KAZASKER MÜEYYEDZADE ABDURRAHMANÇELEBİ’NİN EDEBİ MUHİTİ

Patronaj konusuna kısaca temas edilen ve Türk kültür coğrafyasındaki edebi muhitlere yer yer atıfta bulunulan bu makale, II. Bayezid’in şehzadeliği dönemindeki Amasya muhitinde gördüğümüz Müeyyedzade Abdurrahman Çelebi’nin hamiliğini ve etrafında meydana gelen ilim ve sanat halkasını değerlendirmektedir. Kendisine yazılan kasidelerde ve mersiyede de görüldüğü üzere onun esas öne çıkan yönü ilmi veçhesidir. Daha sonra hamiliği ve sanata/sanatçıya olan ilgi ve desteği gelir. Şairliği ve hattatlığı ise daha az bilinir. Bu makalede, Müeyyedzade’nin tüm yönlerine değinilmekle beraber asıl onun konağında, makamında meydana gelen ilim ve sanat muhiti değerlendirilmiş; koruyup kolladığı, yetiştirip memuriyet verdiği simalar ele alınmış; Abdurrahman Efendi’nin, Türk ilim ve edebiyatına nice parlak simalar kazandırdığı anlaşılmıştır.

KAZASKER MÜEYYEDZADE ABDURRAHMAN ÇELEBI'S LITERARY LOCALITY

This article, which briefly touches the subject of patronage and refers to the literary locality in the Turkish cultural geography, evaluates the science and art circle formed aroundMüeyyedzade Abdurrahman Çelebi, which we initially saw in Amasya during the period of II.Bayezid's princehood. As can be seen in the kasides and mersias written to him, his main highlight is his scientific side. Thereafter, his protection, interest and support on art/artist comes.His poetry and penmanship are less well known. In this article, although all aspects ofMüeyyedzade are mentioned, his science and art environment that took place in his mansionand his office was evaluated. The faces that he protected, raised and made civil servants, werediscussed. It is understood that Abdurrahman Efendi, brought in many brilliant figures toTurkish science and literature.

PDF

___

AKSOY, Hasan, “Müeyyedzâde Abdurrahman Efendi”, DİA, İstanbul 2006, XXXI, 485-486.
AKÜN, Ömer Faruk, “Hâfız-ı Acem”, DİA, İstanbul 1997, XV, 80-83.
ARMUTLU, Sadık, “Gazneliler ve Selçuklular Döneminde Edebiyat”, Türkler, Ankara 2002, V, 882-87.
ÂŞIK ÇELEBİ, Meşâ‘irü’ş-şu‘arâ (İnceleme-Metin) 1-2-3, (haz. F. Kılıç), İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yayınları, İstanbul 2010.
ERDEMİR, Avni, “Aynı Edebî Muhit İçinde Üç Şair: Mihrî Hatun, Münîrî, Mûsâ Medhî ve Lâdik Methiyeleri”, Turkish Studies, XIII/28, 2018, 341-379.
ERSOY, Ersoy, XVI. Yüzyıl Kaynaklarına Göre Kütahyalı Şâirelr ve Kütahya’da Edebî Muhit, DPÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya 2003.
ERÜNSAL, İsmail E., “Türk Edebiyatı Tarihinin Arşiv Kaynakları I (II. Bayezid Devrine Ait Bir İn’amat Defteri”, Tarih Enstitüsü Dergisi, X-XI, İstanbul 1979-80, 303-342.
HASAN ÇELEBİ, Tezkiretü’ş-şuarâ, (haz. Aysun Sungurhan), KTB Yayınları (ekitap.ktb.gov.tr), Ankara 2017.
İNANIR, Ahmet, “Müeyyedzâde Abdurrahman Efendi’nin Hayatı ve Osmanlı Hukuk Geleneğindeki Yeri”, Uluslararası Amasya Âlimleri Sempozyumu (21-23 Nisan 2017) Bildiriler Kitabı, I, Amasya 2017, 347-356.
İSEN, Mustafa, Gelibolulu Mustafa Âlî Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı, KTB Yayınları (ekitap.ktb.gov.tr), Ankara 2017.
KALKIŞIM, Muhsin, “Osmanlı Devleti’nde Şair ve Yazarları Himaye Kriterleri”, Milli Folklor, XV, Ankara 2003, 105-108.
KALPAKLI, Mehmet, “Kendi Dilinden Zâtî’nin Şairlik Macerası”, Osmanlı Divan Şiiri Üzerine Metinler, YKY, İstanbul 1999, 6-8.
KAYA, Bayram Ali, “Necâtî Bey”, DİA, İstanbul 2006, XXXII, 477-478.
KOCABIYIK, Yunus, “Amasyalı Bir Fıkıh Âlimi: Müeyyedzâde Abdurrahman Efendi”, Uluslararası Amasya Âlimleri Sempozyumu (21-23 Nisan 2017) Bildiriler Kitabı, I, Amasya 2017, 461-467.
KURNAZ, Cemal, “Osmanlı Tarihinde İz Bırakan Amasyalı Bir Aile: Müeyyedzâdeler”, I. Amasya Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, II, (13-15 Haziran 2007 Amasya), 647-666.
KURTOĞLU, Orhan, Zâtî Dîvânı (Gazeller Dışındaki Şiirler, İnceleme-Tenkitli Metin), Sonçağ Yayınları, Ankara 2016.
LÂTİFİ, Tezkiretü’ş-şuara ve Tabsıratu’n-nuzema, (haz. Rıdvan Canım), AKM Başkanlığı Yayınları, Ankara 2000.
MUSTAFA ÂLÎ, Mevâ’idü’n-nefâ’is fî Kavâ’idi’l-mecâlis, (haz. Mehmet Şeker), TTK Yayınları, Ankara 1997.
NECATÎ BEG DİVANI, (haz. Ali Nihad Tarlan), Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1963.
PFEIFFER, Judith, “Müeyyedzade Abdurrahman’ın Kütüphanesinin Peşinde: Amasyalı Bir Âlimin Kitap Toplama İştiyakı”, Uluslararası Amasya Âlimleri Sempozyumu (21-23 Nisan 2017) Bildiriler Kitabı, II, Amasya 2017, 399-404.
REINDL, Hedda, II. Bayezid ve Çevresi – Hükümdarın Adamları, (çev. Ali Suat Ürgüplü), Arvana Kitap, İstanbul 2014.
SARAÇ, M. A. Yekta, Şeyhülislam Kemalpaşazade Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Bazı Şiirleri, Risale Yayınları, İstanbul 1995.
SEHİ BEĞ, Heşt Bihişt, (haz. Halûk İpekten vd.), KTB Yayınları (ekitap.ktb.gov.tr), Ankara 2017.
SERDAR, Mehmet Törehan, “Ebu’l Fazl Mehmed Efendi (Defterdar Mehmed Efendi)”, Artuklu İnsan ve Toplum Bilim Dergisi, I/1, Mardin 2016, 81- 92.
YILDIRAR, Mehmet Nuri, Amasyalı Divan Şairleri, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2002.
ZATÎ DİVANI (Edisyon Kritik ve Transkripsiyon. Gazeller Kısmı 3. cilt), (haz. M. Çavuşoğlu-M. A. Tanyeri), Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul 1987.