ENGELLENMİŞ ANNELİK: ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUKLARIN ANNELERİ

Bu araştırma "Aksaray Özel Eğitim ve Uygulama Merkezi" adı altında zihinsel engelli çocuklara eğitim veren bir okulda yapılmıştır. Bu okulda aralarında Down ve Rett sendromlu ile Otistik çocukların da olduğu orta ve ağır düzeylerde zihinsel engeli olan 56 çocuk eğitim almaktadır. Bu okulda çocuklarıyla birlikte düzenli olarak okula gelen ve bütün günü okulda geçiren toplam 18 annenin bulunduğu tespit edilmiştir. Annelerin hepsi ev hanımı olup, alt sosyo-ekonomik sınıfta yer almaktadırlar. 18 anneden 5'inin çocuğu Down sendromlu, 1 çocuk dünyada ender rastlanan bir sendrom olan Rett sendromlu, diğerlerinin çocuğu ise çeşitli seviyelerde zihinsel engellidir. Bu çalışmada annelerin her biriyle derinlemesine mülakat tekniğiyle ayrı ayrı görüşülerek zihinsel engelli bir çocuğa sahip olmayı nasıl deneyimledikleri araştırılmıştır. Elde ettiğimiz bulgulara göre, zihinsel engelli bir çocuğa sahip olmak kadınların annelik deneyimlerini zorlaştıran tek başına bir neden değildir. Daha ziyade içinde bulundukları toplumsal çevrenin onlara yönelik olumsuz tutum ve önyargılarından etkilenmektedirler. Anneler, zihinsel engelli bir çocuğa sahip olmanın, ilk önce yakın çevresinin (kendi anne-babası ve kardeşleri ile eşinin akrabalarının) sonra da komşularının ve sokaktaki insanların, hatta doktorların dahi "zor, çekilmez, katlanılmaz" bir durum olduğu yönündeki sözleri, davranışları, etkilenmektedirler. Onların zihinsel engelli çocuğa olan olumsuz bakışları annenin kendi çocuğuna olan bakışını da olumsuz yönde etkilemektedir

DISABLED MOTHERHOOD: MOTHERS OF CHILDREN WITH INTELLECTUAL DISABILITY

This research was conducted at a school providing education for children with intellectual disability in the name of "Aksaray Special Education and Application Center". This school includes 56 children with intellectual disability, Down and Rett syndrome and Autistic, in moderate and severe levels of its. İt has been determined total 18 mothers who come to school with their children regularly and spend the entire day at school. All of mothers is a housewife and they are located in the lower socio-economic class. Children of 5 mothers out of 18 mothers is Down syndrome, one child is Rett syndrome that is rare in the world and children of other mothers is intellectual disability at vorious levels of it. In this study, mothers was invastigated how to experience to have a child with intellectual disability be doing individual interviews with each of the mothers through in-depth interview technique. According to our findings, to have a child with intellectual disability make difficult motherhood experiences of women. But this situation is not only cause of psychological problems of women. Rather, they are affected by negative attitudes and prejudices against them in their social environment. Mothers are affected by negative says, behaviors, gazes, gestures or attitudes of firstly their closer environment towards intellectual disability and then of their neighbors and people on the street and of even doctors. Their negative views affect mother’s thinking about own child negatively

PDF

___

BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. vd. Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Pegem Yayıncılık, Ankara 2008.
CUNNİNGHAM, C.C. “Families of Children With Down Syndrome”, Down Syndrome Research and Practice, 4 (3), 1996, 87-95.
DE PAULO, P. “Sample Size for Qualitative Research”, Quirk‟s Marketing Research Review, December, 2000. (http://www.quirks.com/articles/a2000/20001202.aspx, 15 Ekim, 2013)
EISENHOWER, A.S., B.L. Baker ve J. Blacher. Preschool “Children with İntellectual Disability: Syndrome Specificity, Behaviour Prooblems, and Maternal Well-Being”, Journal of İntellectual Disability Research, 49 (Pt9), 2005, 657-671.
HASSALL, R., J. Rose ve J. McDonald. “Parenting Stress in Mothers of Children With an İntellectual Disability: The Effects of Parental Cognitions in Relation to Child Characteristics and Family Support”, Journal of Intellectual Disability Research,Volume 49 (6), 2005, 405–418.
MİLLER, T. Annelik Duygusu (Mitler ve deneyimler), Çev. Gül Tunçer, İletişim Yay., İstanbul 2010.
OLSSON, M.B. ve C.P. Hwang. “Depression in Mothers and Fathers Children With İntellectual Disability”, Journal of İntellectual Disability Research, 45 (Pt6), 2001, 535-543.
PATTON, M.Q. How To Use Qualitative Methods in Evaluation, Newbury Park, Sage Pub., CA, 1987.
………………... Qualitative Evaluation And Research Methods, Newbury Park, CA: Sage Pub., CA, 1990.
PRİLLELTENSKY, O. “Eleştirel Psikoloji ve Engelli Çalışmaları: Anaakımı Eleştirmek, Eleştiriyi Eleştirmek”, Eleştirel Psikoloji, Edit. D. Fox, I. Prilleltensky, S. Austin, Çev. Eda Erdener vd., Ayrıntı Yay., İstanbul 2012, 329-349.
SALMAN, F.(Haz.). Hep Yenik Başlama Duygusu, Türkiye‟de Ayrımcılık Uygulamaları: Mağdurlar ve Uzmanlar Anlatıyor, Sivil Toplum Geliştirme Merkezi Yay., Ankara 2007.
SANDELOWSKİ, Margarete. “Focus on Qualitative Methods: Sample Size in Research”, Research in Nursing & Health, Volume 18, İssue 2, 1995, 179-183.
T.C. BAŞBAKANLIK ÖZÜRLÜLER İDARESİ BAŞKANLIĞI. Toplum Özürlülüğü Nasıl Anlıyor, Ankara 2004.
YILDIRIM, A.ve H. Şimşek. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yay., Ankara 2008.