İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI YILLARINDA TİFÜSLE MÜCADELEDE YAŞANAN ÖNEMLİ SORUNLAR VE ALINAN TEDBİRLER

İkinci Dünya Savaşı şavaşa dahil olan ya da tarafsız kalan ülkelerin insanlarının yaşamlarını da olumsuz etkilemiştir. Türkiye’de İkinci Dünya Savaşı’nın toplum sağlığı üzerinde olumsuz etkileri olmuş, savaştan kaynaklanan ekonomik sorunlar yüzünden çeşitli sağlık sorunları ve salgın hastalıklar yaşanmıştır. Savaş nedeniyle merkezi bütçe harcamaları içinde savunma harcamalarının payının artması diğer sosyal harcamalar gibi sağlık kaleminin payının azalmasına yol açmıştır. 1942 ve 1943 yıllarında artan salgın hastalıklarla mücadeleye ayrılan tahsisatta bile kısıntıya gidilmek zorunda kalınmıştır. Tifüs hastalığının ortaya çıkmasında en önemli unsur ekonomik koşullardır. Türkiye’de tifüs hastalığı İkinci Dünya Savaşı’nın olumsuz ekonomik ve toplumsal etkilerinin görüldüğü ortamda, özellikle hayat pahalılığının zirveye ulaştığı 1942 ve 1943 yıllarında görülmüştür. Savaşın etkisiyle gelir dağılımının bozulması, toplumun geniş kesiminin yetersiz beslenmesi ve toplumsal hijyen koşullarının bozulması sonucunda tifüs vakalarında artma görülmüştür. Tifüs Türkiyede savaş öncesinde de her sene görülen bir hastalıktır ancak salgın boyutlarında değildir. 1940, 1941, 1942 yıllarında her yıl ortalama 764 tifüs vakası görülmüştür. Özellikle 1943 yılında salgın halini almıştır. Hastalığın yayılması yurt çapında tedirginlik oluşturmuştur. Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti, Belediyeler, Halkevleri, Yardım Dernekleri hastalıkla mücadele için ciddi önlemler almışlardır. Hastalığa karşı tedbir olarak halk tifüsten nasıl korunabileceği konusunda bilgilendirilmiştir. Gazetelerde tifüs salgını ile ilgili haberler yayınlanmış, hükümetin bulaşıcı hastalıklardan korunmaya yönelik çalışmalarına halkın yardım etmesi gerekliliği vurgulanmıştır.

IMPORTANT PROBLEMS IN THE FIGHT AGAINST TYPHUS DURING THE SECOND WORLD WAR AND MEASURES TAKEN

The Second World War had a negative impact on the lives of the people of the countries involved in the war or remained neutral. In Turkey, the Second World War had a negative impact on public health and various health problems and epidemics were experienced due to economic problems caused by the war. The increase in the share of defence spending in central budget expenditures caused a decrease in the share of health care items, like other social expenditures, due to the war. Even the allocation allocated to fight epidemics increased in 1942 and 1943 had to be reduced. The most important factor in the emergence of typhus is economic conditions. In Turkey, typhus disease was seen in the environment where the negative economic and social effects of the Second World War were seen, especially in the years 1942 and 1943 when life cost reached its peak. As a result of the deterioration of income distribution due to war, inadequate nutrition of the wider population and deterioration of social hygiene conditions, typhus cases have been recorded. Typhus is a disease seen every year in Turkey before the war, but it is not epidemic dimensions. In 1940, 1941 and 1942, an average of 764 typhus cases were observed each year. In particular, it became epidemic in 1943. The spread of the disease has caused anxiety throughout the country. Ministry of Health and Internal Affairs, municipalities, community houses and aid associations have taken serious measures to combat the disease. As a precaution against the disease, the public has been informed about how to protect against typhoid. The news about typhus epidemic has been published in the newspapers and the need for the public to help the government work to protect against infectious diseases has been emphasized.

___

  • Akşam Gazetesi
  • Ayın Tarihi
  • Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi
  • Cumhuriyet Gazetesi
  • Haber Gazetesi
  • Resmi Gazete
  • Tan Gazetesi
  • Ulus Gazetesi
  • Vatan Gazetesi
  • Bakar, B. (2014). İkinci Dünya Savaşı’nda İstanbul’da Lekeli Humma (Tifüs) İle Mücadele, Türk Dünyası Araştırmaları, S. 210, ss: 137-178.
  • Cumhuriyet Ansiklopedisi (2002), C. II, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • Çakırçoban, İ. (2010). İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye’de Bulaşıcı Hastalıklarla Mücadele, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul.
  • Eraslan, C (2007). “Atatürk’ten Sonra Türkiye’nin İç Politikası”, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi II, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, ss:519-643.
  • Güneş, G. (2013). İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Ankara’da Günlük Yaşam, Alter Yayıncılık, Ankara.
  • Koçak, C. (2007). Türkiye’de Milli Şef Dönemi (1938-1945), C. II, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Metinsoy, M. (2007). İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye Savaş ve Gündelik Yaşam, Homer Kitapevi, İstanbul.
  • Tekeli, İ., ve İlkin, S. (2014). Savaşın İçinden Geleceğine Yönelen İkinci Dünya Savaşı Türkiye’si, C. III, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Uğurlu S, A. (2009). “Türk Romancısının Gözüyle İkinci Dünya Savaşı”, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 4/1-II Winter 2009, p. 1739-1764, www.turkishstudies.net, DOI Number: 10.7827/TurkishStudies.599, TurkishStudies.8020, ANKARA-TURKEY 2.