20587

Eserlerine Göre Babur Şah’ın sosyal devlet anlayışı

Bu çalışmada, Babur Şah‟ın, eserlerindeki sosyal devlet anlayışı üzerinde, hususiyle doğrudan devlet felsefesiyle ilgili gelenekle, demokratik, lâik ve hukuk devleti anlayışıyla ilişkilendirilerek bu devlet anlayışında önemli yer tutan töre, halk, birgü, yardımlaşma, adalet, eşitlik, kineş kavramları üzerinde durulmuştur. Timürlülerin sonu ve Baburluların ilki olan Babur Şah, eserlerinden çıkardığımız sonuca göre, ki bunlar alıntılanmıştır, edindiği tecrübeleri ve düşündüklerini herkesle paylaşan, yaptıklarının tarihe katkısını bilen tarih bilinciyle tıpkı Orhun Abidelerinin yazılış amacında olduğu gibi, onları yazarak gelecek nesillere bırakmıştır. Babur Şah bilgi ile yönetici olunabileceğini, akılla ve bilgiyle ülke işlerinin yürütülmesi gerektiğini; toplumda düzenin ve huzurun şiddetle ve asker gücüyle değil, kalemle, bilimle sağlanması gerektiğini de her fırsatta vurgulamıştır.

Social state concept in the works of Babur Shah

The social state concept based on the works of Babur Shah is to be examined in this work in regard with the tradition of the state philosophy and democratic, secular and rule of law principles. The words such as töre (consuetude), halk (community), birgü (tax), yardımlaşma (solidarity), adalet (law), eşitlik (equality), kineş (consultation) are also evaluated within this frame. Babur Shah, whom the last member of the Timürids and first member of the Baburids is handed over his own experience for posterity and thoughts in written form as seen in the writing purpose of the Orkhon Inscriptions having shared his all activities with his governing body based on his works within the conscious of history (such results based on his works are quoted in our paper). Babur Shah is always emphasized that a governing body based on knowledge and state affairs should be governed with apprehension and knowledge; public order may only be maintained with science but not with force and military.

PDF

___

AKÜN, Ömer Faruk (1991), “Bâbür”, İslâm Ansiklopedisi, C.4, Türkiye Diyanet Vakfı Yayını, İstanbul: 395-400.
ARAT, Reşit Rahmeti (1985), Baburnâme, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ankara.
ARAT, Reşit Rahmeti (1987), Gazi Zahirüddin Muhammed Babur Vekayi, 2 Cilt, 2. Baskı, TTK Yay., Ankara.
ARAT, Reşit Rahmeti (1979), Kutadgu Bilig I Metin, 2. Baskı, TDK Yay.,Ankara. KB
ARAT, Reşit Rahmeti (1985, ), Yusuf Has Hacib Kutadgu Bilig II Çeviri, TTK Yay., 3. Baskı, Ankara.
ATALAY, Besim (1992), Divanü Lûgati‟t-Türk Tercümesi, I-IV Cilt, TDK Yay, Ankara.
BABUR, Zahiriddin Muhammad (1993), Kitabu-s-salat, (Hazırlayan: Emir Feyzulla, Saidbek Hasan, Alibek Rustem), Abdulla Kadiri namıdagi halk merası neşriyatı, Taşkent.
BÂBUR, Zahîr al-dîn Muhammed (Haz.: Eiji Mano 1995), Nakanishi Printing co., ltd., Kyoto Japan.
BARUTÇU- ÖZÖNDER, Sema (1996), „Alî Şîr Nevâyî: Muhâkemetü‟l-Lugateyn, TDK Yay., Ankara.
BEVEDIDGE, Annette Susannah (1969), The Bābur-nāma in English (Memoirs of Bābur) Translated from the iginal Turki Text of Zahira‟d-dín Muhammad Bābur Pādshah Ghāzi, Reprinted London
BİLKAN, Ali Fuat (2001), Risâle-i Vâlidiyye Tercümesi, Kitabevi, İstanbul.
BODROGLİGETİ, A. J. E. (1984), “Bâbur Shâh‟s Chagatay Version of the Risâla-i Vâlidîya: A Central Asian Turkic Treatise on How to Emulate the Prophet Muhammad”, Ural-Altaische Jahrbücher, Eurolingua: 1-61.
DOGAN, Nejat (2002a), “Kutadgu Bilig‟in Devlet Felsefesi I” Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 12: 127-158 sf.
DOGAN, Nejat (2002b), “Kutadgu Bilig‟in Devlet Felsefesi II” Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 13, 77-94 sf.
İNALCIK, Halil (2011), Kuruluş ve İmparatorluk Sürecinde Osmanlı Devlet, Kanun, Diplomasi, Timaş Yayınları.
KILIÇ, Nurten (1999), Siyasal Kültürde Değiim: Şeybani Han ve Özbek Siyasal Oluşumu (1500-1510), Ankara Üniversitesi, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara.
KILIÇ-SCHUBEL, Nurten (2002), “XVI. Yüzyılda Orta Asya‟da Politik Düzen: Maveraünnehir-Özbek Hanlığı (Şibanîler) Meşruiyet Hakimiyet ve Hukuk”,Türkler, 8. Cilt, Ankara: 624-633.
MANO, Eiji (1995), Bābur-nāma (Vaqāyı„) Critical Edition Based on Four Chaghatay Texts with Introduction and Notes, Kyoto Syokado.
ORAL, Tanju (1991), Zafernâme-i Emir Timur, II Cilt, T.C. Marmara Ünv. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Türk Dili Bilim Dalı, Danışman: Prof. Dr. Mehmet AKALIN, Prof. Dr. Emine Gürsoy-Naskali, Basılmamış Doktora tezi.
ÖZBAY, Hüseyin (1968), “ Ali Şir Nevaî”, A. Nevâî, "Eserleri", 15. C. S. 153-155, Taşkent 1968‟den Latin Harflerine ve Türkiye Türkçesi'ne aktaran: H. Özbay http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-87115/h/alisirnevai.pdf
SEYHAN, Tanju Oral (2004), Mübeyyen Der Fıkh, Çağrı Yayınları, İstanbul.
SEYHAN, Tanju Oral (2007), “Timür Han‟ın Ölümü, Cenaze Merasimi ve Vasiyeti”, Ölümünün 600. Yılında Emir Timür ve Mirası Uluslar arası Sempozyumu, İstanbul: 65-88.
ŞEN, Mesut (1993), Gazi Zahirüddin Muhammed Bâbur, Bâburname I Giriş-Metin (Kâbil ve Hindistan Bölümleri)- Açıklamalı Dizin, T.C. Marmara Ünv. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Türk Dili Bilim Dalı, Danışman: Prof. Dr. Emine Gürsoy-Naskali, Basılmamış Doktora tezi TEKİN, Şinasi (1976), Uygurca Metinler II. Maytrısimit, Atatürk Üniversitesi Yayınları:263, Ankara.
TEKİN, Talat (2003), Orhon Yazıtları, Yıldız Dil ve Edebiyat Dizisi 1, İstanbul.
THACKSTON, Jr W. M. (1993), Zahiruddin Muhammad Babur Mirza: Bâburnâma, III Cilt, The Department of Near Eastern Languages and Civilizations Harvard University.
TOGAN, Z. Velidi (1965), “Ali Şîr”, İslâm Ansiklopedisi, I. Cilt, Millî Eğitim Basımevi, Ankara: 349a-357b.
TURSUNOV, U, URUNBAYEV, B (1969), Uzbek Edebiy Tili Tarihi Oçerkleri, Semerkand.
YÜCEL, Bilâl (1995), Bâbür Dîvânı, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara