BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENİ ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN ÖZ-YETERLİK İNANÇLARININ İNCELENMESİ

Öğretmen öz-yeterlik inancı öğretmenlerin mesleki başarısını önemli ölçüde etkileyen etmenler arasındadır. Öğretmen öz-yeterliği beden eğitimi ve spor öğretmenleri için de en az diğer alanlar kadar önemlidir çünkü genel eğitimin tamamlayıcısı ve ayrılmaz bir parçası olan beden eğitimi aynı zamanda kişiliğin de eğitimidir. Bir öğretmenin sahip olduğu yeterliklerin oluşturulmasında en belirleyici rolü öğretmenin hizmet öncesi eğitimi oynamaktadır. Bu araştırmayla, beden eğitimi ve spor öğretmeni adaylarının öz-yeterlik inanç düzeylerini bazı değişkenlere göre incelemek ve öğretmen öz-yeterlik inançlarıyla öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlar arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amaçlanmaktadır. Araştırmanın örneklemini, farklı coğrafi bölgelerden 10 devlet üniversitesinde, 1. ve 4. sınıfta öğrenim gören toplam 558 beden eğitimi ve spor öğretmeni adayı oluşturmaktadır. Öğretmen adaylarına kişisel bilgi formu, öğretmenlik mesleğine ilişkin öz-yeterlik ölçeği ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeği uygulanmıştır. Bulgulara göre, beden eğitimi ve spor öğretmeni adaylarının öz-yeterlik inançlarının "oldukça yeterli" düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Cinsiyete, sınıf düzeyine, anne eğitim düzeyine, spor branşının türüne göre öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançlarının farklılaşmadığı, ancak bölümü isteyerek seçme, baba eğitim düzeyi, düzenli spor yapma durumlarına göre anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlik mesleğine ilişkin öz-yeterlik inancıyla, mesleğe ilişkin tutum arasında ise orta düzeyde pozitif bir ilişki olduğu görülmüştür

INVESTIGATE OF TEACHER’S SELF EFFICACY BELIEFS OF PHYSICAL EDUCATION AND SPORT TEACHER CANDITATE’S

Teacher self-efficacy belief is one of the factors influencing professional success of teachers significantly. Regardless of a teacher‟s knowledge and skill in his field; if he does not believe he would practice his profession successfully, that teacher cannot be considered to be efficient in his profession. Teacher efficacy is significant for physical education and sports teachers as for other teachers, because physical education which is an integral part of and complementary for the general education is the education of the personality as well. The most significant role in establishing qualifications of a teacher is played by pre-service education of the teacher. The purposes of this study are to investigate self-efficacy esteem levels according to some variables and to suggest the relation between teacher self-efficacy esteem and attitudes toward the profession of teaching. The sample of survey consists of 558 physical education and sports teacher candidates under education in 1st and 4th grades at 10 state universities of different geographical regions. Personal information form, self-efficacy norm and attitude norm regarding teaching profession were applied to teacher candidates. “Pearson Correlation” method was used to determine the relation between percent average variables, “One Way ANOVA”, “F test” and Independent Samples t Test” was used for intergroup comparison in statistical analyses of the data. According to the findings of the survey, self-efficacy levels of physical education and sports teacher candidates were determined to be “highly sufficient”. It was determined that selfefficacy esteems of teacher candidates do not differentiate according to gender, grade level, mother‟s education level, sports branch, but significant differences emerged according to, wilful selection of the department, father‟s education level, status of regular exercising. A medium level positive correlation was found between self-efficacy esteem regarding the teaching profession and the attitude towards the profession

PDF

___

AÇAK, M. (1997). Beden Egitim El Kitabı, Malatya: Dünya Basımevi.
AKDAĞ, I. ve WALTER J. (2005). Öğretmen adaylarının mesleki yeterlilik duygusu. Spormetre Beden Egitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 3, 4, 127-131.
AKKOYUNLU, B. ve ORHAN, F. (2003). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü öğrencilerinin bilgisayar kullanma öz-yeterlik inancı ile demografik özellikleri arasındaki ilişki. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2, 3.
ARACI, H. (1999). Okullarda Beden Eğitimi, Ankara: Bağırgan Yayınevi.
ASHTON, P. (1984). Teacher efficacy: A motivational paradigm for effective teacher education. Journal of Teacher Education, 35, 28-32.
BANDURA, A. (1994). Self-efficacy. Encyclopedia of Human Behaviour, 4, 71-81 . BANDURA, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 2, 191-2005
BANDURA, A. (1982). Self-efficacy Mechanism in Human Agency. American Psychologist, 37,2, 122-147.
BANDURA, A. (1989). Social Cognitive Theory, Annals Of Child Development, Six Theories Of Child Development, 6, Greenwich, Jai Pres. http://des.emory.edu/mfp/Bandura1989ACD.pdf. Erişim tarihi: 06.10.2010
BANDURA, A. (2001). Social Cognitive Theory: An Angetic Pespective, Annual Review of Psychology, 54, 1, 1–26.
BIKMAZ, H. F. (2004). Sınıf Öğretmenlerinin Fen Öğretiminde Öz-yeterlik İnancı Ölçeği‟nin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Milli Eğitim Dergisi, 16.
http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/161/bikmaz.htm. Erişim tarihi 15.09.2010
BÜMEN, N. (2009). İlk ve ortaöğretim öğretmenlerinin öğretmen öz-yeterlik düzeylerinin incelenmesi: İzmir İli Örneği, 18. Eğitim Bilimleri Kurultayı, İzmir.
BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2005). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum (5. Basım). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
CALLEA, M. B., SPITTLE, M., O`MEARA J. ve CASEY, M., (2008). Primary School Teacher Perceived Self-Efficacy To Teach Fundamental Motor Skills, Research in Education, 79, 1, 67-75.
ÇAPA, Y., ÇAKIROGLU, J. ve SARIKAYA, H. (2005). The validity and reliability study of the Turkish version of Teacher Sense of Efficacy Scale. Egitim ve Bilim, 30, 74–81.
ÇELİK, A. (2008). Beden eğitimi öğretmenlerinin okul içi ve okul dışı faaliyetlerde karşılaştıkları sorunların incelenmesi. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
ÇETİNKAYA, R. (2007). Türkçe öğretmeni adayların yeterlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
DEMİRHAN, G. (2003). Dünyada Beden Eğitimi Öğretmeni Yetiştirme. Çağdaş Eğitim Dergisi, 300, 13-22.
DENİZOĞLU, P.(2008). Fen bilgisi öğretmeni adayların fen bilgisi öğretimi özyeterlik inanç düzeyleri, öğrenme stilleri ve fen bilgisi öğretimine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
DERMAN, A. (2007). Kimya öğretmeni adaylarının öz yeterlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Yayınlanmış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
DERYAKULU, D. (2004). “Epistemolojik İnançlar”. Eğitimde bireysel farklılıklar. (Ed. Y. Kuzgun ve D. Deryakulu). Ankara: Nobel Yayınevi.
ERHAN, E., (2009). Doğu anadolu bölgesi il merkezlerinde beden eğitimi dersinin işlenebilirliği, beden eğitimi öğretmenlerinin sorunları ve bunların öğrenci tutumları üzerine etkisi, Yayımlanmış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
GENÇTÜRK, A.(2008). İlköğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik algısı ve iş doyumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
GİBSON, S. ve DEMBO, M. H. (1984). Teacher efficacy: A construct validation. Journal of Educational Psychology, 76, 569-582.
GÖKÇE, E. (2003). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin yeterlikleri. Çağdaş Eğitim Dergisi, 299, 36- 48.
GÜÇLÜ, N. (2002). Sistem Yaklaşımı ve Eğitim Örgütleri. Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Küçükahmet, L. (Ed.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
HUNT, G. (2010). Introduction to Self-Efficiency, http://www.gifted.uconn.edu/siegle/SelfEfficacy/section11.html (Erişim Tarihi: 24.01.2011)
KAFKAS, M.E., AÇAK, M., ÇOBAN, B., KARADEMİR, T. (2010). Beden eğitimi öğretmen adaylarının öz-yeterlik algıları ile mesleki kaygıları arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11,2, 93-111.
KARASAR, N. (2003). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
KOPARAN, İ., ÖZTÜRK, F., KORKMAZ, H. N. (2010). Beden eğitimi öğretmenlerinin özyeterlik algısı ve sosyal fizik kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Bursa örneği). e-journal of new world sciences academy, 5, 4.
MEB (2008) Öğretmen yeterlikleri, öğretmenlik mesleği genel ve özel alan yeterlikleri. Ankara: Devlet Kitaplar Müdürlüğü, 1.Baskı.
MİRZEOĞLU, D., AKTAĞ, I., BOŞNAK, M. (2007). Beden eğitimi öğretmenlerinin, öğretmen adaylarının, beden eğitimi ve spor yüksekokullarında görev yapan öğretim elemanlarının mesleki yeterlik duygusunun karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 18, 109-125.
MORGİL, İ., SEÇKEN, N. ve YÜCEL, A.S. (2004). Kimya Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlik İnançlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, BAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6, 1, 62-72.
OĞUZ, T. ve TOPKAYA, N. (2008). Ortaöğretim alan öğretmenliği öğrencilerinin öğretmenlik özyeterlik inançları ile öğretmenliğe ilişkin tutumları. Akademik Bakış, 14.
ÖZDEMİR, M.S. (2008). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretim Sürecine İlişkin Öz- Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54, 277-306.
PAJARES, F. (1992). "Teachers' Beliefs and Educational Research: Clearing up a MessyConstruct", Review of Educational Research, 62, 3, 307-332.
PAJARES, F. (1997). Current Directions in Self-efficacy Research. In M. Maehr & P. R. Pintrich (Eds.). Advances in motivation and achievement, 10, 1-49. http://www.des.emory.edu/mfp/effchapter.html Erişim tarihi: 29.11.2010.
PAJARES, F. (2002). Overwiev of social cognitve theory and self efficacy http://www.des.emory.edu/mfp/eff.html Erişim Tarihi: 21.11.2010.
RAMEY-GASSERT, L. ve SHROYER, M. G. (1992). Enhancing science teaching self-efficacy in preservice elementary teachers. Journal of Elementary Science Education, 4, 26-34.
RYAN G.J. ve DZEWALTOWSKI D.A. (2002). Comparing the relationships between different types of self-efficacy and physical activity in youth. Health Education and Behaviour, Thousand Oaks, 29, 4, 491.
SAKLOFSKE, D. H., MİCHAYLUK, C. O. ve RANDHAWA, B. S. (1998). Teacher Efficacy and Teaching Behaviors, Psychological Social Behavior and Personality, 5, 465-472.
SARACOĞLU, S. (2008). Öğretim ilke ve yöntemleri. Lisans Yayınları, Erzurum.
SCHRİVER, M. ve CZERNİAK, C.M. (1999). A comparison of middle and junior high science teachers' levels of efficacy and knowledge of developmentally appropriate curriculum and instruction. Journal of Science Teacher Education. 10,1, 21-42.
SCHUNK, D. H. (1990). Goal setting and self-efficacy during self-regulated learning. Educational Psychologist, 25,1, 71-86.
SOODAK, L. ve PODELL, D. (1996). Teaching efficacy: Toward the understanding of a multifaceted construct. Teaching and Teacher Education, 12.
TAGGER, I. T. C. (2006). The effect of student teaching on teacher efficacy among preservice physical educator. Doctor of Philosophy, Department of Kinesiology, Michigan State University, USA.
TAŞKIN, Ç. İ., HACIÖMEROĞLU, G. (2010). Öğretmen özyeterlik inanç ölçeğinin Türkçeye uyarlanması ve sınıf öğretmeni adayların özyeterlik inaçları. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 27.
TAŞMEKTEPLİGİL, M.Y., YILMAZ, Ç., İMAMOĞLU, O. ve AĞAOĞLU, Y. S. (2006). İlköğretim Okullarında Beden Eğitimi Ders Hedeflerinin Gerçekleşme Düzeyi ve Bu Konudaki Yeni Yaklaşımların Değerlendirilmesi. 9. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi. 3-5 Kasım MUĞLA.
TSCHANNEN-MORAN, M., WOOLFOLK HOY, A. ve Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure, Review of Educational Research. 68, 2, 202-248.
TSCHANNEN-MORAN, M. ve Woolfolk Hoy, A (2001). Teacher Efficacy: Capturing An Elusive Concept. Teaching and Teacher Education, 17, 785–805.
TSCHANNEN-MORAN, M. ve Woolfolk Hoy, A. (2002). The Influence ofResources and Support on Teachers‟ Efficacy Beliefs. Paper Presented AtThe Annual Meeting of The American Educational Research Association, NewOrleans, http://www.coe.ohiostate.edu/ahoy/aera%202002%20megan.pdf, (Erişim Tarihi: 01.11.2010).
TSCHANNEN-MORAN, M., ve WOOLFOLK-HOY, A. (2007) The differential antecedents of self- efficacy beliefs of noviced and experienced teachers. Teaching and Teacher Education, 23,6.
TÜRK, N. (2009). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin mesleklerine ilişkin özyeterlik düzeylerinin incelenmesi, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
ÜNLÜ H., SÜNBÜL, A.M., AYDOS, L. (2008). Beden Eğitimi Öğretmenleri Yeterlilik Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 2, 25-23.
ÜNLÜ, H. (2008). Beden eğitimi öğretmenlerinin yeterlikleri ve sınıf yönetimi davranışları. Yayımlanmış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
ÜNVER, G., BÜMEN, T. N. ve BAŞBAY, M. (2008). Ege üniversitesinde yürütülmekte olan ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans programının değerlendirilmesi. Proje no:05-EGF-003. Ege Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, İzmir.
VAROL, B. (2007). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin öz yeterlilikleri. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde
WOOLFOLK, A. E. ve HOY W. K.(1990). Prospective Teachers’ Sense of Efficacy Belief About Control, Journal of Educational Psychology. 82, 1, 81-91.
YILMAZ, M., KÖSEOĞLU, P., GERÇEK, C. ve SORAN , H. (2004). Öğretmen Öz yeterlik İnancı. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi. 58.
YILMAZ, G., YILMAZ, B., TÜRK, N. (2010). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin Mesleklerine İlişkin Öz Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi (Nevşehir İli Örneği) Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 1,2, 85–90.
YÜZÜAK, E. (2006). Kütahya‟da ilköğretim ve liselerde görev yapan beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin mesleki sorunlarının araştırılması. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.