YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE “-DIk” VE “- An” SIFAT FİİL EKİYLE YAPILAN CÜMLE BİRLEŞTİRMELERİNİ CÜMLE ÖGESİ VE ZAMAN EKİNE GÖRE İNCELEME
Fiilimsiler, yabancı öğrenciler için anlaşılması zor konulardan biridir. Yabancı öğrencilere Türkçe öğretimi için hazırlanmış Türkçe dil bilgisi kaynaklarında fiilimsi eklerinin anlatımında ortak noktalar olsa bile bazı kaynaklarda, eklerin Türk öğrencilere anlatıldığı gibi yüzeysel olarak açıklandığı, günlük kullanımına dair örneklerin yetersiz olduğu görülmektedir. Özellikle de “-An” ve “-DIk” sıfat fiil eklerini anlamakta ve kullanmakta öğrenciler karmaşa yaşamaktadır. Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrenciler için yapılan alıştırmalardan biri olan basit iki cümleyi fiilimsiyle tek cümleye dönüştürme çalışmalarında öğrenciler, “DIk” ya da “-An” ekinden hangisini tercih etmesi gerektiği konusunda zorluk çekmektedir. Yabancı öğrencilere Türkçe öğretimi için hazırlanmış kaynaklardan bazıları, bu zorluğu gidermek için yetersiz kalırken bazı kaynaklardaki anlatımsa ileri seviyede Türkçe bilmeyen yabancı öğrenci için ağır bir dil taşımaktadır. Ayrıca kaynaklarda “cümle ögeleri” konusunun “fiilimsi” lerden sonraya bırakılmış olması “fiilimsi” konusunun anlaşılmasını güçleştirmektedir. Bu çalışmada Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan kaynaklarda, Türkçe öğretim merkezlerinde, sıfat fiil eklerinden –An ve –DIk ekinin öğretiminin nasıl yapıldığı tespit edilmiş, kaynaklardaki farklar ve eksikler belirlenmiştir. Bu çalışmalardan hareketle yabancı öğrencilerin –An ve –DIk ekleriyle yaptıkları cümle birleştirmeleri için yöntem oluşturmak, bu cümle birleştirmelerini işlevsel hâle getirerek iletişimde, yazmada kullanabilmelerini sağlamak amaçlanmıştır. Ardından bu eklerin “cümle ögesi” ve “zaman anlamı” ilgisiyle nasıl öğretilmesi ve cümle birleştirme alıştırmalarında hangi hususlara dikkat edilmesi gerektiği ifade edilmiş, cümle ögeleri ve edilgenlik konularının fiilimsi konusundan daha erken öğretilmesi hususundaki düşüncelerimizin sebepleri belirtilmiştir.
EXAMINATION OF SENTENCE COMBINATIONS MADE WITH "- DIK" AND "-AN" ADJECTIVE VERBS IN TURKISH TEACHING AS A FOREIGN LANGUAGE BY SENTENCE ITEM AND TIME ATTACHMENT
Gerundials are one of the most difficult topics for foreign students to understand. Even if there are common points in the narration of the vernacular suffixes in the source books written for foreigners, it is seen that in some sources, the examples of daily use, which the suffixes are explained superficially to the Turkish students, seem to be inadequate. In particular, students use confusion to understand and use the adjective verb suffixes "-An" and "-DIk". Students are having difficulty in choosing between "DIK" and "-An" in their work to convert single sentences into two simple sentences, which is one of the exercises for students learning Turkish as a foreign language. While some of the sources of Turkish language information written for foreign students are insufficient to overcome this difficulty, some sources have a heavy language for foreign students who do not speak Turkish at advanced level. Moreover, it is difficult to understand the subject of "gerundial" because the "sentence items" in the sources are left behind the "gerundial" ones. In this study, the sources used in teaching Turkish as a foreign language, adjective verb attachments in Turkish teaching centers –An and –DIk how the teaching of the appendix will be determined, the differences and deficiencies in the sources will be determined. The aim of this course is to enable foreign students to use these sentence combinations in communication and writing by making them functional. Then, it was stated how these attachments should be taught with respect to the "sentence item" and the meaning of time, and which aspects should be taken into consideration in the sentence unification exercises, and the reasons for the necessity of teaching the sentence items and passivity earlier.
___
- Aksan, D. (1989). Anlambilim,
Yayınevi.
anlambilim konuları ve Türkçenin anlambilimi.Ankara: Engin
- Büyüköztürk, Ş. & Çakmak, E.K. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: PegemA Akademi.
- Elliot, J. (1991). Action Research for Educational Change. Buckingham: Open University Press.
- Erkman-Akerson, F. , Ozil, Ş. (1998). Türkçede niteleme sıfat işlevli yan tümceler. İstanbul:
Simurg.
- Glanz, J. (1999). A Primer on antian research for the school administratars. The Clearing House, May-
June, p:301 -304.
- Gün, M; Akkaya, A; Kara, Ö. T.( 2014). Yabancılara Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarının Türkçe
Öğretim Merkezlerinde Görev Yapan Öğretim Elemanları Açısından Değerlendirilmesi.
Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of
Turkish or Turkic Volume 9/6 Spring 2014, p. 1-16, ANKARA.
- Johnson, A. P. (2015). Eylem araştırması el kitabı. Anı yayıncılık, Ankara.
- Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Korkmaz, Z.(2003). Türkiye Türkçesi grameri. Şekil Bilgisi. Ankara: TDK Yayınları.
- Leontiç,
M. (2017). Türkçede
fiilimsiler.
marija%20leontik.pdf.(23.02.2018).
http://eprints.ugd.edu.mk/19365/2/hikmet-29-
- Nurlu, M. Ve Kaya, M(2017). Özgün Ve Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi İçin Sadeleştirilmiş
Metinlerde Fiilimsi Kullanımı: Dokuzuncu Hariciye Koğuşu Ve Yılkı Atı Örneği. Turkish
Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or
Turkic Volume 12/28, p. 325-342.
- Melanlıoğlu, D. (2012). Yabancılara Türkçe Öğretenlerin Hâl Eklerinin Öğretimine İlişkin Görüşleri:
Nitel Bir Araştırma. Turkish Studies, International Periodical For The Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic Volume 7/4, Fall 2012, p. 2401-2411.
- Pirinç, D.(2010). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde ortaçların incelenmesi ve öğretimi. Yüksek
Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Polat,
H.(2014).
Ana
Dili
Rusça
Olanlara
Türkçe
Öğretiminde
Ortaçlar
I.
http://www.jasstudies.com/Makaleler/113389361_21Dr.%20H%C3%BCseyin%20POLAT.pd
f( 21.02.2108).
- Yıldırım, C. (1966). Eğitimde Araştırma Metotları. Akyıldız Matbaası: Ankara.