TOKAT KAZASI’NA TABİ ARMUS KARYESİNİN SATIŞINA DÂİR HİCRİ 762 (MİLADİ 1360) TARİHLİ HÜCCETİN TARİHÎ VE DİPLOMATİK AÇIDAN TAHLİLİ

Hüccet sözcük anlamının ötesinde hukuki bir belge olup, İslâm toplumlarında mülk satışına dair muamelatın resmî vesikasıdır. Bununla birlikte yalnızca sosyal bir muameleyi ifade etmekten ibaret değildir. Özellikle yazılı kaynakların sınırlı olduğu Selçuklu, Beylikler ve Erken Osmanlı dönemi, sosyal ve ekonomik hayatına ışık tutmaları itibariyle de ayrıca bir ehemmiyete sahiptirler. Bu çalışmada dönemi itibariyle sayısı oldukça az olan satış hüccetlerinden birini, XIV. yüzyıla ait bir vesikayı farklı açılardan tahlil etmek suretiyle, dönemin tarihinin anlaşılması açısından mütevazi bir katkı sağlamak düşünülmüştür. Üzerinde çalışılan belge, Selçuklu ikta sisteminin bozulmaya yüz tutmasıyla birlikte, Anadolu'da mülk toprakların artmaya başladığı bir dönemin mülkiyet ve toprak ilişkilerine dair veriler sunması bakımından önem arz etmektedir

Historical and Diplomatic Analysis of the Hujjah(762/ 1360) about selling of Armus village that is province of Tokat

Hujjah beyond its Word meaning is a juridical document and it is the official document of the sale of property in Islamic societies. However, it is not only about expressing social proceedings. İt has a significance and special importance to shed light on social and economic life of The seljuks and Early Ottoman eras. Because in these eras written sources are quite limited. In this study we mean to provide a modest contribution to find out history of the era by analyzing from different aspects one of the XIV. century Hujjah sale that are quiet rare to find. This Document is important in the terms of giving significance information about property and land relations of Anatolia, in the period of deterioration of Seljuks Iqta system and increasing of personal property

___

  • BARKAN, Ömer Lütfi, “Türk İslam Toprak Hukuk Tatbikâtının Osmanlı İmparatorluğunda Aldığı Şekiller: Malikâne Divânî Sistemi” Türk Hukuk ve İktisat Tarihi Mecmuası, C.II, İstanbul, 1939
  • ÇALIK, Sıddık, “Selçuklu ve Beylikler Dönemi Vakıfları” Selçuklu ve Beylikler Dönemi Vakfiye Tuğraları, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Anakara, 2005.
  • ERSOY, Osman, XVIII. ve XIX. Yüzyıllarda Kağıt, DTCF Yayınları, Ankara, 1963.
  • TURAN, Osman, “İkta” Maddesi, İslâm Ansiklopedisi, V/2, Millî Eğitim Bas., İstanbul, 1950
  • TURAN, Osman, “Selçuk Devri Vakfiyeleri III Celaleddin Karatay, Vakıfları ve Vakfiyeleri”, Belleten, XII/45, Ankara, 1948, s.17-171.
  • TURAN, Osman, “Türkiye Selçuklularında Toprak Hukuku, Mîrî Topraklar ve Hususi Mülkiyet Şekilleri”, Belleten, XII/47, Ankara, 1948, s.549-574.