.
BOURSMA, P.B. (2002). Privaitizing the Muse and All that Jazz (Ed.) Boursma, P.B., Hemel, A. Ve Wielen, N. Privatization and Culture : Experiences in the Arts, Heritage and Cultural Industries in Europe. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
BROWN, F. (2002). Privatization of public elementary and secondary education in the United States of America. Education and the Law, 14 (1-2), p. 99-115.
BUTRYMOWİCZ, S. (2012). In China, private colleges, universities multiply to meet highereducation demand. http://articles.washingtonpost.com/2012-02- 12/world/35443499_1_public-universities-private-universities-higher-education Erişim Tarihi: 11.04.2013.
COLLOM, E. ve MİTCHELL, D. E.(2005). Home Schoolıng As A Socıal Movement: Identifying The Determinants Of Homeschoolers' Perceptions, Sociological Spectrum, 25(3), 273-305.
ÇELEN, F. K., ÇELİK, A. ve SEFEROĞLU, S. S. (2011). Türk Eğitim Sistemi ve PISA Sonuçları. XIII. Akademik Bilişim Konferansı, 2-4 Şubat, İnönü Üniversitesi, Malatya. http://ab.org.tr/ab11/bildiri/ Erişim Tarihi: 10.04.2013
DEMİRBAŞ, M. ve Türkoğlu, M. (2002). Kamu İktisadi Teşebbüslerinin Özelleştirilmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 241-264.
ELMA, F. (2002). Liberal Düşünce Geleneğinin Oluşumu ve John Locke. Journal of Qafqaz University. http://journal.qu.edu.az/article_pdf/1028_437.pdf Erişim Tarihi: 22.05.2011 Eğitim-Sen, (2011). OECD 2009 Bir Bakışta Eğitim Raporu, http://www.egitimsen.org.tr/icerik.php?yazi_id=2715 Erişim Tarihi: 12.05.2011.
ERTUNA, Ö. (1993). Özelleştirmenin Amacı ve Uygulama Usulleri (Gelisme Halindeki Ülkelerde), Özelleştirme, İstanbul: İktisadi Araştırmalar Vakfı-Emlak Bankası,
FARRİS, M. P. ve Woodruff, S. A. (2000). The Future of Home Schooling, Peabody Journal of Education, 75(1), 233 – 255.
FREİDMAN, M. (1997). Public Schools: Make Them Private, Education Economics, 5(3), 341- 344.
FREİRE, P. (2010). Ezilenlerin Pedagojisi. Çev. Özbek, E. ve Hattatoğlu, D. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
GRAHAM, C. (2003). Methods of Privatization. (Ed.) Parker, D. ve Saal, D. International Handbook on Privatization. Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
GREEN, C. (2005). The Privatization of State Education Public partners, Private Dealings, Abington: Routledge.
HARVEY, D. (2005). A Brief History of Neoliberalism. New York: Oxford University Press.
HE, A.E. (2001). Educational decentralization: a review of popular discourse on chinese- English bilingual education, Asia Pacific Journal of Education, 31(1), 91- 105.
HİRTT, N. (2007). What’s Common between ‘Business in Schools’ and ‘Education Business’? European Educational Research Journal, 68(1), 115-120. http://www.egitimbilim.com/ En İyi 500 Üniversite Sıralaması. Erişim Tarihi: 18.04.2011
KALAYCI, İ. (2002). Eğitimde Özelleştirme ve Özel Eğitim Kurumlarının Sorunları, Eğitim Araştırmaları.8, yaz, s.1-10.
KAY, J. ve Thompson D. J. (1986). Privatization: A Policy in Search of a Rationale, The Economic Jurnal, 96, 18–32.
KİSHAN, R. (2008). Privatization of Education, New Delhi: APH Publishing Corporation.
KORKUT, H. ve DOĞAN, E. (2002). Eğitimde Özelleştirme ve Özel Eğitim Kurumlarının Sorunları, Eğitim Araştırmaları.8, yaz, s.31-42.
KURUL TURAL, N. (2002). Eğitim Finansmanı. Ankara: Anı Yayıncılık.
LEVİNE, A. (2001) Privatizing in Higher Education, In Levin, H.M. (Ed.) Privatizing Education, Can marketplace deliver choice, equity and social cohesion. Colorado: Westview Press.
MAHMUTOĞLU, A. (2004). Merkezi Yönetim - Yerel Yönetim İlişkilerinin Kavramsal Çerçevesi, Yeniden Yapılandırılması Ve Temel İlkeler, Türk İdare Dergisi, 445, 219-236.
MADSEN, J. (1996). Private and Public School Partnerships: Sharing Lessons about Decentralization. London: Falmer Press.
MARCİS, V. (2009). The dominance of neoliberal ideology in public schooling and possibilities for reconstructing the common good in education. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi University of Alberta. Kanada
MEB, (2011a). 2011 Mali Yılı Performans Raporu.
http://sgb.meb.gov.tr/yatirim_performans/meb_2011_mali_yili_performans.pdf Erişim Tarihi: 24.05.2011.
_____, (2011b). Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2010/2011.
http://sgb.meb.gov.tr/istatistik/meb_istatistikleri_orgun_egitim_2010_2011.pdf ErişimTarihi: 20.05.2011
_____, (2011c). 18. Millî Eğitim Şûrası Kararları, http://www.meb.gov.tr/duyurular/duyurular2010/ttkb/18Sura_kararlari_tamami.pdf Erişim Tarihi: 11.03.2011.
_____,(2006d). Özel Okullara Teşvik, http://www.meb.gov.tr/haberler/haberayrinti.asp?ID=5966 Erişim Tarihi: 20.05.2011.
MOE, T.M. (2001). Schools, Vouchers and the American Public, Virginia: Brookings Institution Press.
MOK, K.H. (2009). The Growing importance of the privateness in education: Challenges for higher education governance in China, Compare: A journal of Comparative and International Education, 39(1), 35- 49.
MOLNAR, A. (2006). The commercial transformation of public education, Journal of Education Policy, 21(5), 621- 640.
ORİVEL, F. (2002). Excluding the Poor: Globalisation and educational systems, European Educational Research Journal, 1(2), pp. 342- 359.
ÖZDEN, Y. (1998). Eğitimde Dönüşüm. Ankara: Pegem Yayıncılık
PAN, S. Ve Law, W. (2006). Legalizing Education: The Role Of Law İn The Regulation And Deregulation Of China’s Private Education. Education And The Law,18(4), 267-282.
REUTER, L. R.(2002). Privatization of education: the case of Germany, Education and the Law, 14(1), 91-98.
ROMANOWSKİ, M. H. (2001). Common Arguments about the Strengths and Limitations of Home Schooling, The Clearing House: A Journal of Educational Strategies, Issues and Ideas, 75(2), 79- 83.
SALOMONE, R. C. (2000). Privatization and Public-Private Partnerships. New York: Chatham House Publishers.
SAVAS, E. S. (1999). Daha iyi Devlet Yönetiminin Anahtarı Özelleştirme, (Çev. Ergün Yener), 2.Baskı, Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları.
ŞAHİN, K. (2002). Eğitimde Özelleştirme ve Özel Eğitim Kurumlarının Sorunları, Eğitim Araştırmaları. 8, yaz, ss.44-53.
TEDESCO, J.C. (1995). The role of the state in education, In Hallak, J. ve Caillods, F. (Ed.) Educational Planning: The International Dimension. New York: Garland Publishing (ss. 119-140).
TURNER, D. (2004). Privatisation, Decentralisation and Education in the United Kingdom: The Role of the State. International Review of Education, 50, (3-4) p.347-357.
TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU, (2006). Türkiye Eğitim Harcamaları Araştırması 2002, Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası.
WEİL, D. (2002). School vouchers and privatization: a reference handbook. California: ABCCLIO, Inc.
Wikipedia (2013). Public Universities, http://en.wikipedia.org/wiki/Public_university Erişim Tarihi: 02.03.2013.
ZAJDA, J. (2006). Decentralization and Privatisation in Education. Dordrecht: Springer.