İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencileri İçin Çevreye Yönelik Tutum Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Bu çalışmada ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarını ortaya koyan ölçme aracının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Çevreye Yönelik Tutum Ölçeği geliştirilmesinde; Keşfedici Faktör Analizi ve Doğrulayıcı Faktör Analizi için ayrı ayrı öğrenci grupları kullanılmıştır. Buna göre, 2018-2019 eğitim öğretim yılı ikinci yılında Kocaeli ili Kartepe İlçesi’nden 167 ilkokul dördüncü sınıf öğrencisi ile Keşfedici Faktör Analizi ve İzmit İlçesi’nden 325 ilkokul dördüncü sınıf öğrencisi ile Doğrulayıcı Faktör Analizi gerçekleştirilmiştir. Veri toplama araçlarının 2020 yılı öncesinde uygulanmasından dolayı araştırma etik izin gerektirmemektedir. Keşfedici Faktör Analizi sürecinde, uygulama ölçeği verilerinin faktör analizi için uygun olup olmadığı Kaiser-Mayer-Olkin ve Barlett testleri ile kontrol edilmiştir. Ölçeğin Kaiser-MayerOlkin testi ,877; Barlett testi 1623,380 (p

Attitudes Towards the Environment Scale for Primary School Fourth Grade Students: The Study of Validity and Reliability

The purpose of this study is to develop a measuring tool so as to determine the attitudes towards environment for primay school fourth grade students. Separate data groups were used for Exploratory Factor Analysis and Confirmatory Factor Analysis at the developing the ‘Attitudes Towards the Environment Scale’. Accordingly, in the Second term of 2018-2019 academic year, Exploratory Factor Analysiswas carried out with 167 fourth grade primary school students from Kartepe District and Confirmatory Factor Analysiswas carried out with 325 fourth grade primary school students from Izmit District of Kocaeli Province.In the process of Exploratory Factor Analysis, Kaiser-Mayer-Olkin and Barlett tests were used to check whether data structure was suitable for factor analysis for practice scale. Kaiser-Meyer-Olkin test result was ,877 and Barlett test result was 1623,380 (p

___

  • Alım, M. (2006). Avrupa Birliği üyelik sürecinde Türkiye’de çevre ve ilköğretimde çevre eğitimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 599-616.
  • Aslan, O., Sağır, Ş. U. & Cansaran, A. (2008). Çevre tutum ölçeği uyarlanması ve ilköğretim öğrencilerinin çevre tutumlarının belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 283-295.
  • Atasoy, E. (2005). Çevre için eğitim: İlköğretim öğrencilerinin çevre tutum ve çevre bilgisi üzerine bir çalışma [Yayımlanmamış doktora tezi]. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr
  • Atasoy, E. (2019). İnsan-doğa etkileşimi ve çevre için eğitim. Sentez Yayıncılık.
  • Badem, N. (2010). 4. Sınıf öğrencilerinde gezi gözlem ile desteklenmiş öğretimin çevre kirliliği ile ilgili farkındalıklarının oluşumuna etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi] .Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr
  • Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. Pegem Akademi.
  • Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming (2nd edition). Routledge/Taylor & Francis Group.
  • Ceylan, S. (2007). Zeytintaşı Mağarası Serik Antalya. Doğu Coğrafya Dergisi, 18, 223-242.
  • Ceylan, S. & Demirkaya, H. (2007). Davraz Dağı’nın turizm potansiyeli ve sorunlarını belirlemeye yönelik bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 27-43.
  • Çelikmakas, A. (2018). Sinop ili (merkez) 4. ve 5. sınıfların çevreye karşı duyarlılık analizleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sinop Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr
  • Davis, J. (1998).Young children, environmental education and the future. Early Childhood Education Journal, 26(2), 117-123.
  • Demir, Z. M. (2016). İlkokul öğrencilerine yönelik çevre tutum ölçeği geliştirme çalışması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr
  • Demirkaya, H. (2006). Çevre eğitiminin Türkiye’deki coğrafya programları içerisindeki yeri ve çevre eğitimine yönelik yeni yaklaşımlar. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 207-222.
  • Demirkaya, H. & Genç, H. (2006). Ormana ilişkin tutum ölçeği geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 39-46.
  • Deniş, H., Genç, H. & Demirkaya, H. (2008). Milli parka yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi,28(2), 95-108.
  • Dilalla, L. F. (2000). Structural Equation Modeling: Uses and issuses. In H. E. A. Tinsley & S. D. Brown (Eds.), Handbook of Applied Multivariate Statics and Mathematical Modeling (s.439-464). Academic Press. https://dx.doi.org/10.1016/b978-012691360-6/50016-1
  • Doğanay, H. (2003). Coğrafya’ya giriş genel ve fiziki coğrafya. Aktif Yayınevi.
  • Ertürk, S. (1972). Eğitimde program geliştirme. Yelkentepe Yayınları.
  • Ertürk, H. (2012a). Çevre bilimleri. Ekin yayınları.
  • Genç, H. & Karabal, M. (2016). Çevre eğitimi ve çevre bilinci. H. Genç (Ed.), Çevre Eğitimi (s. 111-128). Lisans Yayıncılık.
  • Gökçe, N., Kaya, E., Aktay, S. & Özden, M. (2007). İlköğretim öğrencilerinin çevreye yönelik tutumları. İlköğretim Online, 6(3), 452-468.
  • Güven, E. & İnce Aka, E. (2009). Çevre kirliliği ve nedenleri. M. Aydoğdu (Ed.), Fen eğitiminde çevre (s. 187-199). Pozitif Matbaacılık.
  • Hair, Jr. J. F., Black, W. C., Babin, B. J. & Anderson, R. E. (2014). Multivariate data analysis. Seventh edition. Pearson Education Limited.
  • Hu, L. T. & Bentler, P. M. (1999). Cut off criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural equation modeling: a multidisciplinary journal, 6(1), 1-55. https://dx.doi.org/10.1080/10705519909540118
  • Johnsons, B. & Manoli, C. C. (2011). The 2-MEV Scale in the US: A measure of children’s environmental attitudes based on the Theory of Ecological Attitude. Journal of Environmental Education. 42(2), 84-97. https://dx.doi.org/10.1080/00958964.2010.503716
  • Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
  • Kline, R. B. (2019). Veri hazırlama ve psikometri incelemesi. S. Şen (Çev. Ed.), Yapısal eşitlik modellemesinin ilkeleri ve uygulaması (M. Kaplan, Çev.) içinde (s. 64-96). Nobel Yayıncılık.
  • Kocataş, A. (2014). Ekoloji ve Çevre Biyolojisi. 13. Baskı. Dora Yayıncılık.
  • Küreci, C. (2018). 4. Sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarının incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr
  • Miser, R. (2010). Çevre eğitimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Mezunları Derneği Yayınları.
  • Özdamar, K. (2015). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi cilt-1. Nisan Kitabevi.
  • Özdamar, K. (2017). Eğitim, sağlık ve davranış bilimlerinde ölçek ve test geliştirme yapısal eşitlik modellemesi, IBM SPSS, IBM SPSS AMOS ve MINITAB uygulamalı. Nisan Kitabevi.
  • Özpınar, D. (2009). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf öğrencilerinin çevre sorunları hakkındaki görüşleri (Afyonkarahisar İli Örneği) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr
  • Özbebek Tunç, A., Akdemir Ömür, G. & Düren, Z. A. (2012). Çevresel farkındalık. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 47, 227-246.
  • Peker, R. & Ceylan S. (2016a). İlkokul üçüncü sınıf öğrencilerinin çevre ve çevre sorunu algıları ile çözüm önerileri. A. İşman ve A. Eskicumalı (Ed.), Proceedings Book of International Conferance on New Harizons in Education, 3, 228-246, Wien. http://www.inte.net/publication_folder/inte/inte2016_v3.pdf
  • Peker, R. & Ceylan S. (2016b), İlkokul 3. sınıf öğrencilerinin çevre ve çevre sorunu algıları ile çözüm önerileri . [Araştırma Sunumu] Üçüncü Uluslararası Avrasya Eğitim Araştırmaları Kongresi (EJER), Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla, Türkiye. https://ejercongress.org/pdf/bildiriozetleri2016ejer.pdf
  • Peker, R., Yılmaz, O. ve Samsunlu, Ö. (2016). İlkokul öğrencilerinin çevreye ilişkin algıları ve çözüm önerileri. [Araştırma Sunumu] 15. Uluslararası Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (USOS), Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla, Türkiye. http://usos2016.com/usos2016-bildiri-ozet-kitabi.pdf
  • Pituch, A. K. & Stevens, J.P. (2016). Applied multivariate statistics for the social sciences: analyses with sas and ıbm’s spss. Routledge Taylor&Francis Group. https://dx.doi.org/10.4324/9781315814919
  • Raykov, T. & Marcoulides, G. A. (2012). A first course in structural equation modeling. Lawrence Erlbaum Associates.
  • Sakellari, M. & Skanavis, C. (2013). Environmental behavior and gender: An emerging area of concern for environmental education research. Applied Environmental Education and Communication, 12(2), 77-87. https://dx.doi.org/10.1080/1533015x.2013.820633
  • Satorra, A. & Bentler, P. M. (2001). A scaled difference chi-square test statistic for moment structure analysis. Psychometrika, 66(4), 507-514. https://dx.doi.org/10.1007/bf02296192
  • Şimşekli, Y. (2005). Çevre Eğitimi. Y. Şimşekli (Ed.), Çevre Bilimi (s. 174-179). Lisans Yayınları.
  • Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2015). Temel bileşenler ve faktör analizi. M. Baloğlu, Çev. Ed., Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı (M. Totan ve M. Baloğlu, Çev.) içinde (s: 612-680). 6. Basımdan çeviri. Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Nobel Yayıncılık.
  • Tomul, E. (2014). Sınıfta öğretmen-öğrenci iletişimi. H. Kıran ve K. Çelik (Ed.). Etkili sınıf yönetimi (s. 145-172). Anı Yayıncılık.
  • Ullman, J. B. (2015). Yapısal Eşitlik Modellemesi. M. Baloğlu (Çev. Ed.),Çok Değişkenli İstatistiklerin Kullanımı (G. Şekercioğlu, Çev.) içinde (s.681-785). 6. Basımdan çeviri. Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Ünal Taycı, F. (2009). İlköğretim öğrencilerinin çevresel tutum, bilgi, duyarlılık ve aktif katılım düzeylerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma - Çorlu örneği [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr
  • Yaşaroğlu, C. (2012). İlköğretim birinci kademe öğrencilerinin çevreye yönelik tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr
  • Yaşaroğlu, C. & Akdağ, M. (2013). İlköğretim birinci kademe (ilkokul) öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 50-65.
  • Yılmaz, İ. (2016). Türkiye'de ilkokul programlarında çevre eğitimi ve ilkokul 4. Sınıf öğrencilerinin Tiflis Konferansı çevre eğitimi amaçlarına ulaşım düzeyi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr
  • Yılmaz, O., Boone, W. J. & Andersen, H. O. (2004). Views of elementary and middle school Turkish students toward environmental issues. International Journal of Science Education, 26(12), 1527-1546. https://dx.doi.org/10.1080/0950069042000177280
  • Yücel, E. Ö. & Özkan, M. (2014). Ortaokul öğrencilerine yönelik çevresel tutum ölçeği geliştirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 27-48. https://dx.doi.org/10.19171/uuefd.37221
  • Zelezny, L. C., Chua, P. P. & Aldrich, C. (2000). New ways of thinking about environmentalism: Elaborating on gender differences in environmentalism. Journal of Social Issues, 56(3), 443-457. https://dx.doi.org/10.1111/0022-4537.00177
Turkish Studies - Educational Sciences-Cover
  • ISSN: 2667-5609
  • Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
  • Başlangıç: 2006
  • Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ
Sayıdaki Diğer Makaleler

Matematik Derslerinde Öğretmenlerin Materyallere Erişim Durumları ve Erişimi Kısıtlayan Etmenler: Nitel Bir Araştırma

Naci KÜÇÜKGENCAY, Sema ACAR, Bilge PEKER

Üniversite Hazırlık Programı Öğrencilerinin İngilizce Okumaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi

Vesile Gül YILMAZ, Berna ÇÖKER

Okul Müdürlerinin Denetim Görevlerini Yerine Getirme Durumları İle Öğretmenlerin Motivasyonları Arasındaki İlişki

Nur AKSAKAL TÜRKOĞLU, Hüseyin ASLAN

Grupla Programlama Yaklaşımının Öğrenci ve Öğretmen Görüşlerince Değerlendirilmesi

Salih BİRİŞÇİ, Şeyma YURTTAŞ

İzmir Demokrasi Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Müzikoloji Bölümü Öğrencilerinin Piyano Eğitimine Yönelik Görüşlerinin Değerlendirilmesi

Pınar ŞAHİN

Ortaokul Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri

Abdullah Cemil ELÇİ, Filiz TUNCEL, Burcu DEMİROĞULLARI, Pınar AKMAN, Rukiye Merve ELÇİ, Mahmut Oğuz KUTLU

Lise Öğrencilerinin Covid-19 Hijyen Farkındalık Düzeyinin Belirlenmesi

Pınar ÖZDEMİR, Melisa YILDIZ, Gülsüm ORAL

Uzaktan Eğitim Sürecinde Öğretmenlerin Uzaktan Eğitime Yönelik Tutumlarının İncelenmesi

Ömer YAHŞİ, Kamil Akif KIRKIÇ

Yenilenen (2018) Sınıf Öğretmenliği Öğretmen Yetiştirme Lisans Programına İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri

Fatma SUSAR KIRMIZI, İbrahim Halil YURDAKUL

Değer Eğitimi Dersinin Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarına Kazandırdıkları

Abdulkerim DİKTAŞ, Kenan BAŞ