FARKLI UZAKTAN ALGILAMA TEKNİKLERİ KULLANILARAK ARAZİ ÖRTÜSÜ/KULLANIMINDA MEYDANA GELEN DEĞİŞİMLERİN İNCELENMESİ: MANİSA MERKEZ İLÇESİ ÖRNEĞİ (1986-2010)

Günümüzde doğal kaynaklar, sonsuz insan ihtiyaçları ve artan nüfus karşısında yetersiz kalmaktadır. Kıt kaynakların başında gelen arazilerin doğal ortam potansiyeline uygun olarak kullanılması ve planlanması gerekmektedir. Bu çerçevede yerel boyutta, detaylı çalışmalar büyük önem arz etmektedir. Bu tür çalışmalarda uzaktan algılama teknikleri kullanılarak kısa sürede doğru sonuçlara ulaşmak mümkündür. Farklı uzaktan algılama teknikleriyle elde edilen veriler, arazi örtüsü/kullanımının zamansal değişimini belirlemede yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada, verimli tarım sahaları ve sanayisi ile hızla nüfuslanan Manisa merkez ilçesinin arazi kullanımında meydana gelen değişim izlenmiştir. Aynı zamanda, farklı uzaktan algılama teknikleri ve farklı yıllara ait uydu görüntüleri kullanılarak arazi kullanımında meydana gelen değişim, zamansal olarak analiz edilmiştir. Mevcut arazi kullanım durumunu ve zamansal değişimi ortaya koymak amacı ile farklı uzaktan algılama teknikleri uygulanmıştır. Bunlar, NDVI görüntülerin oluşturulması, uydu görüntülerinin manuel olarak sayısallaştırılması ve kontrollü sınıflandırma metodudur. Bu tekniklerle elde edilen sonuçların doğruluğu, hem kappa gibi istatistik metotlar ile hem de farklı metotların sonuçlarının birbiri ile kıyaslanmasıyla sınanmıştır. Yapılan incelemeler sonucunda, 1986-2010 yılları arasını kapsayan 24 yıllık süreçte, arazi kullanımı ve arazi örtüsündeki en büyük değişimin % 109'luk artışla yerleşim alanlarında ve % -31,5'luk azalmayla mera alanlarında görüldüğü belirlenmiştir. Aynı dönemde Manisa şehri alansal olarak % 211 (3310 ha) oranında genişlemiştir. Manisa merkez ilçesinde arazi kullanımı ile arazi yetenek sınıfları arasında uyumsuzluk söz konusudur. Örneğin, sahanın % 13'ünde tarıma uygun olmayan alanlarda tarım faaliyetleri yürütülmektedir. Manisa merkez ilçesinde koruma-kullanma dengesi açısından araziler yetenek sınıflarına göre kullanılmalı, kurulacak interdisipliner birimlerle arazi kullanım planlaması çalışmalarına yön verilmelidir

EXAMINATION OF LAND USE/COVER CHANGES BY USING DIFFERENT REMOTE SENSING TECHNICS: THE CASE OF THE CENTRAL DISTRICT OF MANISA (1986-2010)

In our day natural resources fall short against endless human needs and increasing population. It is required for lands which are the leading natural resources to be used and planned according to natural environment potential. In this context on a locale scale, detailed studies are of great importance. It is possible to reach to correct results in a short time by using remote sensing technics in these studies. Data obtained by different remote sensing technics are commonly being used in determining temporal change of land cover/use. In this study the change that occured in land use of the central district of Manisa which got populated rapidly by its fertile agriculture lands and its industry was monitored. Also, the change that occured in land use was analysed in temporal by using different remote sensing technics and satellite images belonging to different years. With the purpose of presenting the current situation of land use and the temporal change, different remote sensing technics were applied. These are methods of creating NDVI images, digitising manually satellite images, and controlled classification. The accuracy of results obtained by these technics was tested by both statistical methods such as kappa and comparing results of different methods with one another. As a result of examinationmade, it was determined that the greatest change in land use and land cover during 24 years period including the years through 1986-2010 was seen on settlement areas with an increase by 109%, and on pasture areas with a decrease by −31.5%. During the same period , Manisa city enlarged at the rate of 211% (3.310 ha) in areal. There is a non-compatibility between land use and land capability classes in the central district of Manisa. For example, agricultural activities are being carried out on non-arable fields on 13% of the area. In the central district of Manisa, lands should be used according to capability classes in terms of preservation-use, and works for land use planning should be directed by interdisciplinary units which will be established

PDF

___

ATALAY, Ġ. (1987). Türkiye Jeomorfolojisine Giriş. Ġzmir: E.Ü. Basımevi.
ATALAY, Ġ. (1994). Türkiye Vejetasyon Coğrafyası. Ġzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
ATALAY, Ġ. (2002). Türkiye’nin Ekolojik Bölgeleri. Ġzmir: Meta Basımevi.
ATALAY, Ġ., (2011). Toprak Oluşumu, Sınıflandırılması ve Coğrafyası, Meta Basımevi, Ġzmir.
ÇELĠK, M. A. ve KARABULUT, M. (2013). “YağıĢ KoĢullarının Antep Fıstığı (Pistacia vera L.) Biomas Aktivitesi ve Fenolojik Özelliklerine Etkisinin Uzaktan Algılama Verileri Kullanılarak Ġncelenmesi”, Türk Coğrafya Dergisi, 60: 37-48.
ÇUKUR, H. (1998). Ege Bölümünün Ekosistemleri, YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, DEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ġzmir.
GÜMÜġ, Ġ., KIRICI, M., KURT, M. ve KAYA, Y. (2007). “Doğu Anadolu Bölgesinde Genel Arazi Kullanımı ve Bu kullanımdan Kaynaklanan Sorunlar; EleĢkirt-Ağrı Örneği”, A.Ü. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(3): 99-109.
GÜLERSOY, A. E. (2001). Gömeç Ovası’nda Bugünkü Arazi Kullanımı ile Arazi Sınıflandırılması Arasındaki İlişkiler, YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, D.E.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ġzmir.
GÜLERSOY, A. E. (2008). Bakırçay Havzası’nda Doğal Ortam Koşulları ile Arazi Kullanımı Arasındaki İlişkiler, YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, D.E.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ġzmir.
GÜNAL, N. (1987). “Gediz ve Büyük Menderes Arasındaki Sahanın Bitki Örtüsü Özellikleri”, İ.Ü. Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü Bülteni, 3 (4): 93-104.
GÜNAL, N. (1993). “Manisa Dağında Doğal Bitki Örtüsünün Görünümü”, İ.Ü. Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü Bülteni, 10: 65-72.
GÜRE, M., ÖZEL, M.E. ve ÖZCAN, H. (2009). “CORINE Arazi Kullanımı Sınıflandırma Sistemine Göre Çanakkale Ġli”, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13 (3): 37- 48.
http://www.dsi.gov.tr. (EriĢim Tarihi: 13.05.2013).
http://www.tuik.gov.tr. (EriĢim Tarihi: 13.05.2013).
http://www.manisa.bel.tr. (EriĢim Tarihi: 13.05.2013).
http://www.izmir.mgm.gov.tr. (EriĢim Tarihi: 13.05.2013).
http://www.manisatarim.gov.tr. (EriĢim Tarihi: 13.05.2013).
KARABULUT. M. (2006). “NOAA AVHRR Verilerini Kullanarak Türkiye’de Bitki Örtüsünün Ġzlenmesi ve Ġncelenmesi”, Coğrafi Bilimler Dergisi, 4 (1): 29-42.
KARAKUYU, M. (2007). “Manisa ġehrinde Mahallelerin Tarihsel GeliĢimi”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 4(2): 1-20.
KIYMAZ, S. (2006). Gediz Havzası Örneğinde Sulama Birliklerinin Sorunları ve Çözüm Yolları, YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
KHGM (1998). Manisa İli Arazi Varlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
MANĠSA VALĠLĠĞĠ (2013). Manisa İl Çevre Durum Raporu (2011), T.C. Manisa Valiliği Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüğü, Manisa.
ÖZDEMĠR, M.A. ve BAHADIR. M. (2008). “Yalova Ġli’nde Arazi Kullanımının Zamansal DeğiĢimi (1992-2007)”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Dergisi, 17: 1- 15.
SÖNMEZ, M. E., (2012). “Adana ġehrinin Alansal GeliĢimi ve Yakın Çevresinin Arazi Kullanımında Meydana Gelen DeğiĢimler”, Türk Coğrafya Dergisi, 57: 55-69.
ġIK, L. ve GEMĠCĠ, Y. (2009). “Yunt Dağı (Manisa) Orman Vejetasyonunun Bitki Sosyolojisi Yönünden AraĢtırılması”, C.B.Ü. Fen Bilimleri Dergisi, 5(1): 75-86.
TAġLIGĠL, N. (1994).” Spil Dağı Milli Parkı”. Türk Coğrafya Dergisi, 29: 257-268.
TEMUÇĠN, E. (1991). Manisa-Akhisar Ovalarında İklim ve Ortam İlişkileri (Uygulamalı Bir Coğrafya Araştırması), YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, E.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ġzmir.