OSMANLI TÜRKİYE’SİNDE MİSYONER FAALİYETLERİ: ROBERT KOLEJİ VE AMERİKAN KIZ KOLEJİ’NİN ORTAYA ÇIKIŞI

Misyon, Oxford Sözlüğüne göre özellikle Hıristiyan olan dini bir kurum adına yapılan ve o kurumun inancını yayma amacı güden bir görevdir. Misyon aynı zamanda dinsel bir kurum tarafından çalıştırılan yer anlamındadır. Misyoner ise bu dini görevi yayma amacını üstlenmiş kişidir. Bu tebliğ görevi, Hz. İsa ile başlamış, günümüze kadar devam etmiş ve hala etmeye devam etmektedir. Tebliğ ile görevlendirilen kişinin asıl amacı Hristiyanlık dinini yaymaktır. Bu görevi gerçekleştirmek için ise birçok yol ve yöntem bulunmaktadır. Bu yol ve yöntemlerin başında eğitim ve öğretim kurumları açmak gelmektedir. Bu kurumların amacı toplumdaki eğitimden yoksun kişileri eğiterek tebliğin nihai hedefe ulaşmasını sağlamaktır. Bu bağlamda, bu kurumlar Osmanlı Türkiye'sinin siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik değişim ve gelişiminde etkili bir yere sahip olmuşlardır. Bu açıdan bakıldığında bu kurumlar misyonerlik faaliyetinin en önemli aracı olarak karşımıza çıkmaktadırlar. Osmanlı İmparatorluğunun yıkılmasında bile bu topraklarda açılan ve sayıları binleri aşan misyoner okullarının payının büyük olduğu bilinmektedir. Bu çalışmamızda misyonerlik faaliyetlerinin nasıl başladığından ve geliştiğinden bahsederken, hâlâ eğitimlerine devam eden, birçok ünlü işadamı, politikacı, yazar ve eğitmen yetiştirmiş olan iki eğitim kurumu üzerinde duracağız. Bu kurumlardan ilki resmi olarak 1863 yılında açılan Robert Kolejidir ve kolejin kuruluşunda en etkili olan kişi Cyrus Hamlin'dir. Diğeri ise Amerikan Kız Kolejidir. Cyrus Hamlin, bu kolejin kurulmasında etkili olsa da asıl gelişme Mary Mills Patrick'in müdireliği zamanında gerçekleşmiştir

MISSIONARY ACTIVITIES IN THE LANDS OF OTTOMAN TURKEY: THE EMERGENCE OF ROBERT COLLEGE AND THE AMERICAN COLLEGE FOR GIRLS1

According to the Oxford Dictionary, mission is a task that is done on behalf of a religious institution, especially a Christian one, which aims to spread the faith of that institution. Mission is also a place that is run by a religious institution. And the missionary is someone who has assumed the purpose of spreading the religious duty. This proclamation duty, which started with Jesus-the Prophet, has continued until today and still continues. The main goal of the person, who is appointed by such a decree, is to spread Christianity. There are many ways and methods to accomplish this task. The first and foremost of these ways and methods is to open educational and training institutions. The purpose of these institutions is to achieve the ultimate goal by educating people who are deprived of education in society. In this context, these institutions have had a great influence on the political, social, cultural and economic change and development of Ottoman Turkey. When viewed from this perspective, it appears that these institutions are the most important means of missionary activities. It is known that missionary schools, which were opened in this land and the number of which exceeded a thousand, have a large share even in the collapse of the Ottoman Empire. In this study we are going to indicate how the missionary activities have started and developed while at the same time we are going to focus on two educational institutions which still continue their education and have trained many famous businessmen, politicians, authors, and teachers. The first of these institutions is Robert College, which was officially founded in 1863, and Cyrus Hamlin is the person who was most influential in the establishment of the college. The other one is the American College for Girls. Although Cyrus Hamlin was effective in the establishment of this college, actual development was during Mary Mills Patrick’s presidency

PDF

___

ANDERSON, R. (1872). History of the Missions of the American Board of Commissioners for Foreign Missions to the Oriental Churches, Congregational Publishing Society. Vol. I., Boston.
ARPEE, L. (1909). The Armenian Awakening: A History of the Armenian Church, 1820-1860. Chicago: University of Chicago Press.
BAĞÇECİ, Y. (2008). “Osmanlı Devleti’nde Amerikan Misyonerlerinin Ermenilere Yönelik Eğitim Faaliyetleri”, Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic -, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Fahrettin Kırzıoğlu Armağanı), Volume 3/4 Summer 2008, www.turkishstudies.net, Doi Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.363, pp.169-192.
BARTLETT, S. C. (1889). Historical Sketch of the Missions of the American Board in Turkey, Boston, Published by the Board.
BARTON, J. L. (1908). Daybreak in Turkey, The Pilgrim Press, Boston.
BAŞCI, K. P. (1999). “Shadows in the Missionary Garden of Roses: Women of Turkey in American Missionary Texts,” in Zehra F. Arat, Deconstructing Images of The Turkish Woman, New York, Palgrave.
BİROL, N. (2008). “XIX. Yüzyıl Sonlarında Sivas Vilayetinde Azınlık ve Yabancı Eğitim-Öğretim Kurumları ve Faaliyetleri”, Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic -, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Fahrettin Kırzıoğlu Armağanı), Volume 3/4 Summer 2008, www.turkishstudies.net, Doi Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.367, pp. 241-278.
COX, S. S. (1887). Diversions of a Diplomat in Turkey, Charles L. Webster & Co., New York.
DEMİR, C. (2012). “Amerikan Board Belgelerine Göre Talas Amerikan Kız ve Erkek Kolejleri”, Turkish Studies - International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Mehmet Aydın Armağanı), Volume 7/4, Fall 2012, www.turkishstudies.net, Doi Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3837, pp. 1405-1420.
DODD, A. B. (1903). In the Palaces of the Sultan, Dodd, Mead and Company, New York.
DWIGHT, H. G. O. (1850). Christianity Revived in the East, Baker and Scribner, New York.
EDDY, D. B. (1913). What Next in Turkey: Glimpses of the American Board's Work in the Near East, The Taylor Press, Boston.
FREELY, J. (2000). A History of Robert College, Volume I, YKY, İstanbul.
GREENE, J. K. (1916). Leaving the Levant, The Pilgrim Press, Boston.
HAMLIN, C. (1877). Among the Turks, American Tract Society, New York.
HAMLIN, C. (1893). My Life and Times, Congregational Sunday-School and Publishing Society, Boston.
JENKINS, H. D. (1925). An Educational Ambassador to the Near East: The Story of Mary Mills Patrick and an American College in the Orient, Fleming H. Revell Company, New York. KEMAL, G. M. (1980). Nutuk (Söylev), Örgün Yayınları, İstanbul.
KOCABAŞOĞLU, U. (2000). Anadolu’daki Amerika: Kendi Belgeleriyle 19. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Amerikan Okulları, İmge Kitapevi, 3. Baskı, Ankara.
MASON, A. D. (1912). Outlines of Missionary History, Hodder & Stoughton, George H. Doran Company, New York.
MORGENTHAU, H. (1922). All in a Life-Time, Doitbleday, Page & Company, New York. MORTON, D. O. (1830). Memoir of Rev. Levi Parsons, Con. Cooke & Co. and Packard & Butler, Hartford.
PATRICK, M. M. (1934). A Bosporus Adventure Istanbul (Constantinople) Woman’s College 1871-1924, Stanford University Press, California.
PATRICK, M. M. (1929). Under Five Sultans, The Century Co, New York.
PRIME, E. D. G. (1876). Forty Years in The Turkish Empire: Memoirs of Rev. William Goodell, D. D. Robert Carter and Brothers, New York.
RICHTER, J. (1910). A History of Protestant Missions in The Near East, Anderson & Ferrier, Edinburgh.
SEWARD, O. R. (1873). William H. Seward's Travels around the World, D. Appleton and Company, New York.
SEZER, A. (1999). “Osmanlı'dan Cumhuriyet'e; Misyonerlerin Türkiye'deki Eğitim ve Öğretim Faaliyetleri” Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, October, Ankara.
STRONG, W. E. (1910). The Story of the American Board, The Pilgrim Press, Boston.
WASHBURN, G. (1909). Fifty Years in Constantinople and Recollections of Robert College, Houghton Mifflin Company, Boston.
WHITE, G. E. (1918). Charles Chapin Tracy, Missionary, Philanthropist, Educator, First President of Anatolia College, Marsovan, Turkey, The Pilgrim Press, Boston.