ÖĞRETMEN ADAYLARININ EĞİTSEL OYUN TASARLAMA VE UYGULAMA DURUMLARI

Bu araştırmanın amacı, Fen Bilgisi ve Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının öğretim sürecinde eğitsel oyun tasarlama ve uygulama aşamalarındaki durumlarının ortaya çıkarılması ve bu tekniğine yönelik görüşlerinin alınmasıdır. Bu amaç kapsamında araştırmanın deseni incelendiğinde, durum çalışmasına uygunluk gösterdiği belirlenmiştir. Çalışma grubunu, Türkiye’de bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinde 2017-2018 bahar yarıyılında okutulmakta olan öğretmenlik uygulaması dersini alan 9 fen bilgisi; 9 sosyal bilgiler olmak üzere toplamda 18 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Adayların öğretim sürecinde eğitsel oyun tekniğini uygulamalarının gözlemlenebilmesi için Sömen ve Akcanca’nın (2018) geliştirmiş oldukları 31 maddelik ‘Eğitsel Oyunları Değerlendirme Gözlem Formu’ ndan (EODGF) yararlanılmıştır. Bunun yanında adayların bu tekniğin uygulanmasına ilişkin görüşlerinin belirlenebilmesi için yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Öğretim sürecinde eğitsel oyunların kullanımına ilişkin 6 saatlik verilen eğitim sonrasında, belirlenen konu ve kazanım kapsamında adaylardan eğitsel oyun tasarlamaları istenmiştir. Her öğretmen adayının tasarladığı eğitsel oyunun gözlenmesi 2 uzman tarafından ayrı gözlem formlarıyla yapılmıştır. 31 madde bulunan EODGF’nin her bir maddesi üçlü derecelendirme (gözlendi, kısmen gözlendi, gözlenmedi) kriteri ile değerlendirilmiştir. Ayrıca uygulama sürecinin sonunda öğretmen adaylarının, yarı yapılandırılmış görüşme formları aracılığıyla sürecin tamamına ilişkin görüşleri alınmıştır. Görüşme formundan elde edilen verilerin açıklanması için açıklayıcı ve çıkarımsal kodlar kullanılmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda Fen Bilgisi ve Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının eğitsel oyunu tasarlarken, daha çok eğitsel oyunu konu ile ilişkilendirmede ve etkin katılımı sağlayacak nitelikte oyun tasarlamada zorlandıkları belirlenmiştir. Adaylar tasarladıkları oyunları uygulama aşamalarında ise daha çok sınıf kontrolünü sağlama, materyal seçimi, oyunun kurallarını uygulama konusunda sorun yaşadıklarını belirtmişlerdir. Gözlem sonucunda elde edilen bulgulara göre, Fen Bilgisi ve Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının eğitsel oyun tekniğinin uygulanması aşamasında süreyi kullanma, oyunun özgün olması, sınıf kontrolünü sağlama ve öğrencilerin etkin katılımını sağlamaları gibi noktalarda yer yer yetersiz oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen sonuçlar ışığında öğretmen adaylarının yaşadıkları zorluk ve sorunları en aza indirgemek adına lisans eğitiminde eğitsel oyun tekniğinin kullanımına yönelik teorik ders almaları ve edindikleri bilgileri öğretmenlik uygulaması gibi deneyim kazanmaya yönelik derslerde uygulamaya dökebilmeleri konusunda desteklenmelerinin faydalı olabileceği düşünülmektedir.

PROSPECTIVE TEACHERS’ EDUCATIONAL GAME DESIGNING AND APPLICATIONS

The aim of the study is to reveal the current situation of prospective teachers at the Science and Social Studies Education Departments on educational game designing and applications, and to learn about their opinions about these techniques. In this sense, it was designed in a case study. The study sample consisted of 18 prospective teachers who were attending a teaching practice course at a public university’s education faculty in Turkey in 2017-2018 spring term. Among the 18 participant prospective teachers, 9 were from the Science Education Department while another 9 were from the Social Studies Education Department. An Educational Games Assessment and Observation Form (EGAOF) which was developed by Sömen and Akcanca (2018) and include 31 items, was used to observe the participant prospective teachers’ educational game practices. Additionally, a semi-structured interview form was also administered to determine the participants’ opinions about making use of this technique in education. Following a 6-hour training on the use of educational games in education, the participants were asked to design educational games within the scope of the given training. Every participants’ design was observed and assessed by 2 different experts with separate observation forms. Every item in 31-item EGAOF was measured based on three-level ratings (observed-partially observed-not observed). Also, at the end of application process, the opinions of the participant prospective teachers were received with semi-structured interview forms. Those opinions were analyzed with explanatory and inferential codes. According to the study findings, it was found that the participant prospective teachers had the most difficulty in associating the game with the topic and in designing a game that promotes active participation. In the application phase, the participants were seen to have difficulty in maintaining classroom management, material selection and applying the game rules. To the observation results, they had partial problems in time management, designing a unique game, classroom management and maintaining active participation of students. Considering the results and findings of the study, it is suggested that prospective teachers can be provided with more theoretical and practical opportunities during their undergraduate education so that they can minimize the problems they might encounter and have opportunity to practice making use of educational games in education.

PDF

___

Açıkgöz Ün, K. (2003). Aktif Öğrenme (7. Baskı). İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.
Akandere, M. (2003). Eğitici Okul Oyunları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Akcanca, A. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarına yönelik bilimsel yaratıcılığı destekleyen öğretim teknikleriyle hazırlanmış etkinliklerin değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Altınbulak, D., Emir, S. & Avcı, C. (2006). Sosyal bilgiler öğretiminde eğitsel oyunların erişiye ve kalıcılığa etkisi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 35-51.
Altunay, D. (2004). Oyunla desteklenmiş matematik öğretiminin öğrenci erişisine ve kalıcılığa etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Bayat, S., Kılıçarslan, H. & Şentürk, Ş. (2014). Fen ve teknoloji dersinde eğitsel oyunların yedinci sınıf öğrencilerinin akademik başarısına etkisinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 204-216.
Can, S. & Çava, G. (2018). Sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre ilkokulda uygulanan oyun ve fiziki etkinlikler dersinin değerlendirilmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 261- 273.
Can, S. & Yıldırım, M. (2017). Eğitsel oyunlarla fen dersine “var mısın yok musun?”. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 14-30.
Coşkun, H., Akarsu, B. & Kariper, A. (2012). Bilim öyküleri içeren eğitsel oyunların fen ve teknoloji dersindeki öğrencilerin akademik başarılarına etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 93-109.
Çoban, B. & Nacar, E. (2008). İlköğretim 2. Kademe Eğitsel Oyunlar (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Chen, Z. H. (2014). Exploring students’ behaviors in a competition-driven educational game. Computers in Human Behavior, 35, 68-74.
de-Marcos, L., Garcia-Lopez, E. & Garcia-Cabot, A. (2016). On the effectiveness of game-like and social approaches in learning: comparing educational gaming, gamification & social networking. Computers & Education, 95, 99-113.
Demir, M. (2012, Haziran). 7. Sınıf vücudumuzdaki sistemler ünitesinin oyun tabanlı öğrenme yaklaşımı ile işlenmesinin öğrencilerin akademik başarılarına ve fen teknoloji dersine karşı tutumlarına etkisi. 10. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitim Kongresi’nde sunulmuş bildiri. Niğde Üniversitesi. Niğde.
Erden, M. (1998). Sosyal Bilgiler Öğretimi. İstanbul: Alkım Yayınevi.
Gökbulut, Y. & Yumuşak, E. Y. (2014). Oyun destekli matematik öğretiminin 4. sınıf kesirler konusundaki erişi ve kalıcılığa. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9(2) Winter 2014, p. 673-689, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6117, ANKARA-TURKEY
Gülhan, G. (2012). 10-12 yaş grubu ilköğretim öğrencilerinin sosyal beceri düzeyleri üzerine eğitsel oyunların etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Gülsoy, T. & Uçgun, D. (2013). 6. sınıf öğrencilerinin kelime hazinesinin geliştirilmesinde eğitsel oyunların etkisinin incelenmesi. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 8(13) Fall 2013, p. 943-952, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8499, ANKARA-TURKEY
Güneş, F. (2015). Oyunla öğrenme yaklaşımı. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 10(11) Summer 2015, p. 773- 786, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6102, ANKARA-TURKEY
Güneş, F. (2014). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Güven, S. & Özerbaş, M. A. (2016). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Hazar, Z. & Altun, M. (2018). Eğitsel oyunlara yönelik öğretmen görüşleri ve yeterliliklerinin incelenmesi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(1), 52-72.
Heidemann, S. & Hewitt, D. (2010). Play: The Pathway from Theory to Play. Readleaf Press: St. Paul.
Hromek, R. & Roffey, S. (2009). Promoting social and emotional learning with games, “it’s fun and we learn things”. Simulation & Gaming, 20(10), 1-19.
Karabacak, N. (1996). Sosyal bilgiler dersinde eğitsel oyunların öğrencilerin erişi düzeyine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Karabağ, G. & Aydoğan, O. (2015). Oyun yöntemiyle tarih öğretiminin öğrenci erişisine ve kalıcılığa etkisi. Turkish History Education Journal, 4(1), 67-88.
Kaya, S. & Elgün, A. (2015). Eğitsel oyunlar ile desteklenmiş fen öğretiminin ilkokul öğrencilerinin akademik başarısına etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(1), 329-342.
Kılıç, M. (2007). İlköğretim 1. sınıf matematik dersinde oyunla öğretimde kullanılan ödüllerin matematik başarısına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Kırbaş, Ş. & Koparan Girgin, G. (2018). İlkokulda eğitsel oyunlar tekniğinin öğretimdeki yerinin öğretmen görüşleri açısından incelenmesi. International Journal of Social Science, 65, 521-538.
Koçyiğit, S., Tuğluk, M. N. & Kök, M. (2007). Çocuğun gelişim sürecinde eğitsel bir etkinlik olarak oyun. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 324-342.
Korucu, S. & Kurtlu, Y. (2016). Türkçe öğretmenlerinin türkçe derslerinde eğitsel materyal olarak oyun ve oyuncak kullanımına yönelik görüş ve önerileri. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/9 Spring 2016, p. 539- 558, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9179, ANKARA-TURKEY
Lim, C. P., Nonis, D. & Hedberg, J. (2006). Gaming in a 3D multiuser virtual environment: Engaging students in science lessons. British Journal of Educational Technology, 37(2), 211-231.
Lou, Y., Abrami, P. & d'Apollonia, S. (2001). Small group and individual learning with technology: A meta-analysis. Review of Educational Research, 71(3), 449-521.
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1984). Qualitative Data Analysis: A Sourcebook of New Methods. California: Sage.
Moreno-Ger, P., Burgos, D., Martínez-Ortiz, I., Sierra, J. L. & Fernández-Manjón, B. (2008). Educational game design for online education. Computers in Human Behavior, 24(6), 2530- 2540.
Özdemir, A. (2006). Sosyal bilgiler öğretiminde oyun. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Özdenk, Ç. (2007). 6 yaş grubu öğrencilerinin psikomotor gelişimlerinin sağlanmasında oyunun yeri ve önemi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Özenç, E. G. (2007). İlk okuma ve yazma öğretiminde oyunla öğretim yöntemine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Özer, A., Gürkan, C. & Ramazanoğlu, O. (2006). Oyunun çocuk gelişimi üzerine etkileri. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 5(6), 67-79.
Özyürek, A. & Çavuş, Z. S. (2016). İlkokul öğretmenlerinin oyunu öğretim yöntemi olarak kullanma durumlarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(5), 2157-2166.
Pivec, M. & Kearney, P. (2007). Games for learning and learning from games. Organizacija, 40(6), 419-423.
Romine, X. (2004). Using games in the classroom to enhance motivation, participation and retention: A pre-test and post-test evaluation. Culminating Experience Action Research Projects 5, 286-295.
Sarı, Ç. S. (2011). Çocuk, oyun ve öğrenme. Eğitim Bir-Sen Dergisi, 7(20), 21-25.
Savaş, E. & Gülüm, K. (2014). Geleneksel oyunlarla öğretim yöntemi uygulamasının başarı ve kalıcılık üzerine etkisi. Trakya University Journal of Social Science. 16(1), 175-194.
Schumann, B. R. (2004). Effect of child-centered play therapy and curriculum-based small-group guidance on the behaviours of children referred for agression in a elementary scholl setting. Doctoral Dissertation. University of North Texas.
Selvi, M. & Öztürk Çoşan, A. (2018). The effect of using educational games in teaching kingdoms of living things. Universal Journal of Educational Research, 6(9), 2019-2028.
Senemoğlu, N., Gömleksiz, M. & Üstündağ, T. (2001). Öğrenmenin Oluşumu, İlköğretimde Etkili Öğretme ve Öğrenme Öğretmen El Kitabı. Ankara: TC MEB Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı.
Sömen, T. & Akcanca, N. (2018, Nisan). Tasarlanan eğitsel oyunların değerlendirilmesine yönelik gözlem formu geliştirilmesi. II. Uluslararası Sınırsız Eğitim ve Araştırma Sempozyumu Bildiri Kitabı (USEAS2018), s. 235-238, Muğla, Türkiye.
Tok, T. N. (2009). Etkili Öğretim için Yöntem ve Teknikler. A. Doğanay (Ed.), Öğretim İlke ve Yöntemleri içinde (4. Baskı, s. 161-209). Ankara: Pegem Yayıncılık.
Topçu, H., Küçük, S. & Göktaş, Y. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının ilköğretim matematik öğretiminde eğitsel bilgisayar oyunlarının kullanımına yönelik görüşleri. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 5(2), 119-136.
Torun, F. (2011). Çocuk hakları öğretiminde oyun yönteminin başarıya, kalıcılığa ve tutuma etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adıyaman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adıyaman.
Tortop, Y. & Ocak, Y. (2010). Sınıf öğretmenlerinin eğitsel oyun uygulamalarına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 1(1), 14-22.
Tural, H. (2005). İlköğretim matematik öğretiminde oyun ve etkinliklerle öğretimin erişi ve tutuma etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Tüzün, H. (2007). Blending video games with learning: Issues and challenges with classroom implementations in the Turkish context. British Journal of Educational Technology, 38(3), 465- 477.
Wang, Y. H. (2010). Using communicative language games in teaching and learning english in taiwanese primary schools. Journal of Engineering Technology and Education, 7(1), 126-142.
Whelan, D. L. (2005). Let the games begin. School Library Journal, 51(4), 40-43.
Yağız, E. (2007). Oyun-tabanlı öğrenme ortamlarının ilköğretim öğrencilerinin bilgisayar dersindeki başarıları ve öz-yeterlik algıları üzerine etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Yeşilkaya, İ. (2013). 7. sınıf sosyal bilgiler dersi" zaman içinde bilim" ünitesinin eğitsel oyun yöntemi ile öğretimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Nitel Araştırma Yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
Yıldız, E., Şimşek, Ü. & Ağdaş, H. (2018). The effects of educational game-ıntegrated group research method on academic achievement, attitude towards school, and retention of knowledge in teaching regulatory system. Journal of Turkish Science Education, 15(3), 91-105.
Yiğit, A. (2007). İlköğretim 2. sınıf seviyesinde bilgisayar destekli eğitici matematik oyunlarının başarıya ve kalıcılığa etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Yurt, E. (2007). Eğitsel oyun tekniği ile fen öğretimi ve yeni ilköğretim müfredatındaki yeri ve önemi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Muğla Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla.