Anlam bilgisi konularının öğretimi

Anlambilim, anlamı inceleyen çalışma alanıdır. Bu alan, genellikle sözcükler, deyimler, işaretler ve semboller gibi gösterenlerle onların anlamları arasındaki ilişkiye yoğunlaşır. Anlam bilgisiyle bağlantılı konulardan bazıları şunlardır: Sembol ve gönderge, sözcükler ve sözlükbirim, düzanlam, yan anlam, dolaylı anlatım, iki anlamlılık, mecaz, teşbih ve sembol, anlam bilgisi alanları, eş anlamlılık, zıt anlamlılık ve alt anlamlılık, eşdizimlilik, ifade ve deyim, anlam değişikliği ve kökbilim, çok anlamlılık, eşadlılık ve eşyazımlılık, sözlükbilim ve sözlükçülük, bilgibilim, renk. Bu çalışmada, ilköğretim ikinci kademe anlam bilgisi konularının öğretimi çeşitli yönleriyle ele alınmıştır. Öncelikle anlam bilgisi konuları hakkında bilgi verilerek, bu konuların öğretimiyle ilgili etkinlik örnekleri sunulmuştur. Daha sonra bu bilgiler ışığında bir dizi öneride bulunulmuştur.

Teaching of semantic matters

Semantic is the study of meaning. It typically focuses on the relation between signifiers, such as words, phrases, signs and symbols, and what they stand for. Some areas of semantic and related subjects include these: Symbol and referent, words and lexemes, denotation, connotation, implication, ambiguity, metaphor, simile and symbol, semantic fields, synonym, antonym and hyponym, collocation, expression and idiom, semantic change and etymology, polysemy, homonymy and homographs, lexicology and lexicography, epistemology, colour. In this study, teaching of semantic matters of second level primary education has been deal with from different angles. Firstly it was given information about teaching of semantic matters with activity examples and later depending on these, makes a number of recommendations.

___

  • AKSAN, Doğan (2005). Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi, Ankara: Engin Yayınevi.
  • ALPEREN, Nusret (2001). Türkçe Okuma ve Yazma Eğitimi Rehberi, Ankara: Alperen Yayınları.
  • ALTUN, Mustafa (2004). “Eski Metinlerde Bir Semantik İnceleme Örneği: Hikmet-nâme”, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7: 113-126.
  • BANGUOĞLU, Tahsin (1998). Türkçenin Grameri, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • BAŞKAN, Özcan (2003). Bildirişim, İstanbul: Multilingual Yayıncılık.
  • BENVENİSTE, Emile (1995). Genel Dilbilim Sorunları, (Çev. Erdim ÖZTOKAT), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • BİLGİN, Muhittin (2002). Anlamdan Anlatıma Türkçemiz, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • CEMİLOĞLU, Mustafa (2001). İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi, İstanbul: Alfa Yayınları.
  • GENCAN, Tahir Nejat (1966). Dil Bilgisi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • GÖZLER, Fethi (1991). Türkçe Deyimler Türkçe ve Edebiyat Terimleri Sözlüğü, İstanbul, İnkılap Kitabevi.
  • GUİRAUD,Pierre (1999). Anlambilim (Çev. Berke Vardar), İstanbul, Multilingual Yayınları.
  • GÜLER, Fırat (2001). İlköğretim II. Kademe Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Türkçe Öğretimi Bakımından Değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • HENGİRMEN, Mehmet (1999). Dil Bilgisi ve Dil Bilim Terimleri Sözlüğü, Ankara: Engin Yayınevi.
  • http://www.egitimhane.com/downloads-file-6588.html Erişim Tarihi: 18.12.2010
  • http://www.sedl.org/reading/framework/elements.html Erişim Tarihi: 19.11.2010
  • http://www.universalteacher.org.uk/lang/semantics.htmlErişim Tarihi: 19.11.2010
  • İNCE, Halide Gamze (2006). Türkçede Kelime Öğretimi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • KILIÇ, Veysel (2009). Anlambilime Giriş -Temel Kavramlar-. İstanbul: Papatya Yayıncılık Eğitim.
  • KIRAN, Zeynel ve Ayşe (Eziler) KIRAN (2006). Dilbilime Giriş, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • KIRKKILIÇ, Ahmet ve diğerleri (2002). Türk Dili ve Yazılı Anlatım ve Kompozisyon Bilgileri, Erzurum: Aktif Yayıncılık.
  • KOMİSYON (2006). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (6, 7, 8. Sınıflar), Ankara: MEB Yayınları.
  • KOMİSYON (2006). İlköğretim 6 Türkçe Öğrenci Çalışma Kitabı, Ankara: MEB Yayınları.
  • KOMİSYON (2007). İlköğretim Türkçe Dil Yeteneği 6. Sınıf, Ankara: Koza Yayınları.
  • KORKMAZ, Zeynep (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • MECZ, İrene Tamba (1998). Anlambilim, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • PALMER, F.R. (2001). Semantik Yeni Bir Anlambilim Projesi (Çev. Ramazan Ertürk), Ankara: Kitabiyat Yayınları.
  • SAĞIR, Mukim (2002). İlköğretim Okullarında Türkçe Dil Bilgisi Öğretimi, Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • ŞENTÜRK, Nazmi (2001). Türkçe Dil Bilgisi 6-7-8, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
  • TAŞDEMİR, Ercan ve diğerleri (2003). Pratik Türkçe Öğretim Teknikleri, İzmir: Dilset Yayınları.
  • VARDAR, Berke (2002). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Multilingual Yayınları.