OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİN 48-66 AYLAR ARASINDAKİ SURİYELİ ÇOCUKLARIN GELİŞİMİNE ETKİSİ
Çalışmada, okul öncesi eğitimin 48-66 aylar arasındaki Suriyeli çocukların gelişimine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma grubunu, 14 çocuk ve anneleri ile sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Karma desenin kullanıldığı çalışmada veri toplama aracı olarak; "Genel Bilgi Formu", "Okul Öncesi Gelişimsel Değerlendirme Formu", “Okul Öncesi Eğitimin Etkiliği Görüşme Formu", “Barış ve Şiddet Kavramlarına Yönelik Görüşme Formu”, “Oyun Görüşme Formu” ve “Öğretmen Görüşme Formu” kullanılmıştır. Çocuklara uygulanan Okul Öncesi Gelişimsel Değerlendirme Formlarından elde edilen ön test son test puanları arasındaki farklılık Wilcoxen İşaretli Sıralar Testi ile değerlendirilmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşme formlarından elde edilen verilerin analizinde ise betimsel analiz yöntemi kullanılmış, deneysel ve yarı yapılandırılmış görüşme formlarına ilişkin bulgular olarak sunulmuştur. Çalışma sonucunda çalışma grubundaki çocukların, bilişsel, dil, sosyal duygusal ve motor gelişim alanları ön test- son test puanları arasında anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşmeler sonucunda annelerin; okul öncesi eğitimin çocuklarının sosyal-duygusal gelişimini desteklediğini, Türkçe sözcük dağarcığının gelişimine katkı sağladığını ifade ettikleri; barış kavramını, “güzel bir şey, barış ve sevgi” olarak; şiddet kavramını ise, “adaletsizlik, nefret, kin,” olarak tanımladıkları görülmüştür. Aynı zamanda annelerin çocuklarıyla ev ortamında oynadıkları oyunlarla ilgili görüşleri alınmak istenmiş, ancak anneler kendi kültürlerinde kadınların ve kız çocuklarının oyun oynamalarının kabul edilebilir bir davranış olmadığını ifade ettikleri görülmüştür.
THE EFFECT OF PRESCHOOL EDUCATION ON 48-66 MONTH- OLD SYRIAN CHILDREN’S DEVELOPMENT
The aim of this study is to investigate the effect of preschool education on the development of 48-66 month-old Syrian children. The study group consisted of 14 children and their mothers and teacher. In the study, which used mixed design, "General Information Form", “Early Development Evaluation Form”, “Interview form for the Effectiveness of Preschool Education”, “Interview Form for the Concepts of Peace and Violence”, “Game Interview Form” and “Teacher Interview Form” were used as data collection tools. The difference between the pre-test and post-test scores obtained from the forms was evaluated by Wilcoxen Signed Ranks Test. The data obtained from the semi-structured interview forms were analyzed through using descriptive analysis method. Findings derived from the experiment and semi-structured interview forms were presented. According to the findings, significant differences were found between pre-test and post-test scores of language, social emotional and motor development areas. As a result of the semi-structured interviews the mothers reported that pre-school education supported the social-emotional development of their children and that it contributed to their children’s development of Turkish vocabulary; and defined the concept of peace as “something beautiful, peace and love” while they defined the concept of violence as “injustice, hatred, grudge”. At the same time, the researchers asked about the opinions of mothers about the games they played with their children in the home environment, but the mothers stated that playing games by girls and women was not acceptable according to their own culture.
___
- Aral, N., Kandır, A., & Can Yaşar, M. (2011). Okul öncesi eğitim ve okul öncesi eğitim programı.
İstanbul: YA-PA Yayınları.
- Ayan, S. (2007). Aile içinde şiddete uğrayan çocukların saldırganlık eğilimleri. Anatolian Journal of
Psychiatry, 8, 206-214.
- Balcı, A. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler (9. Basım). Ankara: Pegem
Akademi Yayınları.
- Başak, C. (2011). Mülteciler, sığınmacılar ve yasadışı göçmenler. Ankara: İçişleri Bakanlığı Genel
Yayınları.
- Beyhan, D. & Epçaçan, C. (2018). Suriyeli öğrencilerin Türk eğitim sistemine entegrasyonu projesi
kapsamında geçici eğitim merkezlerinde görev yapan dil öğreticilerinin dil öğretirken
karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Turkish Studies Educational Sciences,13(19), 285-
306.
- Biçer, N. (2017). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde ana dilinin etkisi. Turkish Studies
International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or
Turkic,12(14),41-58.
- Bronstein, I. & Montgomery, P. (2011). Psychological distress in refugee children: A systematic
review. Clinical Child and Family Psychology Review, 14, 44-56.
- Bryant, R.A., Edwards, B., Creamer, M., O’Donnell, M., Forbes, D., Felmingham, K.L., Silove, D.,
Steel, Z., Nickerson, A., McFarlane, A.C., Van Hooff, M., & Hadzi-Pavlovic, D. (2018). The effect of post-traumatic stress disorder on refugees’ parenting and their children’s mental
health: A cohort study. www.thelancet.com/public-health Vol 3 Erişim Tarihi: 08.09.2018
- Buckley, H., Holt, S., & Whelan, S. (2007). Listen to me! Children’s experiences of domestic
violence. Child Abuse Review, 16, 296-310.
- Buz, S. (2002). Türkiye’deki sığınmacıların üçüncü bir ülkeye gidiş için bekleme sürecin
karşılaştıkları sorunlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Buz, S. (2008). Türkiye’deki sığınmacıların sosyal profili. Polis Bilimleri Dergisi, 10(4), 1-14.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, E.Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel
araştırma yöntemleri (13. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Büyüktaşkapu, S., Çeliköz, N., & Akman, B. (2012). Yapılandırmacı bilim eğitimi programının 6 yaş
çocuklarının bilimsel süreç becerilerine etkisi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 3(165), 275-292.
- Can, Y. (2013). Kadına yönelik şiddetin toplumsal cinsiyet temelleri: Niğde örneği. Zeitschrift für die
Welt der Türken, 5(1), 203-216.
- Catani, C., Jacob, N., Schauer, E., Kohila, M., & Neuner, F. (2008). Family violence, war, and natural
disasters: A study of the effect of extreme stress on children's mental health in Srilanka. BMC
Psychiatry, 8(33), 1-10.
- Can Yaşar, M., Yazıcı Uysal, Z., Kandır, A., & Başaran, N. (2010). Teaching peace in early
childhood: ‘conflict reasons’ and ‘conflict resolution’. Citizenship Identity ve Culture: The
Challenge for Education Issue 1 (p. 378-386). Patras/Yunanistan: Biennial Edition of the
Multiculturalism Unit/Laboratory of Pedagogic Research.
- Cellat, E. (2013). Eskişehir yabancılar şube müdürlüğü yetkilisinin konuşması. Mülteciler ve
Mülteciler Hukuku Paneli, 27 Mart 2013, Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Eskişehir.
- Conner, N.W. & Fraser, M.W. (2011) Preschool social–emotional skills training: A controlled pilot
test of the making choices and strong families programs. Research on Social Work Practice,
21(6), 699-711.
- Cresswell, J.W. & Plano-Clark, V.L. (2007). Designing and conducting mixed methods research.
USA: Sage Publishing.
- Çelebioğlu Markoç, Ö. & Aktan Acar, E. (2014). 4-5 yaş grubu çocuklarına yönelik
çok amaçlı erken
müdahale programının etkililiğinin belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri
Educational Sciences: Theory ve Practice, 14(5), 1835-1860.
- Çetinkaya Yıldız, E. & Hatipoğlu Sümer, Z. (2010). Preschool children and violence: Exposure and
victimization levels. Elementary Education Online, 9(2), 630-642.
- Çivitçi, N. (2007). Çok boyutlu okul öfke ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik
çalışmaları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(22), 99-109.
- Demir, S. (2011). Okul öncesi dönemde dil gelişimi ve sorunları. Gazi Üniversitesi Türkçe
Araştırmaları Akademik Öğrenci Dergisi, 1(1), 38-49.
- Demirci, M. (2015). B1 seviyesinde Türkçe öğrenen suriyeli öğrencilerin sesli okuma becerisiyle
ilgili tespitler. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and
History of Turkish or Turkic,10(7),333-358.
- Diener, L.M. & Kim, D. (2003). Maternal and child predictors of preschool children's social
competence. Journal of Applied Developmental Psychology, 25(1), 3-24.
- Dunn, E. & Arbuckle, J.G. (2003). Life skills in children of incarcerarted fathers.
http://outreach.missouri.edu/fcrp. Erişim Tarihi: 28.09.2009
- Durualp, E. & Aral, N. (2010). Anasınıfına devam eden altı yaş çocuklarının sosyal uyum ve
becerilerine oyun temelli sosyal beceri eğitiminin etkisinin incelenmesi: Çankırı örneği.
Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 160-172.
- Erbay, E. (2008). Okul öncesi eğitim alan ve almayan 1. sınıf öğrencilerinin sosyal becerilere sahip
olma düzeyleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Denizli.
- Erdemir, N. & Can Yaşar, M. (2004). Şiddet dolu bir dünyada çocuklara barışı nasıl öğretiriz?
Yaşadıkça Eğitim, (81), 2-5.
- Erdoğan, S., Şimşek Bekir, H., & Erdoğan Aras, A.S. (2005). Ankara'nın alt sosyoekonomik
bölgelerinde anasınıfına devam eden 5-6 yaş çocuklarının dil gelişim düzeylerine bazı
faktörlerin etkisinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(14), 231-
246.
- Ergün, S. (2003). Okul öncesi eğitim alan ve almayan ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin matematik
yetenek ve başarılarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans
tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Ferrari, T.M., Houge, C.A., & Scheer, S.D. (2004). Parents’ perceptions of life skills development in
the
4-h
cloverbud
program.
Journal
of
Extension,
42(3).
http://www.joe.org/joe/2004june/rb6.shtml Erişim Tarihi: 28.09.2009
- Gardiner, E.M. (2006). Assessing dynamic ındicators of basic early literacy skills as a predictor of
reading success for beginning readers. Unpublished Ph.D. Thesis, Capella University, p.78,
USA. UMI Number: 3239060.
- Gedik, M. (2009). Somalili mültecilerin sosyo-kültürel ve dini hayatları üzerine sosyolojik bir
araştırma, Konya örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Göç
Terimleri Sözlüğü. (2009). Uluslararası göç hukuku. No. 18. Erişim Adresi:
http://www.turkey.iom.int/documents/goc_ terimleri_sozlugu.pdf Erişim Tarihi: 31.07.2015
- Gürkan, T. (2015). Okul öncesi eğitim programlarının genel özellikleri ile kazanım ve göstergeler.
Köksal Akyol, A. (Ed.). Her Yönüyle Okul Öncesi Eğitim 15 Okul Öncesi Eğitim Programları
(ss. 33-58). Ankara: Hedef CS Basın Yayın.
- Hodes, M. (2000). Psychologically distressed children in the United Kingdom. Child Psychology and
Psychiatry Review, 5(2), 57-68.
- Hodgking, R. & Newell, P. (2000). UNICEF çocuk haklarına dair sözleşme uygulama elkitabı.
Ankara: Ajans Türk Basın ve Basım A.Ş.
- Hornor, G. (2005). Domestic violence and children. Journal of Pediatric Health Care, 19(4), 206-212.
- İçduygu, A. & Toktaş, S. (2002). How do smuggling and trafficking operate via regular border
crossings in the middle east? Evidence from fieldwork in Turkey. International Migration,
40(6), 27-54.
- İnal, G. (2011). Bilişsel yetenekler testi form-6’nın geçerlik güvenirlik çalışması ve altı yaş
çocuklarının bilişsel yeteneklerine muhakeme eğitim programının etkisinin incelenmesi.
Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Kadıoğlu Ateş, H., Kanger, F., & Şimşek, Z. (2018). Oyun temelli dil beceri programının Suriyeli
öğrencilerin okuma yazma becerilerinin gelişimine etkisi. Turkish Studies, 13(3), 357-372.
- Kalaycı, S. (2014). Sığınmacıların korunmasına yönelik türk sivil toplum kuruluşları. İstanbul: IHH
İnsani ve Sosyal Araştırma Merkezi (s.1-19). http://www.ihhakademi.com/siginmacilarin-
korunmasina-yonelik-turk-sivil-toplum-kuruluslari/ Erişim Tarihi: 15.10.2015.
- Karaca, N.H. & Aral, N. (2017). Yaratıcı rahatlama çalışmalarının anaokuluna devam eden çocukların
benlik kavramı ve motor yaratıcılığına etkisinin incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi,
10(1), 146-169.
- Kartal, B. & Başçı, E. (2014). Türkiye’ye yönelik mülteci ve sığınmacı hareketleri. CBÜ Sosyal
Bilimler Dergisi, 12(2), 275-299.
- Kaymak Özmen, S. (2004). Aile içinde öfke ve saldırganlığın yansımaları. Ankara Üniversitesi Eğitim
Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 27-39.
- Klauer, J.K., Willmes, K., & Pyhme, G.D. (2002). Inducing inductive reasoning: Does it transfer to
fluid intelligence? Contemporary Educational Psychology 27, 1–25.
- Koçak, N.- Ergin, B.- Yalçın, H. (2014). 60-72 Aylık çocukların Türkçe dil kullanımı düzeyleri ve etki
eden faktörlerin incelenmesi. KMÜ Sosyal ve Ekonomı̇ k Araştırmalar Dergı̇ si, 16(Özel Sayı
II), 100-106.
- Köksal Akyol, A. (2015). Okul öncesi eğitimin amaçları ve ilkeleri. Köksal Akyol, A. (Ed.). Her
Yönüyle Okul Öncesi Eğitim 15 Okul Öncesi Eğitim Programları (s. 9-16). Ankara: Hedef CS
Basın Yayın.
- Kuru Turaşlı, N. (2012). Okul öncesi eğitimin tanımı, kapsamı ve önemi. Haktanır, G. (Edt.) Okul
Öncesi Eğitime Giriş (s.1-23), Ankara: Anı Yayıncılık.
- McJilton de Marquez, T. (2002). Creating world peace, one clasroom at a time. Young Children, 57(6),
90-94.
- MEB (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel
Müdürlüğü.
- MEB (2014). Çocuk gelişimi ve eğitimi: Bilişsel gelişim. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Temel
Eğitim Genel Müdürlüğü.
- OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development) (2010). International migration
database:
Inflows
of
asylum
seekers
by
nationality.
http://stats.oecd.org/Index.aspx?DatasetCode=MIG Erişim Tarihi: 14.03.2016
- Oikonomidoy, E. (2010). Zooming into the school narratives of refugee students. Multicultural
Perspective, 12(2), 74-80.
- Oktay, A. (2002). Yaşamın sihirli yılları: okul öncesi dönem. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
- Özkesemen, A. (2008). Okul öncesi eğitim alan ve almayan 1. sınıf öğrencilerinin akademik
başarılarının yeni müfredat programına göre değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans
tezi. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars.
- Öztürk, H. (1995). Okul öncesi eğitim kurumlarına giden ve gitmeyen ilkokul birinci sınıf
öğrencilerinin alıcı ve ifade edici dil düzeyleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Pagani, L.S., Jalbert, J., Lapointe, P., & Hebert, M. (2006). Effects of junior kindergarten on emerging
literacy in children from low-income and linguistic-minority families. Early Childhood
Education Journal, 33(4), 209-215.
- Pettigrew, T.F. & Tropp, L. (2006). A meta-analytic test of intergroup contact theory. Journal of
Personality and Social Psychology, 90, 751-783.
- Polat Unutkan, Ö. (2007). Okul öncesi dönem çocuklarının matematik becerileri açısından ilköğretime
hazır bulunuşluğunun incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 243-
254.
- Rah, Y., Choi, S., & Nguyen, T.S.T. (2009). Building bridges between refugee parents and schools.
International Journal of Leadership in Educational, 12(4), 347-365.
- Roxas, K. (2010a). Who really wants “the tired, the poor, and the huddled masses” anyway? Teachers’
use of cultural scripts with refugee students in public schools. Multicultural Perspectives,
12(2), 65-73.
- Roxas, K. (2010b). Tales from the front line: teachers’ responses to Somali Bantu refugee students.
Urban Education, XX(X), 1-36.
- Seydi, A.R. (2014). Türkiye’nin Suriyeli sığınmacıların eğitim sorununun çözümüne yönelik izlediği
politikalar. SDÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 267-305.
- Souto-Manning, M. & Lee, K. (2005). In the beginning I thought it was all play: 'Parents' perceptions
of the project approach in a second grade classroom. School Community Journal, 15(2), 7-20.
- Sönmez, A. & Alacapınar, G.F. (2013). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. (2. Baskı).
Ankara: Anı Yayıncılık.
- Sturza-Millic, N. (2012). Motor knowledge accumulation and motor creativity manifestation. academy
for education belgrade preschool teacher training college “mihailo palov” Vrsac. Reaearch in
Pedagogy, 2(2), 54-65.
- Sturza-Millic, N. (2014). The ınfluence of motor experıence on motor creativity (fluency) of preschool
children. 7th International Scientific Conference on Kinesiology: 332p Opatija, Croatia.
- Szilassy, E. & Arendas, Z. (2007). Understandings of difference in the speech of teachers dealing with
refugee children in hungary. Journal of Ethnic and Migration Studies, 33(3), 397-418.
- Şeker, B.D. & Aslan, Z. (2015). Eğitim sürecinde mülteci çocuklar: sosyal psikolojik bir
değerlendirme. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 8(1), 86-105.
- Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982). Madde 10. www.anayasa.gen.tr Erişim Tarihi: 12.04.2012
- Toluç, Z. (2008). İlköğretim birinci sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre okul öncesi eğitim alan ve
almayan öğrencilerin gelişim becerilerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans
tezi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Turan, S.B. (2013). 60-77 aylar arasındaki okul öncesi eğitim alan ve almayan çocukların matematik
yeteneği ile sosyal becerilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Necmettin
Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- UNHCR
(The
UN
Refugee
Agency)
(2013).
Mid-year
http://unhcr.org.uk/fileadmin/user_upload/docs/Mid_year_trends_2013.pdf?_ga;
Tarihi: 26.02.2014
trends
Erişim
- Vandorpe, B., Vandendriessche, J., Vaeyens, R., Pion, J., Matthys, S., Lefevre, J., & Lenoir, M.
(2012). Relationship between sports participation and the level of motor coordination in childhood: A longitudinal approach. Journal of Science and Medicine in Sport, 15(3), 220-
225.
- Wang, J.H. (2004). A study on gross motor skills of preschool children. Journal of Research in
Childhood Education, 19(1), 32.
- Webster, S.C. & Reid, M.J. (2004). Strengthening social and emotional competence in young children-
the foundation for early school readiness and success incredible years classroom social skills
and problem-solving curriculum. Infants and Young Children, 17(2), 96-113.
- Wortham, C.S. (2006). Early childhood curriculum, developmental bases for learning and teaching
(Fourth Edition). New Jersey: Pearson/ Merrill/Prentice Hall.
- Yazzie, A. (2009). Visual-spatial thinking and academic achievement: A concurrent and predictive
validity study. Unpublished Ph.D. Thesis, Northern Arizona University Department of
Educational Psychology, Canada.
- Yıldız Bıçakçı, M. (2009). Proje yaklaşımına dayalı eğitimin altı yaş çocuklarının gelişim alanlarına
etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri
Enstitüsü, Ankara.
- Zachopoulou, E., Tsapakidou, A. & Derri, V. (2004). The effects of a developmentally appropriate
music and movement program on motor performance. Early Childhood Research Quarterly,
19(4), 631-642.