Engelli Turizmi Alanındaki Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi

Bu çalışmada, engelli turizmi ile ilgili 1987-2019 yılları arasında yayımlanan lisansüstü tezlerin çeşitli parametreler çerçevesinde bibliyometrik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın bir diğer amacı ise engelli turizmi konusunda alan yazının genel özelliklerini ortaya koyarak araştırmacılara kolaylık sağlamaktır. Bu amaçla Yükseköğretim Kurulu veri tabanında yer alan turizm alanındaki lisansüstü̈ tezler “engelli turizm”, “engelsiz turizm”, “erişilebilir turizm”, “ulaşılabilir turizm” ve “herkes için turizm” anahtar kelimeleri ile taranmış̧ve toplam 55 adet teze ulaşılmıştır. Ulaşılan tezler; yıllarına, türlerine (yüksek lisans/doktora), araştırma desenlerine, anahtar kelimelerine, yazım diline, yayımlandıkları enstitü ve anabilim dallarına göre incelenmiştir. Araştırma kapsamına dâhil edilen tezler, ilgili parametreler doğrultusunda istatistiki program aracılığıyla frekans analizine tabi tutulmuş̧ ve bibliyometrik analiz ile değerlendirilmiştir. Araştırma bulgularına göre yazılan tezlerin büyük çoğunluğu yüksek lisans tezleridir. Çoğunlukla sosyal bilimler enstitüleri çatısı altında 8 ayrı ana bilim dalında yazıldıkları tespit edilen tezlerde veri elde etme aracı olarak en çok anket tekniğinin kullanıldığı tespit edilmiştir.

Bibliometric Analysis of Graduate Thesis in Disabled Tourism

The aim of this study is to determine the bibliometric properties of graduate theses published between 1987-2019 on disability tourism within the framework of various parameters. Another aim of the study is to provide the researchers with the general characteristics of the literature on disabled tourism. For this purpose, graduate theses in the field of tourism in the database of Higher Education Council were searched with the keywords “handicapped tourism”, “accessible tourism” and “tourism for all”. 55 theses were reached. Theses reached; years, types (master/doctorate), research patterns, keywords, spelling language, according to the institute and department were published. The theses included in the scope of the research were subjected to frequency analysis through statistical program in line with the relevant parameters and evaluated with bibliometric analysis. According to the research findings, the majority of these are master's theses. They have been written in 8 different major branches, mostly under the umbrella of social sciences institutes. It was determined that the most frequently used survey method was used as data collection tool. The findings are thought to be important in terms of presenting the general view of graduate theses on disability tourism with numerical data and filling the gap in this field.

PDF

___

Al, U. ve Doğan, G. (2012). Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Tezlerinin Atıf Analizi, Türk Kütüphaneciliği, 2: 349-369.
Al, U. ve Tonta, Y. (2004). Atıf Analizi: Hacettepe Üniversitesi Kütüphanecilik Bölümü Tezlerinde Atıf Yapılan Kaynaklar, Bilgi Dünyası, 5(1): 19-47.
Alımanoğlu, Ç. ve Ayazlar, G. (2017). Bibliometric Study on Postgraduate Thesis Studies on Rural
Tourism in Turkey (2003- 2016), Uluslararası Kırsal Turizm ve Kalkınma Dergisi, 1(1): 6-12.
Arıca, R. (2014). Seyahat İşletmeciliği Literatürünün Gelişim Süreci: Türkiye’de Hazırlanan Lisansüstü Tez Çalışmalarının Bibliyometrik Olarak İncelenmesi, VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, 04-05 Nisan 2014, Kuşadası, Aydın, 446-462.
Ayaz, N. ve Türkmen, B. (2018). Yöresel Yiyecekleri Konu Alan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 2(1): 22-38. DOI: 10.32958/gastoria.411345
Aydın, B. (2014). Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezinde (Yöktez) Yiyecek İçecek İşletmeciliği Alanında Kayıtlı Bulunan Tezlerin Bibliyometrik Analizi, Disiplinlerarası Akademik Turizm Dergisi, 2(1): 23-38.
Bao, J. (2002). Tourism geography as the subject of doctoral dissertations in China, 1989– 2000, Tourism Geographies: An International Journal of Tourism Space, Place and Environment, 4: 148– 152.
Bayram, G. E., T., Bayram, A. T. ve Karaçar, E. (2017). Sürdürülebilir Turizm: Bibliyometrik Analiz, 1st International Sustainable Tourism Congress, Kastamonu-Turkey (November 23-25), 179
Buhalis, D., Darcy, S. and Ambrose, I. (2012). Best Practice in Accessible Tourism: Inclusion, Disbility, Ageing Population and Tourism, ISBN:-15 9781 84541 2531, Chanel View Publication, USA.
Burnett, J. J., and Baker, B. H. (2001). Assessing the travel-related behaviors of the mobilitydisabled consumer, Journal of Travel Research, 40: 4-11.
Cevizkaya, G., İlsay, S. ve Avcıkurt, C. (2014). Turizm Alanyazınında Engelliler ile İlgili Çalışmaların Bibliyometrik Profili (2000-2013), Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 1(2): 101- 108
Cheng, M., Edwards, D., Darcy, S. and Redfern, K. (2016). A Tri-ethod Approach to A Review of Adventure Tourism Literature: Bibliometric Analysis, Content Analysis, and A Quantitative Systematic Literature Review, Journal of Hospitality & Tourism Research, 42(6): 997 – 1020.
Çakıcı, A. C., Yıldırım, O. ve Karacaoğlu, S. (2013). Ulusal turizm kongreleri bildirilerinin bibliyometrik profili, 14.Ulusal Turizm Kongresi Bildiri Kitabı, Kayseri: Erciyes Üniversitesi Turizm Fakültesi, 1429-1447
Çakır, M. (2017). Demokrasi Söylemi: Lisansüstü Tezler Üzerine Bir Araştırma, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(22): 312-326.
Çiçek, D. ve Kozak, N. (2012). Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi’nde yayımlanan hakem denetimli makalelerin bibliyometrik profili, Türk Kütüphaneciliği, 26(4): 734-756
Demirbulat, Ö. G. ve Dinç, N. T. (2017). Sürdürülebilir Turizm Konulu Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Profili, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(2): 20-30.
ENAT-European Network for Accessible Tourism (2012). The Underestimated Market Potential of Barrier-free Tourism, World Travel Monitor Forum, Pisa. [http://www.accessibletourism.org/resources/enat-the-underestimated-market.pdf]. Date of Access: 18.09.2019.
Evren, S. and Kozak, N. (2014). Bibliometric Analysis of Tourism and Hospitality Related Articles Published in Turkey, Anatolia, 25(1): 61-80.
Ey-Der (Engelsiz Yaşama Derneği). (2019). https://ey-der.com/ana-sayfa/turkiye-ve-dunyadaengelliler/ (Erişim: 22.10.2019).
Hall, C. M. (1991). Tourism as The Subject of Post-Graduate Dissertations in Australia, Annals of Tourism Research, 18: 520– 523.
ITB Berlin. (2012). World travel trends report 2012/2013. Retrieved from http://www.itbberlin.de/media/itbk/itbk_media/itbk_pdf/WTTR_Report_2013_web.pdf. Date of Access: 18.09.2019.
İnce, M., Gül, H. ve Bozyiğit, S. (2017). Türkiye’de Turizm Pazarlaması Konusunda Yazılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi Yöntemiyle İncelenmesi: 1990-2016, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(5): 113-129.
Jafari, J. and Aaser, D. (1988). Tourism as the Subject of Doctoral Dissertations, Annals of Tourism Research, 15: 407– 429.
Jamal, T., Smith, B. and Watson, E. (2008). Ranking, Rating and Scoring of Tourism Journals: Interdisciplinary Challenges and Innovations, Tourism Management, 29(1): 66-78.
Jogaratnam, G., Chon, K., McCleary, K., Mena, M. and Yoo, J. (2005). An Analysis of Institutional Contributors to Three Major Academic Tourism Journals: 1992–2001, Tourism Management, 26(5): 641-648.
Koç, E. and Boz, H. (2014). Triangulation in Tourism Research: A Bibliometric Study of Top Three Tourism Journals, Tourism Management Perspectives, 12: 9-14.
Kozak, N. (2001). Türkiye’de Turizm Pazarlaması Literatürünün Gelişim Süreci: 1972- 1998 Yılları Arasında Hazırlamış Lisansüstü Tez Çalışmaları Üzerine BiyoBibliyografik Bir İnceleme, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 12: 26-33.
Kozak, M. and Kozak, N. (2016). Institutionalisation of tourism research and education: from the early 1900s to 2000s, Journal of Tourism History, 8(3): 275-299.
Köseoğlu, M. A., Sehitoglu, Y. and Parnell, J. A. (2015). A Bibliometric Analysis of Scholarly Work in Leading Tourism and Hospitality Journals: The Case of Turkey, Anatolia, 26(3): 359-371.
Köseoğlu, M. A., Sehitoglu, Y. and Craft, J. (2015). Academic Foundations of Hospitality Management Research with An Emerging Country Focus: A Citation and Co-Citation Analysis, International Journal of Hospitality Management, 45: 130-144.
Köseoğlu, M. A., Rahimi, R., Okumus, F. and Liu, J. (2016). Bibliometric Studies in Tourism, Annals of Tourism Research, 61: 180-198.
Köseoğlu, M. A., Sehitoglu, Y., Ross, G. and Parnell, J. A. (2016). The Evolution of Business Ethics Research in the Realm of Tourism and Hospitality: A Bibliometric Analysis, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 28(8): 1598-1621.
Kushowski, J.D., Parsons, K.A. and Wiese, H. (2003). Master's and Doctoral Thesis Citations: Analysis and Trends of a Longitudinal Study, Libraries and the Academy, 3(3): 459-479.
Lee, S. H. (2015). A Bibliometric Analysis of the Field of Records Management: A Case Study of "Records Management Journal", 1989-2013 (Order No. 1598971), Available from ProQuest Dissertations & Theses Global.
McKercher, B., Law, R. and Lam, T. (2006). Rating tourism and hospitality journals, Tourism Management, 27(6): 1235-1252.
McKercher, B. (2008). A citation analysis of tourism scholars, Tourism Management, 29: 1226-1232.
Meyer-Arendt, K. J. (2000). Commentary: Tourism Geography as the Subject of North American Doctoral Dissertations and Master’s Theses, 1951– 98, Tourism Geographies: An International Journal of Tourism Space, Place and Environment, 2: 140– 156.
Meyer-Arendt, K. J. and Justice, C. (2002). Tourism as the Subject of North American Doctoral Dissertations, 1987– 2000. Annals of Tourism Research, 29: 1171– 1174.
Miller, P. M., Vandome A. F. and McBrewster, J. (Ed.) (2010). Bibliometrics. USA: Alphascript Publishing.
Nergis, G. (2014). Türkiye’de Lisansüstü Turizm Tezlerinin Bibliyometrik Profili (1990-2013). VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, Kuşadası, Aydın (04-05 Nisan).
Nunkoo, R., Smith, S. L. and Ramkissoon, H. (2013). Residents’ Attitudes to Tourism: A
Longitudinal Study of 140 Articles From 1984 to 2010, Journal of Sustainable Tourism, 21(1): 5-25.
Okubo, Y. (1997). Bibliometric Indicators and Analysis of Research Dystems: Methods and Examples. STI Working Papers. Paris: OECD.
Okumuş, B., Köseoğlu, M.A. and Ma, F. (2018). Food and Gastronomy Research in Tourism and Hospitality: A Bibliometric Analysis, International Journal of Hospitality Management, 73: 64-74.
Oviedo-Garcia, M. A. (2016). Tourism Research Quality: Reviewing and Assessing Interdisciplinarity, Tourism Management, 52: 586-592.
Öcal, M. (2014). Ulusal ve Uluslararası Politikalar Çerçevesinde Engellilerin İstihdamını Artırmaya Yönelik Politikalar. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Uzmanlık Tezi.
Özel, Ç. H. ve Kozak, N. (2012). Turizm pazarlaması alanının bibliyometrik profili (2000-2010) ve bir atıf analizi çalışması, Türk Kütüphaneciliği, 26(4): 715-733 Palmer, A. L., Sesé, A. and Montano, J. J. (2005). Tourism and Statistics: Bibliometric Study 1998– 2002, Annals of Tourism Research, 32(1): 167-178.
Richards V., Pritchard A., and Morgan N. (2010). (Re)envisioning Tourism and Visual Impairment, Annals of Tourism Research, 37(4): 1097–1116. Pritchard, A. (1969). Statistical Bibliography or Bibliometrics? Journal of Documentation, 25: 348- 349.
Rogerson, C. M. and Rogerson, J. M. (2011). Tourism Research Within the Southern African Development Community: Production and Consumption in Academic Journals, 2000–2010, Tourism Review International, 15(1-2): 213-224.
Ruhanen, L., Weiler, B., Moyle, B. D. and McLennan, C. L. J. (2015). Trends and Patterns in Sustainable Tourism Research: A 25-year Bibliometric Analysis, Journal of Sustainable Tourism, 23(4): 517-535.
Sánchez, A. D., Del Río Rama, M. D. L. C. and García, J. Á. (2017). Bibliometric Analysis of Publications on Wine Tourism in the Databases Scopus and WoS, European Research on Management and Business Economics, 23(1): 8-15.
Sökmen, C. and Özkanlı, O. (2018). Gastronomi Turizmi Alanyazının Gelişimi: Journal of Tourism and Gastronomy Studies Dergisinde Yayımlanan Makaleler Üzerine Bir İnceleme, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 99: 127
Sünnetçioğlu, A., Yalçınkaya, P., Olcay, M. ve Mercan, Ş.O. (2017). Turizm Alanında Yazılmış Olan Gastronomiye İlişkin Tezlerin Bibliyometrik Profili, Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 5(2): 345-354.
Şahin, S. ve Acun, A. (2015), Turist Rehberliği Alanının Bibliyometrik Profili (Makaleler ve Lisansüstü Tezler), 16. Ulusal Turizm Kongresi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, 1456- 1475.
Şakar, G. D. ve Cerit, A. G. (2013). Uluslararası Alan İndekslerinde Türkiye Pazarlama Yazını: Bibliyometrik Analizler ve Nitel Bir Araştırma, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(4)
Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Geçerlilik ve Güvenilirlik. Ankara: Seçkin Yayınevi.
Tayfun, A., Küçükergin, F.G., Aysen, E., Eren, A. ve Özekici, Y.K. (2016). Turizm Alanında Yazılan Lisansüstü Tezlere Yönelik Bibliyometrik Bir Analiz, Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, I: 50-69.
Tayfun, A., Ülker, M., Gökçe, Y., Tengilimoğlu, E., Sürücü, Ç. ve Durmaz, M. (2018). Turizm Alanında Yiyecek ve İçecek ile İlgili Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 523-547.
Tekin, Ö. A. (2016). Türkiye'deki Lisansüstü Turizm Tezlerinde Odaklanılan Konular: 1984-2015, Journal of Alanya Faculty of Business/Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 8(2).
Temizkan, S. P., Çiçek, D. ve Özdemir, C. (2015). Sağlık Turizmi Konusunda Yayınlanan Makalelerin Bibliyometrik Profili, International Journal of Human Sciences, 12(2): 394-415.
Turan, A. (2014), Turizm Konulu Yüksek Lisans Tezlerinin Bibliyometrik Özellikleri (1984-2013), VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, Kuşadası, Aydın (04-05 Nisan), 3-15
Türktarhan, G. (2014). Türkiye’de Turizm Alanyazınının İncelenmesi: Sistematik Türkiye Turizm İşletmeciliği Bibliyografyası (1929-1984) Üzerine Bir İnceleme. N. Kozak ve E. Günlü (Ed.), VII.
Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi bildiri kitabı içinde, 182-199. Ankara.
Üsdiken, B. ve Pasadeos, Y. (1992). Türkiye'de Yayımlanan Yönetimle İlgili Veri Temelli Makalelerde Yöntem, ODTÜ Gelişme Dergisi, 19(2): 249-266.
Üstüner, M. ve Cömert, M. (2008). Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi Anabilim Dalı Lisansüstü Dersleri ve Tezlerine İlişkin Bir İnceleme, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55: 497-515.
Yıldırım, C. (2005). Bilim Felsefesi. Ankara: Remzi Yayınları.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, G. (2017). Ulusal Turizm Kongrelerinde Gastronomi ve Mutfak Sanatları Alanı ile İlgili Yayınlanan Bildiriler Üzerine Bir Araştırma, Turizm ve Araştırma Dergisi, 6(1): 24-39.
Yonghee, K., Savage, K. S., Howey, R. M. and Van Hoof, H. B. (2009). Academic foundations for hospitality and tourism research: A reexamination of citations, Tourism Management, 30: 752– 758.
YÖK (Yükseköğretim Kurulu). (1981). Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği. http://www.yok.gov.tr/documents/10279/23688337/lisansustu_egitim_ve_ogretim_y%C3%B6net meligi.pdf/8451c3e1-7975-40f1-bc81-3ca01cb288c8, (Erişim: 02.01.2019).
YÖK (Yükseköğretim Kurulu). (2010). Yükseköğretim Kurumlarında Hazırlanan Lisansüstü Tezlerin İnternet Üzerinden Derlenmesi Hakkında Kılavuz. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezTeslimKilavuz.jsp, (Erişim: 20.01.2019).
YÖK (Yükseköğretim Kurulu). (2019). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/istatistikler.jsp (Erişim: 20.10.2019).
Yüncü, D. K. ve Kozak, N. (2012). Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi’nin Bibliyometrik Analizi: Araştırma Konuları ve Kurumlar Arası İşbirliğinin Sosyal Ağ Analiz ile İncelenmesi, VI. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi Bildiriler Kitabı içinde, 642-660.
Zencir, E. ve Kozak, N. (2012). Sosyal Bilimler Enstitüsü Enstitü Dergilerinde yayımlanan turizm makalelerinin bibliyometrik profili (2000-2010). N. Kozak ve M. Yeşiltaş (Yay. Haz.). VI. Lisansüstü turizm öğrencileri araştırma kongresi bildiri kitabı içinde, 673-685.
Zopiatis, A., Theocharous, A. L. and Constanti, P. (2015). The Past is Prologue to the Future: An Introspective View of Hospitality and Tourism Research, Scientometrics, 102(2): 1731-1753