BM ÇÖZÜM PLÂNLARINA GÖRE KIBRIS’TA KURULMAK İSTENEN FEDERASYONUN EKONOMİK YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

Bu araştırmada, BM çözüm plânlarına göre Kıbrıs'ta kurulmak istenen federasyonun ekonomik yapısı ve özellikleri ele alınmıştır. Buradan hareketle araştırmanın temel amacı, Kıbrıs'ta taraflar arasında cereyan eden görüşmelerde federal devletin ekonomik yapısının verimliliği, şeffaflığı ve sürdürülebilir kalkınma modellerinin neler olması gerektiği tartışılmıştır. Buna göre Kıbrıs'ta kurulmak istenen federal devletin ekonomik yapısı, 'iktisadî bütünlüğü' sağlamaktan ve iki kurucu ortağın en makul ve en uygun ekonomik kamu düzenini kurmaktan geçtiği görülmektedir. Ancak tarafların ekonomik farklılığının giderilmesi ve iki tarafın da yararına olan ekonomik faaliyetlerin hayata geçirilmesi gerekecektir. Bu yüzden Kıbrıs'ta yeni bir 'toplumsal proje' geliştirmek ve yeni bir 'kalkınma modeli' ortaya atmak gerekecektir. Aslında Kıbrıs'ta sürdürülebilir kalkınma stratejisi birey-birey, birey-kurucu devlet, birey-federal devlet, kurucu devlet-kurucu devlet, kurucu devlet-federal devlet arasında şekillenecektir. Ancak esas nüve, 'bireyle' 'federal devlet' arasında oluşacaktır. Aksi takdirde çıkabilecek ekonomik bir krizde, bütün sistemin yıkılması mümkün olacaktır. Bu yönüyle Kıbrıs'ta kurulacak federasyon, hukukî olduğu kadar sosyo-ekonomik de bir olgudur. Dolayısıyla Kıbrıs'taki federal devletin güvenliği, sadece etkili ve fiilî garantilerle değil, ekonomik unsurlarla da korunmalıdır. Ancak bu durum, BM'nin hazırladığı hiçbir çözüm plânında mevcut değildir. Bu gerçekten hareketle araştırma, dört ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Gali Plânı'na göre federal devletin ekonomik unsurları incelenmiştir. İkinci bölümde Annan Plânı'na göre federal devletin ekonomik şartları ele alınmıştır. Üçüncü bölümde Kıbrıs'ta kurulması düşünülen federal devletin ekonomik verimliliği ve şeffaflığı değerlendirilmiştir. Dördüncü ve son bölümde ise kurulacak federal Kıbrıs'ta sürdürülebilir kalkınma modelinin ayrıntılarına bakılmıştır

THE ECONOMIC STRUCTURE AND CHARACTERISTICS OF THE FEDERATION DESIRED TO BE ESTABLISHED IN CYPRUS ACCORDING TO THE SETTLEMENT PLANS OF THE UN

In this research, the economic structure and characteristics of the federation desired to be established in Cyprus according to the settlement plans of the UN will be addressed. Based on this, the main purpose of the research is to discuss the efficiency and transparency of the economic structure of a federal state during the talks held between the parties in Cyprus and what the sustainable development models must be. According to this, it will be examined whether the economic structure of the federal state desired to be established in Cyprus is based on maintaining ‘economic integrity’ and creating the most reasonable and appropriate economic public order of the two founding partners. However, it will be necessary to eliminate the economic differences of the parties and implement economic activities which are beneficial to both sides. Therefore, it will be required to develop a new ‘social project’ and to launch a new ‘development model’ in Cyprus. Actually, the sustainable development strategy in Cyprus will be shaped between individual-individual, individual-founding state, individual-federal state, founding state-founding state, and founding state-federal state. But, the essential core will be between the ‘individual’ and the ‘federal state’. Or else, it will be likely that the entire system will collapse during a time of economic crisis. From this aspect, the federation to be established in Cyprus is also a socio-economic event as much as it is a legal one. Therefore, the security of the federal state in Cyprus should not only be maintained through effective and operational guarantees, but also through economic factors. However, this situation is not present in any of the settlement plans prepared by the UN. Based on this fact, the research consists of four main sections. In the first section, the economic characteristics of a federal state based on the Ghali Plan will be examined. In the second section, the economic conditions of a federal state based on the Annan Plan will be addressed. In the third section, the economic efficiency and transparency of the federal state foreseen to be established in Cyprus will be evaluated. In the fourth and final section, the details of the sustainable development model of federal Cyprus to be established will be reviewed

PDF

___

AKPINAR, Mehmet Ali. “Birleşmiş Milletler Çözüm Plânının Tam Metnini Açıklıyoruz”, KKTC Başbakanlık Enformasyon Müdürlüğü Arşivi, Dosya: BM Çözüm Plânları, Tarih: 1992.
“Birleşmiş Milletler Çözüm Plânının Tam Metnini Açıklıyoruz”, KKTC Dışişleri ve Savunma Bakanlığı Arşivi, Dosya: BM Çözüm Plânları, Tarih: 1992.
“Ekonomik Savaş”, Türk Ajansı Kıbrıs (TAK) Arşivi Özel Bülteni, 3 Eylül 1990, No: 128, s. 1.
“Kıbrıs Sorununun Kapsamlı Çözümü - 30 Mart 2004”, KKTC Cumhurbaşkanı Arşivi, Dosya: BM Önerileri – Annan Plânı, Tarih: 30 Mart 2004.
“Set of Ideas on an Overall Framework Agreement on Cyprus (1992)”, KKTC Dışişleri ve Savunma Bakanlığı Arşivi, Konu: BM Çözüm Plânları. Tarih: 1992.
“Set of Ideas on an Overall Framework Agreement on Cyprus (1992)”, KKTC Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Konu: BM Çözüm Plânları. Tarih: 1992.
TAMÇELİK, Soyalp. “Demokrasi ve Muhafazakârlık”, KKTC Cumhurbaşkanlığı’na Sunulan Rapor, 19 Nisan 1998 / Sayı: 226 – (Resmi Belge).
…………………....... “XX. Yüzyılda Türk – Yunan Münasebetlerinin Siyasî Tarih Perspektifi Açısından Değerlendirmesi”, KKTC Cumhurbaşkanlığı’na Sunulan Rapor, 01.04.2001 / Sayı: 56, (Resmi Rapor).
Türk Ajansı Kıbrıs (TAK) Arşivi Rum Basın Bülteni (RBB), 30 Ağustos 1992, s. 8.
Türk Ajansı Kıbrıs (TAK) Arşivi Rum Basın Bülteni (RBB), 7 Ağustos 1994, s. 1.
“Avrupa Mahkemesi’nin Kararı”, Selides Haftalık Dergisi, 7 Ağustos 1994, No: 4218, s. 1.
BENETON, Philippe. Toplumsal Sınıflar, Çev. Hüsnü Dilli, İletişim Yayınları, Presses Universitaires De France, İstanbul, 1995.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 789 (1992) Sayılı Kararının Işığında Kıbrıs Sorunu ve Türkiye, Siyasî ve Sosyal Araştırmaları Vakfı – SİSAV, İstanbul, 1993.
BOSTANCI, M. Naci. Bir Kollektif Bilinç Olarak Milliyetçilik, Doğan Kitapçılık, İstanbul, 1999.
BRAUDEL, Fernand. Akdeniz ve Akdeniz Dünyası, C. I., Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, Eren Yayıncılık, İstanbul, 1989.
BRZEZİNSKİ, Zbigniew. Büyük Çöküş, Çev. Gül Keskil ve Gülsev Pakkan, 2. Baskı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1989.
CARTER, C. Regional Development in Western Europe, 2. Edition, in H.D. Clout (ed.), London, 1981.
CERRAHOĞLU, Zehra Yalçınkaya. Birleşmiş Milletler Gözetiminde Kıbrıs Sorunu İlke İlgili Olarak Yapılan Toplumlararası Görüşmeler (1968-1990), Kültür Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1998.
DEBEŞ, Taçgey. “A Tourism Master Project Made Jointly by France and Cyprus”, Journal for Cypriot Studies, III (Spring 1997) 2, s. 197-205.
DELİCEIRMAK, Orbay. (der.), Haklılık ve Kararlılık (Tepkiler Demeti), Lefkoşa, 1993.
DENKTAŞ, Serdar. “Güvenliğimiz Tam, Önümüz Açık”, Kıbrıs Mektubu Dergisi, X (Temmuz 1997) 4, s. 6.
ERDENTUĞ, Nermin. “Kalkınma Projelerinde Kültür Biliminin Yeri”, Antropoloji Dergisi, (1980) 9, s. 1-8.
……………………… “Modernleşme Çabalarında Dikkat Edilmesi Gereken Temel Hususlar”, Türkiye Türk Toplumlarında Kültürel Antropolojik İncelemeler, Ankara, 1972, s. 69-87.
FOSTER, George. Traditional Cultures and The Import of Technological Change, New York, 1962.
GAZİOĞLU, Ahmet C. “Fikirler Dizisinde Neler Var, Neler Yok? - II”, Kıbrıs Mektubu Dergisi, X (Temmuz 1997) 4, s. 14-19. ………………………… İngiliz Yönetiminde Kıbrıs Son İki Yıl (1958-1960) ENOSİS Çemberinden Kıbrıs Cumhuriyeti’ne-3, Kıbrıs Araştırma ve Yayın Merkezi Yayınları, Ankara, 2000.
GÖNLÜBOL, Mehmet. Uluslararası Politika İlkeler – Kavramlar – Kurumlar, 4. Baskı, Attila Kitabevi, Ankara, 1993.
İNATÇI, Ümit. Kıbrıs Sorunu Üzerine: Aldatıcı Sorunlar İkilemi Ya Da Bir Çözümsüzlüğün Anatomisi, Galeri Kültür Yayınları, İstanbul, 1995.
İSMAİL, Sabahattin. 150 Sorunda Kıbrıs Sorunu, Kastaş Yayınları, İstanbul, 1998.
Kıbrıs Beyannamesi - Türk Gençliğinin Kıbrıs Mevzundaki Görüşü, Ankara, 1952.
Kıbrıs Sorunu ve Türkiye, Siyasî ve Sosyal Araştırmaları Vakfı – SİSAV, İstanbul, 1993.
Kıbrıs Sorunu, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara, 1975.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ekonomisi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri, TÜSİAD Yayınları, İstanbul, 1998.
LAZURE, C. Le Fédéralisme vu a la Lumière de la Théorie Sociologique du Fonctionnalisme. Fédéralisme et Nations, Les Presses de I’université du, Québec, 1971.
LYSSARIDES, V. “Cyprus: The Right to Exist”, Review of International Affairs (Belgrade), XXVII (May 1976) 627, s. 19-29.
MORGİL, Orhan. “Türk Cumhuriyetleri Arasında Ticarî ve Ekonomik İşbirliğini Geliştirmenin Yolları”, Türk Cumhuriyetleri Arasında Politik ve Ekonomik İşbirliği – Uluslararası Girne Konferansları-1993, Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı – Kıbrıs Araştırmaları Vakfı, Lefkoşa, 1993, s. 55-60.
MORSE, Edward L. Modernization and The Transformation of International Relations, The Free Press, New York, 1976.
NECATIGIL, Zaim M. The Cyprus Question and The Turkish Position in International Law, Revised 2. Edition, Biddles Ltd Guildford and King’s Lynn, Oxford University Press, London, 1998.
OKANDAN, R. G. Devletin Menşei, İstanbul, 1945.
OLAF, Halmer. Social Technologies, New York, 1966.
OLGUN, Aydın. Kıbrıs’ın Anatomisi, Ankara, 1975.
POLAT, Hüseyin. Sürdürülebilir Kalkınma, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Bölümü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 1996.
PRÉLOT, I. Institutions Politiques, Paris, 1961.
SOYSAL, Mümtaz. Aklını Kıbrıs’la Bozmak, Bilge Yayınevi, İstanbul, 1995.
SÖNMEZOĞLU, Faruk. Türkiye-Yunanistan İlişkileri ve Büyük Güçler, Kıbrıs, Ege ve Diğer Sorunlar, Der Yayınları, İstanbul, 2000.
STAVRINIDES, Zenon. The Cyprus Conflict – National Identity and Statehood, Nicosia, 1975.
TAMÇELİK, Soyalp. Avrupa Birliği Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Münasebetlerinin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne İktisadî, Siyasî ve Hukukî Tesirleri, Nil Yayınları, İzmir, 1997.
…………………....... Kıbrıs Meselesinin Çözüm Plânları (BM’nin 789 Sayılı Kararına Göre), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 2008.
TUGAÇ, Ahmet. Sosyal Bilimler Araştırmalarının ve Bilgi Akımının Örgütlenmesi, DPT Planlama Dairesi Yayınları, Ankara, 1977.
YANNOPOULOS, G.N. Greece and EC Regional Policies, University of Reading Discussion Papers in European and International Social Science Research No: 43, Brussels, 1991.
YOUNG, George. Federalism and Freedom, London, 1941.
YÖRÜKOĞLU, Ahmet. “Türkiye-KKTC Ekonomik İşbirliği ve Avrupa Birliği”, Avrupa Birliği Kıskacında Kıbrıs Meselesi-Bugün ve Yarın, Editörler: İrfan Kaya Ülger ve Ertan Efegil, HD Yayıncılık ve Matbaacılık, Ankara, 2001, s. 223-233.
“Acı Reçete Resmi Gazetede”, Kıbrıs Gazetesi, 16 Mart 1992, No: 908, s. 9.
CANSEL, Ege. “Kuzey Kıbrıs Ekonomisi”, Hürriyet Gazetesi, 28 Kasım 2001, No: 65221, s. 8.
“Commentary by TAK: Economic War”, Kıbrıs Mektubu, III (1990) 4. s. 41-42.
ÇETEREİSİ, Dilek. “İşte Yeni Paket”, Kıbrıs Gazetesi, 21 Nisan 2001, No: 895, s. 3.
“Çözüm Sonrası Ekonomi”, Fileleftheros Gazetesi, 30 Ağustos 1992, No: 2332, s. 8.
HATAY, Özer. “Vasiliu: KKTC’ye Değer Biçti, 85 Trilyon”, Hürriyet Gazetesi, 14 Aralık 1992, No: 85541, s. 1 ve 20.
“İşte Paket”, Kıbrıs Gazetesi, 21 Mart 2001, No: 128, s. 1.
“Maraş ve Lefkoşa Havaalanı ile İlgili Değerlendirme Notu”, Kıbrıs Gazetesi, 18 Haziran 1993, No: 857, s. 6.
OLGUN, Ergün. “Butros Gali’nin Fikirlerine Ciddi Eleştiri”, Kıbrıs Gazetesi, 28 Ocak 1993, No: 325, s. 17.
SELENGİN, Pınar ve Yeliz KURTARICIOĞLULARI. “2000’de KKTC...”, Kıbrıs Gazetesi, 1 Ocak 2001, No: 1026, s. 1.
SOYSAL, Mümtaz. “Nimetler”, Hürriyet Gazetesi, 4 Mart 1998, No: 75521, s. 21.