BUKET UZUNER’İN TOPRAK ROMANINDA HEGEMONİK ERKEKLİK ALGISININ YANSIMASI VE DEĞİŞİME DOĞRU

Buket Uzuner’in Tabiat Dörtlemesi şeklinde tasarladığı roman dizisinin ikincisi Uyumsuz Defne Kaman’ın Maceraları Toprak’ta Türk mitolojisinden Kamanlık geleneğine, tarihî eser kaçakçılığından Hitit uygarlığının izlerine kadar geniş bir yelpazede farklı konular ele alınır. Romanda olaylar, tanrısal bakış açısı ile okura yansıtılır. Toprağın insan hayatında ana, temel unsur oluşunun merkeze alındığı roman, genç gazeteci Defne Kaman’ın Çorum’a gelmesiyle başlar. Romanda Buket Uzuner, Defne Kaman’ın maceralarıyla insanoğlunu toprak etiği ve hakkına saygı duymaya davet eder. Buket Uzuner, “toprak” ögesinin çağrışımlarına romanında yer verir. Romanda öne çıkan konulardan biri de “hegemonik erkeklik” anlayışıdır. Muhtar Körağaoğlu üzerinden hegemonik erkeklik algısı ortaya konur. Muhtar Körağaoğlu’nun kadına, aileye ve kendisine bakış açısı hegemonik erkeklik algısıyla üretilir. Toplumsal cinsiyet (gender sociology) çalışmaları genellikle kadınları merkeze alan bir çalışma alanıdır. 1970’lerde “toplumsal cinsiyet” çalışmalarında yeni bir kavram olan “masculinity/erkeklik”ten bahsedilir. R. W. Connell, 1995’te yayımladığı Masculinities adlı kitabında “masculinity/erkeklik” kavramına kuramsal bir açıdan yaklaşır. Kitabında farklı erkeklikleri tanımlar. Toplumsal yaşamda erkekliklerin nasıl oluştuğuna ve nasıl işlediğine değinir. Bu çalışma giriş, Toprak romanının kısa tanıtımı, hegemonik erkeklik ve sonuç olmak üzere dört başlıktan oluşmaktadır. Çalışmada öncelikle “giriş” başlığı altında çalışmanın yol haritası çizilecek, sonrasında ise Uyumsuz Defne Kaman’ın Maceraları Toprak romanı tanıtılacaktır. “Hegemonik erkeklik” başlığı altında bu kavramın kuramsal olarak neyi ifade ettiği üzerinde durulacak ve romanda hegemonik erkekliğin işleyişi şu alt başlıklarda ele alınacaktır: “a) Muhtar Körağaoğlu: Muhafazakâr, gelenekçi, tutucu ve itaatkâr anlayışın yansıdığı bir kişi, b) Erkekliği tehlikeye atan davranışlar ve hegemonyanın sarsılışı, c) Evlilik kurumu, ataerkil düzen ve kadın-erkek eşitliği meselesi, ç) Sezaryenle doğum, kontrolsüz öfke ve güven sorunu, d) Paralel bir hikâye ile sezaryenin gerekliliğini güçlendirmek.” Metinden örneklerle hegemonik erkekliğin hayatımızda var oluşu açımlanmaya çalışılacaktır. Sonuç kısmında ise yazıda ele alınan konu değerlendirilecektir.

THE REFLECTION OF HEGEMONIC MASCULINITY PERCEPTION IN BUKET UZUNER’S SOIL NOVEL AND TOWARDS TO CHANGE

In Soil, which is the second book of series (The Adventures of Misfit Defne Kaman) that is intended as Nature Quadrilogy, Buket Uzuner deals with different subjects in a wide range from the Turkish mythology to the Kaman (shaman) tradition, from the trace of historical artifact smuggling to the traces of Hittite civilization. The events in the novel are reflected in the reader with a divine point of view. The novel in which the soil is taken as the main element in human life is started by the young journalist Defne Kaman coming to Çorum. Buket Uzuner invites the human being to respect for soil ethics and rights via Defne Kaman’s adventures in her novel. Includes the connotations of the soil element in her novel. One of the prominent topics in the novel is “hegemonic masculinity”. Hegemonic masculinity perception is revealed through Muhtar Körağaoğlu. The point of view of Muhtar Körağaoğlu to the woman, the family and himself is produced with the perception of hegemonic masculinity. Gender sociology studies are usually a workplace centered on women. In 1970s, as a field of study within the gender studies, new concept “masculinity” was mentioned. R. W. Connell, in her Masculinities book, 1995, approaches the concept of masculinity from a theoretical perspective. Connell, describes different masculinities in her book. It refers to how masculinity is formed and how it works in social life. This study consists of four titles: “introduction, brief introduction of the novel of the Soil, hegemonic masculinity and conclusion.” In this study, firstly the road map of working under the heading “introduction” will be drawn, then Soil & The Adventures of Misfit Defne Kaman novel will be introduced. Under the heading of “hegemonic masculinity” it will be emphasized what this concept expresses theoretically, and the functioning of hegemonic masculinity in the novel will be covered in the following subheadings: “a) Muhtar Körağaoğlu: A person who reflects a conservative, traditionalist, obedient and submissive mentality, b) The acts that put masculinity in danger and the hegemony’s shaking, c) Marriage institution, patriarchal order and the issue of gender equality. ç) Cesarean birth, uncontrolled anger and trust problem, d) Strengthening the necessary of cesarean section with a parallel story”. I will try to explain the existence of hegemonic masculinity in our lives with examples from the novel. In the conclusion part, the subject discussed in the article will be evaluated.

___

  • Alemdaroğlu, A. – Demirtaş, N. (2004). “Biz Türk Erkeklerini Böyle Bilmezdik!: Mynet’te Erkeklik Hâlleri”, Toplum ve Bilim, 101, Birikim Yayınları, 206-224.
  • Bolak Boratav, H. -Okman Fişek, G.- Eslen Ziya, H. (2017). Erkekliğin Türkiye Halleri. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Ecevit, Y. (2011). “Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisine Başlangıç”, Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi, Editörler: Yıldız Ecevit, Nadide Karkıner, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2-29.
  • Erbalaban Gürbüz, N. (2016). “Korkuyorum Anne’de Hegemonik Erkekliğin Yapı Sökümü”, İlef Dergisi, Sonbahar, 125-142. (http://ilef.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/id_3_2_6.pdf Erişim tarihi: 3 Ağustos 2017).
  • Bozok, M. (2011). Soru ve Cevaplarla Erkeklik. İstanbul: SOGEP.
  • Cesur Kılıçaslan, S.-Işık, T. (2016). Toplumsal Cinsiyet ve Efsaneden Gerçeğe Türkiye’de Kadın, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Connell, R.W. (1998). (Çeviren: Cem Soydemir) Toplumsal Cinsiyet ve İktidar. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Connell, R.W. (2005). Masculinities. California: University of California Press.
  • Cengiz, K. -Tol, U. U.- Küçükural, Ö. (2001). “Hegemonik Erkekliğin Peşinden”, Toplum ve Bilim, 101, Güz, 50-70.
  • Fıçıcıoğğlu, C. “Hamileler Hangi Korkuları Yaşıyor?” (http://www.cemficicioglu.com.tr/hamileler-hangi-korkulari-yasiyor Erişim tarihi: 3 Şubat 2018)
  • Kızılkan, N. (2014). “Erkeklik Çalışmaları ve Türkiye’de Erkekliğin Dönüşümü”, sayı 6: (http://www.lacivertdergi.com/dosya/2014/09/30/erkeklik-calismalari-ve-turkiyede- erkekligin-donusumu Erişim tarihi: 3 Ağustos 2017).
  • Mutluer, N. (2010). “Erkekliğin Sınırlarını Anlamaya Kendimizden Başlamak”:“https://kendineaitbiroda.wordpress.com/2010/04/13/erkekligin- sinirlarini- anlamaya-kendimizden-baslamak-nil-mutluer Erişim tarihi: 12 Ağustos 2017)
  • Özbay, C. (2012-2013). “Türkiye’de Hegemonik Erkekliği Aramak”, Doğu-Batı, Kasım-Aralık- Ocak, 63. sayı, 185-204.
  • Sancar, S. (2009). Erkeklik: İmkânsız İktidar. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Türk, H. B. “Eril Tahakkümü Yeniden Düşünmek: Erkeklik Çalışmaları İçin Bir İmkân Olarak Pierre Bordieu”, (http://docplayer.biz.tr/23367879-Eril-tahakkumu-yeniden-dusunmek-erkeklik- calismalari-icin.html Erişim tarihi: 9 Şubat 2018) (Toplumbilim, 112, 2008, s. 119-146.
  • Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği ( TJOD ) (2013) “Sezaryen raporu”: (https://www.medikalakademi.com.tr/wp-content/uploads/2013/06/tjod-sezaryen-raporu- 2013.pdf) (Erişim tarihi: 11 Haziran 2017)
  • Uzuner, B. (2015). Defne Kaman’ın Maceraları: Toprak. İstanbul: Everest Yayınları.
  • Yiğiter, A. B. “Sezaryen ve Normal Doğum Tercihi Ve Sebepleri Türkiye ve Dünyadaki Son Durum”: (http://www.alinbasgulyigiter.com/bilgi-kitapligi/41-sezaryen-ve-normal-dogum- tercihi-ve-sebepleri) (Erişim tarihi: 11 Haziran 2017)
  • Zeybekoğlu, Ö. (2013). Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Erkeklik Olgusu, Ankara: Eğiten Kitap.
  • (?) “Sezaryen Ameliyatının Tarihçesi”: (http://www.jinekolojivegebelik.com/2012/02/sezaryen- ameliyatinin-tarihcesi.html) (Erişim tarihi: 23.02.2017)