YAYGIN ÇEVRE EĞİTİMİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA: SÜRDÜRÜLEBİLİR KENT MODELİ ÖNERİSİ

Hızlı kentleşme ve aşırı nüfus artışının yol açtığı çevre bozulması kent yaşamının sürdürülebilirliğini ciddi ölçüde tehdit etmektedir. Ekosistemde kent ve kır bir bütün olup kent yaşamının sürdürülebilir hale gelmesi, ilgili bütün tarafların sürdürülebilir pratiklerin yaygınlaşması yönünde bilinçlendirilmeleriyle mümkün olabilir. Kent yaşamını sürdürülebilir hale getirmeye yönelik dünyanın çeşitli yerlerinde sürdürülebilir kent politikaları geliştirilmekte ve hayata geçirilmektedir. Bu politikaların arkasında kent yaşamını, sürdürülebilir pratiklerin doğaya uygunluk, yeterlik, verimlilik, katılım ilkelerine uygun şekilde tasarlama fikri yatmaktadır. Kent yaşamında gıda, giyim, ısınma, barınma, enerji ve elektrik, temizlik, kozmetik, sağlık, eğlence, dinlenme, eğitim, kültür, spor, ulaşım, tarım, çiftçilik gibi gündelik tüketim ihtiyaçlarıyla ortaya çıkan sürdürülebilir pratikler, sürdürülebilir kent dönüşümünün gerçekleşmesinde etkin rol almaktadır. Sözü edilen sürdürülebilir pratiklerin yaygınlaşması büyük ölçüde toplum tarafından benimsenmesi ve toplumsal katılımın sağlanmasına bağlıdır. Bu noktada sürdürülebilir pratiklerin yaygınlaşabilmesi için kent sakinlerine, yerel yönetim yetkililerine, uzmanlara, Sivil Toplum Kuruluşlarına (STK) ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarda önemli görevler düşmektedir. Buradan hareketle araştırmada, doktora tezi çalışmasında geliştirilmiş olan “sürdürülebilir kent modeli” tanıtılmaktadır. Bu çalışma tarama modeli türünde yürütülmüştür. Araştırma amaçlı örnekleme tekniği ile belirlenen Muğla ili Menteşe ilçe merkezinde kentsel yaşam pratiklerini kapsamaktadır. Veriler “yerinde gözlem”, “yüz yüze görüşme”, “derinlemesine görüşme” ve “doküman analizi” türünde nitel veri toplama araçları ile toplanmıştır. Belirlenen parametreler ve sürdürülebilir pratikler üzerinden içerik analizi ile çözümlenmiştir. Ulaşılan bulgular doğrultusunda, kent yaşamında sürdürülebilir pratiklerin yaygınlaşması için öneriler sunulmuştur.

A STUDY OF INFORMAL ENVIRONMENTAL EDUCATION: SUGGESTION FOR A SUSTAINABLE URBAN MODEL

Environmental degradation caused by rapid urbanization and over-population growth seriously threatens the sustainability of urban life. Sustainability of urban life can only be achieved by raising awareness among all parties about the spread of sustainable practices. Sustainable urban policies are developed and implemented in various parts of the world to make urban life sustainable. Behind these policies lies the idea of designing urban life in accordance with the principles of sustainable practices such as conformity to nature, competence, efficiency and participation. Sustainable practices emerging through the needs felt in everyday life such as food, clothing, heating, housing, energy and electricity, cleaning, cosmetics, health, leisure, recreation, education, culture, sports, transportation, agriculture, farming, etc. play effective roles in the realization of sustainable urban transformation. The proliferation of these sustainable practices depends to a large extent on their adoption by the community and social participation. At this point, in order for sustainable practices to become wide spread, urban residents, local government officials, experts, non-governmental organizations (NGOs) should assume important duties in economic, social and environmental dimensions. In this connection, “sustainable urban model” developed in a doctoral dissertation is introduced in the current research. This study was conducted in line with the survey model. The scope of the current study covers the urban life practices in the central province of the city of Muğla determined by means of the purposive sampling technique. The data were collected by using qualitative data collection tools such as “on-spot observations”, “face-to-face interviews”, “in depth interviews” and “document analysis”. They were analyzed through the content analysis on the basis of pre-determined parameters and sustainable practices. In light of the findings, some suggestions were made to make sustainable practices more widespread in urban life.

PDF

___

Ağı-Günerhan, S. (2012). Doğal öneme sahip alanlar kapsamında sürdürülebilir kent olgusu üzerinde araştırmalar, (Yayımlanmış Doktora Tezi). İzmir ili örneği. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü: İzmir. Erişim adresi https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=RYan9_S- Z7Eir3xdWGXBiG3Xk_MZteUNEEBp6vTxJnTlsWV1bJH0-7vpt18xHd6K
Akçakaya, O. (2016). Kentsel sürdürülebilirliğin uygulanması ve ölçülmesi bağlamında yerel yönetimlerin fonksiyonu. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4, 47-64. Erişim adresi https://www.ardahan.edu.tr/iibfdergi/arsiv/4/04.pdf
Aribigbola, A. (2012). Water Supply Situationin Owo, Ondo State, Implication for Sustainable City Development in Nigeria, (Phd Thesis). European Journal of Business andSocialSciences, 1(2), 25-34, 2012. Retrieved from http://www.ejbss.com/recent.aspx
Banister, D., Watson, S. & Wood, C. (1997). Sustainable cities: transport, energy and urban form. Environment and Planning B: Planning and Design, 24, 125-143. https://doi.org/10.1068/b240125
Bashir, M., Afsal, M. & Azeem, M. (2008). Reliability and validity of qualitative and operational research paradigm. Pakistan Journal of Statistics and Operation Research · January. DOI: 10.18187/pjsor.v4i1.59 · Source: OAI
Batten, J. J. (2015). Sustainable cities index, ARCADIS. Retrieved https://www.arcadis.com/media/E/F/B/%7BEFB74BBB-D788-42EF-A761- 4807D69B6F70%7D9185R_Arcadis_whitepaper_2015.pdf from
Campbell, S. (1996). Greencities, growing cities, justcities? Urban planning and the contradictions of sustainable development. Journal of the American Planning Association, 1-30. Retrieved from http://www-personal.umich.edu/~sdcamp/Ecoeco/Greencities.html
Chiesura, A. (2004). The role of urban parks for the sustainable cities. Department of Leisure, Tourismand Environment, Wageningen University Generaal Foulkseweg 13, Wageningen 6703 BJ, The Netherlands, 68, 129-138. Retrieved from doi:10.1016/j.landurbplan.2003.08.003
Cohen, B. (2006). Urbanization in the developing countries: Currenttrends, future projections and key challenges for sustainability. Technology in Society 28, 63-80. Retrieved from https://ac.els- cdn.com/S0160791X05000588/1-s2.0-S0160791X05000588-main.pdf?_tid=6f3b8e54-09c0- 11e8-bae1-00000aab0f6b&acdnat=1517758454_de04fcfe217dff2459dda278a1081e5b
Dempsey, N., Bramley, G., Power, S. & Brown, C. (2009). The social dimension of sustainable development: defining urban social sustainability. 2009 John Wiley &Sons, Ltd and ERP Environment. DOI: 10.1002/sd.417
Goodling, E., Green, J. & N. McClintock, (2015). Uneven development of the sustainable city: shifting capital in Portland, Oregon. Urban Studies and Planning Faculty Publications and Presentations. 107. Retrieved from http://pdxscholar.library.pdx.edu/usp_fac/107
Heinberg, R. (2010). What is a sustainable city? The Edmonton Sustainability Papers, 1, 1-13.
Hopwood, B. & Mellor, M. (2007). Visioning the Sustainable City, 2007. 18(4), 75-91. Retrieved from http://proquest.umi.com/pqdlink?did=1403841821&Fmt=3&clientI d=5239&RQT=309&VName=PQD
Haughton, G. (1999). Searching for the sustainable city: competing philosophical rationales and processes of ideological capture’ in Adelaide. South Australia, Urban Studies, 36(11), 1891- 1906. Retrieved from http://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1080/0042098992665
Karakaya Ayalp, E. (2016). Agro food system transitions? Exploring alternative agro food initiatives in İzmir, Turkey, (Doctor of Philosophy Thesis). İzmir Institute of Technology: İzmir. Retrieved from https://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/53399933/10118212.pdf?AWSAccessKe yId=AKIAIWOWYYGZ2Y53UL3A&Expires=1541443082&Signature=akkD6uaWauBCunq Q0TuyfjZxU7A%3D&response-content- disposition=inline%3B%20filename%3DAgro_Food_System_Transitions_Exploring_A.pdf
Karakurt-Tosun, E. (2009). Sürdürülebilirlik Olgusu ve Kentsel Yapıya Etkisi. Paradoks, Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 5(2), 1305-7979.
Kenworthy, J. (2004). The eco-city: Ten key transport and planning dimensions for sustainable city development. Environment &Urbanization Copyright, 2006 International Institute for Environment and Development (IIED), Australia, 18(1), 67–85. Retrieved from https://doi.org/10.1177/0956247806063947
Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayıncılık, Ankara.
Leitmann, J. (1999). Sustaining cities: Environmental planning and management in Urban Design. McGraw Hill Professional Architecture, USA , 2(49), 105-131.
Loures, L.,Santos R. & Thomas, T. (2007). Urban parks and sustainable city planning, the case of Portimao, Portugal. WseasTransactions on Environment and Development, 10(3), 2007. Retrieved from http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.537.5484&rep=rep1&type=pdf
Lynas, M. (2007). Carbon calculator. Çeviren, Kutluğ, N. (2009). Karbon ayak iziniz İstanbul: Açık Radyo Kitapları.
Lynch, A., Andreason, S., Eisenman, T., Robinson, J., Steif, K. & Birch, E.L. (2011). Sustainable urban development indicators for the United States. Penn Institute for Urban Research, 1-62. Retrieved from http://penniur.upenn.edu/uploads/media/measuring-u-s-sustainable-urban- development.original.pdf
National Geographic, May 2014.
Newman, P. W. G. (1999). Sustainability and cities, extending the metabolism model. Murdoch University, Perth, WA, 6160, Australia, Australia, 44, 219-226. Retrieved from https://pdfs.semanticscholar.org /5b91/fbb4ef6e6a50e68bb3b0e233e3e60535c89a.pdf
Özdemir, O. (2007). Yeni bir çevre eğitimi perspektifi: ”Sürdürülebilir gelişme amaçlı eğitim”. Eğitim ve Bilim, 32(145), 23-39. Erişim adresi http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/viewFile/813/166%20adresinden%2006.1 0.2011
Özdemir, O. (2012). Biyoteknoloji politikalarına katılım: Uyuşmazlık ve uzlaşma potansiyeli. Amme İdaresi Dergisi, 45(3), 81-107. Erişim adresi http://www.todaie.edu.tr/resimler/ekler/53b23e6e77cbe3f_ek.pdf?dergi=Amme%20Idaresi%2 0Dergisi
Özdemir, O. (2016). Ekolojik Okuryazarlık ve Çevre Eğitimi. Pegem Akademi, Ankara.
Prugh, T. (2016). Kır-kent Göçü, Yaşam Tarzları ve Ormansızlaşma. Çeviren, Kutluay, D. (2016). Dünyanın Durumu 2016, Bir kent sürdürülebilir olabilir mi? (319-332). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
Sauve, L. (1996). Environmental education and sustainable development: further appraisal. Canadian. Journal of Environmental Education, 1(1), 56-89.
Seasons, M. (2003). Indicators and core area planning: Applications in Canada’s mid side cities. Planning Practice and Research, 18, 77-79. Retrieved from https://evaluationcanada.ca/distribution/20030601_seasons_mark.pdf
Tanrıverdi, B. (2009). Sürdürülebilir çevre eğitimi açısından değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 34(151), 89-103. ilköğretim programlarının
Tunçer, P. (2016). Sürdürülebilir kentleşme politikaları ve Türkiye. Turkish Studies, 11(2), 1267-1300. Erişim Adresi http://www.turkishstudies.net/Makaleler/827919958_60Tun%c3%a7erPolat- sos-1267-1300.pdf
Uçak, E. (2018). Çevre dersinde uygulanan senaryo temelli öğrenmenin fen bilgisi öğretmen adaylarının akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Turkish Studies, 13(19), 1867-1881. Erişim Adresi http://www.turkishstudies.net/Makaleler/286122852_101U%c3%a7akEsra-egt- 1867-1881.pdf
Ünal, F. (2011). İlköğretimde sürdürülebilir çevre eğitiminin yeri. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 132, 68-73. Erişim adresi http://www.vizyon21yy.com/documan/Egitim_Ogretim/Onemli_Gunler_Kuruluslar/Dunya_C evre_Gunu_Haftasi/Ilkogretimde_Surdurulebilir_Cevre_Egitiminde_Suyun_Yeri.pdf
Viljoen, A. & Wiskerke, J. (2012). Sustainable food planning evolving theory and practice. Wageningen Academic Publishers, Netherlands, 1, 385-392. Retrieved from http://eprints.brighton.ac.uk/10252/1/foodplanning_chapter31.pdf
White, L. & Lee, G. J. (2009). Operational research and sustainable development: Tackling the social dimension. European Journal of Operational Research, 193, 683–692. Retrieved from http://ifors.org/developing_countries/downloads/sept2_2011/White_2009_European-Journal- of-Operational-Research.pdf
Yiğitcanlar, T. & Ho Lee, D. (2013). Korean ubiquitous-eco-city: a smart-sustainable urban form or a branding hoax? Quinsland University of Technology, Technological Forecasting and Social Change, 89, 100-114. Retrieved from http://isiarticles.com/bundles/Article/pre/pdf/44982.pdf
Zahav, E. E. (2013). The sustainablecity. PGD in sustainable development planning &management, 2013.