ÖĞRETMENLERİN SINIF YÖNETİMİ YETERLİKLERİ, ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUMLARI VE İŞ DOYUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Bu araştırmada, öğretmenlerin sınıf yönetimi yeterliklerinin ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının öğretmenlerin iş doyumlarının önemli bir yordayıcısı olup olmadığını belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın çalışma evrenini, 2014-2015 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Ankara ili merkez ilçelerinden Gölbaşı ilçesi merkezde görev yapan 181 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada örneklem alma yoluna gidilmeyerek öğretmenlerin tamamına ulaşılmaya çalışılmış ve çalışma evreninin %72'sine ulaşılmıştır. Araştırmada öğretmenlerin sınıf yönetimi yeterliklerini belirlemek amacıyla araştırmacı (2009) tarafından geliştirilmiş olan sınıf yönetimi yeterlikleri ölçeği (SYYÖ) kullanılmıştır. Ölçek kullanılmadan önce ölçeği güncellemek ve ölçeğin psikometrik özelliklerini yeniden değerlendirmek amacıyla Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi son sınıfta öğrenim gören 300'ü kız 100'ü erkek olmak üzere toplam 400 öğrenciye pilot uygulama yapılmıştır. Toplamda 47 madde oluşan ölçeğin yapı geçerliğini belirlemek için Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) uygulanmıştır. Ölçeğin güvenirliği ise Cronbach Alfa iç tutarlık katsayısı, düzeltilmiş madde toplam korelasyonu ve %27'lik üst ve alt grupların madde ortalamaları arasındaki farkların anlamlılığı t testi ile incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda, ölçeğin beş faktörlü yapısını koruduğu ve psikometrik özelliklerinin uygun değerler içerisinde olduğu gözlenmiştir. Ayrıca öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla Çetin (2006) tarafından öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarını belirlemek için geliştirilen ve sonrasında öğretmenlere yönelik kullanılmak amacıyla revize edilen tutum ölçeği, öğretmenlerin iş doyumlarını belirlemek için Kuzgun, Sevim ve Hamamcı (2005) tarafından geliştirilen mesleki doyum ölçeği kullanılmıştır. Araştırma bulguları, öğretmenlerin sınıf yönetimi yeterlikleri, öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile iş doyumu arasında pozitif yönde ve anlamlı ilişkiler olduğunu göstermektedir. Regresyon analiz sonuçlarına göre ise; öğretmenlerin sınıf yönetimi yeterliklerinin iş doyumunun anlamlı bir yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir.

THE RELATIONSHIP BETWEEN THE CLASSROOM MANAGEMENT COMPETENCE OF TEACHERS AND THEIR ATTITUDES TOWARDS THE PROFESSION OF TEACHING AND JOB SATISFACTION

In this study, it was tried to determine whether or not the classroom management competence of teachers and their attitudes towards the profession of teaching significantly predicted their job satisfaction. The study was conducted in the relational screening model. Target population of the study consisted of 181 classroom teachers working in the county town of Gölbaşı, which is among the county towns of Ankara province, in the spring term of the school year of 20142015. No sampling was performed in the study and all the teachers were tried to be reached and in the end, 72% of the population could be reached. Classroom management competence scale (CMCS), which was developed by the researcher (2009) in an attempt to determine the classroom management competence of teachers, was used in the study. Before using the scale, a pilot application was performed on totally 400 students (300 female and 100 male) receiving education in the senior class of Gazi University Faculty of Education for the purpose of updating the scale and reevaluating the psychometric features of the scale. Exploratory Factor Analysis (EFA) and Confirmatory Factor Analysis (CFA) were applied for the purpose of determining the construct validity of the scale involving totally 47 items. While the reliability of the scale was examined via the Cronbach Alpha internal consistency coefficient and corrected item total correlation; the significance of the differences between item averages of 27% supergroups and subgroups was examined via the t test. As a result of the analyses, it was observed that the scale protected its five-factor structure and its psychometric features remained within convenient values. We also used an attitude scale that was developed by Çetin (2006) for the purpose of determining the attitudes of teachers towards the profession of teaching and the attitudes of preservice teachers towards the profession of teaching and then revised to be used on behalf of teachers, and an occupational satisfaction scale that was developed by Kuzgun, Sevim and Hamamcı (2005) for the purpose of determining the job satisfaction of teachers. The study findings show that there are positively significant relationships between the classroom management competence of teachers, their attitudes towards the profession of teaching and job satisfaction. According to the results of the regression analysis, on the other hand; classroom management competence of teachers significantly predict job satisfaction

PDF

___

Akın, U. ve Koçak, R.(2007). Öğretmenlerin Sınıf Yönetimi Becerileri ile İş Doyumları Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 51, 353-370.
Akkaya, N. (2009). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi, 25, 35-42.
Akşit, A. N. (2010). Çalışanların İş Doyumunu Etkileyen Bireysel Ve Örgütsel Faktörler İle Sonuçlarına İlişkin Kavramsal Bir Değerlendirme. Türk İdare Dergisi, 467, 31-51.
Anastasi, A. (1982). Psychological Testing. New York: Mac Millan Publishing Co. Inc.
Arı, R. ve Saban, A. (2000). Sınıf Yönetimi. Konya: Mikro Dizgi.
Aslan, D. ve Akyol, A. K. (2006). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları Ve Mesleki Benlik Saygılarının İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (2), 51-60.
Aşkar, P. ve Erden, M. (1987). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeği. Çağdaş Eğitim, 121, 8-11.
Aydın M. (1994) Eğitim Yönetimi. Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.
Balcı, A. (2006). Sosyal Bilimlerde Araştırma. Ankara: Pegem A.
Baltaş, A. ve Baltaş, Z. (1993). Stres ve Başa Çıkma Yolları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Başar, H.(2009). Sınıf Yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Bozkırlı, K.Ç.ve Er O. (2011). Türkçe Ve Türk Dili Ve Edebiyatı Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (Kafkas Üniversitesi Örneği). Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 6(4) ,457-466.
Buluç, B.ve Demir,S.(2015). İlk ve Ortaokul Öğretmenlerinin Öz-Yeterlik Algıları ile İş Doyumları Arasındaki İlişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 16, Sayı 1, 289-308.
Can, G. (1987). Öğretmenlik Meslek Anlayışı Üzerine Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi c:2, s:1
Can, Ş. (2010). Tezsiz Yüksek Lisans Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İLKE), 24, 13-28.
Chen, Y. (2007), “Relationships among service orientation, job satisfaction and organizational commitment in the international tourist hotel industry,” Journal of American Academy of Business, c.4, ss.24.
Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2000). Research methods in education. 5th ed. London New York: Routledge Falmer.
Coşkun, M.K. (2011). Din Kültürü Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları: İlahiyat- Eğitim DKAB Karşılaştırması. EKEV Akademi Dergisi, 48, 247-257.
Çelik, M. (2008). Anadolu Liselerinde Görev Yapan Öğretmenlerin Öğretmenlik Tutumları İle Örgüt Kültürü Arasındaki İlişki, Fatih İlçesi Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Çelik, H. (2003). Fen bilgisi, fizik, kimya, biyoloji öğretmenlerinin iş doyumu (Kırıkkale örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
Çeliköz, N. ve Çetin, F. (2004). Anadolu Öğretmen Lisesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarını Etkileyen Etmenler. Milli Eğitim Dergisi, 162 (1), 139-157.
Çetin, Ş. (2006). Öğretmenlik mesleği tutum ölçeğinin geliştirilmesi (geçerlik ve güvenirlik çalışması). Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 28-37.
Erdem, C. (2012). Türk Dili Ve Edebiyatı Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Yeterlilik Algıları ve Tutumları Üzerine Bir Araştırma. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish, 7(4),1727-1747.
Erigüç, G. (2000) “Sağlık Personelinin Kişisel Özelliklerine Göre İş Doyumu Üzerine Bir İnceleme” Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 5(3):7-40.
Ertürk, E. ve Keçecioğlu, T. (2012).Çalışanların İş Doyumları ile Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkiler: Öğretmenler Üzerine Örnek Bir Uygulama. Ege Akademik Bakış Dergisi. Cilt: 12. Sayı: 1. 39-52.
Gencer, A. (2002). Öğretmenlerinin iş doyumu ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Gençay, A. Ö. (2007). Beden eğitimi öğretmenlerinin iş doyumu ve mesleki tükenmişliklerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 2, 765-780.
Goddard, R. D. & Goddard, Y. L. (2001). A Multilevel Analysis of The Relationship Between Teacher and Collective Efficacy Urban Schools. Teaching and Teacher Education, 17, 807–818.
Gökyer, N. ve Özer, F.(2014). Aday Öğretmenlerin Sınıf Yönetimi Yeterliliklerine İlişkin Algıları. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 691-712.
Gündüz, Y. (2001). Öğretmenlerin Sınıf Yönetimindeki Yeterlilikleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Gürbüz, H., ve Kışoğlu, M. (2007). Tezsiz yüksek lisans programına devam eden fen-edebiyat ve eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları (Atatürk Üniversitesi örneği). Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (2), 71–83.
Güven, E. D. ve Cevher, F. N. (2005). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 85-107.
İlgar, L. (2007). İlköğretim Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi Becerileri Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. S.12-13.
İpek, C. ve Camadan, F. (2011). Sınıf öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ve öz- yeterlilik inançları. 10. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, 5-7 Mayıs 2011, Sivas.
Kağan, M. (2005). Devlet ve özel ilköğretim okulları ile rehberlik ve araştırma merkezlerinde çalışan rehber öğretmenlerin iş doyumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Karasar, N. (1984). Bilimsel Araştırma Metodu. Ankara: Hacetepe Taş Kitapçılık.
Karaköse, T. ve Kocabaş, İ. (2006). Özel ve devlet okullarında öğretmenlerin beklentilerinin iş doyumu ve motivasyon üzerine etkileri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 2, 3-14.
Keser, A. (2007) “İş Tatmininden Yaşam Tatminine Bireysel Tatmin” içinde: Solmuş, T. Endüstriyel Klinik Psikoloji ve İnsan Kaynakları Yönetimi: Kuramdan Uygulamaya Psikoloji, I. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul.
Kılıçoğlu, S., Araz. N. ve Devrim, H. (1973). “Tutum”. Meydan Larousse. Büyük Lügat ve Ansiklopedi (19.cilt). İstanbul: Meydan Yay.
Klassen, R. M., And Chiu, M. M. (2010). Effects on teachers' self-efficacy and job satisfaction: Teacher gender, years of experience, and job stress. Journal of Educational Psychology, 102(3), 741-756.
Korkmaz, N. (2007). İlköğretim okullarında etkili sınıf yönetiminde öğretmen davranışlarının incelenmesi İstanbul-Tuzla ilköğretim okullarında pilot bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Kuğuoğlu, İ. H.(2005). Sınıf Öğretmenliği bölümü Mezunu Aday Öğretmenlerin Kendi Algılamalarına Göre Sınıf Yönetimi Alanındaki Yeterliliklerine dair Görüşleri ve Öneriler. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi. Sayı: 11.
Kuzgun, Y., Sevim. A.S., & Hamamcı, Z. (2005). Mesleki Doyum Ölçeğinin Geliştirilmesi. Rehberlik ve Psikolojik Danışmada Kullanılan Ölçme Araçları Dizisi, 1, 81-87.
Marzano, R.J. (2003). Classroom Management That Works. Alexandria, V.A.: Association for Supervision and Curriculum Development.
Marzano, R. J. & Marzano, J. S. (2003). The Key To Classroom Management. Educational Leadership. 61 (1). 6-18.
Marx, E. & Granger, R. C. (1992). The policy implications of job satisfaction ratings for recruiting and retaining early childhood teachers. Child and Youth Care Forum, 21(4). 229-246.
Mete. C. (2006). İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin kişilik özellikleri ile iş tatmin düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Naktiyok, A., & Kaygın, E. (2012). Tükenmişlik ve İş Tatmini Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(1), 23- 32.
Netemeyer, R. G., Bearden, W. O., & Sharma, S. (2003). Scaling Procedures: Issues and Applications. Sage Publications, 151-153.
Oğuz, A. ve Topkaya, N. (2008). Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Öğrencilerinin Öğretmen Özyeterlik İnançları İle Öğretmenliğe İlişkin Tutumları. Akademik Bakış, 14, 23-36.
Özşaker, M.(2013). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin Öz-Yeterlikleri, Tükenmişlikleri ve İş Doyumlarının İncelenmesi. Uluslararası Hakemli Akademik Spor Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi. Cilt 8, Sayı 3, 37-54.
Pehlivan, K. B. (2008). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Sosyo-Kültürel Özellikleri Ve Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları Üzerine Bir Çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 151-168.
Sayın, S. (2003). Farklı Programlarda Okuyan Öğretmen Adayı Üniversite Öğrencilerinin Empatik Eğilimi, Öğretmenlik Mesleğine Karşı Tutum Ve Mesleki Benlik Saygısı. Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(6), 74-84.
Schermelleh-Engel, K., & Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit. Measures Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
Selvi, K. (2010). Teachers’ competencies. Cultura International Journal of Philosophy of Culture and Axiology, 7(1), 167-175.
Skaalvik, E. M. (2011). Teacher job satisfaction and motivation to leave the teaching profession: Relations with school context, feeling of belonging, and emotional exhaustion. Doctoral Dissertation. Norwegian University.
Sulu, H. (2007). Resmi ve özel ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin iş tatmin düzeyleri ile denetim odağı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Semerci, N ve Semerci, Ç. (2004). Türkiye’de Öğretmenlik Tutumları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 14(1), 137-146.
Terzi, Ç. (2001). Öğretmenlerin sınıf yönetimi anlayışlarına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Tunacatan, S. ve Çetin, S. (2009). Lise Öğretmenlerinin İş Doyumunu Etkileyen Faktörlerin Tespitine İlişkin Bir Araştırma. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 29, 155-172.
Ünal, S., Ada S. (2003). Sınıf Yönetimi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fak.
Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeğinin Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45, 109-127.
Varış, F.(1988). Eğitimde Program Geliştirme. A.Ü.Eğitim Fakültesi Yayınları, Ankara.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2000). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (7. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, N. (2008). Dersin akışını bozan istenmeyen davranışları yönetme stratejilerinin incelenmesi, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 1-38.
Zeynep, F.(2014). Öğretmenlerin İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 10, Sayı 23, 157-171.