“BEDİÎ TERBİYE” ADLI ESERİ BAĞLAMINDA İBRAHİM ALÂETTİN GÖVSA’NIN ESTETİK EĞİTİMİ ÜZERİNE GÖRÜŞ VE ÖNERİLERİ

İkinci Meşrutiyet'in ve Cumhuriyet'in ilanlarından sonra toplumsal hayatın her alanında büyük bir değişim ve dönüşüm süreci yaşanır. Yeni bir insan ve yeni bir toplum hedefiyle devlet eliyle yürütülen bu sürece dönemin birçok aydını farklı boyutlarda destek verir. İbrahim Alâettin Gövsa, Cumhuriyet öncesi ve sonrası kaleme aldığı yazı ve kitaplarla halkı eğitmeye ve bilinçlendirmeye çalışan çok yönlü yazarlardan biridir. 1913 yılında Millî Eğitim Bakanlığı tarafından edebiyat eğitimi amacıyla İsviçre'ye gönderilir. Edebiyat eğitiminden ziyade Jean-Jacques Rousseau Pedagoji Enstitüsü'nde ve Cenevre Üniversitesi Psikoloji Laboratuvarı'nda pedagoji ve psikoloji öğrenimi görür. Yurda dönünce çeşitli okullarda öğretmenlik ve idarecilik yapar. Edebiyat, eğitim, estetik, psikoloji, pedagoji, sözlük ve ansiklopedi yazımı gibi değişik disiplinlerde kitaplar neşreder. 1925 yılında Cumhuriyet Dönemi'nin ilk estetik eğitimi kitabı olan "Bediî Terbiye" adlı eserini yayımlar. On bölümden oluşan kitapta Gövsa, sanattan ticarete; aile hayatından millet hayatına; okul bahçelerinden okul binalarına; resim eğitimden musiki eğitimine; okul kitaplarından çocuk edebiyatına toplumsal yaşamın birçok unsurunu estetik eğitimi açısından sorgular. Bu unsurların geçmişteki durumunu ve mevcut hâlini irdeler. Estetik eğitimin bireysel ve toplumsal hayatın her noktasına hâkim olması için Avrupalı yazar ve eğitimcilerin fikirlerinden de yararlanarak özgün öneriler ortaya koyar. "Bediî Terbiye", bir bakıma "Meşrutiyet'in ve Cumhuriyet'in arzu ettiği bireyin ve toplumun nitelikleri neler olmalıdır?" sorusuna cevap arayan bir eser olarak da okunabilir. Bu çalışma İbrahim Alâettin'in estetik eğitime bakışını; resim, musiki, çocuk kitapları, çocuk şiirleri ve çocuk edebiyatı hakkındaki görüş ve önerilerini "Bediî Terbiye" adlı eserinden hareketle inceleme amacı taşımaktadır

THE VIEWS AND SUGGESTIONS OF İBRAHİM ALÂETTİN GÖVSA ON AESTHETIC EDUCATION IN THE CONTEXT OF HIS BOOK “BEDİÎ TERBİYE”

After the Second Constitutional Monarchy and the declaration of the Republic, there was a great development and transformation process in every field of social life. Many intellectuals of that period were supported by the state in different dimensions in the process with the aim of a new person and a new society. İbrahim Alâettin Gövsa was one of the most versatile writers who tried to educate the public and to raise public awareness with his writings and books especially after the establishment of the Republic. He was sent to Switzerland by the Ministry of Education for the purpose of literary education in 1913. He studied pedagogy and psychology rather than literature education at the Psychology Laboratory of University of Geneva and Jean-Jacques Rousseau Pedagogy Institute. When he returned back home, he became teacher and administrator in various schools. He published books in various disciplines such as literature, education, aesthetics, psychology, pedagogy, dictionary and encyclopedia writing. He published the first book regarding the aesthetic education in the Republic Period, titled as “Bediî Terbiye” in 1925. Gövsa examined the components of social life from art to trade, from family life to social life; from school gardens to school buildings; from to visual arts education to music education; from school books to children’s literature in his book consisting of ten sections. He examined the history of these components as well as their present state at that time. He made original contributions and recommendations in order to ensure that aesthetic education would dominate every aspect of individual and social life by benefiting from the ideas of European writers and educators. “Bediî Terbiye” can also be viewed as a work seeking out for answers to the question of “What should be the qualities of the individual and the society demanded by the Republic and Second Constitution?”. This study is aimed to investigate the ideas of Ibrahim Alâettin on aesthetic education; his views and recommendations on paintings, music, children’s books, children’s poetry and children’s literatüre in the context of his book titled as “Bediî Terbiye”

___

  • Banarlı, Nihad Sâmi, (1985). Kitaplar ve Portreler, İstanbul: Kubbealtı Neşriyat.
  • Erdal, Kelime, (2012). Geleceğe Işık Tutan Eğitimci, Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları.
  • Gezgin, Hakkı Süha, (1997). Edebî Portreler, (hzl. Beşir Ayvazoğlu), İstanbul: Timaş Yayınları.
  • Gövsa, İbrahim Alâettin, (1341/1925). Bediî Terbiye, Resimli Gazete, İstanbul: Tanîn Matbaası.
  • ___________, (1329/1913). Çocuk Şiirleri, İkinci Bin, İstanbul: Ebuzziya Matbaası.
  • ___________, (2006). “Estetik Eğitim–Bediî Terbiye, (hzl. Abdurrahman Kolcu), Erzurum: Salkım Söğüt Yayınları.
  • ______ ____, (2002). Bedii Terbiye Estetik Eğitimi, (hzl. Nazlı Rânâ Gürel, Zeki Gürel), Ankara: Elips Yayınları.
  • ___________, (27 Teşrinievvel 1332/09 Kasım 1916). Terbiye-i Bediîye 1, Türk Yurdu, C. XI, S. 5.
  • ___________, (10 Teşrinisani 1332/23 Kasım 1916). Terbiye-i Bediîye 2, Türk Yurdu, C. XI, S. 6.
  • ___________, (8 Kânunuevvel 1332/21 Aralık 1916). Terbiye-i Bediîye 3, Türk Yurdu, C. XI, S. 8.
  • ___________, (19 Kânunusani 1332/01 Şubat 1917). Terbiye-i Bediîye 4, Türk Yurdu, C. XI, S. 11.
  • ___________, (29 Mart 1333/29 Mart 1917). Terbiye-i Bediîye 5, Türk Yurdu, C. XII, S. 3.
  • _________ _, (24 Mayıs 1333/24 Mayıs 1917). Terbiye-i Bediîye 6, Türk Yurdu, C. XII, S. 7.
  • ______ ____, (15 Haziran 1334/15 Haziran 1918). Terbiye-i Bediîye 7, Türk Yurdu, C. XIV, S. 8.
  • Gündüz, Mustafa, (2008). Son Dönem Osmanlı Aydınlarının Yeni Birey ve Toplum Oluşturma Düşünceleri, Erdem, Sayı 51.
  • Gürel, Zeki, (1995). İbrahim Alâettin Gövsa, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • İbrahim Alâattin Gövsa Yaşamı ve Hizmetleri, (2002). (hzl. Cahit Kavcar), Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
  • İnal, İbnü’l Emin Mahmud Kemal, (1999). Son Asır Türk Şairleri, (C. 1), hzl. Müjgân Cunbur, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
  • Ortaç, Yusuf Ziya, (1963). Bir Varmış Bir Yokmuş Portreler, (2. Baskı), İstanbul: Akbaba Yayınevi.
  • Uyanık, Ercan, (Haziran 2009). II. Meşrutiyet Döneminde Toplumsal Mühendislik Aracı Olarak Eğitim: İttihat ve Terakki Cemiyeti, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 42/2.
  • Yücebaş, Hilmi, (2010). Yedi Şairden Hatıralar, İstanbul: Timaş Yayınları.