Kıpçak Türkçesi ile yazılmış Kitâbü’l-Hayl’ın yazmalarında karışık dil özelliklerinin görünümü

Kitabü’l – Hayl atçılık – veteriner hekimliği konusunda Türkçe yazılmış en eski eserlerden birisidir. Bu çalışmada Kitabü’l – Hayl’ın yazmalarında geçen karışık (Oğuz – Kıpçak) dil özellikleri konusu ünlü değişmeleri ve ünsüz değişmeleri başlıkları altında ele alınıp incelenmektedir. Ünlü değişmelerinden 8; ünsüz değişmelerinden 13 tanesi tespit edilmiştir. Böylece Kıpçak Türkçesi ile yazılmış Kitabü’l – Hayl’ın yazmalarında karışık dil özelliklerinin görünümü karşılıklı olarak ortaya çıkmıştır.

Abstract complex languages features views in Kitâbü’l-Hayl’s manuscripts which written by Kıpçak language

Kitabü’l – Hayl is one of the most archaic work about the horsemanship – veterinary medicine. In this study, complex languages (Oğuz – Kıpçak) features subject which sight in Kitabü’l – Hayl’s manuscripts is handled and examined under the heading vowel and consonant changes. 8 of vowel changes; 13 of consonant changes have been identified. Consequently, appeared reciprocally complex languages features views in Kitabü’l – Hayl’s manuscripts.

___

  • DELİCE H. İbrahim (2003). Hulasa Okçuluk ve Atçılık, İstanbul: Kitabevi (Bayrak Matbaası).
  • ECKMANN J. (1996). Harezm, Kıpçak, Çağatay Türkçesi Üzerine Araştırmalar, (Haz. O. Fikri Sertkaya), Ankara: TDK Yayınları.
  • ERCİLASUN Ahmet B. (2004). Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Ankara: Akçağ yayınları.
  • (İstanbul Yazması). Bayezid Devlet Kütüphanesi Veliyüddin Efendi Bölümü, No: 3176, 66b- 102b.
  • KARAMANLIOĞLU F. Ali (1994). Kıpçak Türkçesi Grameri, Ankara:TDK Yayınları.
  • ÖZGÜR Can (2003). Kitâbü’l-Hayl (Memlûk Kıpçakçasıyla Yazılmış İlk Türk At ve Atçılık Eserinin Paris Yazması), Genişletilmiş 2. Baskı, İstanbul: Çantay (Basımevi).
  • ÖZTOPÇU Kurtuluş (1993). “A Fourteenth- Century Mamluk Kipchak Treatise on Veterinary Sciences: Kitâb fî-Riyâzeti‟l-Hayl”, Türklük Bilgisi Araştırmaları, 17, 153-170.
  • ÖZTOPÇU Kurtuluş (2002). Kitāb Fī ‘İlm An-Nuşşāb, İstanbul: Şafak Ofset.
  • ÖZTOPÇU Kurtuluş (2007). „„Kısa Memlûk Kıpcakçası Grameri ‟‟, Türk Dilleri Araştırmaları, Cilt 17, 249-282.