OKULLARDAKİ PAYLAŞILAN LİDERLİK UYGULAMALARI İLE ÖĞRETMENLERİN ÖRGÜTSEL GÜVEN DÜZEYLERİ VE İŞE KARŞI OLUMLU DUYGU DURUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİ

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin okullardaki paylaşılan liderlik uygulamaları algıları ile örgütsel güven ve işe karşı olumlu duygu durumları arasındaki ilişkileri belirlemektir. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın evreni, Manisa’da görev yapan ilkokul öğretmenleridir. Araştırmada kolay ulaşılabilir örnekleme yoluna gidilmiştir. Araştırmanın örneklemini, Manisa İli’nde görev yapan 340 ilkokul öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmada veriler “Paylaşılan Liderlik Algısı Ölçeği” ve “Örgütsel Güven Ölçeği” ve “ İşe Karşı Olumlu Duygu Ölçeği” ile toplanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; Öğretmenler, okullarda paylaşılan liderlik uygulamalarının varlığını yüksek düzeyde bulmaktadırlar. Öğretmenlerin örgütsel güven ve işe karşı olumlu duygu düzeyleri yüksektir. Okullardaki paylaşılan liderlik uygulamaları ile öğretmenlerin örgütsel güven ve işe karşı olumlu duygu arasındaki ilişkilere yönelik sonuçlara bakıldığında ise, şu sonuçlara ulaşıldığı görülmektedir. Paylaşılan liderliğin görevlerin ortak tamamlanması ve duygusal destek boyutları ile hem örgütsel güven hem de işe karşı olumlu duygu durumu arasında anlamlı pozitif yönde orta düzeyde bir ilişki bulunmaktadır. Bunun yanında paylaşılan liderliğin çalışanlar arasında merkezi olmayan etkileşim boyutu ile öğretmenlerin örgütsel güven ve işe karşı olumlu duygu durumları arasında anlamlı pozitif yönde düşük düzeyde bir ilişki bulunduğu görülmektedir. Paylaşılan liderliğin karşılıklı beceri geliştirme boyutu ile örgütsel güven arasında pozitif yönde orta düzeyde bir ilişki bulunurken, bu boyutla işe karşı olumlu duygu arasında düşük düzeyde anlamlı pozitif yönde bir ilişki olduğu anlaşılmaktadır. Yine okullardaki paylaşılan liderlik uygulamalarına yönelik öğretmenlerin algıları, örgütsel güven düzeylerini ve işe karşı olumlu duygu durumlarını yordamaktadır. Araştırmada okullarda paylaşılan liderlik uygulamalarının artırılmasına ve yasal düzenlemelerde yer verilmesine yönelik öneriler getirilmiştir.

THE RELATIONSHIP BETWEEN SHARED LEADERSHIP PRACTICES IN SCHOOLS AND TEACHERS' ORGANIZATIONAL TRUST LEVELS AND POSITIVE EMOTIONS TOWARDS WORK

The aim of this research is to determine the relationship between teachers' perceptions of shared leadership practices in schools and their organizational trust and positive emotions towards work. The research is in relational screening model. The universe of the research is primary school teachers working in Manisa. In the research, easily accessible sampling was made. The sample of the study was composed of 340 primary school teachers working in Manisa. The data were gathered by the ’Shared Leadership Perception Scale, the Positive Emotion Scale and the Organizational Trust Scale. According to the research results; Teachers find the existence of shared leadership practices in schools at a high level. Teachers have high levels of organizational trust and positive emotions towards work. When we look at the results of the relationships between the shared leadership practices in schools and teachers' organizational trust and positive emotions towards work, we see that the following conclusions are reached. There is a moderately positive relationship emotional support and completion of tasks dimensions of shared leadership between teachers' organizational trust levels and positive emotions towards work. Besides, it is seen that there is a low positive relationship between decentralized interaction among personnel dimension of shared leadership between and both teachers' organizational trust and positive emotions towards work. While there is a moderate positive relationship between the mutual skill development dimension of shared leadership and organizational trust, it is understood that there is a low positive relationship between this dimension and the positive emotions towards work. Again, the perceptions of the teachers about shared leadership practices in schools predict the levels of teachers'organizational trust and positive emotions towards work. In the research, suggestions were made to increase the shared leadership practices in schools and to include in legal regulations.

PDF

___

Ağıroğlu-Bakır, A. (2013). Öğretmenlerin paylaşılan liderlik ve örgütsel bağlılık algıları arasındaki ilişkinin analizi(Yayımlanmamış Doktora Tezi). İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Malatya.
Ağıroğlu-Bakır, A. & Aslan, M. (2014). Paylaşılan liderliğin öğretmenlerin örgütsel bağlılığı üzerindeki etkisi. e-International Journal of Educational Research, 5 (3), 56-71.
Ayduğ, D.& Ağaoğlu, E. (2017).İlkokullarda örgüt sağlığı ile öğretmenlerin örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1),1-17.
Baş, G., & Şentürk, C. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel adalet, örgütsel vatandaşlık ve örgütsel güven algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(1), 29-62.
Beycioğlu, K. (2010). Kitap inceleme (Improving schools through teacher leadership). Educational Administration-Theory and Practice, 16(2), 301-303.
Bostancı, A.B (2012). Paylaşılan Liderlik Algısı Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması. International Journal of Human Sciences,(9)2, 1619-1632.
Bostancı A.B. (2013). The role of positive emotion towards work as a mediator in the relationship between organizational responsiveness towards teachers and isolation in professional life. Educational Research and Reviews, 8(8), 367-373.
Bostancı, A.B., Tosun, A. Gidiş, Y. & Karaca, O. (2016). Öğretmenlerin politik yetileri ile akademik iyimserlikleri ve işe karşı olumlu duygu durumları arasındaki ilişki. 3 nd Eurasian Educational Research Congress (08-10 Haziran 2016). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
Bostancı, Yurdakul & Bülbül (2018). Öğretmenlerin okullarına yönelik örgütsel güven düzeyleri ile akademik iyimserlikleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. International Congress on Science and Education (ICSE2018), (23-25 Mart 2018).Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
Bökeoğlu, Ö. & Yılmaz, K. (2008). İlköğretim okullarında örgütsel güven hakkında öğretmen görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 14: 211-233.
Buckmaster, S. (2004) Shared leadership: what is it, why is it important, and who wants it anyway? KA9 Overview Paper. Assessor: Dr. Linda Lewis.
Dawley, D.D., Andrews, M. C. & Bucklew, N. S. (2007). Mentoring, supervisor support, and perceived organizational support: What matters most? Leadership & Organization Development Journal, 29(3), 235-247.
Demircan, N. & Ceylan, A. (2003). Örgütsel güven kavramı: Nedenleri ve sonuçları. Yönetim ve Ekonomi,10 (2),139-150.
Eroğlu, E.(2010). Örgütsel iletişimin işgörenlerin duygu gösterimlerinin yönetimine olan etkisi. Selçuk İletişim Dergisi, 6( 3),18-33.
Gören, S. & Özdemir, M.(2015). Ortaokul öğretmenlerinin örgütsel güvene ilişkin görüşlerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 264 248.
Hulpia, H., Devos, G. & Van Keer, H. (2009). The influence of distributed leadership on teachers’ organizational commitment: A multilevel approach. The Journal of Educational Research, 103(1), 40-52.
Hulpia, H., Devos, G. & Rosseel, Y. (2009). The relationship between the perception of distributed leadership insecondary schools and teachers’ and teacher leaders’ job satisfaction and organizational commitment. School Effectiveness and School Improvement, 20(3), 291-317.
İşcan, Ö. F.& Sayın, U. (2010). Örgütsel adalet, iş tatmini ve örgütsel güven arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(4),195-216.
James, K. T. (2011). Leadership in context lessons from new leadership theory and current leadership development practice. Commission on Leadership and Management in the NHS. The King’s Fund.
Kocolowski, M. D. (2010). Shared leadership: Is it time for a change? Emerging Leadership Journeys, 3(1), 22-32.
Korkmaz, E. & Gündüz, H. B. (2011). İlköğretim okulu yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışlarını gösterme düzeyleri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 123-153.
Lam, L. W. & Lau, D. C. (2012): Feeling lonely at work: İnvestigating the consequences of unsatisfactory workplace relationships. The International Journal Of Human Resource Management, 23(20), 4265-4282.
Li,j., Wang, H. & Chen, C. (2008). Shared leadership network: A cooperative pattern in knowledge- based teams. Proceeding of the 39th Decision Sciences Institute Annual Meeting in Baltimore, 2991-2996.
Lindsay, D. R., Day, D.V. & Halpin, S. M. (2011). Shared leadership in the military: Reality, possibility, or pipedream? Military Psychology, 23: 528-549.
Liu Y, Prati L.M., Perrew P.L., Brymer R.A. (2010). Individual differences in emotion regulation, emotional experiences at work, and work-related outcomes: A two-study ınvestigation. Journal of Applied Social Psychology, 40(6), 1515-1538.
Memduhoğlu, H. B.& Zengin, M. (2011). İlköğretim okullarında örgütsel güvene ilişkin öğretmen görüşleri. YYÜ, Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 211-217.
Milli Eğitim Bakanlığı, Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü. (2009). Okul liderliğinin geliştirilmesi konferansı özet raporu. http://abdigm.meb.gov.tr. /eski_site/uaorgutler/ OECD/ OLIG_ozet_rapor.html indirilme tarihi: 10.09.2011.
Polat, S.(2007).Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları, örgütsel güven düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kocaeli.
Polat, S.& Celep, C.(2008). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet, örgütsel güven, örgütsel vatandaşlık davranışlarına ilişkin algıları. Educational Administration: Theory and Practice, 54: 307-331.
Schwartz A (2011). Foster care workers’ emotional responses to their work. Journal of Sociology and Social Welfare, 38( 3), 31-51.
Scott, L. & Caress, A. L. (2005). Shared governance and shared leadership: meeting the challengesof implementation. Journal of Nursing Management, 13, 4-12.
Slavit, D., Kennedy, A., Nelson, T., & Deuel, A. (2011). Reframing teacher leadership in the context of collective doing. Curriculum in Context, 37(1), 19-22.
Staw B.M., Sutton R.L. & Pelled L.H.(1994). Employee positive emotion and favorable outcomes at the workplace. Organization Science, 5(1),51-71.
TEDMEM.(2014).Öğretmen gözüyle öğretmenlik mesleği (Türk Eğitim Derneği Rapor No.3). Ankara.
Turner M.L. (2012). Productive emotions in the workplace. Lead Star, Leadership By Angie and Courtney. www.leadstar.us
Wahlstrom, K.L.& ve Louis, K.S.(2008). How teachers experience principal leadership: The roles of professional community, trust, efficacy, and shared responsibility. Educational Administration Quarterly, 44(4), 458-495.
Wood, M. S. (2005). Determinants of shared leadership in management teams. International Journal of Leadership Studies, 1(1), 64-85.
Wood, M.S. & Fields, D. (2007). Exploring the impact of shared leadership on management team member job outcomes. Baltic Journal of Management, 2 (3), 251-272.
Yener, S. (2016). Özel ortaöğretim kurumlarında paylaşılan liderlik davranışı ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkide psikolojik rahatlık algısının aracı değişken ilişkisi. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi,16(32), 2148 - 3043.
Yılmaz, A.(2012). Psikolojik sermaye ve örgütsel güven arasındaki ilişkinin analizi: Teorik ve uygulamalı bir çalışma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Yolcu, H. (2016). Örgüt kültürü ve ilişkili olduğu örgütsel sonuçlar: Kuramsal bir çalışma. Journal of Human Sciences, 13(3), 4501-4519. doi:10.14687/jhs.v13i3.4144