Mitolojilerde ve Türkiyede derlenen masallarda narın yeri

Tarihin bilinmeyen dönemlerinden itibaren nar, sağlık kaynağı olmasının yanında, büyük dinlerde, dini kitaplarda, mitolojik öykülerde adına sıkça rastlanan bir meyvedir. Dini ve mitolojik bağlamda nara kutsallık atfedilerek nar yasaklı meyve kabul edilmiş, doğurganlığın, bolluk ve refahın sembolü olmuştur. Mitolojide nar zenginliğin işareti, ruhun ölmezliği, doğanın verimliliği ve bolluğu, kahramanların yenilmezliği ve güçlülüğünün işareti olarak kabul edilmiştir. Ayrıca evlilik bağının çözülmezliğini, yaşam ve yeniden doğuşu simgelemek için de kullanılmıştır. Nar, Türk halk kültüründe ve sözlü gelenek içerisinde ise masallara, türkülere, destanlara ve rüya motiflerine, atasözlerine, manilere, bilmecelere, tekerlemelere konu olmuştur. Bu sözlü gelenek ürünleri içerisinde özellikle masallarda adı sıkça geçmektedir. Masallarda nar bir bilmecenin cevabı, çocuksuz eşler için çocuk sahibi olabilmeyi sağlayıcı sihirli bir meyve, sevgililer için bir sınama aracı, maddi ve manevi hediyeler kazandıran bir araç, hastalıkları iyileştirici sırlı bir ilaç bazen de talihsizlikle sonuçlanan bir hadisenin kaynağı olarak işlenmiştir.

The importance of pomegranate in fair tales compile in Turkey and myths

From the unknown period of date (history), pomegranate is a fruit met by chance rather close together besides the source of healthy at the great religion, at the religious boks, and at the mythologic short story. At the mythologic context pomegranate was accepted forbidden fruit ascribing sacredness to it and it has been the symbol of abundance prosperity immortality of spirit, prolificacy and was symbol of prolificacy abundance and prosperity. Again at the mythology pomegranate is accepted thesign of wealthy, immortality of soul, productivity and abundance invincibility power of heros. Besides it is used to symbolize matrimany tie of becoming untied life andrebirth. At the turkish public culture and reportece pomecrenate has been subject fairly tales folk songs, epics of lovers dream motifs, proverbs a tradetional turkish guatrain form sand riddies (aplay ful Formula foundin folk narratives) riddles, a traditional Turkish guatrain forms, proverbs, folk songs, fairytales, epics of lovers and drinking wines. At the interior of verbal tradition it has been a subject to fairy tales vather freguently. At fairy tales pomegranate is an answer of riddle, it’s a magicfruit to couse to have a child for who hasn’t a child, it’s a experience mediator, given material and spiritua lpresents, it’s a magical medicine to recover patients and sometimes it causes obstinacies to come to someane’shead.

PDF

___

ALPTEKİN, Ali Berat: Taşeli Masalları, Akçağ Yayınları, Ankara 2002
BEYDİLLİ, Celal: Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Yurt Kitap Yayın, Ankara 2005
BÜYÜK LAROUSSE: Nar maddesi, Milliyet Yayınları, c.16, s.8538
CAN, Şefik: Klasik Yunan Mitolojisi, İnkılâp Yayınları, İstanbul 1970
ÇOBAN,Melih: Eskiçağ Toplumlarında Meyve Kültürü, http://www.webhatti.com, (Erisim Tarihi: 20.02.2011)
DİLÇİN, Dehri: Çankırı Masalları, Okuyan Adam Yayınları, Ankara 2002
ERDOĞAN, Bayram: Sorularla Türk Mitolojisi, Pozitif Yayınları 2007
EREN, Hasan: Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Ankara 1999
ESİN, Emel: Orta Asya’dan Osmanlıya Türk Sanatında İkonografik Metinler, İstanbul 2004
GÜNAY, Umay: Türkiye’de Âşık Tarzı Şiir Geleneği ve Rüya Motifi, Akçağ Yayınları, Ankara 2008
NASKALİ, Emine Gürsoy vd.:Meyve Kitabı, Kitabevi Yayınları, İstanbul 2006
OĞUZ, Burhan: Türkiye Halkının Kökenleri 2, İstanbul 1980
ÖGEL, Bahaeddin: Türk Kültür Tarihine Giriş II, Ankara 1985
ÖNDER, Mehmet: Konuşan Türk Halıları, Türk Kültürü, S.29, Mart 1965
SAKAOĞLU, Saim: Gümüşhane ve Bayburt Masalları, Akçağ Yayınları, Ankara 2002
SAKAOĞLU, Saim: Masal Araştırmaları, Akçağ Yayınları, Ankara 2007
SEYİDOĞLU, Bilge: Erzurum Masalları, Dergâh yayınları, İstanbul 1999
ŞİMŞEK, Esma: Yukarı Çukurova Masallarında Motif ve Tip Araştırması (2. Cilt Metinler ve Sözlük), 1990 (Basılmamış Doktora Tezi)
ŞAPOLYO, Enver Berhan: Çocuklar İçin Peri ve Dev Masalları, Tan Gazetesi ve Matbaası, İstanbul 1996
TEZEL, Naki. Türk Masalları, Bilge Kültür Sanat Yayınları, İstanbul 2009
TÜRKÇE SÖZLÜK, Nar Maddesi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1998, s.1456
YILDIRIM, Nimet: Fars Mitolojisi Sözlüğü, Kabalcı Yayınları, İstanbul 2008
YILDIRIM, Suat, Kur’an-ı Hâkim ve Açıklamalı Meali, Defne Yayınları, İstanbul 2010
_____http://www. bibilgi.com/nar/> (Erisim Tarihi: 20.02.2011)
_____http://www. izinsizgosteri.net> (Erisim Tarihi: 20.02.2011)