ÖĞRETMEN ADAYLARININ ARAŞTIRMA VE LİSANSÜSTÜ EĞİTİME YÖNELİK TUTUMLARI

Eğitimde kalitenin en önemli değişkenlerinden biri öğretmenlerdir. Nitelikli bir eğitimin büyük ölçüde öğretmen faktörüne bağlı olduğu iddia edilebilir. Öğretmenlerin mesleklerinin gerektirdiği bilgi ve becerileri haiz olmaları, öğrenme-öğretme etkinliklerinin verimliliğini, kalitesini yükseltecek; eğitim hedeflerine ulaşılmasını hızlandıracak ve kolaylaştıracaktır. Bu araştırma, öğretmen adaylarının araştırmaya yönelik tutum düzeyleriyle lisansüstü eğitime yönelik tutum düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, korelasyonel tarama modelinde olup betimsel bir nitelik arz etmektedir. Araştırmanın evrenini, 2017–2018 akademik yılında bir devlet üniversitesinde öğrenim gören öğretmen adayları oluşturmaktadır. Araştırma, uygun örnekleme yöntemiyle belirlenen 504 öğretmen adayı üzerinde yürütülmüştür. Bu araştırmanın verileri, “Araştırmaya Yönelik Tutum Ölçeği” ve “Lisansüstü Eğitime Yönelik Ölçeği” ile elde edilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde SPSS paket programı kullanılmış ve verilerin analizinde Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi ve Spearman Korelasyon analizine başvurulmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular genel olarak ele alındığında ortaya çıkan sonuç, öğretmen adaylarının araştırmaya yönelik tutumlarında “cinsiyet” ve “öğrenim görülen bölümden memnuniyet durumu” değişkenleri açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilirken lisansüstü eğitime yönelik tutumlarında ise “öğrenim görülen bölümden memnuniyet durumu” ve “öğrenim görülen anabilim dalı” değişkenleri açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu saptanmıştır. Korelasyon analizine göre, öğretmen adaylarının araştırmaya yönelik tutumları ile lisansüstü eğitime yönelik tutumları arasında pozitif yönlü düşük düzeyde bir ilişki olduğu sonucuna da ulaşılmıştır. Ulaşılan sonuçlar dikkate alınarak çeşitli öneriler sunulmuştur.

THE ATTITUDES OF TEACHER CANDIDATES TOWARD RESEARCH AND POSTGRADUATE EDUCATION

Teachers are one of the most important variables in education. It can be argued that a quality education largely depends on the teacher factor. The fact that the teachers have the knowledge and skills will increase the productivity and quality of learning-teaching activities; it will accelerate and facilitate the achievement of educational objectives. The aim of this study is to investigate the relationship between the attitudes toward research and attitudes toward postgraduate education of teacher candidates. Study follows a correlational detection model while holding a descriptive quality. Participants of the research are teacher candidates who are attending a state university in the academic year 2017-2018. The research was held among 504 teacher candidates who were selected with a convenient sampling method. The data of this research is collected via “Attitudes Toward Research Scale” and “Attitudes Toward Higher Education Scale”. To analyze the data, SPSS software package was used and Mann-Whitney U Test, Kruskal-Wallis test and Spearman correlation analysis were applied. In general, the results of the study showed a significant difference for “gender” and “satisfaction from the alma mater” variables in the attitudes toward research of teacher candidates whereas in their attitudes toward graduate studies “satisfaction from alma mater” and “studied major” variables showed a significant difference. According to correlation analysis, a positive weak correlation is detected between attitudes toward research and attitudes toward higher education. Several suggestions are made in compliance with the study’s findings.

PDF

___

Arseven, A. D. (2001). Alan araştırma yöntemi, ilkeler teknikler örnekler. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
Ayaydın, A., & Kurtuldu, M. K. (2010). Güzel sanatlar eğitimi bölümü öğrencilerinin bilimsel araştırma yöntemleri dersine ilişkin tutumları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.
Aypay, A. (2010). Genel Öz Yeterlik Ölçeği’nin (GÖYÖ) Türkçe’ye uyarlama çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 113-131.
Bökeoğlu, O. Ç., ve Yılmaz, A. G. K. (2005). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünmeye yönelik tutumları ile araştırma kaygıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 41(41), 47-67.
Büyüköztürk, Ş. (1996). Türk yüksek öğretiminde araştırma eğitimi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Büyüköztürk, Ş. (1999). Araştırmaya yönelik kaygı ile cinsiyet, araştırma deneyimi ve araştırma başarısı arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 23, 112: 29-34.
Büyüköztürk, Ş., Cakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Cafoğlu, Z. (1998). Eğitimde Küresel Kimlik. Yeni Türkiye Dergisi 21. Yüzyıl Özel Sayısı. 4, 837- 844.
Çelik, H. C., Gazioğlu, S. ve Pesen, C. (2012). Development of a scale to measure teacher candidates’ attitudes toward research [Öğretmen adaylarının araştırmaya yönelik tutumlarını belirlemek için bir ölçek geliştirme çalışması]. Journal of Educational Sciences Research, 2 (2), 105– 121.
Demirel, Ö. ve K. Ün. (1987). Eğitim terimleri sözlüğü. Ankara: Şafak Matbaası.
Erdoğan, İ. (1998). Bilgi Toplumu Olmanın Gerektirdiği Eğitim Paradigması. Yeni Türkiye Dergisi 21. Yüzyıl Özel Sayısı. 4(19), 870-876.
Fraenkel, J. R., ve Wallen, N. E. (2009). How to design and evaluate research in education (7th ed.). New York: McGraw-Hill Higher Education.
Genç, S. Z. (2010). Bilim tarihi. İçinde, Remzi Y. Kıncal (Ed.) Bilimsel araştırma ve yöntemler. (ss.1-23). Ankara: Nobel Yayınevi.
Gürgan, U., ve Er, K. O. (2008). Öğretmen adaylarının internet kullanımına ve araştırmaya yönelik tutumları arasındaki ilişkilerin çeşitli değişkenler açısından belirlenmesi. 17. Eğitim Bilimleri Kongresi. 1-3 Eylül 2008, Sakarya Üniversitesi.
Hesapçıoğlu, M. (1996). Bilgi toplumunda eğitim ve okulun geleceğine ilişkin düşünceler. Yeni Türkiye Dergisi Eğitim Özel Sayısı. 2(7), 21-28.
İlhan, M., Öner Sünkür, M., ve Yılmaz, F. (2012). İlköğretim öğretmen adaylarının lisansüstü eğitime yönelik tutumlarının incelenmesi (Dicle Üniversitesi örneği), Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 22-42.
İpek, C , Tekbıyık, A., ve Ursavaş, Ö . (2010). Lisansüstü öğrencilerinin araştırma öz-yeterlik inançları ve bilgisayar tutumları. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 9(1), 127- 145.
Kaptan, S. (1993). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Ankara: GÜ Eğitim Fakültesi.
Karasar, N. (1984). Türk üniversitelerinde araştırma eğitimi. Yayımlanmamış Araştırma (TÜBİTAK S A Y G - E - 4 9 Projesi).
Kazu, H. ve Pullu, S. (2011, Mayıs). Sınıf öğretmeni adaylarının lisansüstü eğitime ilişkin görüşleri ve beklentileri. 10. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
Köksalan, B. İlter, H. ve Görmez, E. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyo-kültürel özellikleri ve lisansüstü eğitim isteklilikleri üzerine bir çalışma (Fırat, Erzincan ve İnönü Üniversitesi sınıf öğretmenliği ABD örneği). Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi dergisi, 11(3), 277- 299.
Kutluca Canbulat, A. ve Çakmak, E. (2007, Ekim). Eğitim fakültesi lisans son sınıf öğrencilerinin lisansüstü eğitime ilişkin görüşleri. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü III. Lisansüstü Eğitim Sempozyumu. Eskişehir: Eserofset BasımYayın, 145-151.
MEB (2011). Araştırma teknikleri. Ankara: MEB Yayınları.
Nevvman, K.A. (1997). Combining standarts vvith changing teacher needs: introducing teacher research strategies to preservice teachers. A n n u a l M e a t i n g of the American Association of College for Teacher Education (February, 1997), Phoenix.
Pallant, J. (2005). SPSS survival guide. Crow's Nest, NSW: Allen ve Unwin.
Petty, R.E. ve Cacioppo, J.T. (1996). Attitudes and persuasion: classic and contemporary approaches. Colarado: Westviev Press.
Polat, M. (2014). Eğitim fakültesi öğrencilerinin bilimsel araştırmaya yönelik tutumları. Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute/Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18,77-90.
Saraçoğlu, A. S. (2008). Lisansüstü öğrencilerin akademik güdülenme düzeyleri, araştırma kaygıları ve tutumları ile araştırma yeterlikleri arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2),179-208.
Slavin, R. (2006). Educational psychology: theory and practice. Needham Heights: Allyn and Bacon.
Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel yayın Dağıtım.
Türker, R. K. (2001). Bilim insanı yetiştirme: dünyada ve Türkiye’de lisansüstü eğitim. TÜBA Bilimsel Toplantı Serileri 7, Ankara, 21-32.
Ünal, Ç., ve İlter, İ. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının lisansüstü eğitime olan tutumları (Fırat, Erzincan ve İnönü Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği ABD örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2),1-18.