Ortaöğretim dil bilgisi kitaplarında dil olgusu

Bir dilin nasıl işlediğinin bilinmesi, o dilin öğrenimi ve öğretimi açısından büyük önem taşımaktadır. Dil bilgisinin, başka bir ifadeyle bir dilin işleyişle ilgili kuralların etkili bir şekilde öğretilebilmesi için de öncelikle dil olgusunun yeterince tanıtılması; öğrencilere dil ve çeşitli görünümleri hakkında gerekli temel bilgilerin aktarılması gerekmektedir. Ülkemizde ortaöğretim dönemi, dil bilgisi öğretimi için hedef kitlenin hazır bulunuşluğundan ve ülkemizdeki örgün eğitimin düzenlenişinden kaynaklanan sebeplerle ideal dönem olarak düşünülmektedir. Bu çalışmada, dil bilgisi öğretiminde temel ders aracı olarak kullanılan dil bilgisi kitaplarındaki dil olgusuyla ilgili konular ele alınmıştır.

Language phenomenon in the course books in secondary schools

To know how the system of the language works out has great importance in the teaching and learning of that language. Effective teaching of grammar, grammar rules and structures is due to the true instructions of the language phenomenon and basic information about variations of the grammar structures. Secondary school education in Turkey is thought to be an ideal period for students for language learning because of the level of their readiness and availability of the formal education. This study focuses on the subjects of the language phenomenon in the grammar books which are used as the basic course book for language teaching. Keywords: Course books

___

  • ACAR, M. vd. (2006). Ortaöğretim Dil ve Dnlatım 9. Sınıf. Sakin Öner (Editör). Ankara: MEB Yayınları.
  • AKSAN, D. (1995). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: TDK Yayınları.
  • BALTA, A. vd. (2005a). Türk Dili ve Edebiyatı Türk Dili Lise I. Sakin Öner (Editör). Ankara: MEB Yayınları.
  • BALTA, A. vd. (2005b). Türk Dili ve Edebiyatı Türk Dili Lise II. Sakin Öner (Editör). Ankara: MEB Yayınları.
  • BAŞKAN, Ö. (1968). İnsan Dilinin Doğuşu” Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten, 143-156.
  • BAYRAV, S. (1998). Yapısal Dilbilimi. İstanbul: Multilingual Yayınları.
  • BLOOMFİELD, L. (1933). Language. London: George Allen & Unwin Ltd..
  • BOZ, E. (2007). Türkiye Türkçesinde +{a} Durum Biçimbirimi. Ankara: Gazi Kitabevi.
  • DEMİR, C. (1997). Atatürk Döneminde Bir ve Tam Devreli Liselerde (Ortaokul ve Liselerde) Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi ve Öğretimi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • DEMİR, N. (2006). Türkiye’de Dil-Lehçe-Şive-Ağız Tartışmaları. Astrid Menz – Christoph Schröder (Derleyenler). Türkiye’de Dil Tartışmaları. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 119-146.
  • DEMİR, N. Ve Yılmaz, E. (2006). Türk Dili El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları
  • DEMİREL, Ö. (1999). İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi. İstanbul: MEB Yayınları.
  • FİLİZOK, R. (2007). Lise Dil ve Edebiyat Kitapları Sorunu. http://egeedebiyat. org/modules.php/modules/topics/docs/egeedebiyat.org/docs/ modules.php?name= News&new_topic=6. (E.T. 17 Mart 2011).
  • GENCAN, T. N. (1992). Dilbilgisi Lise I-II-III. İstanbul: Kanaat Yayınları.
  • GUIRAUD, P. (1994). Göstergebilim. (Çev. M. Yalçın). Ankara: İmge Yayınları.
  • HALİS, İ. (2002). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • HUDSON, R. A. (1980). Sociolinguistics. Cambridge: C.U.P.
  • İMER, K. (1998). Türkiye’de Dil Planlaması: Türk Dil Devrimi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • KARAHAN, L. (1996). Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması. Ankara: TDK Yayınları
  • KARAHAN, L. (2000). Ağız Araştırmalarında Sorunlar. Türkçe’nin Ağızları Çalıştay Bildirileri.
  • KARASAR, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • KOCAMAN, A. (2006). Dilbilim: Temel kavramlar. Dilbilim Temel Kavramlar Sorunlar Tartışmalar. A. Kocaman (Yay. Haz.). Ankara: Dil Derneği Yayınları, 9-14.
  • KÖNIG, G. (1998). Dile Bilimsel Bakış Açısı. H.Ü. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 75. Yılı Özel Sayısı, 87-92
  • LYONS, J. (1983). Kuramsal Dilbilime Giriş. (Çev. Ahmet Kocaman). Ankara: TDK Yayınları.
  • ÖZBAY, M. (2009). Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri I. Ankara: Öncü Kitap.
  • ÖZSOY, A. S. ve E.TAYLAN, E. (Yay. Haz.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
  • RUHLEN, M. (2006). Dilin Kökeni Ana Dilin Evriminin İzinde. (Çev. İsmail Ulutaş). Ankara: Hece Yayınları
  • SAUSSURE, F. (1998). Genel Dilbilim Dersleri. (Çev. Berke Vardar). İstanbul: Multilingual Yayınları.
  • SAPIR, E. (1921). Language An İntroduction To The Study of Speech. New York: Harcourt, Brace & World
  • UZUN, N.E. (2005). Türkçe Uygulamaları İçin Potansiyel Betimleme Sorunları. Bilgisayar Destekli Dil Bilimi Çalıştayı Bildirileri. Ankara: TDK Yayınları, 35-40.
  • UZUN, N.E. (2006). Biçimbilim Temel Kavramlar. İstanbul: Papatya Yayıncılık.
  • ÜÇOK, N. (2004). Genel Dilbilim (Lengüistik). İstanbul: Multilingual Yayınları.
  • VARDAR, B. (1998). Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri. İstanbul: Multilingual Yayınları.
  • VARDAR, B. (2002). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Multilingual Yayınları.
  • YEMENİCİ, A. (2006). Dilin Beyinde Oluşumu, Gelişimi ve Yerleşimi. Dilbilim Temel Kavramlar Sorunlar Tartışmalar. A. Kocaman (Yay. Haz.). Ankara: Dil Derneği Yayınları, 117-136.