Naci KÜÇÜKGENCAY, Sema ACAR, Bilge PEKER

Matematik Derslerinde Öğretmenlerin Materyallere Erişim Durumları ve Erişimi Kısıtlayan Etmenler: Nitel Bir Araştırma

Alanyazın incelendiğinde ve ilköğretim matematik öğretmenlerinin matematik materyallerine ulaşmaktayaşadıkları zorluklar göz önüne alındığında ilköğretim matematik öğretmenlerinin matematik materyallerineerişim konusunda sıkıntılar yaşadıkları ve çeşitli kısıtlılıklara sahip oldukları anlaşılmaktadır. Bu sebeplearaştırmanın amacı matematik derslerinde ilköğretim matematik öğretmenlerinin materyallere erişimdüzeylerinin ve erişimlerini kısıtlayan etmenlerin incelenmesi olarak belirlenmiştir. Durum çalışmasıdeseninde tasarlanmış olan bu çalışmanın verileri nitel araştırma veri toplama yöntemleri içinde yer alangörüşme yöntemlerinden biri olan “yarı yapılandırılmış görüşme tekniği” ile toplanmış ve elde edilenverilerin çözümlenmesinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın yürütüldüğü çalışma grubumaksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi ile seçilen ve farklı sosyo-ekonomik seviyelerdeki okullarda görevyapan 18 ilköğretim matematik öğretmeninden oluşturmaktadır. İlköğretim matematik öğretmenlerininmatematik dersinde materyale erişimleri hakkında görüşleri; “derslerinde materyal kullanma sıklıkları”,“kullandıkları materyallerin özgünlüğü”, “okulun sağladığı materyaller ve tamamlamak için gösterilen çaba”,“materyal tercihleri ve sebepleri”, “materyal tasarımı ve hazırlama süreçlerindeki sınırlılıklar” ve “lisanseğitimi sonrası materyal tasarımı ve kullanımı konularında aldıkları eğitim” olmak üzere altı kategorietrafında toplanmıştır. Araştırma sonucunda ilköğretim matematik öğretmenlerinin ellerinde hazır somutmateryal olması durumunda bunları kullanmaya oldukça istekli oldukları görülmüştür. Ayrıca ilköğretimmatematik öğretmenlerinin okullardaki matematik materyali eksikliği ve öğretmenlerin materyal hazırlamakonusundaki bilgi eksiklikleri gibi bazı sınırlılıklara sahip oldukları görülmüş, bu sınırlılıkların giderilmesikonusunda çeşitli değerlendirmelerde ve önerilerde bulunulmuştur.

Teachers' Access Statuses to Manipulatives in Mathematics Lessons and the Factors LimitingTheir Access: A Qualitative Study

Considering the difficulties that secondary school mathematics teachers have in accessing manipulatives and after scanning the literature in this regard, it is inferred that secondary school mathematics teachers have limited access to the manipulatives. Therefore, the purpose of the study was determined to be the examination of secondary school math teachers' access to manipulatives in mathematics lessons. The data of the study which was designed as a case study were collected by using the semi-structured interview method and analyzed by using the content analysis method. The study group consisted of 18 secondary school mathematics teachers selected by using maximum variation sampling method. The opinions of secondary school mathematics teachers on accessing manipulatives were collected under six categories: “the frequency of using manipulatives in lessons”, “the authenticity of the manipulatives”, “the manipulatives provided by the school and the effort to make up the shortage”, “manipulative preferences”, “limitations in designing manipulatives and preparation process”, and “training on designing and using educational manipulatives after undergraduate education”. The results of the study show that there are some limitations such as lack of math manipulatives in schools and lack of information of participants on preparing manipulatives, so various evaluations and suggestions were made to eliminate these limitations.

PDF

___

Akbay, M., Akkan, Y., & Çakıroğlu, Ü. (2011). Matematik öğretiminde farklı manipülatiflerin kullanımı ile ilgili sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının görüşleri. The Proceedings of 11th International Educational Technology Conference, İstanbul.
Brown, M. C., McNeil, N. M., & Glenberg, A. M. (2009). Using concreteness in education: Real problems, potential solutions. Child Development Perspectives, 3(3), 160-164. https://doi.org/10.1111/j.1750-8606.2009.00098.x
Bulut, S. (2004). İlköğretim programı yeni yaklaşımlar matematik (1-5 sınıf). Milli Eğitim Yayınevi.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. (24th ed.). PegemA Yay.
Çekirdekçi S., & Toptaş V. (2011). Sınıf öğretmenlerinin matematik (4. ve 5. sınıf) dersinde öğretim materyalleri kullanımını engelleyen unsurlarla ilgili görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(29), 137-149.
Çelik, L. (2014). Öğretim materyallerinin hazırlanması ve seçimi. Ö. Demirel, & E. Altun (Eds.), Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı (pp. 27-66). Pegem A Yayıncılık.
Çiftçi K., Yıldız P., & Bozkurt E. (2015). Ortaokul matematik öğretmenlerinin materyal kullanımına ilişkin görüşleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitimde Politika Analizi Dergisi, 4(1), 79-89.
DAYM. (2018). Ortaokul Matematik Ders Araç Listesi. Ders Aletleri Yapım Merkezi. http://daym.meb.gov.tr/www/ortaokul-matematik-ders-arac-listesi/icerik/73
Dienes, Z. P. (1973). A theory of Mathematics Learning. In F. J. Crosswhite, J. L. Higgins, A. R. Osborne, & R. J. Shumway (Eds.), Teaching Mathematics: Psychological Foundation (pp.137-148). Charles A. Jones Publishing Company.
Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş. Anı Yayıncılık.
Fidan, N. K. (2008). İlköğretimde araç gereç kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 1(1), 48-61.
Franke, M. L., & Kazemi, E. (2001). Learning to teach mathematics: Focus on student thinking. Theory into practice, 40(2), 102-109. https://doi.org/10.1207/s15430421tip4002_4
Golafshani, N. (2003). Understanding reliability and validity in qualitative research. The Qualitative Report, 8(4), 597-607.
Golafshani, N. (2013). Teachers' beliefs and teaching mathematics with manipulatives. Canadian Journal of Education, 36(3), 137-159.
Gökmen, A., Budak, A., & Ertekin, E. (2016). İlköğretim öğretmenlerinin matematik öğretiminde somut materyal kullanmaya yönelik inançları ve sonuç beklentileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 1213-1228.
Hom, E. J. (2013). What is Mathematics?. LiveScience. https://www.livescience.com/38936- mathematics.html
Howard, P., Perry, B., & Tracey, D. (1997). Mathematics and manipulatives: Comparing primary and secondary mathematics teachers' views. Australian Association for Research in Education, 1-12.
Kamii, C., Lewis, B. A., & Kirkland, L. (2001). Manipulatives: When are they useful? Journal of Mathematical Behavior, 20(1), 21-31. https://doi.org/10.1016/s0732-3123(01)00059-1
Kaya, Z. (2006). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. (2th ed.). Pegem-A Yayıncılık.
Keleş, Ö., Haser, Ç., & Koç, Y. (2012). Sınıf öğretmenlerinin ve ilköğretim matematik öğretmenlerinin yeni ilköğretim matematik dersi programı hakkındaki görüşleri. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 11(3), 715-736.
Kennedy, L., Tipps, S., & Johnson, A. (2007). Guiding children's learning of mathematics. (12th ed.). Wadsworth.
Kılıç, H., Tunç-Pekkan, Z., & Karatoprak, R. (2013). Materyal kullanımının matematiksel düşünme becerisine etkisi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(4), 544-556.
Kutluca, T., & Akın, M. F. (2013). Somut materyallerle matematik öğretimi: dört kefeli cebir terazisi kullanımı üzerine nitel bir çalışma. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 4(1), 48-65.
Marshall, L., & Swan, P. (2008). Exploring the use of mathematics manipulative materials: Is it what we think it is?. Edith Cowan University Research Online, 338-350.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage Publications.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), (2009). İlköğretim matematik dersi 1–5. sınıflar öğretim programı. Milli Eğitim Basımevi.
Moyer, P. S. (2001). Are we having fun yet? How teachers use manipulatives to teach mathematics. Educational Studies in Mathematics, 47(2), 175-197. https://doi.org/10.1023/a:1014596316942
Moyer-Packenham, P. S., & Westenskow, A. (2013). Effects of virtual manipulatives on student achievement and mathematics learning. International Journal of Virtual and Personal Learning Environments, 4(3), 35-50. https://doi.org/10.4018/jvple.2013070103
Ojose, B., & Sexton, L. (2009). The effect of manipulative materials on mathematics achievement of first grade students. The Mathematics Educator, 12(1), 3-14.
Olkun, S., & Toluk, Z. (2003). İlköğretimde etkinlik temelli matematik öğretimi. Anı Yayıncılık.
Pehlivan, H. (2006). İlköğretim sınıf öğretmeni adaylarının sanat eğitiminde internet sitesi oluşturmaları ve görüşleri. İlköğretim Online, 5(2), 35-47.
Peker, B., Küçükgençay, N., & Acar, S. (2018). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersinin, ilköğretim matematik öğretmen adaylarının öğretmenlik öz yeterliliklerine ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarına etkisi. In E. Yılmaz, & S. Solak (Eds.), Human Society and Education in the Changing World (pp.180-188). Palet Yayınları.
Pişkin-Tunç, M., Durmuş, S., & Akkaya, R. (2012). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematik öğretiminde somut materyalleri ve sanal öğrenme nesnelerini kullanma yeterlikleri. MATDER Matematik Eğitimi Dergisi, 1(1), 13-20.
Polat, E., & Tekin, A. (2017). Öğretmen adaylarının e-içerik geliştirme becerilerinin değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(5), 1753-1770.
Sarıtepeci, M., Durak, H., & Seferoğlu, S. S. (2016). Öğretmenlerin öğretim teknolojileri alanında hizmet-içi eğitim gereksinimlerinin FATİH Projesi kapsamında incelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 7(3), 601-620. https://doi.org/10.16949/turkbilmat.277873.
Seferoğlu, S. (2010). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Pegem A Yayıncılık.
Smith, M. S. (2000). Redefining success in mathematics teaching and learning. Mathematics Teaching in the Middle School, 5(6), 378-383.
Sowell, E. J. (1989). Effects of manipulative materials in mathematics instruction. Journal for Research in Mathematics Education, 20(5), 498-505. https://doi.org/10.2307/749423
Stein, M., Bovalino, J. W., & Smith, M. S. (2001). One piece of the puzzle. Mathematics Teaching in the Middle School, 6(6), 356-359.
Ünlü, M. (2017). Matematik öğretmen adaylarinin matematik derslerinde öğretim materyali kullanimina ilişkin görüşleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 13(1), 10-34.
Ünver, G., Bümen, N. T., & Başbay, M. (2010). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans derslerine öğretim elemanı bakışı: Ege Üniversitesi örneği. Eğitim ve Bilim, 35(155), 63- 77.
Yalın, H.İ. (2003). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Nobel Yayın Dağıtım.
Yanık, H. B., Bağdat, O., Gelici, Ö., & Taştepe, M. (2016). Göreve yeni başlayan ortaokul matematik öğretmenlerinin karşılaştıkları zorluklar. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(36), 130-152.
Yanpar, T. (2007). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Anı Yayıncılık.
Yetkin-Özdemir, E. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretiminde materyal kullanımına ilişkin bilişsel becerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(35), 362-373.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11th ed.). Seçkin Yayıncılık.

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ