Divânü Lûgâti’t-Türk’te dil öğretimi bağlamında sözel kültür ürünleri aracılığıyla değer aktarımı

Divânü Lûgâti’t –Türk (DLT), Türklerin sosyokültürel yaşamı hakkında derin izler taşıyan bir eserdir. Bu eserde Türklerin komşuluk ilişkilerinden, çocuk eğitimine; insani değerlerden yeme içme kültürüne kadar hayatın birçok kesitini bulmak mümkündür. Bu çalışma betimsel olup tarama modelinde yapılmıştır. Eserde sosyal yaşamın en önemli unsurlardan biri olan değer kavramının veriliş biçimini tespit etmek amacıyla tarama yapılmıştır. Tarama sırasında özellikle sosyal yaşamla ilgili değerleri içeren kelime ve atasözlerine ulaşılmaya çalışılmıştır. Tespit edilen kelime ve atasözleri tasnif edilerek içerik analizine tabi tutulmuştur. Elde edilen verilere göre Türklerin komşuluktan misafirliğe, evlilikten batıl inançlara kadar birçok orijinal değeri oluşturduğu bunu da dil öğretimi sırasında sözel kültür ürünlerinde de görmenin mümkün olduğu anlaşılmaktadır.

Value transferring through verbal cultural productions in context of language education at Divanu Lugati’t-Türk

Divânü Lûgâti’t -Türk(DLT) is deeply impact bearing in terms of socio-cultural life of Turks. In this piece, it is a possible to find many sections of life from neighborhood relationships to child education; from human values to eating-drinking culture. This piece is descriptive and made by scanning method. The piece (DLT) was scanned especially to determine how the concept of value which is one of the most important elements of social life is used in it. Words and proverbs especially about the social life was tried to be reached during the scanning. The detected words and proverbs were classified and then analyzed in terms of their contents According to the obtained data, we see that Turkish formed a lot of original values from neighborhood to hospitality; from marriage to superstitions and this fact is also visible in verbal cultural productions during the language education.

PDF

___

AKSAN Doğan (2008). “Divan’da XI. Yüzyıl Türk Yaşamıyla İlgili Kayıtlar Üzerine”. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 5(4), 7-12.
ALAS Ruth ve REES Christopher J. (2006). “Work-Related Attitudes, Values and Radical Change in Post-Socialist Contexts: A ComparativeStudy” Journal of Business Ethics, 68, 181- 189.
ALAS Ruth vd. (2006). “Managerial Values in the Instituonal Context”. Journal of Business Ethics, 65, 269-278.
ALTUN Sadegül (2003). “Eğitim Yönetimi ve Değerler”. Değerler Eğitimi Dergisi, 1/1, 7-18.
AMANOĞLU Ebülfez Kulu (2000). “Dîvânu Lûgati’t-Türk’teki Kişi Adları Üzerine”. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 15, 5-13.
ARGUNŞAH Mustafa ve GÜNER Galip (2008). “Divânu Lugâti’t-Türk’te Geçen baδram-bayram Kelimesinin Etimolojisi Üzerine”. Doğumunun 1000. Yıl Dönümünde Kaşgarlı Mahmud ve Divanu Lugati’t Türk, 1-9.
ARGANDOÑA Antonio (2003). “Fostering Values in Organizations” Journal of Business Ethics, "Sustaining Humanity Beyond Humanism" 15th Annual Eben Conference: Vol. 45, 15- 28.
AYDOĞDU Özkan (2009). “Divanu Lûgati’t-Türk’te Geçen Türk Boyları ve Boylara Ait Dil Özellikleri”. Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks, ZfWT, 1(1), 55-81.
BANGUOĞLU [Hasan] Tahsin (1958). “Kâşgari’den Notlar I: Uygurlar ve Uygurca Üzerine”. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 87-113.
BANGUOĞLU [Hasan] Tahsin (1959). “Kaşgari’den Notlar II: Oğuzlar ve Oğuzeli Üzerine”. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 1-26.
BANGUOĞLU [Hasan] Tahsin (1960). “Kaşgari’den Notlar III: Oğuz Lehçesi Üzerine”. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 23-48.
BAYAT Fuzuli (2007). “Kaşgarlı Mahmut’un “Divanu Lugati’t Türk” Eserinde Mitolojik Dünya Modeli ile İlgili Bazı Kavramlar”. Journal of Turkish Linguistıcs, 1(1), 3-12.
BİLGE Kilisli Rifat (1987). “Divanu Lügati’t-Türk ve Emirî Efendi”. Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, LVI(430), 182-199.
BOZKAPLAN Şerif Ali (2007). “Divanu Lugat-it-Türk’te +LA-“. Turkish Studies, 2(2) 110-120.
BURCHİELLİ Rosaria (2006). “The Purpose of Trade Union Values: An Analysis of the ACTU Statement of Values” Journal of Business Ethics68, 133-142.
BURROUGHS James E. & RİNDFLEİSCH Aric (2002). “Materialism and Well-Being: A Conflicting Values Perspective”. The Journal of Consumer Research, 29, 348-370.
CAFEROĞLU Ahmet (1972). “Kâşgarlı Mahmut'a Göre Akraba Adları”, Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, XXVII(253), 22-26.
CLAUSAN J.A. (1968). “Historical and Comporative View of Socialization Theory and Research”, Socialization and Society, Ed.: J.A. Clausen, Boston: Little Brown, 12-24.
COŞKUN Yemliha ve YILDIRIM Adem (2009). “Üniversite Öğrencilerinin Değer Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, C.VI(I), 311-328.
ÇAĞATAY Saadet (1972). “Divanu Lügat’te “Bukuk”, Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, XXVII(253), 53-55.
DİLÂÇAR Agop (1972). “Kâşgarlı Mahmut'un Kişiliği”, Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, XXVII(253), 20-26.
DÖKMEN Üstün (2000). Varolmak Gelişmek Uzlaşmak, Ankara: Sistem Yayıncılık.
DÜZGÜN Dilaver (2007). “Divanu Lügati’t-Türk’te Sosyal Normları Karşılayan Kavramlar”, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 35, 201-215.
EGRİ Carolyn P. & RALSTON David A. (2004). “Generation Cohorts and Personal Values: A Comparison of China and the United States”. Organization Science, 15, 210-220.
ERASLAN Kemal (1991). “Divânu Lügâti’t- Türk’te Aruz Vezniyle Yazılmış Şiirler”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 113-117.
ERCİLASUN Ahmet Bican(1995). “Kâşgarlı Mahmud’da “–Sâ-/-Sê-” Eki, Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, (I)521, 449-455.
DÖNMEZ Burhanettin ve CÖMERT Melike (2007). “İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Değer Sistemleri, Değerler Eğitimi Dergisi, 5, 29-59.
FRİTZSCHE David J. ve OZ Effy (2007). “Personal Values' Influence on the Ethical Dimension of Decision Making”. Journal of Business Ethics, 75, 335-343.
GENCAN Tahir Nejat. “Divanu Lûgat-it- Türk’te Dil Kuralları”, Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, XXVII(253), 27-52.
GENCAN Tahir Nejat (1972). “Divanu Lügat-it- Türk”, Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, XXVI(250), 304-309.
GENCAN Tahir Nejat (1972). “Kâşgarlı Mahmut'un Öz Türkçeciliği”, Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, XXVI(249), 192-195.
GÖKYAY Orhan Şaik. “Divanu Lûgat-it- Türk ve Alp Er Tunga”, Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, XXVII(253), 56-59.
GÖMEÇ Saadettin (2002). “Divanu Lugat-İt-Türk'de Akrabalık Bildiren Terimler”, Tarih Araştırmaları Dergisi, 20-32.
GÜNGÖR Erol (1995). Ahlak Psikolojisi ve Sosyal Ahlak, İstanbul: Ötüken yayınları
GÜNŞEN Ahmet (2008). “Söz Varlığı Işığında Dîvânu Lûgati’t-Türk’te Çağının Türk İktisadi Hayatına Ait İzler”, The Journal Of International Social Research, (1)4, 242-267.
HİTLİN Stevan ve PİLİAVİN Jane (2004). “Values: Reviving a Dormant Concept”. Annual Review of Sociology, 30, 359-393.
IHEDURU Obioma (2006). “Social Values, Democracy, and the Problem of African American Identity”. Journal of Black Studies, 37, 209-230.
İLAYDIN Hikmet (1972). “Divan”la İlgili Bazı Gözlemler ve Düşünceler”, Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, XXVII(253), 96-103.
İLERİ Canan (2007). “Divanu Lügat-it Türk'te Geçen Mevye-Sebze Adları ve Türklerin Bunlardan Yararlanma Biçimleri”, Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, XCIV(669), 542-572.
İNAN Abdulkadir (1971). “Divanu Lugat-it-Türk’te Şamanizme Ait Kelimeler”, Türk Kültürü, 100, , 18.03.20107, http://turkoloji.cu.edu.tr/ESKI%20TURK%20DILI/3.php.
İNAN Abdülkadir (1953). “Divanu Lûgat-it-Türk’te Datif Hali”, Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, III(26), 80-81.
İNAYET Alimcan (2007). “Divanu Lûğat-İt-Türk’te Geçen “Çin” ve “Maçin” Adı Üzerine”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 2(4), 1171-1184.
KABATAŞ Orhan. “Divanu Lûgati't- Türk’ten Türkiye Türkçesine”, Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, II(609), 642-657.
KAĞITÇIBAŞI Ç. (1988). İnsan ve İnsanlar, İstanbul: Evrim Basım.
KARA Mehmet (2009). “Divanu Lûgat-it- Türk’te Çocuklarla İlgili Kelimeler”, Akademik Araştırmalar Dergisi, 39, 535-546.
KARAŞLAR M. Selda (2010). “Dīvānu Luġāti’t-Türk’teki Oğuzca Eşya Adlarına Bir Bakış”, International Periodical For The Languages, Literature And History of Turkish or Turkic, 5(1), 508-524.
KAŞGARLI Mahmut (2006). Divanu Lugat’it Türk Tercümesi C.I, (Çev.Besim Atalay), Ankara: TDK Yayınları.
KAŞGARLI Mahmut (2006). Divanu Lugat’it Türk Tercümesi C.II, (Çev.Besim Atalay), Ankara: TDK Yayınları.
KAŞGARLI Mahmut (2006). Divanu Lugat’it Türk Tercümesi C.III, (Çev.Besim Atalay), Ankara: TDK Yayınları.
KAŞGARLI Mahmud (2005). Divânü Lugâti’t –Türk. Seçkin, E., Yurtsever, S. T. (Çeviri, Uyarlama, Düzenleme). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
KAYA Muharrem (2002). “Dîvânu Lügâti’t-Türk’ün Halkbilimi Açısından Önemi”, Folklor/Edebiyat, VIII(XXXI), 39-49.
KELLY James M. (1972). “Divanu Lûgat-it- Türk’ün Yeni Baskısı Üzerine” (çeviren: Hasan Eren), Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, XXVII(253), 104-109.
KENNEDY Jeff vd. (2004).“The Impact of Societal Cultural Values and Individual Social Beliefs on the Perceived Effectiveness of Managerial Influence Strategies: A Meso Approach”. Journal of International Business Studies, 35, 284-305.
KOCAGÖZ Samim (1972). “Divanu Lûgat-it- Türk ve Hocam Kilisli Rifat Bilge”, Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, XXVI(250), 319-322.
KONONOV A.N. (1978). “Sovyetler Birliği’nde Kâşgarlı Mahmut’un Divanını Konu Alan Araştırmalar”, Sosyal Bilimler Dergisi: 181.
KORKMAZ Zeynep (1995). “Kasgarlı Mahmud ve Dıvanu Lugatı't Turk”, Türk Dili Üzerine Araştırmalar, (1) 629, 244-260.
KORKMAZ Zeynep (1999). “Divanu Lûgat’it- Türk’ün Yazılışının 925. Yıl Dönümü Dolayısıyla: Oğuz Türkçesinin Tarihî Gelişme Süreçleri ve Divanu Lûgat-it Türk”, Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, I(570), 459-470.
KORKMAZ Zeynep (1972). “Kâşgarlı Mahmut ve Oğuz Türkçesi”. Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, XXVII(253), 3-19.
KÖKSEL Behiye (2009). “Divanu Lugat’it-Türk’te Yer Alan Efsaneler”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi/ The Journal of International Social Research, 2( 9), 262-269.
MORGAN D. (1979). “Social Orijigins, Parental Values, and the Transmission of Inequality”. American Journal of Sociology, 85, 156-166.
KURGAN Şükrü (1972). “Divanu Lûgat-it- Türk Üzerine”. Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, XXVII(253), 60-80.
MUSABAEV G. G. (1972). Kâşgarlı Mahmut'un Yaşamı Üzerine Yeni Veriler, (çeviren: Hasan Eren), Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, XXVII(253), 110-120.
NALBANT Mehmet Vefa. “-DUK Eki ve Divânü Lûgati't Türk'te -DUK Ekli Görülen Geçmiş Zaman Çekimi”, Türkoloji Dergisi, 93-203.
NURMUHAMMEDOV N. (2003). “Kaşgarlı Mahmud’un Divanında Uzun Ünlülerin Gösterilişi”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, II, 129-138.
OLGUN İbrahim (1972). “Kâşgarlı Mahmut'ta Türklük Bilinci”, Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, XXVII(253), 81-86.
ÖZBAY Murat ve MELANLIOGLU Deniz (2008). “Kelime Öğretiminde Örneklemenin Önemi ve Divanu Lügat-İt Türk”. Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute, 5(10), 49-58.
ÖZENSEL Ertan (2003). “Sosyolojik Bir Olgu Olarak Değer”. Değerler Eğitimi Dergisi, 1, 217- 239.
ÖZKIRIMLI Atillâ (1972). “Kâşgarlı'ya Göre Türklerde Askerlik”. Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, XXVII, 87-95.
SAKAOĞLU Saim (1991). “Divanu Lügati’t- Türk ve Türk Halk Şiiri”. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 97-111.
SCHWARTZ Mark S. (2005). “Universal Moral Values for Corporate Codes of Ethics”. Journal of Business Ethics, 59, 27-44.
SEV Gülsel (2004). “Divanu Lûgat'it Türk’te İkilemeler”. Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, LXXXVIII-634, 497-510.
SEZER Engin (1982). “Divanu Lugati’t- Türk’ün İngilizce Çevirisi” (Kitaplar - Tenkit) Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, XLV-372, 377-378.
ŞEN Serkan (2001). “Anlam İyileşmesi ve Kötüleşmesine Divan u Lügati't Türk Merkezli Örnekler”, Türk Dili ve Edebiyat Dergisi, I(591), 268-275.
TOKER Mustafa (2010). “Dîvânu Lügâti’t-Türk’teki Tek Heceli Fiillerin Oğuz ve Kıpçak Grubu Türk Lehçelerindeki Durumuna İstatistiksel Bir Bakış”, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, : 57-82.
TOPRAK Funda (2003). “Divānu Luġati’t-Türk’te„ Kıpçakça Kaydıyla Verilen Kelimelerin Tarihî Kıpçak Sözvarlığı İçindeki Yeri”, Türkoloji Dergisi, XVI(2), 79-102.
TÜRKAY Kaya (1980 – 1981). “Kaşgarlı’dan Günümüze Gelen Atasözleri”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 39-42.
YAYLAGÜL Özen (2010). “Divânu Lugâti’t-Türk’te Yer Alan Atasözlerindeki Metaforlar”, Millî Folklor, 22( 85), 112-121.
YAYLAGÜL Özen (2006). “Divanu Lûgati’t-Türk’teki Ad Aktarmalı (Metonymic) Yapılar”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 3(1), 77-88.
YAYLAGÜL Özen (2009). “Göstergebilim Açısından Divanu Lugati’t Türk”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi/ The Journal of International Social Research, 2( 6), 690-698.