KUR’ÂN VE PSİKOLOJİ İLİŞKİSİ ÜZERİNE

Bütün yarattıklarını bildiği gibi, insanı da en iyi bilen Allah'tır. Kur'ân'da, psikolojinin inceleme sahası olan insanın rûhî yönü ile ilgili olarak, bazen direkt bazen de dolaylı birçok âyet bulunmaktadır. Kur'ân mesajları, indirildiği dönemde ortaya konulan anlam ve değerlerin yanında, evrensel bir payda oluşturan değer ve delâletlere de sahiptir. Bu sebeple Kur'ân âyetleri, psikolojik bir yaklaşımla ele alınıp tasvir edilmeye elverişlidir. İlgi alanları değişik olmasına rağmen Kur'ân, insana hitap etme, psikoloji de insanı inceleme gibi ortak bir alana sahiptir ve aynı gerçeğe değişik açılardan yaklaşmaktadırlar. Kur'ân-ı Kerîm insanı, kendi nefsini, yaratılışını ve hassas oluşumunu düşünmeye teşvik etmektedir. İnsandan, doğru bilgiye ulaşabilmesi için bütün bilgi edinme yollarını doğru ve etkin bir şekilde kullanmasını istemektedir. Ancak genelde ilmî konulara, özelde de Kur'ân-ı Kerîm'e, sadece belli bir bilim dalının penceresinden bakmanın, insanı çoğu zaman eksik sonuçlara götürdüğü bir gerçektir. Kur'ân ile sistematik bilgi ve ilimler arasındaki ilgi, Kur'ân'ı anlama ve yorumlama biçimleri, her dönemde lehte ve aleyhte görüşlerle, üzerinde önemle durulan konulardan olmuştur. Bu gerçeğin ışığında biz çalışmamızda, Kur'ân-ı Kerîm yorumlanırken müracaat edilecek ilmî disiplinlerin sayısı ne kadar fazla olursa, o kadar kolay ve kapsamlı bir şekilde anlaşılabileceğine işaret edeceğiz. Bunun yanında beşerî bilimleri kabul edip onlardan faydalanmakla birlikte, onlardan başka bilme çeşitlerinin de olduğuna işaret etmeye çalışacağız

ON RELATION BETWEEN THE QUR’AN AND PSYCHOLOGY

Allah knows humanbeing better, as he knows all he created. There are too many Quranic verses concerning indirectly –as well as directly- the spiritual aspect of human, which is the field of study of psychology. Quranic messages have values and indications that form a universal share, as they have meanings and values that carried out in its revelation period. Therefore, Quranic verses is proper to be studied and described by a psychological approach. Despite the fact that the Quran differs from psychology with respect its interest fields, two of them have common field of study as directing to humanbeing in Quran, and examining the humanbeing in psychology, so, they deal with the same truth from different angles. Quran encourages the humanbeing to think on his soul, his creation and his sensitive formation. Thus, it wants human to use all ways to require knowledge correctly and efficiently. However, it’s true that to look over scientific matters in general, Holy Quran in special, just from the wievpoint of a given scientific discipline generally leads the searcher to the deficient results. The relation between Quran and systematical knowledge and sciences has been an important matter for discussion with pros and cons. In the light of this truth, during this study, We try to point out that Quran will be understood easier and comprehensive as far as the source scientific disciplines number increase. Besides, with accepting and taking use of human sciences, I assert that there are another kinds of knowledge

PDF

___

ABDÜLBÂKĠ, Muhammed Fuad (1982). Mu’cemü’l-Müfehres li elfâzı’l-Kur’âni’l-Kerîm. Ġstanbul: Mektebetü‟l-Ġslâmiyye.
ALLPORT, Floyd Henry (1924). Socıal Psychology. Boston: Houghton Mifflin.
ARKONAÇ, Sibel AyĢen (1998). Psikoloji Zihin Süreçleri Bilimi. Ġstanbul: Alfa Basım Yay
AġUR, Muhammed Tahir(1997). Tefsîrü’t-Tahrîr ve’t-Tenvîr. Tunus.
AYDIN, Mehmet (1990).Din Felsefesi, Ġzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yay.
BAYMUR, Feriha (1994). Genel Psikoloji. Ġstanbul: Ġnkılap Yay.
BLACHERE, Regis (1982). “Nefs Kelimesinin Kur‟ân‟da KullanılıĢı Hakkında Bazı Notlar”, Çev. Sadık Kılıç, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi., S. 5, Erzurum.
BUDAK, Selçuk (2000). Psikoloji Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yay.
CEBECĠ, Lütfullah (1989).“Kur‟ân‟ın AnlaĢılmasına Doğru” Ġstanbul: Zaman Gazetesi Yay.
CONDĠLLAC, E. B (1992). İnsan Bilgileri Üzerine Deneme. Çev. M. Katırcıoğlu, Ġstanbul: MEB. Yay.
CÜCELOĞLU, Doğan (1997). İnsan ve Davranışı, Psikolojinin Temel Kavramları. Ġstanbul: Remzi Kitabevi.
ÇĠÇEK, M.Halil (2007). Kur’ân Nasıl Bir Kitaptır. Ġstanbul: Beyan Yayınları.
DAVUDOĞLU, Ahmet (2000), “Müzakereler” Kur’ân ve Tefsir Araştırmaları I, ĠSAV Ġstanbul: Ensar NeĢriyat.
DEMĠR, ġehmus (2002). Kur’ân’ın Yeniden Yorumlanması, Batı’yla Münasebetin Kur’ân Yorumuna Yansımaları. Ġstanbul: Ġnsan Yay.
DERVEZE, Ġzzet (1997). Kur’ânü’l-Mecid Kur’ân’ı Anlamada Bir Yöntem Çalışması. Çev. Vahdettin Ġnce, Ġstanbul: Ekin Yay.
DESCARTES (1998). İlk Felsefe Üzerine Metafizik Düşünceler. Çev. Mehmet Karasan, Ġstanbul.
DUMAN, M. Zeki (1996). Nüzulünden Günümüze Kur’ân ve Müslümanlar. Ankara: Fecr Yay.
EROĞLU, Ali (2002). Kur’ân Tarihi ve Kur’ân İlimleri Üzerine. Erzurum: EKEV Yayınevi.
ESED, Muhammed (1999). Kur’ân Mesajı Meal-Tefsir. Çev. Cahit Koytak, Ahmet Ertürk, Ġstanbul: ĠĢaret Yay.
GENCER, Bedri (2008), İslam’da Modernleşme, Ankara: Lotus Yay.
HÖKELEKLĠ, Hayati (1996). Din Psikolojisi. Ankara: TDV. Yay.
JANSEN, J.J.G (1993). Kur’an’a Bilimsel-Filolojik-Pratik Yaklaşımlar, Çev. Halilrahman Açar, Ankara: Fecr Yay.
JUNG, Carl Gustav (2001). Doğu Metinlerine Psikolojik Yaklaşım. (Edisyon: J.J.Clarke), Çev. Ahmet Demirhan, Ġstanbul: Ġnsan Yay.
KAM, Ferit (1990). Dinî ve Felsefi Sohbetler. Sad. Süleyman Hayri Bolay. Ankara: DĠB. Yay.
KARA, Necati (2004). Bir İletişim Aracı Olarak Kur’ân’da Beden Dili. Ġstanbul: Bilge Yay.
KILIÇ, Sadık (1995). İslâm’da Sembolik Dil. Ġstanbul: Ġnsan Yay.
KIRCA, Celal (1982). Kur’ân-ı Kerîm ve Modern Bilimler. Ġstanbul: Marifet Yay.
KIRCA, Celal (1984). Kur’ân-ı Kerîm’de Fen Bilimleri. Ġstanbul: Marifet Yay.
KIRCA, Celal (1993). İlimler ve Yorumlar Açısından Kur’ân’a Yönelişler. Ġstanbul: Tuğra NeĢriyat.
KIRCA, Celal (1996 ).Kur’ân ve Bilim. Ġstanbul: Marifet Yay.
KIRCA, Celal (1996). Kur’ân ve İnsan. Ġstanbul: Marifet Yay.
KURTKAN, Amiran (1977). Sosyolojik Açıdan Tasavvuf ve Laiklik. Ġstanbul: Kutsun Yay.
KUTLUER, Ġlhan (1994). “Ġlmü‟n-Nefs”, DİA. C.XXII. Ġstanbul.
KUTLUER, Ġlhan (2001).“Kur‟ân‟ı Anlama Yolunda Felsefî Tecrübenin Rolü ve Değeri”,Kur’ân ve Tefsir Araştırmaları II, ĠSAV Ġstanbul: Ensar NeĢriyat.
KUTLUER, Ġlhan (2005). “Ġslam ve Bilim TartıĢmalarında Temel YaklaĢımlar” Bilgi Bilim ve İslam I, II. ĠSAV, Ġstanbul: Ensar NeĢriyat.
KUTUB Seyyid (1402/1982). Fî Zılâlil Kur’ân. Beyrut: Dâru‟Ģ-ġerûk. KUTUB Seyyid (tsz). et-Tasvîru’l-Fenniyyu fi’l-Kur’ân. ys,
KUTUB, Muhammed (1977). İslâm’a Göre İnsan Psikolojisi. Çev. Akif Nuri, Ġstanbul: Hicret Yay.
MORGAN, Clifford Thomas (1999). Psikolojiye Giriş. Çev. H. Arıcı vd. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yayınları.
MUNN, Norman, L (1954). Psikoloji İnsan İntibakının Esasları. Çev. Nahid Tentar, Ġstanbul: Maarif Basımevi.
NASR, Seyyid Hüseyin (1994). “Ġslâmî Bilim Nedir?”,Çev. Mevlüt Uyanık, İslâmi Araştırmalar Dergisi, C. 7, S. 1, Ankara.
NECATĠ, Muhammed Osman (1998). Kur’ân ve Psikoloji. Çev. Hayati Aydın, Ankara: Fecr Yay.
ÖZEL, Ġsmet (1995). Üç Mesele Teknik Medeniyet Yabancılaşma, Ġstanbul: ġule Yay.
ÖZEMRE, Ahmet Yüksel (2000), “Müzakereler”, Kur’ân ve Tefsir Araştırmaları I, ĠSAV.
Ġstanbul: Ensar NeĢriyat.
ÖZTÜRK, Mustafa (2011). Kur'ân, Tefsir ve Usûl Üzerine Problemler Tespitler Teklifler. Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
SAMUK, Fevzi (2001). “Kur‟ân ve Psikiyatri”Kur’ân ve Tefsir Araştırmaları II, ĠSAV, Ġstanbul: Ensar NeĢriyat.
SARI, Mehmet Ali (2011). Kur'ân-ı Kerîm’i Güzel Okuma Tekniği ve Kuralları, Ġstanbul: MÜĠFV. Yay.
SERĠNSU, Ahmet Nedim (1996). Kur’ân Nedir? Ġstanbul: ġule Yay.
ġÂTIBÎ, Ġbrahim b. Musa (ts.) el-Muvâfakât li Usûli’ş-Şerî’a. Thk. Abdullah Draz, Beyrut.
TABBARA, Afif Abdülfettah (1981). İlmin Işığında İslâmiyet. Çev. Mustafa Öz, Ġstanbul: Kalem Yay.
TEBER, Serol (2000). Davranışlarımızın Kökeni. Ġstanbul.
TUNÇ, Mustafa ġekip (1949). Psikolojiye Giriş. Ġstanbul: ĠÜEF. Yay.
UYGUR, Mermi (2008). Yaşama Felsefesi. Ġstanbul
UZUN, Nihat (2013). “Kur‟ân‟da Ġnsan Psikolojisi: EleĢtirel Bir YaklaĢım” JASSSS The International Journal of Social Science. Volume 6 Issue 1. Lorient-France
YAR, Erkan (2000). Ruh-Beden İlişkisi Açısından İnsanın Bütünlüğü Sorunu. Ankara: Ankara Okulu Yay.
YARAN, Cafer Sadık (1997). “ĠslâmîleĢme ve UyuĢma”, Din ve Bilim, Samsun: Sidre Yay.
ZEHEBÎ, Muhammed Hüseyin (1989/1409). et-Tefsîr ve’l-Müfessirûn. Kahire: Mektebetü Vehbe.
ZERKÂNÎ, Muhammed Abdülazim (1988), Menâhilü’l-İrfân Fî Ulûmi’l-Kur’ân. Beyrut