Termal turizm ve mekânsal değişime etkileri yönüyle Gönen (Balıkesir) termal kaynakları

Bu çalışmada Gönen’deki termal kaynakların turizm faaliyetleri ile ekonomik ve mekânsal değişim üzerindeki etkileri incelenmiştir. Bu nedenle öncelikle kaynakların fiziki özellikleri değerlendirilmiş ve yakın çevresiyle karşılaştırılmıştır. Gönen modern anlamda ülkemizin ilk termal turizm merkezlerindendir. Özellikle 1950’lerden sonra başlayan yatırımlarla gelişme gösteren termal turizm yerel ekonominin temel sektörlerinden biri olmuştur. Sektör büyük bölümü yerli olmak üzere yıllık ortalama 120-130 bin arasında değişen turiste hizmet vermektedir. Günümüzde sektör Gönen’le sadece ekonomik boyutuyla değil, aynı zamanda sosyo-kültürel ve hatta imaj ve simgesel boyutlarıyla da bütünleşmiştir. Turizm aktiviteleri ekonomik ve sosyal yapının yanında, mekânı da şekillendirmiştir. Bilhassa kentin yatay gelişimi ve kentsel arazi kullanımındaki etkisi gözle görülür boyutadır. Bu nedenle çok kapsamlı yeni bir planlamaya gereksinimin olduğu söylenebilir.

Gönen (Balıkesir) hot springs in terms of Their effects on thermal tourism and spatial change

This study examines the effects of Gönen hot springs on tourism activities and economic and spatial change. For that reason, firstly physical properties of these hot springs are evaluated and even compared with their vicinity. In modern sense, Gönen is one of first thermal tourism center of our country. Thermal tourism which especially made progress thanks to the investments started following 1950s has become one of the main sectors of the local economy. This sector provides service to 120.000 or 130.000 visitors – mostly domestic tourists – on average every year. Today, the sector has become integrated with Gönen not only in economic sense but in socio- cultural and even image and symbolic sense, as well. Besides their effects on economic and social structure, tourism activities also gave shape to the space. Their effects on the spatial expansion of the county and urban land use are especially noticeable. Therefore, it can be suggested that a new and multi-dimensional planning is needed.

PDF

___

AKBULUT, G., ―Türkiye’de Kaplıca Turizmi ve Sorunları‖, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (http://sbe.gantep.edu.tr), ISSN: 1303-0094, S: 9/1 (2010), s. 35-54.
AKKUŞ, İ., Akıllı, H., Ceyhan, S., Dilemre, A. ve Tekin, Z., Türkiye Jeotermal Kaynakları Envanteri, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Envanter Serisi-201, Ankara 2005.
ATALAY, İ., Türkiye Coğrafyası ve Jeopolitiği, Ege Üniversitesi Yayınları, İzmir 2000.
BOZDOĞAN, N. (2005). Bandırma, Marmara, Gönen, Erdek ve Balya (Balıkesir) İlçelerinin İklimi, Balıkesir Üniversitesi Coğrafya Bölümü, Yayınlanmamış Lisans Tezi, Balıkesir.
BULUT, İ. ve Girgin, M., ―Bingöl Kös Kaplıcalarının Coğrafi Etüdü‖, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 5 (2001), s. 59-81.
BULUT, İ., ―Turistik Potansiyeli Yönünden Yozgat İli Kaplıcaları‖, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 2 (1997), s. 69–114.
ÇEKİRGE, N., Gönen Termal Su Şehri Projesi, Mevzi Uygulama İmar Planı Raporu, Turizm ve Tanıtma Bakanlığı Turizm Genel Müdürlüğü, Ankara 1977.
DOĞANAY, H., Türkiye Turizm Coğrafyası, Çizgi Kitabevi Yayınları, 3. Baskı, Konya 2001.
DOĞANER, S., Türkiye Turizm Coğrafyası, Çantay Kitabevi Yayınları, İstanbul 2001.
EFE, R. (1986). Gönen Havzasının Jeomorfolojisi, İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
EFE, R. ―Gönen ve Çevresindeki Coğrafi Şartların Gönen Çayı Rejimine Etkisi‖, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Öneri Dergisi, C: 1, S: 6 (1997), s. 119–127.
Gönen Kaplıcaları İşletmesi A. Ş., Gönen Kaplıcaları, 10.10.2007, Gönen.
GÜNER, İ. ve SEVER, R. ―Az Bilinen Bir İçme: Malatya-Aşağı İspendere İçmeleri‖, Türk Coğrafya Dergisi, S: 35 (2000), s. 105-122.
İBRET, Ü., ―Türkiye’de Yeni Gelişen Bir Termal Turizm Merkezi: Çavundur Kaplıcası‖, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 18 (2007), s. 121–163.
İLBAN, M. O. ve Kaşlı, M., ―Termal Turizmin Gelişmesini Etkileyen Sorunları Belirlemeye Yönelik Gönen’de Bir Araştırma‖, Ege Akademik Bakış Dergisi, S: 9(4) (2009), s. 1275-1293.
İLBAN, M. O., Köroğlu, A. ve Bozok, D., ―Termal Turizm amaçlı Seyahat Eden Turistlerde Destinasyon İmajı: Gönen Örneği‖, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S: 13 (2008), s. 105-129.
KANTÜRER, O. (1993). Gönen Havzasının Jeomorfolojisi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
KARAGÜLLE, M. Z. ve Doğan, M. B., Kaplıca Tıbbı ve Türkiye Kaplıca Rehberi, Nobel Kitabevi, İstanbul 2002.
KARATAŞ, Ş. (1995). Gönen İlçesi’nin Coğrafi Etüdü, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
KIZILÇAOĞLU, A. ve Soykan, A., ―Balıkesir ve Yakın Çevresinde Yağış‖, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C: 1, S: 1 (1998), s. 24-37.
KOZAK, N., Kozak, M. A. ve Kozak, M., Genel Turizm (İlkeler-Kavramlar), Gözden Geçirilmiş 5. Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara 2001.
LUND, J. W. ve Freeston, D. H., ―World-Wide Direct Uses of Geothermal Energy 2000‖, Geothermics, 30 (2001), s. 29-68.
ÖĞÜTÇEN, H., Bir İdarecinin Zamanla Yarışı, İstanbul 1994.
ÖZ, G., Taşçıoğlu (Bilecen) L. ve Başak, E., ―Gönen Maden Sularının Kimyasal Yapısının ve Yıllık Değişimlerinin İncelenmesi‖, Türk Tıp Derneği Dergisi, S: 45 (1979), s. 135-137.
ÖZDEMİR, Z., Kaplıcalar Şehri Gönen, Akademi Yayınları, Ankara 1998.
ÖZGÜÇ, N., Turizm Coğrafyası (Özellikler ve Bölgeler), 5. Baskı, Çantay Kitabevi, İstanbul 2007.
SOYLAK, M. ve DOĞAN, M., Kayseri Civarındaki Şifalı Kaplıca ve İçmece Suları, Erciyes Üniversitesi Yayınları, Kayseri 1997.
TUNÇSİPER, B., ve Kaşlı, M., ―Termal Turizmin Ekonomik Etkileri: Gönen Örneği‖, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, S: 1 (2008), s. 120-135.
ÜLKER,İ., Çekirge, N., Gönen Termal Su Şehri Genel Yerleşme Planı Ön Raporu, Turizm ve Tanıtma Bakanlığı Planlama Dairesi Başkanlığı, Ankara, 1973.
ÜLKER,İ., Sağlık Turizmi ve Kaplıca Sularımızın Değerlendirilmesi, Turizm Yıllığı 1986, Ankara 1988.
ÜNAL, Ç., ―Pasinler Kaplıcalarının Coğrafi Etüdü‖, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 10 (2003), s. 117– 132.
ÜNLÜ, Y., Balıkesir-Gönen-Sarıköy ve Tahirova Ovaları Hidrojeolojik Etüt Raporu, Devlet Su İşleri XXV. Bölge Müdürlüğü, Balıkesir 1982.
Web- 1: http://www.kultur.gov.tr/TR/Genel/BelgeGoster.aspx (ET: 02.01.2010)
Web–2: http://www.gonenkaplicalari.com/turkce/default.asp?act=oteller (ET: 21.10.2007).
Web-3: http://www.kgm.gov.tr/Sayfalar/KGM/SiteTr/Root/default.aspx (ET: 20.08.2010).
Web-4: www.mmo.org.tr/resimler/ekler/77640ba31f1d937_ek.pdf (12.12.2009).
Web-5: www.tuik.gov.tr (ET: 13.09.2010).
ZAMAN, M., Polat, S. ve Özdemir, M., ―Diyadin Kaplıcaları‖, Doğu Coğrafya Dergisi, S: 4 (2000), s. 349–379.