MEHMET NURİ GÖMLEKSİZ, HASAN HÜSEYİN KILINÇ

VATANDAŞLIK VE DEMOKRASİ EĞİTİMİ DERSİ KAZANIMLARI ÖLÇEĞİNİN GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Son zamanlarda eğitim alanındaki gelişmelere bakıldığında; vatandaşlık ve demokrasi eğitimi ile demokratik bir toplumun oluşabilmesi için bireylere gerekli bilgi, beceri ve değerleri kazandırmanın hedeflendiği görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, 8. sınıf Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi dersi kazanımlarının gerçekleşme düzeyi ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yapmaktır. Bu amaçla programda yer alan kazanımlardan hareketle beşli likert tipi bir ölçek hazırlanmıştır. Hazırlanan taslak ölçek Elazığ il merkezinde bulunan üç farklı ilköğretim okulundaki 271 öğrenciye uygulanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliği açımlayıcı faktör analizi ile test edilmiştir. Yapılan faktör analizi sonucunda 38 maddeden oluşan üç faktörlü bir ölçek geliştirilmiştir. Faktörler 'demokrasi bilinci (?:.96 )', 'hak ve özgürlükler (?:.97 )' ile 'görev ve sorumluluklar (?:.94)' olarak adlandırılmıştır. Faktörlerin Cronbachalpha güvenirlik katsayıları sırasıyla ?:.96, ?:.97 ve ?:.94 olarak hesaplanmıştır. Tüm ölçeğin Cronbach Alpha güvenirlik değeri .98, Spearman- Brown korelasyon katsayısı .94, Guttmansplit-half değeri .95 olarak belirlenmiştir. Ölçeğin faktör yük değerleri .52 ile .86 arasında değişmekte ve toplam varyansın %69.751'ini açıklamaktadır. Madde test korelasyon değerleri .55 ile .83 arasında değişmektedir. İlk 19 maddeden oluşan birinci parça için Cronbach Alpha değeri .96, ikinci parça için .97 olarak hesaplanmıştır. Doğrulayıcı faktör analiz sonucunda üç faktörlü modelin uyum değerleri GFI= .92, AGFI= .91, SRMR= .055, NFI=.95, NNFI=.97, CFI=.97, X2/sd=1.99, RMSEA=.06 olarak bulunmuştur

VALIDITY AND RELIABILITY OF CITIZENSHIP AND DEMOCRACY EDUCATION COURSE LEARNING ATTAINMENTS SCALE

Recent changes in education show that it was aimed to have the individuals gain necessary knowledge, skill and values to build a democratic society with citizenship and democracy education. The aim of this study is to develop a valid and reliable scale towards the learning attainments of Citizenship and Democracy Education course. For that aim, a five-point Likert-style scale was developed based on the learning attainments of Citizenship and Democracy Education course. The scale was piloted on 271 students at three different elementary schools in Elazığ city center. The explanatory factor analysis method was used to test the construct validity of the scale. According to the results of factor analysis results, a scale including 38 items with three factors was developed. The factors were named as ‘conscious of democracy (α:.96 )’, ‘rights and freedom (α:.97 )’ and ‘duty and responsibilities (α:.94)’.Cronbach alpha reliability of each factor were calculated as α:.96, α:.97 and α:.94 respectively and for the whole as .98.SpearmanBrown correlation coefficient was calculated to be .94 and Guttmann split-half value was calculated to be .95. Factor loadings of the scale ranged between .52 and .86 and explained 69.751 of the total variance. Item test correlation values ranged between .55 and .83. Cronbach alpha value for the first 19 items was calculated to be .96 and .97 for the second part. According to the results of confirmatory factor analysis, fit index values of the three-factor model were GFI= .92, AGFI= .91, SRMR= .055, NFI=.95, NNFI=.97, CFI=.97, X2/sd=1.99 and RMSEA=.06

PDF

___

AKÇAY, C. (2003). Küreselleşme, Eğitimsel Yoksunluk ve Yetişkin Eğitimi. Milli Eğitim Dergisi. 159.
ANDERSON, L. W. (1988). Attitudes and Their Measurement. Keeves, J. P. (Ed.), Educational Research, Methodology and Measurement: An International Handbook (pp. 421-426). New York: Pergamon Press.
ARGÜDEN, Y. (2008). Küreselleşmeyi Yönetebilmek: Küresel Vatandaşlık Eğitimi. Önce Kalite Dergisi, 40-42.
BALCI, A. (2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik ve İlkeler. (3. Baskı). Ankara, Pegem Akademi Yayıncılık.
BİLHAN S. (1991). Eğitim Felsefesi, Kavram Çözümlemesi. Ankara, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları No:164.
BRANSON, M. S. (1998). The Role of Civic Education. A Forthcoming Education Policy Task Force Position Paper From the Communitarian Network. Center for Civic Education. http://www.civiced.org/articles_role.html adresinden, 01.07.2012 tarihinde alınmıştır.
BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. (11. Baskı). Ankara, PegemA Yayıncılık.
ÇELİK, V. (1997). Eğitim, Demokratikleşme ve Küreselleşme. Türk Cumhuriyetleri ve Asya Pasifik Ülkeleri Uluslararası Eğitim Sempozyumu, s.33-34, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
ÇOKLUK, Ö., ŞEKERCİOĞLU, G. ve BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik. SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara, PegemA Yayıncılık.
DOUGLAS, L. (2003). Citizenship Education and Human Rights Education. An overview of recent developments in the UK. Manchester, British Council.
FARRELL, J. P. (1998).Democracy and Education: Who Gets to Speak and Who is Listened to?. Curriculum Inquiry, 28(1) 1-7.
GENÇ, S. Z. ve KINCAL R. Y. (2005) Hayat Bilgisi Dersi Ünitelerindeki Vatandaşlık İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitimi İle İlgili Hedeflerin Analizi. XIV. Eğitim Bilimleri Kongresi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Fakültesi, Denizli
GERAY, C. (1993). İnsan Hakları Eğitimi, İnsan Hakları Yıllığı, TODAİE, Cilt:15, s. 89-99.
HICKS D. (2001). Re-Examining The Future: The Challenge for Citizenship Education, Educational Review, 53(3),229-240.
MCCOWAN T. (2009). Rethinking Citizenship Education: A Curriculum for Participatory Democracy, London, Continuum International Publishing Group.
MENTER, I ve M. WALKER. (2000). How Would A Well-Educated Young Citizen React to the Stephen Lawrence Inquiry? An Examination of the Parameters of Current Models of Citizenship Education. The Curriculum Journal. 11.1: 101–116.
ÖZDAMAR, K. (2002). Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi (2. Baskı). Eskişehir, Kaan Yayınları.
PALLANT, J. (2005). SPSS Survival Manual: A Step by Step Guide to Data Analysis Using SPSS for Windows, New York, Open University Press.
SCHEMELLEH-ENGEL, K., MOOSBBRUGGER H., ve MULLER, H. (2003). Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Test of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures. Methods of Psyohological Research Online, University of Koblenz-Landau, 8(2) 23-74
TABACHNİCK, B. G. ve FIDELLl, L. S. (2001). Using Multivariatestatistics (4th Ed.). Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
TAVŞANCIL, E. (2010). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. (4. Baskı). Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
TEZGEL R. (2008). Yeni İlköğretim Programlarında İnsan Hakları Vatandaşlık ve Kentlilik Eğitim. Ankara, Araştırma Yayınları. TTKB (2010). Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi Dersi Öğretim Programı. http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx adresinden 15 Ocak 2011 tarihinde alınmıştır.
VELDHUIS, R. (1997). Education for Democratic Citizenship: Dimensions of Citizenship Core Competencies and International Activities. Eric veri tabanından 12 Temmuz 2013 tarihinde alınmıştır.
YANIKLAR C. ve ELYILDIRIM Ü.Y. (2004) Demokrasi Eğitimi ve Pratik Uygulamalar, Çoluk Çocuk Dergisi, Ankara, Kök Yayıncılık.
YEŞİL R. (2009). İlköğretim II. Kademe Sınıf-Şube Rehber Öğretmenlerinin Demokratiklik Profilleri, (Ed. R. Kıncal). International Symposium On Democracy and Democracy Education in Europe Proceedings, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım, 106-121.
YEŞİL, R. (2002). Okul ve Ailede İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitimi. Ankara, Nobel Yayınları.
YILMAZ, V. ve ÇELİK, H. E. (2009). Lisrel ile Yapısal Eşitlik Modellemesi-I. Temel Kavramlar, Uygulamalar, Programlama. Ankara, PegemA Yayıncılık.