Cenk Murat KOÇOĞLU, Ömer SARAÇ, ORHAN BATMAN

Safranbolu’da Sürdürülebilir Turizm Gelişmesine Yönelik Yerel Halkın Tutumları

Bu araştırmanın temel amacı, Safranbolu’da yaşayan yerel halkın sürdürülebilir turizm gelişimine yönelik tutumlarını ortaya koymaktır. Bir diğer amacı ise, sürdürülebilir turizm gelişimine yönelik boyutlar arasındaki ilişkilerin tespit edilmesidir. Araştırmada nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Verileri elde edebilmek için anket tekniğinden yararlanılmış ve 390 adet anket toplanmıştır. Verilerin analizinde frekans, yüzde analizleri, faktör, karşılaştırmalı analizler, korelasyon ve tanımlayıcı istatistik tekniklerden yararlanılmıştır. Yapılan faktör analizi sonucunda ortaya altı boyut çıkmıştır. Bunlar; çevresel sürdürülebilirlik, sürdürülebilir planlama, ziyaretçi memnuniyeti, ekonomik fayda, yerel halka fayda ve sosyal maliyetlerdir. Bu boyutlardan sadece sosyal maliyet algısı düşük çıkmıştır. Boyutlar arasında yapılan karşılaştımalı analizlerde ise çevresel sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir planlama haricindeki boyutların turizmden gelir sağlama durumlarına göre farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Boyutlar arasındaki regresyon analizine göre; sosyal maliyet dışındaki boyutlar kendi aralarında anlamlı ve pozitif ilişki içerisindedir

Local Public Attitudes for the Development of Sustainable Tourism in Safranbolu

The main purpose of this research is to reveal the attitudes of local people living in Safranbolu towards sustainable tourism development. Another aim is to determine the relationships between the dimensions of sustainable tourism development. Quantitative research method was used in the research. In order to obtain the data, the survey technique was used and 390 questionnaires were collected. Frequency, percentage analysis, factor, comparative analysis, correlation and descriptive statistical techniques were used for data analysis. Factor analysis revealed six dimensions. These; environmental sustainability, sustainable planning, visitor satisfaction, economic benefit, benefit to local people and social costs. Of these dimensions, only the perception of social cost was low. In the comparative analyzes conducted between the dimensions, it was concluded that the dimensions other than environmental sustainability and sustainable planning differed according to their income from tourism. According to the regression analysis between the dimensions; dimensions other than social cost have a significant and positive relationship among themselves.

PDF

___

Abdollahzadeh, G. and Sharifzadeh, A. (2014). Rural residents’ perceptions toward tourism development: A study from Iran, International Journal of Tourism Research, 16 (2), 126-136.
Akova, O. (2006). Yerel halkın turizmin etkilerini algılamalarına ve tutumlarına yönelik bir araştırma, Akademik İncelemeler Dergisi, 2 (1), 1-34.
Alaeddinoğlu, F. (2008). Sivas kentinde halkın turiste ve turizme bakışı, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5 (2), 1-24
Alagöz, G., Güneş, E. ve Uslu, A. (2015). Otel işletmeleri ve seyahat acentaları yöneticilerinin sürdürülebilir turizme bakış açısı: Bir alan araştırması, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 6 (14), 83-98.
Arslan Ayazlar, R. (2016). Sürdürülebilir turizm tutum (SUS-TAS) ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması: Didim yerel halk örneği, II. Ulusal Sürdürülebilir Turizm Kongresi, 28-30 Nisan 2016, Adrasan, Antalya, 242-256.
Assante, L. M., Wen, H. I. and Lottig, K. J. (2012). Conceptualization of modeling resident attitudes on the environmental impacts of tourism: A case study of Oahu, Hawaii, Tourism Planning & Development, 9 (2), 101-118.
Avcıkurt, C. (2003). Turizm Sosyolojisi; Turist-Yerel Halk Etkileşimi, Ankara, Detay Yayınları.
Avcıkurt, C. ve Güdü Demirbulat, Ö. (2016). Turist rehberlerinin sürdürülebilir turizme bakış açısı, Journal of Tourism Theory and Research, 2 (2), 173-191.
Ayaz, N, Artuğer, S. ve Türkmen, F. (2009). Tarihi Zela (Zile) ilçesindeki yerel halkın turizme bakış açılarını belirlemeye yönelik bir alan araştırması, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2), 103-124.
Biçici, F. (2013). Datça yerel halkının sürdürülebilir turizm gelişimine ve turizm işletmelerine yönelik tutumları, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 10 (1).
Bilim, Y., ve Özer, Ö. (2013). Yerel halk gözüyle Konya’da turizmin önemi ve ekonomik, sosyal, çevresel etkileri, Ulusal KOP Bölgesel Kalkınma Sempozyumu, 14-16.
Boğan, E., ve Sarıışık, M. (2016). Yerel halkın turizm faaliyetine yönelik görüş ve algılamalarının belirlenmesi üzerine alanya’da bir araştırma, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 325-342.
Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı, Ankara, Pegem Akademi Yayıncılık.
Brunt, P. and Courtney, P. (1999). Host perceptions of sociocultural impacts, Annals of Tourism Research, 16 (3), 493-515.
Carmichael, A. B. (2000). A matrix model for resident attitudes and behaviours in a rapidly changing tourism area, Tourism Management, 21 (6), 601-611.
Cengiz, E. ve Kırkbir, F. (2007). Yerel halk tarafından algılanan toplam turizm etkisi ile turizm desteği arasındaki ilişkiye yönelik yapısal bir model önerisi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (1), 19-37.
Choi, S. H. (2013). The impacts of tourism and local residents' support on tourism development: A case study of the rural community of Jeongseon, Gangwon Province, South Korea, AU-GSB ejournal, 6 (1).
Choi, H.C. and Sırakaya, E. (2005). Measurement resident’s attitude toward sustainable tourism: Development of sustainable tourism attitude scale, Journal of Travel Research, 43 (4), 380-394.
Chuang, S.T. (2013). Residents’ attitudes toward rural tourism in Taiwan, a comparative viewpoint, International Journal of Tourism Research, (15), 152-170.
Chun Chu, L. (2005). Residents’ attitudes to rural tourism development in South Taiwan, Journal of Applied Sciences, 5 (8), 1361-1368.
Çakılcıoğlu, M. (2013). Turizm Odaklı Sürdürülebilir Kalkınma İçin Bir Yöntem Önerisi, Tasarım+Kuram Dergisi, 9 (16), 27-42.
Alagöz, G., Güneş, E. ve Uslu, A. (2015). Otel işletmeleri ve seyahat acentaları yöneticilerinin sürdürülebilir turizme bakış açısı: Bir alan araştırması, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 6 (14), 83-98.
Arslan Ayazlar, R. (2016). Sürdürülebilir turizm tutum (SUS-TAS) ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması: Didim yerel halk örneği, II. Ulusal Sürdürülebilir Turizm Kongresi, 28-30 Nisan 2016, Adrasan, Antalya, 242-256.
Assante, L. M., Wen, H. I. and Lottig, K. J. (2012). Conceptualization of modeling resident attitudes on the environmental impacts of tourism: A case study of Oahu, Hawaii, Tourism Planning & Development, 9 (2), 101-118.
Avcıkurt, C. (2003). Turizm Sosyolojisi; Turist-Yerel Halk Etkileşimi, Ankara, Detay Yayınları.
Avcıkurt, C. ve Güdü Demirbulat, Ö. (2016). Turist rehberlerinin sürdürülebilir turizme bakış açısı, Journal of Tourism Theory and Research, 2 (2), 173-191.
Ayaz, N, Artuğer, S. ve Türkmen, F. (2009). Tarihi Zela (Zile) ilçesindeki yerel halkın turizme bakış açılarını belirlemeye yönelik bir alan araştırması, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2), 103-124.
Biçici, F. (2013). Datça yerel halkının sürdürülebilir turizm gelişimine ve turizm işletmelerine yönelik tutumları, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 10 (1).
Bilim, Y., ve Özer, Ö. (2013). Yerel halk gözüyle Konya’da turizmin önemi ve ekonomik, sosyal, çevresel etkileri, Ulusal KOP Bölgesel Kalkınma Sempozyumu, 14-16.
Boğan, E., ve Sarıışık, M. (2016). Yerel halkın turizm faaliyetine yönelik görüş ve algılamalarının belirlenmesi üzerine alanya’da bir araştırma, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 325-342.
Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı, Ankara, Pegem Akademi Yayıncılık.
Brunt, P. and Courtney, P. (1999). Host perceptions of sociocultural impacts, Annals of Tourism Research, 16 (3), 493-515.
Carmichael, A. B. (2000). A matrix model for resident attitudes and behaviours in a rapidly changing tourism area, Tourism Management, 21 (6), 601-611.
Cengiz, E. ve Kırkbir, F. (2007). Yerel halk tarafından algılanan toplam turizm etkisi ile turizm desteği arasındaki ilişkiye yönelik yapısal bir model önerisi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (1), 19-37.
Choi, S. H. (2013). The impacts of tourism and local residents' support on tourism development: A case study of the rural community of Jeongseon, Gangwon Province, South Korea, AU-GSB ejournal, 6 (1).
Choi, H.C. and Sırakaya, E. (2005). Measurement resident’s attitude toward sustainable tourism: Development of sustainable tourism attitude scale, Journal of Travel Research, 43 (4), 380-394.
Chuang, S.T. (2013). Residents’ attitudes toward rural tourism in Taiwan, a comparative viewpoint, International Journal of Tourism Research, (15), 152-170.
Chun Chu, L. (2005). Residents’ attitudes to rural tourism development in South Taiwan, Journal of Applied Sciences, 5 (8), 1361-1368.
Çakılcıoğlu, M. (2013). Turizm Odaklı Sürdürülebilir Kalkınma İçin Bir Yöntem Önerisi, Tasarım+Kuram Dergisi, 9 (16), 27-42.
Kim, K., Uysal, M. and Sirgy M. J. (2013). How does tourism in a community impact the quality of life of community residents?, Tourism Management, (36), 527-540.
Koçoğlu, C. M. ve Acar, A. (2017). Turizm eğitimi alan lisans öğrencilerinin sürdürülebilir turizme bakış açıları, 1. Uluslararası Sürdürülebilir Turizm Kongresi, Kastamonu.
Kuvan, Y. ve Akan, P. (2005). Residents’ attitudes toward general and forest-related impacts of tourism: The case of Belek, Antalya. Tourism Management, (26), 691-706.
Lin, H. W. and Lu, H. F. (2015). Valuing residents’ perceptions of sport tourism development in Taiwan’s north coast and guanyishan national scenic area, Asia Pacific Journal of Tourism Research, 21 (4), 398-424.
Lindberg, K. and Johnson, L. R. (1997). Modeling resident attitudes toward tourism, Annals of Tourism Research, 24 (2), 402-424.
Mansuroğlu, S. (2006). Turizm gelişmelerinde yerel halkın yaklaşımlarının belirlenmesi: Akseki/Antalya Örneği, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19 (1), 35-46.
Nunnally, J. C. and Bernstein, I. H. (1994). Psychometric Theory (3rd ed.), New York, McGraw-Hill.
Nunkoo, R., and So, K. K. F. (2016). Residents’ support for tourism: Testing alternative structural models. Journal of Travel Research, 55 (7), 847-861.
Palmer, A., Koning-Lewis, N. and Jones, E.M. L. (2013). The effects of residents’ social identity and involvement on their advocacy of incoming tourism, Tourism Management, (38), 142-151.
Sarac, O., Batman, O. and Kiper, V. O. (2019). Comparing hedonism with responsible tourism diversities. Journal of Tourismology, Advance online publication. https://doi.org/10.26650/jot.2019.5.2.0018
Saraç, Ö. ve Tanrısever, C. (2018). Kastamonu’da Yeniden İşlevlendirilen Tarihi Yapıların Sürdürülebilirliğe Etki Eden Çekicilik Faktörleri. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 29 (2), 151-163.
Scherer, R. Wiebe, F. A., Luther, D. C. and Adams,J. S. (1988). Dimensionality of coping: Factorstability using the ways of coping questionnaire, Psychological Report, (62), 763-770.
Sekaran, U. (1992). Research Methods for Business, A Skill Building Approach, USA, John Wiley&Sons Inc.
Sheldon, P. and Abenoja, Y. (2001). Resident attitudes in a mature destination: The case of Waikiki, Tourism Management, (22), 435-443.
Sırakaya, E., Teye, V. and Sönmez, S. (2012). Understanding residents’ support for tourism development in the central region of Ghana, Journal of Travel Research, 41 (1), 57-67.
Sökmen, A. (2000). Ankara`da beş yıldızlı konaklama işletmelerinde örgütsel bağlılık ile işgören performansı arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik ampirik bir araştırma, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Stylidis, D. (2015). The role of place image dimensions in residents’ support for tourism development, International Journal of Tourism Research, 18 (2), 129-139.
Swarbrooke, J. (1999). Sustainable Tourism Management (2nd Edition). London, CABI Publishing.
Şen, S. D. (2010). Turizmin çevresel etkileri ve bir çözüm olarak ekoturizm, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitisü. Tabachnick, B. G. and Fidell, L. S., (2013). Using Multivariate Statistics (sixth ed.), Boston, Pearson.
Tanrısever, C., Saraç, Ö. ve Aydoğdu, A. (2016). Yeniden işlevlendirilen tarihi yapıların sürdürülebilirliği, İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası Kırgız – Türk Sosyal Bilimler Enstitüsü, Celalabat – Kırgızistan, Akademik Bakış Dergisi, (54), 1068-1082.
Tayfun, A. ve Kılıçlar, A. (2004). Turizmin Sosyal Etkileri ve Yerli Halkın Turiste Bakışı. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 1-17.
Toprak, L. (2015). Mardin’de halkın turizm algısı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (54), 201- 218.
Tosun, C. (2002). Host perceptions of ımpacts: a comparative tourism study, Annals of Tourism Research, 29(1), 231-253
Türkay, O. ve Saraç, Ö. (2018). Turist görüşleri kapsamında altyapı, üstyapı ve çevre sorunları ve yerel yönetimlerin çözüm potansiyeli: Antalya örneği, 2. Uluslararası Sürdürülebilir Turizm Kongresi, 20-22 Eylül 2018, Gümüşhane, 209-218.
Türker, G. Ö. ve Türker, A. (2014). Yerel halkın turizm etkilerini algılama düzeyi turizm desteğini nasıl etkiler: Dalyan destinasyonu örneği. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 4 (1), 81-98.
UNESCO WHC. (1995). World Heritage Committee 18th Session Report, WHC94/CONF.003/16.
Varnacı Uzun, F. ve Somuncu, M. (2011). Kültürel peyzajın korunması ve turizm ilişkisi bağlamında yerel halkın görüşleri: Ihlara Vadisi örneği, Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi. 3 (2), 21-36.
Wang, Y. and Pfister, E. R. (2008). Residents’ attitudes toward tourism and perceived personal bevefits in a rural community, Journal of Travel Research, 47 (1), 84-93.
Williams, J. and Lawson, R. (2001). Community issues and resident opinions of tourism, Annals of Tourism Research, 28 (2), 269-290