16. YÜZYILIN SONU VE 17. YÜZYILIN BAŞLARINDA ANTEP ŞEHRİNİN SOSYAL, KÜLTÜREL VE EKONOMİK HAYATI İÇERİSİNDE KADININ ROLÜ

Türk toplum hayatında kadının çok önemli bir yeri vardır. Pek çok açıdan içinde yaşadığı ortamın genel çizgilerini yansıtır. Kadının hal ve hareketleri, giyimi kuşamı, bir eş ve bir anne olarak toplum hayatına etkileri tartışılmazdır. Bu çalışmada Antep Şer'iye Sicilleri çalışma alanı olarak seçilmiştir. Siciller, Antep'in şehir ve kır hayatı içerisinde kadının ticarette, sosyal hayatta, ev hayatında geçirdiği değişim ve karşılaştığı sosyal ve ekonomik ortam ele alınmıştır. Çalışmanın konusu olan dönem aynı zamanda Anadolu'da Celali isyanlarının da başlamak üzere olduğu dönem olmuştur. Netice olarak, Antep şehri ve civarı Büyük Celali İsyanlarının çıkmasından hemen önce yukarda bahsettiğimiz konularda bir takım sorunlar yaşadığı ortaya çıkmaktadır.16. Yüzyılın ortalarına kıyasla, Kanuni döneminin sonlarından itibaren Antep şehir ve kır hayatında kadının merkezinde yer aldığı suçlarda artış olmuştur. Bu durum sosyal çalkantılar, ekonomik ve siyasal sorunlarla yakından ilgili olmuştur. Gayrı meşruluk merkezi kontrolün zayıflamasına paralel olarak kırsaldan şehre doğru bir süreç takip etmiştir. Hızlı nüfus artışı ve bu artışa sebep olan kesimlerin daha çok kırsal kesimlerden kente göç eden kişilerden oluşması, şehir yaşamını da olumsuz yönde etkilemiş olabilir. Kırsal kesimden çeşitli nedenlerle - ki en büyük sebep celali kargaşası- şehre gelen kişiler, çoğunlukla şehrin yaşam standartlarına uyum sağlamakta zorlanmıştır. Bu ortam içerisinde kadın her zaman olduğu gibi hassas bir noktada yerini almıştır

ROLE OF WOMAN IN THE SOCIAL, CULTURAL, AND ECONOMIC LIFE OF ANTEP CITY AT THE END OF 16TH CENTURY AND, THE BEGINNING OF 17TH CENTURY

Women have an important place in the life of Turkish society. They show general headlines of atmosphere where they lived in many aspect. We cannot discuss effects of women act and, behavior, wearing etc. as wife and mother. In this study we selected Antep court records as a working field. At the court records, places and changing role of women in economy, social life, house life and, faced social and economic atmosphere were taken hand. This term at the same time nearly beginning of the Great Celali Rebellion, were selected as a subject. As a conclusion, the city of Antep and surroundings lived some problems at the time of just before beginning of The Great Celali Rebellions which we mentioned at the top. Compared to the middle of the 16th century, from the end of the Kanunî period, the woman at the center of Gaziantep city and rural life, where there was an increase in crime. This social unrest has been closely related to the economic and political problems. In parallel with the weakening of informal legitimacy of central control process was followed from the countryside to the city. Which causes rapid population growth and the increase of cutting more of people from rural areas to urban migrants, the city may have a negative impact on their lives. From rural areas for several reasons - the biggest reasons people came to the city Celali Rebellions -, mostly in the city has been forced to adapt to living standards. As women in this environment always took place in a sensitive spot

PDF

___

ACAR, H.ibrahim,(2010), "Talâk",TDİA, Cilt:39,İstanbul, s.496-500.
AKDAĞ, Mustafa,(1995), Türk Halkının Dirlik ve Düzenlik Kavgası Celali İsyanları, İstanbul.
AKİS, Metin,(2008), Buhran Döneminde Antep'te Sosyal Hayat (1572-1606), Ankara.
AKİS, Metin,(2007) "XVI. Yüzyılda Kilis ve Antep Sancaklarında Ermeniler İle Türkler Arasında Sosyal ve Kültürel ilişkiler", Hoşgörü Toplumunda Ermeniler, Cilt:3, Kayseri, s.219-241.
AKİS, Metin,(2004), "Tahrir Defterlerine Göre 16. Yüzyılda Kilis Sancağındaki Aşiretlerin, İdareleri, Nüfusları ve Yaşamları, Tarih Araştırmaları Dergisi, Ankara.
AKİS, Metin,(2002), XVI. Yüzyılda Kilis ve Azez Sancağında Sosyal ve İktisadi Hayat, Basılmamış Doktora Tezi), Ankara.
ARSLAN, İbrahim(2012), 166 Numaralı(H.1572/1573) Ayntab Şer'iyye Sicili'nin Transkripsiyonu ve Değerlendirmesi,(Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Kilis.
BARKAN, Ömer Lütfi(1980), Türkiyede Toprak Meselesi, Toplu Eserler, İstanbul.
BARKEY, Caren(1999), Eşkıyalar ve Devlet Osmanlı Tarzı Devlet Merkezileşmesi, İstanbul.
BROUDEL, Fernand(1993), II. Felipe Döneminde Akdeniz ve Akdeniz Dünyası, Çev:M.Ali Kılıçbay, Cilt:1, Ankara.
CANBAKAL, Hülya(2009), 17. Yüzyılda Ayntâb Osmanlı Kentinde Toplum ve Siyaset, İstanbul.
ÇELİK, Kürşat(2009), "565 Numaralı Karahisar-ı Sahib Şer'iye Sicilinin Tanıtımı ve Fihristi 1839- 1840 ( H. 1255-1256)", TURKISH STUDIES-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Hamza Zülfikar Armağanı), Volume 4/3, Spring 2009, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.694, p. 550-582.
EVLİYA ÇELEBİ(1993), Evliya Çelebi Seyahatnamesi, İstanbul, Cilt:9.
GRİSWOLD,William,J.(2000), Anadolu'da Büyük İsyan 1591-1611, Çev: Ülkün Tansel, İstanbul.
IMBER, Colin(2004), Şeriattan Kanuna Ebussuud ve Osmanlı'da İslami Hukuk, Çev:Murteza Bedir, İstanbul.
ŞAHİN,Arzu,(2014) "1824-1828 (H.1240-1244) Tarihli Tarsus Şer'iyye Sicilinin Tanıtımı Fihristi", TURKISH STUDIES-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/4 Spring 2014, p.1061-1084, ISSN: 1308- 2140, p. 1061-1084,DOINumarası:http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7001.
ŞEN,Mehmet Emin, SALTEKİN, Faruk , (2012)" Osmanlı Toplumunda Kadınların Mahkeme Önündeki Hukuk Mücadelesi:235 No'lu Seydişehir Şer'iyye Sicil Defterine Göre", Turkish Studies-Internatinal Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN: 1308-2140, Volume 7/4, Fall 2012, www.turkishstudies.net,DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3932, p. 2793-2807, ANKARA-TURKEY.
ORHONLU, Cengiz(1987), Osmanlı İmparatorluğunda Aşiretlerin İskanı, İstanbul 1987.
ÖZDEĞER, Hüseyin(1996), "Gaziantep", DİA, İstanbul, Cilt:13, s.468.
ÖZÜNLÜ, Emine Erdoğan(2011), Ayntâb Sipahileri Bir Osmanlı Sancağında Tımarlı Sipahi Olmak(1530-1647), Ankara.
PEIRCE, Leslie(2005), Ahlak Oyunları 1540-1541 Osmanlı'da Ayntab Mahkemesi ve Toplumsal Cinsiyet, Çev:Ülkün Tansel, İstanbul.
SINGER, Amy(1996), Kadılar, Kullar, Kudüslü Köylüler, Çev: Sema Bulutsuz, İstanbul.
SÜMER, Faruk(1952), "XVI. Asırda Anadolu, Suriye ve Irak'da Yaşayan Türk Aşiretlerine Umum Bir Bakış", İktisat Fakültesi Mecmuası, İstanbul.
YÜCETÜRK, Zemzem,(2014), "98/3 Numaralı Şer'iye Siciline Göre Gaziantep'in Sosyal, Hukukî Durumu Bu dönem Gaziantep'teki Yer Adları",TURKISH STUDIES-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/4 Spring 2014, ANKARA-TURKEY, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net DOI Numarası:http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6671 p.1217-1239
VENZKE, Margaret L.(1981), The Sixteenth Century Ottoman Sanjac Of Aleppo: A Study Of Provincial Taxation, Columbia University