Turistik Destinasyonlarda Talep Yönetimi ve Demarketing Uygulamaları

Teknolojik gelişmeler ve özellikle sosyal medya kullanımının yaygınlaşması sonucunda bazı destinasyonlara yönelik turistik arz ve talep dengesizlikleri dikkat çekmektedir. Bu noktada turizm pazarlamasında ve destinasyon yönetimi anlayışında da önemli değişimler yaşanmaktadır. Bu çalışmada genel olarak tüm müşterileri veya belirli kategorideki müşterileri satın alma kararlarından vazgeçirme çabaları olarak tanımlanan demarketing kavramı ele alınmış olup, destinasyonlarda uygulanan demarketing uygulamalarının taşıma kapasitesi ve sürdürülebilir turizm açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Konu ile ilgili literatür taramasına dayanan bu çalışmada nitel araştırma yöntemi esas alınmış olup, kaynak ve doküman incelemesi gerçekleştirilerek kavramsal bir çerçeve oluşturulmuştur. Bu çerçevede hazırlanan araştırmada, demarketing uygulamalarının turistik destinasyonlarda talep yönetimindeki rolü ve önemi tartışılmıştır. Çalışma sonucunda yoğun turistik talebe maruz kalan destinasyonlarda çevresel bozulmalar, sosyo kültürel yapının değişmesi ve yerel halkın yaşam standartlarının olumsuz etkilenmesi gibi nedenlerden dolayı turizm karşıtı hareketlerde artışın yaşandığı ve sürdürülebilirlik ve talep yönetimi kapsamında turizm endüstrisinde demarketing stratejilerinin uygulandığı pek çok örneğinin olduğu görülmüştür.

Demand Forecasting and Demarketing Implementations in Tourist Destinations

As a result of technological developments and especially the widespread use of social media, touristic supply and demand imbalances for some destinations are noted. At this point, major developments are experienced in tourism marketing and destination management. In this study, the concept of demarketing, which is defined as efforts to discourage all customers or customers of certain categories from purchasing decisions, is discussed and it is aimed to evaluate demarketing applications in terms of carrying capacity and sustainable tourism. In this study, which is based on the literature review, the qualitative research method has been taken as a basis and a conceptual framework has been formed by analyzing the source and document. In this study, the role and importance of demarketing applications in demand management in touristic destinations is discussed. As a result of the study, it is seen that there are many examples of antitourism movements due to environmental deterioration in destinations subject to intense tourist demand, change in socio-cultural structure and negative impact on local living standards and demarketing strategies are applied in the tourism industry within the scope of sustainability and demand management.

PDF

___

Acuner, E. (2015). Zigana Turizm Merkezi’nin Sürdürülebilir Turizm Kriterleri Çerçevesinde Yerel Destinasyon Yönetim Örgütleri Tarafından Değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 1, 62-93.
Akşit, S. (2007). Doğal Ortam Duyarlılığı Açısından Sürdürülebilir Turizm. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 441-460.
Altınay, A. ve Sert, S. (2012). Pazarlasak Da Mı Satsak Pazarlamasak Da Mı Satsak?” Pazarlamada Yeni Bir Boyut: De-Marketing (Pazarlamama) Kavramı. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(1), 67- 73.
Armstrong, E. K. and Kern, C. L. (2011). Demarketing Manages Visitor Demand in the Blue Mountains National Park. Journal of Ecotourism, 10(1), 21-37.
Avcı, N. (2007). Turizmde Taşıma Kapasitesinin Önemi. Ege Akademik Bakış, 7(2), 485-501.
Avcıkurt, C. (2009). Turizm Sosyolojisi. (3. Basım), Ankara: Detay Yayıncılık.
Bahar, O. ve Kozak, M. (2012). Turizm ve Rekabet. Ankara: Detay Yayıncılık.
Baltacı, F. (2019). Turizmin Sürdürülebilir Gelişiminde Yerel Halkın Çevresel Tutumu, Davranışsal Rolü ve Verdiği Destek Arasındaki İlişki: Antalya Örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
Batra, A. (2006). Tourism Marketing For Sustainable Development. Abac Journal, 26(1), 59 - 65.
Beeton, S. and Benfield, R. (2002). Demand control: The case for demarketing as a visitor and enviromental management tool. Journal of Sustainable Tourism, 10(6), 497-514.
Beeton, S. and Pinge, I. (2003). Casting the Holiday Dice: Demarketing Gambling to Encourage Local Tourism. Current Issues in Tourism, 6(4), 309-322
Bozacı, İ. (2016). Seçici Pazarlamama (Demarketing) Algılamaları İle Müşteri Tutumları İlişkisi: Genç Tüketiciler İle Gerçekleştirilen Bir Saha Çalışması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 2548-2556.
Can, E. (2013). Turizm Destinasyonlarında Sürdürülebilir Turizmin Sürdürülebilir Rekabet Açısından Değerlendirilmesi. İstanbul Journal of Social Sciences, 4, 23-40.
Cinnioğlu, H. (2015). Sürdürülebilir Ekonomik Kalkınma Kapsamında Ekoturizmin Çevre Üzerindeki Etkilerinin Eleştirel Bir Bakış Açısıyla İncelenmesi. Sosyal Bilimler Metinleri, (3), 1-27.
Cintrón, Q., Hack, V., Rivera, P., Velázquez, M. and Pellot, D. (2017). The Evolution of Demarketing Literature. Fórum Empresarial, 22(1), 77-108.
Clements, M. A. (1989). Selecting Tourist Traffc by Demarketing. Tourism Management, 10(2), 89- 94.
Duyar, M. ve Bayram, M. (2019). Overtourism and Tourismphobia: Evolution of Host and Tourism Relationship. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 40, 347- 362.
https://www.aa.com.tr/tr/dunya/bruges-kenti-turist-sayisini-azaltmak-istiyor/1504308 [Erişim Tarihi: 27.08.2019]. https://www.cnnturk.com/yazarlar/guncel/reha-erus/ejder-kertenkeleleri-rahatsiz-edilmesin diye-turist-kotasi-konuldu [Erişim Tarihi: 27.08.2019].
https://www.eagvs.com/venedike-girisler-2019da-ucretli-olacak [Erişim Tarihi: 25.08.2019]
https://www.haberturk.com/tv/dunya-hali/haber/1942158-italya-plani-yapanlar-dikkat-venedike-gunluk-turist-kotasi-geliyor [Erişim Tarihi: 27.08.2019].
http://www.hurriyet.com.tr/seyahat/taylandin-similan-adalarinda-turist-sayisina-sinirlama41161975 [Erişim Tarihi: 27.08.2019].
Kahraman, N. ve Türkay, O. (2014). Turizm ve Çevre. (6. Basım), Ankara: Detay Yayıncılık.
Kitnuntaviwat, V. and Tang, C. S. (2008). Residents' Attitudes, Perception and Support for Sustainable Tourism Development, Tourism and Hospitality Planning and Development, 5 (1), 45-60.
Kotler, P. and Levy, S. J. (1971). Demarketing, yes, demarketing. Harvard Business Review, 74-80.
Magalhãesa, M. J., Magalhã, S. T., Rodriguese, C. and Marquesf, S. (2017). Acceptance criteria in
a Promotional Tourism Demarketing Plan. Procedia Computer Science(121), 934-939.
Marzetti, S. and Mozetti, R. (2005). Social Carrying Capacity of Mass Tourist Sites: Theoretical and Practical Issues about its Measurement, Second International Conference on Tourism and Sustainable Economic Development: Macro and Micro Economic Issues, 16-17 September 2005, Italy.
McCool, S. F. and Lime, D. W. (2001). Tourism Carrying Capacity: Tempting Fantasy or Useful Reality?, Journal of Sustainable Tourism, 9 (5), 372-388.
Medway, D., Warnaby, G. and Dharni, S. (2011). Demarketing Places: Rationales and Strategies. Journal of Marketing Management, 27(1-2), 124-142.
Memiş, S. (2017). Pazarlamama Kavramı Ve Uygulamadaki Bazı Örnekler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(50), 770-775.
Mucuk, İ., (2007). Pazarlama İlkeleri. (16.Basım), İstanbul: Türkmen Kitabevi
Onaran, B., Mazan , İ., ve Sert, S. (2014 ). Hizmet Pazarlamasında Demarketıng (Pazarlamama) Stratejisi Ve Ege Bölgesi Butik Otellerinde Bir Araştırma. 9Th Internaiıonal Conference: New Perspectives in Tourism and Hospitality (s. 375-191). Burhaniye: Balıkesir.
Pelit, E., Baytok, A., ve Soybalı, H. H. (2015). Sürdürülebilir Turizm Mi? Turizmde Sürdürülebilirlik Mi? Kavramsal Bir Tartışma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 6(14), 39-58.
Rızaoğlu, B. (2007). Turizm Pazarlaması. (5. Basım), Ankara: Detay Yayıncılık.
Seraphina, H., Sheeranb, P. ve Pilato, M. (2018). Over-tourism and the fall of Venice as a destination. Journal of Destination Marketing and Management(9), 374-376.
Sezer, İ. F. (2000). Pazarlamama Kavramı ve Sosyal Pazarlama Konularında Kullanımı. M.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 333-339.
Suh, M., Ahn, J. and Rho, T. (2009). Does Demarketing Increase Intention to Retain and Improve the Relationship? Focus on Customers’ Characteristics. İnternational Journal Of Arts And Sciences, 3(2), 1-22.
Türkmendağ, Z., Yılmaz, Y. ve Altıntaş, V. (2015). Pazarlamama, (Editörler) Kılıç, B. ve Öter, Z. içinde, Turizm Pazarlamasında Güncel Yaklaşımlar (s. 107-134). İstanbul: Beta.
Ünlüönen, K., ve Tokmak, C. (2009). Topkapı Sarayı’nda Çalişanlar ve Ziyaretçilerin Sosyal Taşıma Kapasitesine Yönelik Değerlendirmeleri. İşletme Araştırmaları Dergisi, 1(1), 17-30.
Weilera, B., Moyleb, B. D., Scherrera, P. and Hill, M. (2019). Demarketing an Iconic National Park Experience: Receptiveness of Past, Current and Potential Visitors to Selected Strategies. Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 25, 122–131